Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 12, 16 August 1923 — HE MAU OLELO HOOKAAU [ARTICLE]

HE MAU OLELO HOOKAAU

M* krk»L. lh o k«U pule «ku| o*>. o* tn«lo #fr la 0 \V#k*»* | U> m« k» Mo'iheii'i P»nā, a ike | *k0 *» OJ«i i ta Ultn*ttiU«» <» ii*| ui& le!s.*bi «fehi o u& *•*» «• *uyu Jiote in k« Ui*n* j -t<tkv » e« ka bd«- au» £a*Uil&. *• *.*; » fc> Lc&,t4 ii li u* & kt;« . lrer>fclu | H'* » kft»lo pemo te i j Uk'oo ut holi mail« .* Wpāw&a ;\gj & HmU k» ht'U « \VefeWa» Iki? Aui* 1», Waiil a ka p«ur, a)«0»C lu*: ur. y uukvU p«L«> kft Ij u "i«i h« uui tst kftf4Ak& #• ■ko#k»* u#i fiitiUiiisL A*. be eui k« uuea l.oa « kd»; aj«u )#, w<«.b3 & Kui, »i ui« ksti e ii f iske *»«• Dei ia U.EUU] tieī Uj ua lunakiai < (j Jt« y k«kcu< Uißi o< a « ioiie uu Lt ik* uu ui.oko r,i* w& i ae*Dtt a; >■ Ifei & kokoke, a l;>t*e *£u ;« wa u VVtiflWjßb J\uj e oleiu kn* i ut t suku hus auaiaiia i 8u houpaum »»« u Hsi« Alm,: Oi&i kin *.;• >h-s ' i ( -g ds euti Uj liā psjpu, ' 3i ' e Lt Lu{»*.*.••■ i,. A jt(j fcku Ja kr*ia i ka oiei'i ( .., » .. j? u ; ; na kuflfcKfc»j •• i h , ,'t »■ .| -I «aie i,. • '• ' ' kj. 1,,v >/ k««.«K K ' •« ko; a La iuu»ki»i i;-].,. piiii k»; kuiiiu o 'koau ijOvpd»ia tu!i k«:ia kuihna. no.'a-lii e koUu k«kou apau iaīa.'' j 1 «a ,:ofae ana o Iki i' keia Oifeu olrflo ua kftDamabs koke! atu ia oia me ka paue aoa aku. | Ke man&o m\ «u ua hannw»' i'j;. koo ujaa»j aua pela, oisi e', fc . iioopau i& kela k»'.nka ai»®' k-i ijaoa »iu, Bk&, pa 'hoihoiia ka J tiaua o koua keeoa iu« ! aiu o ka, eut-g.uia kal&oa. Mai&io o ua ikUUiU| kupjfiO a ka lunakia) iike® %i, oi» hoi keia l& uii#iotii ioa| kana baoa o ka hoomoe aoa i Uh pa?pu wai, a ua haohiii ua p«paj iiaua » ua k t>fc t 'j e Uiki uivj ai i kē i>Ob k l iawp ukup»u k« koho «*u j k« 600 o keia hfcoa, a ua ii|G la [ « I 'j<>pihkia Wfe| i k.t hana u fc« ifchult?lil)» *ju* tea bo«>prtU aiāunwa wuie ana ui< ka| nui o oa huouio. Maiouii oia kUOiU | i uo'JQ:jo b\ un h.uakia e lioihoi i } aeia ttaoa lu,x\mu u ga ea*gitiia a; uaaa e «ia&i») na b»ua o £8 J)aou>o£j ew i na pa.puwiii uue k<i tjyop-»o ole ia jo Haīe Alaoi. . Om »« ka uioa oiaio o j kau a'o hewa! - . ■ , 0;a ka! wahi &. Waawaa Uur # J &,&r.o a auea, ] 'j - i-,o'i ,*i h % i h'.iK - la \ la oukcu s waiii a Waawaa lkj, | p-,,... »«- «ui.ii i ?>!& rijii «i 0 keik 1 p;;ikia e jfci aKuwau-ia: oukou. * j MaiiiUii aku uei ua haawiia keia Fiifeu naua apau mniaU u ilale A-laui. me ka loanao ia uu lawa, oia i ka oaakaukau r»o keia. .Uaeia-'j I Kiuohi ua' uo'ow;ua uo ka. bzuua. oia Kei IlUi utia i Wai ;; ka Pu~j kamaui, a ua aponoia hau?. | e na Kij*-g'itiia o ke Teritori. i Mai.. epe wai o laiia ua hooaiakaj oi«. © liooi&ia i ke atio o ka hooioo!; , aaa i na piipu wai, ke auo u na paipii wai e ia &i em. keia Wtthi, uje ae ai.o ■; k i a ka i mea koho ukupau e koho eoai ai,. 0 kekahi o ktia iwau koho paipu wai ua lawe ia i ka hao o Hiio nei, i ka oai:» ana o ke poo oui o keia hui i ke ano o na kii i kahakehaia ai uo keia hana, U8 kphaha ioa keia haoie i ke ano o kela kii i kahaia ai, me koua hoike j pu mai auie i lawa ka ikaika o ne pou e paa ai i ke paipuwui o ka| Pukaioaui- Us paakiki no u AUoi, ' iO ka »rea i ike ia ua esrj; 'nae kela man 'pou a Alanl i Imna a ; . a xta oui hou ka hanA o ka hooiiiwai hou aoa, a haia he uianawa okoa uaiia aie ka nui o ka iiio «no oie. puiotai ka haota 0 ka iialklianii ha\>- I ka natia nnu o kt> pqe koho aeiiie ukupnu i ke aee o ke aelike i huOiuaWukau u\ »' ku« eneginia, «a !sn i !oh ke auo o ke kil nv.\\ k.i aeliko a..al. «? nui aku a! k« hana ame m ho«tilo o ke.

' [U* u U* • 'j, * s»| kc>» p-t e i»e-1 * h*wvht | kfm «ueu piilkīa : iks i&; 4&ttt* U ia pat>& & ua 5 ku|MUi* |k* p«p« i» uae*.. l is peu«: U k* u»e<' « kn p«? s! I k# I fch hsi'& pnu i i,% «Uii«, « p <iti > fi(t« fee lUNlil t» n* h»n% hiHin* i» kw* *no. N-.4«!U iu h -f>U«-!o '«• latt«k W e ma.:hl », kei\ Ua;.« Ukrtro o k* iia>a o. ko iak<»u eu(g.u2« (k« «»ē* Qt»k»olt»vj i k& haua «lu<> |l m «e!ilte « holooaa »s keia Lana. (Om »e k no 4* kumu ao! o ku| 1 kikao b«na *u* i keim hua», &<>l# a>« k*i« w*u*v ioo iluku u :*kg t 00 k« »k», t a>es t h'»i «I k* lfiLuJ«uu iu&i u* b»ft* b*w*|T4 o hk ac. ■ A<»I» »rw»l oti Uiahoo r Nol ii* t»l«rtei w luuakini {& U | H« w&n&mh loihi utt blKt Joi« i« Wm*»» Nui ke i>*u* u,»:« |* iwiio u» pai>e o>nii« o;h. 1 8t owa bou loa keia ,» a>hkou *e lohē oei, akiihi iho U no a | ia luaeou, peia ka fce )koo;Q o ka boihoi ia aua o ke:a a*na iuaUlu o ka enrgiiii.H khiana, }0 k» use e Lhe nei i kv o Alu.i r?o ka ip6btiks J ' I H« hoopunipuni is tn*u olelo, i wahi a Wa»w#a Iki 1 o<r«i Bti* k* :,.<ihi h'.iii- ] <pooi itakr o k»*ia kau e Waawaii llki? w*6i hou a Wiinwaa Nui. 1 0 «k ulu'no imua o k» huiuhule' Ipu*«.h'<, w».hi * Wj,HWau Iki. I Ow«i 'hoi Paba 5«? wahi a Waa ?w*a Nui, i lohe ae aiakou apauI O Ka eoeia <so hoi, ka uri€6 5 | maiaeua i ka hanohad j o ke kaaak& ! Hawe» ffla koua kuiaua e paa inei a htki i keia i», oia ka LuneIhooia o ke Kalana o H&waii, w»bi !'• W«t»waa lsu. i H» han* no hoi fe»ua he«h« hu' Ikona e hoio oei ma ia kulaoa? a Waaws« Nui, I Aowe no kahoi ! wahi a Waa. ! waa Iki, aoie ka e biki ia kakou ike hoopii ae i kekalii fcanak& ima ikekahl kulaua t» kekahi kolaoa, a iumi hoi kekehi hoa Hawai, , ma kona uiakaluu . Aoie niieL s& ■i he h»iia linauao hh knkui s v baus ai? Ua tioito hnnmu ioH iho i* o WaawMK Nui tii» ka uoouoo ana no kr';«a ioea e paue CQdi kii a liiuiiu us p*nh hoo maiia oia. He poioiei oo kela mau olelo |aa e Waawu'a Iki, o ka mm «piki ;hoi paha ke oleloia aei he muho o | Kamueia na ku hao3e # nole paha he |h<4tm kupouo ia k;t< .m»ce kakoo i aoa akn iaim? | Kahih? no fcea hoi kela olelo iolaiau au e kfiu;ailio aai nei? i wahi a Waawaa Iki, ua līke anel Ikona i!i 'elike we ka haole e kohu. jai keoa ulelo au? K hooaoanao, b<> fhoi*ae ua lifee kou ili eliae tuc-i kuua, ht IIt)V;&ji o'a, aoie paba i oia e uana i'ka haole a ho) ia kana io ponoi? Mai koho kuhihewa kakou peia. Eia na kutuu a'u i manao aī ua koptmo o Kaffiueia naa is kulan«| e hooiohe «oai ee. ■ 1 I (tela' r%flbahiki aku . nei i puho !ai ke kalana-o koko*jj tta hiki ole !i na lunaKiai ke ike ihjea e loaa inai ai fere (iale no ka hōomau ana a!?u 1 ke kaīana ira.Ofs, Ua kunana waleMakou, a Pokepoke i na wahl «ku a namaftai, na kakauolelo, na li«labtna alanui, na a i ka hopena )oa aole no e pau ana ka aie o kela 'kaiana, n ua mauao lakou e paai ia fca pufea o na keena aupunl kalana'no ke d a la o!«. ! • ' " - *Ua' kauoha ka lubahnoni»!u o fea papa laoakiai ia Kanoaela e holo i HohoMn e huipu ai oie ke Kiaaina. T ka hoea aoa o K *aiue!a ioaua o ke kiaaina a h<.ike i kt\a mao pilikia apan o ke kalana, ua pane ma!!a ke kiaaioa inaua ona. ! Aole pono kela mau .o e paui na pukā o na keena knlan», a u& t kauoha kokoia ka puufiu o kf | Ttritori e bov>umj 'uoai i $25,<300 | I kela ame keiu apau leono «)ahit!a. Nolait& e ike |oe e ole keia feanafca i boc>ikrt;k| fui imua o ke kiaaina Jku!ana hiliuhi i& o;ai, ua loaa jkjkua i kr;a kulaua. Nulaii^ manno iho kaaa Rote auei bjs :ka:iaka kurono o Kanuotla ma*'

■■ .. —,„j-. j E ike b»U tui»i uo )•"* 8*» 0 Kaonoel k*>naka *kao.ai I■* »k i ka «alama buk@ a u« uuouopo v»U j#i» r» U iu*Jk i»44- i k&«] Keia aa liiUi ,0%._ ist» wa kdUA «uiiu . ltis*h 'O f nalll k* ikr i k« nui o kr d%l| s, hViiU.i* *u*, * uh hiki ).oi Uia, k* »«u • u* lQua%t4t * H4#i i u* i u&ea jc k-.uw oU» t>i t* k«U.t« )l-*ko o ka air„ 4k hO'i i* k* ukiihwu» o «ia iii*i|baO!i p ke I£al&u«. |so-j laiia tut kela «ou ua kuponoi .Uiaoli ois. O um *#»&«U na !tti)»hana al.a-| nui 4 na kakauglfio o n* keena. au|>uui ua luu*' alauui« i| iwei* juo h»i a kohp « 1 e k-ia p»v, l* £k*42U«l* 1 luuali / l^oko, 0 ayi* kae, *l*ii», ke keu yki kupaUoaha. Ūa ue l * Io&| paha i ka uhane u!t e iie iLo| ai i- tu haai uuikai a kei*. kauaka. Be keo aku keu poeko aia ke : kaaaailio ma, wahi a Wafcw«ii Kui., He uiiu sutuu kay aehewehe m»i ot;i i& wakyti # a ua hi£i h.'ū ia lunkou- ke ike ukt< me ka iuo«kaka- Ko|aila u& ho'.o iho la, waa i ko'u koho k&ua U Ka&uela* heKanaka, ia e ola ai kakou. Pehea 1» ko : lakoa nti mau.so? iue ke kobi aua o, koun iirua i ke aloka kMikka e nonoho nn» OjaUil»w, Ua lohe popo loa aku nei uuakuu iu» mea apau a Wat>wtxa Tki, 1 ®ai nei, a u» hoA&e+O, uuakou eoapao o Kaoauela ka, iiiuh'o, a e waiho eu&lie uo ia, Aiaoi peia e hauao ana i ua:■ paipuwai «ua- ] A;i j ,keS wahi a W,aav?aa Iki. j (A puka hou aku)