Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 7, 12 July 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

iioko oia wa ua hoopiha loa ia| 0 Kunew'a me lea #iha hauoli, a m&Ha om a lulu lima pii me Hameplle, me lta „pane ana ihaf. Aleihl no wau a llee" he Keaka oe iloko o kefa hom. Aole he pane aku o HamepHo no keia mau ok-lo a Kunewa" iaia, m« he aia aia kona lunaikehala ke hoahewa ala iaia no . kona pan\ -wa)e ana i na olelo a keia kanaka. Mahope īho o kēia hui kuka ana o lahā nei uā: hoi potoTei aku la o Hameplle no kona hokele a lōaa 'aku la no iaia kana wahine !loko o ka hauoli, me kona holke ole aku i kekahi' mea e pHi ana no v kona me kekahi hoaloha kahiko o kona. fhakuakane. w Ma ,keja ahlahi ua pane aku !a oia "i kana wahine e hele ana kāhi ōiamao, e hala ana.paha he m&u la mamua o_ a huh hoi ana mai. 1 m p Nina i'āke'ak'/a wa]e, ; aku i Jksj» manao .0 kana kane.

Ua poiolei aku ia 0 Hamepile. no. ke kii aua i kona lio, a iloko 0 ka wa pokole ua nalo aku ,ia ilokp 0 ka. pouK*o &a P°. Aoie i kuliu keia hele ana ona ua aku la oia me Kunewa, a o ,ka wa no ia a Kunewa i aiakai aku ai iaia nei nojia palena m waho loa p ke kuiana-, kawhaiie. Ke ha'oha'o nei 0 Hasinepiie iio keia iiana a Kunewa, ( Ja ika nei haia ana jna keia < wahi ua. ; huli maiiā o Kunewa a pane "iinua oHamepiie. Ma ,ke;fa wahi kaua e noho ai a aumoe, alaila kaua hele aka iioko o ke kulanakauhale. No ka mea, i -na e ike ia ana kaua e manao ana ka poe oloko o keīa kalanakauhale he mau kanāka kaua no kekahi wahi mai, aole hoi e loaa kela noōnoo iloko 0 iakou no nei kaua.

♦ ' * Ke maopopo , ala ia Hamepile keia mau mea apau, aole nopna paae aku» ke aumoe o kela po ua hele aku ia laua nei no kahi o* ka banakq e ku ana, aia keia wahi iwaeoakonu o ke kulan^kauhale, f i- ko laua nei kaalo ana ae ma-! [moapono oua banakoa!a i ke! f aumoe o 'ka po ua melia pū ke j Ikulanakauhak, ake ike aku neij [ i ka" o ke kukui o loko | 0 ka ban&ko, me ka holohoip no [O ke kiai m<? ka pu raifela maiwalw o ka puka. , 1 Ua mehameha pu ke kaona ° kela vVa. aolē he uhane ka po. Ua hoomau akii' 1a no laua nei i ka hele ana a ea ma k;aHi e ku aria o ka bana-! ko, Mai ka }iookumu ia ana mai| o keia banako aole loa ia i hoao ia e powa, a ua palekana hoi ka waiwai q ka lehulehu raa keia wahi, aka no nāe e kiai mau ia aina no keia hanako i , na wa apau. " - Ua hele loa maila laua nei a kma pono mahopo o ua hanako! ala, ia wa ua kaohi maila iaua! ne!! ko taua mau lio. Ma keia wahi a liua e.leu nd ua hiki ia laua nei ke ike poao aku i ke ~ ,

apo o ke k« ana o keia hāle ame n* hale eae e ana malalla, \ O keia b&mko he hale haahaa' no ola, a h« o luna o kona kaupoku, ahe hale pohakū" unihapa. Ma ka aoao o keia hanako e ku lalani ana he k&uh&le o elua hale' ke kiekie e nana iho ai iluna pono a.Ke kaupoku q keia banako a he'kowa akea nae mawaēna o laiia a keia'lalani hāle. 0 keia wale no kahl e hiKi ai ki Kau iluoa o o ka hale banako ina e mto&6. ana e Koitao ; iīoko o lailame Ka ike ole h * mai. Ua !e!e iho 5a laua nei tnai luna iho oko laua nei 1 mau 110 a hoopaa !ho 1a ma keKāhi pa kahiKo, a hooīhaka aku la laua ttei e kolo hete me ke ano akahele toa. Ma ke Kala mahopo' o ke hale hanako uaike aku la laua nei i Ka pouliuli o KeKahi mea e holohoīō ana i uKa a i kai, hoomanao ae la Jaua nei o ke Kiai iio ia e Kiai ana i ka hanaKo. Iloko 'oia wa i huli mai ai o ■Kunewa a pane ia Hamepile. He Keu aku Keiā o Ka hana paakiki, aole i mofe ka maka o na Kiai : na laKou e malama nei keia' ba- ] nako. 4-ole he. pane aKu o Hamepile ,no keia mau otelo a Kunewa. 0 i Ka mehameha pu o Kela„po pouli- , uli, e haji'a!i'a mai : ana i ka lani a .me na Kapuai wawae o m Kanaka kiai, oia wale ae la no ka faua nei e lohe aku ana. Ua Hlo loa. keia mau : hoailona i mea hooikaika mai i ko Hamepile.noonoo no ka powa ana. * Aole hoi mai mua loa mii. " lloko. nae ona i kela wa aoie ona hoihoi i keia hele pu ana o Kunewa t me ia, o kana wale no e noonoo ana ina oia hookahi wale no uaoiloa aku kona hauoli. a he mea ia e ike ia mai a_i kona akamai ma ka powa ana i kekahi bana.kb. Ua. huii maila oia a hawanawana ia Kunewa. 1 E noho 'oe maanei me ka hamauloa. E kolo hele ae āu ma kela wahi o ke kanāka kiāi e holoholo mailā e nana pono ai i ke ano o ko kaua aiahete a huli hoi mai. au. E noho oe me ka hoomanawanuiE hala ana paha iaHi he wa ioihi, Ua kunou hoomaauwea wale aku la no o Kunewa, a oiai, aia iloko ona 1 kela* wa ke ano hopohopo no ka holopono o ka iaūa hana. Ua paile maila oia. Aoie anei e pono ia'u e hele pu aku me oe? r Aolē, wahi a Hamepile, o kau hana wale no o ka wehe J ana i kela pahu liao, o 'hana hoi o ka lawe ia oe iloko <o iaiia me ka poino ole ame »kou hemo ana iwaho me fce dala. r Ua kunana iho la o Kunewa mati olelo a Hamepile laia. Ua hoomanao koke iho la no oia oke ano no keia a Keaka Eleele kona makuai«ane i koj iaua wa e hele ana e p&wa, kaj iini loa nana hookahi e hana kekahi hana. x * ; Hoko o kela wa i nalo aku ai !o Hamepile iloko 6 ka poeleele. lO kona iinLnul © hoea oia ma s fcahi o kela hale f pena jbm*omao iā, o kahi nae o hifei 'aku ai ma laila oia no kshi ! ā ke kanaka kiai e holohplo •mai ana. ;• " - ; Ua kali fealie loa iho la keīa' b ka huUlmai oua kiai ala a' hele ma 4ekalii aoao oka hale, āiaila, olkona wa no ia \ tiwiwi ai i komo iloko o kel a )*in& hal<^ ŪAoie Ipau) .V'"'- ■•-< -• ; -* ■ ; .4 o