Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 8, 19 July 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

Ua huli maila no ke leiai a hele ma kekahi aoao, o ko'na iu? !a i awiwi -aku ai me ka malie loa a hoea ana i kahi o kela laiani hale e kuku ana. 0 kona mea wale 'no ī laki ai o l<a maloeioe o ka lepo aole he mauu. No ka mea, ua maopopo no f* HimepHe o Kekahi wahi nakeke liilii !oa e ikf: ia malana e!a e ke kanaka kiai, nolaila ua akamai toa keia hele ana ona. Ia Hamepile e nanā ana ! ke āno o keia kulanakauhale, ua ike aku la keia i ka huli ana mal 0 ke kanaka o kona wa rio ia 1 piH ae pouliuli. Oiai aole i mahu'i mua kela kanaka 'kiai ela he mea hoohalua i kela po, ua huli hou ae la no oia a hele ar>a ma 'kela aoao o ka hale, # a o ko Hamepile wa no ia i kap'oo aku ai mawaena o kela kowa o ka banako ame ka īalna halfe e k«ku : ana, Ke nana nei oia i pukaaniani e nana ai iloko aole nae ona ike he hookahi pukaaniam ma~ !afla, he laumania v/ale rm na pafa 6 keia hale hanako, Kolaila ua hele loa maila keia ne mua o ka hale, aole he wa a halawai pu keia me ka lua o na kanaKa kiai e holeholo ana tna!aila. Csa piH koke ae, la keia ma ka 'paia o ka hale iloko o ka imo ana o ka maka me Ka uumi 'aha i kona hanu a kaalo wale ua kiai ala mamua pono oia n£i£ Ma ka ia neiToomaopopo iaku he" kanaka loihi' kela a kaifmaha no hoi ma ke ano o kana hele ana. Huli ae la ua kanāka ala a hele ma kekāhi aoao" o ka hanako me ka huli mai o kona kua iaia nei. Me ka hikiwawe loa lekei ae la keia a kau ana iluna o ka lanai omua 6 ka hanako, a ike akii !ā keia he elua pukaaniani He hookahi pukaaniani ua hemb līapa, a he hookahi ua paniia, 0 kli pukaaniani hapa aia ma ko iā nei wahi ē ku ana, a ana ,no Ke kukui oloko, 'Kana aku keia iloko oka banāko a ike akū la keia iia paa ka pahuhao i ka hoopuni iā me na pa hao, aua laka'ia hoi na panīpuka a paaloa. Aole he poe 6 hiki ke komo maloko o īaila. 1 Mawaho o Kela wahi he keena nui ia a e kuku ana |e mau pkkaukau me ka noho 6 kekāhi mau kanaka elua malsila e kiai ai. 0 ka iaua hana nae Uoko o kela wae paa»l pepk hahau aha. tFa Koomalamaiama ia keja hanako e na kukui uwila,' I kela wa ua ike aku ia ,o Hamepiie i ka huii ana mai o ke kanaka kiai ma kekahi aoao mai, o kona wa.no ia i lekei iho ai a pee ma ke kowa o ka hanako, a kali malie np mua pono ona, , .j ,j Aole i Uuliu ua kaaio ae la aa kanaka ala a heie hou no; kekahi aoao o ka toako. hou ae la no o Hamepile m£ ka Imm a nana hou ia loko p| Ee jk# n® m

na kaoaka elua e puhi paka ana, a e nanea ana no i ka ūua mau pau jxspa" ha&au.* 0 ka Hamepile mea e ake mi loa ana « ike ~ck\i ola no kcj loai h« puka ea o luna o Itaūpoku o kela ba!e bana¥o, 7ala £mw ana i kaupoku» ft i kola mm kānaka liol e hoomau | ke puhi ana i ko laua paka, ua ano psin& o loko i ka uwahi, a hiki ol'e ia Hamepile ke hoomaopopo/ aku i ke ano o ka hanaia ana o ,kaupoku o kela hale, a lāokahi nae ana raea i hopmaapopo iho ai o ke oilioia oka nwahi paka iluna a mao ae ana." Noiaila ua emi hope ipaila. keia a peema keia kowa ana i pee mua aii oiai ke kiai p huli. ana a hele mai mamua pono o kahi ana e pee ana* » . , Ke hoomaopopo loa nei keia i ke kulana o keia hanako/ he eiua waie no puka e komo a' iloko, oia hoi ka piika mahope ame ka puka mamua, a ua kiai paa lo<j ia laua e na kiai.„ Maloko hoi .o keia ua hoomaopopo pu iho la no oia aia he puka ea maly.i\a ,pono o kela wahi„a kela e noho jaoa iloko, oiai ko iaua uwahi paka, e omio ia ana iluna, a he mea oie oieio ae, aia he.puka ea maluna 0 kaupoku hale, a oia waie .no ke alahele e komo ai iioko q keia hanaKo. v Mahope iho o ko Hamepile noonoo ana . no . Kana e hana ai, ua huli, hoi maila K,eia no K&lii a Kunewa e Kali mai ana nona. Ē Kunewa, wahi a Hamepile i.pane mai ai, he.hookahi waie no aiahele no kaua e Komo ai iioJKo o Kela banaKo oia no Ka puka maKani nTaiuna pono iho o Keia haie banaKo, aole he wahi oKoa 6 ai ia Kaua Ke komo iloKo o laila. He puKa makani! wahi a Kuoewa i 'ae ai, aole au i manao he puKa makani iuna q Kela hale, . He mea c>iaio ka'u e koho nei, wahi a Hamepile. E hiki at\a anei ia oe ke wehe 1 kekahi puka o kela lalani hale e ku maila i hiki ai ia kaua ke komo iloko, o iaila, a pii - kaua no ka haie oluna, a maiaiia kaua e kau ai iluna pono o kabanafeo? Ua hiki loa ia'u ke hana ia hana, oiai aole i ka. poe 0 keia wahi he hM hou ae no 1 kekahi elike me a'u ke wehe i ko mau pani. puka ina ua ia. 0 ka'u hana ia o ka wehe i na wahj paa, wahi a Kunewa. Ua pono, wahi a Hamepile, e heie kaua. Ua hoomaka maila laua nei e kok> hele, o na wawae a Ihe na lima a hoea ana i ka l3«Ie loihi e ku ana, ma ka ike o!e maf o ke klai la laua nd t o!ai no oia « holoholo ana maliope o ka haaiko me ka hokio--scio ana uo ka piba hauoli. I ko laua oel\oes aga malaila, ua wtbe &ku ia o Kunewa i kj» pula a u* paa I ka l&ka ia/ O; kona wa no ia 1 hoU nm ai a paae loiuā o Bam«plk, j A6!e he bana uui o kela ang laka oia i be }»ka kahiko kelf A 0 koaa wehe ako U no īa i ka puka a heiuo aoa j®e.ka loa e lohe oie ia ai kekahi 'oakeke* a ikapoo aoa laua n*i H&k<* q lai. |4 a Nki maiia o Ko&ewa i« wimapiie I hope oiai qla ei tp n|o ana e komo iioko k* haie» lOike. IJB kali inalie ae pela a t pa&i a« an i ka puka, «aki a &u newa, v-. ■ - -■? ■':V vV-