Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 15, 6 September 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua

1 Aole loa pela, wahi a Wiliama i i pane mai ai me ka huhu. Ua ! loa keia kaikamahme l e kamailio ia oe no kekahi mea'e pili ana i ka pepehi kanaka. I kela wa i lohe ai o Susi Hana, ;ua hina aku l'a oia ilunaokona 'noho me ka t pani ana o kona 1 mau maka. I E ke kanaka hohe waie, me jka huli ino aoo mai o Nina e ku'i ia Wiliama, Ilok'o o kela .wa 'i pane koke mai ai kona kaikuahine. E Wiliama aole anei e hiki ia oe ks hookaawale aku, a waiho mailie ia'u me keia kaikamahine. Iloko o kela manawa ua piha ioa o WUiama me ka huhu, ua huli maiia oia a nana i kona kaikuahine, o kona ku ae la no. ia a hemo iwaho. Iloko o kela wa i huli ponoi mai ai o Susi Hana a nana ial Nina me ka pane ana mai. j Heaha kou makemake? Heaha l ke kumu nui o kou hoopaakikil ana e kamailio ia'u nona? Heaha kana mea i hana ai? ! I kela wa ua noonoo pono loa' iho la o Nma i kona mea e pane mai ai imua o keia wahine, a oiai uaiieeno oia o kana mea e pane mai ai imua ona e komo loa kela w.au oleio iioko ona-1 Nolaila ua pane maila oia me; ka leo o ka mea i piha i ke kaumaha. Ua ike wau, aoie loa e hiki ,i kekahi mau mea elua ke noho ,pu me Hamepile iloko o keia; , iwakalua-kumaha makahiki i ha--I ia aku, a oiai ua hoowahawaha {Laua iaia elike me ka hoowaha-] waha ana a kou kaikunane iala.' Ua iini nūi *loa wau e hoikei aku ia oe i ke kumu nui o ko'u! hiki ana mai nei imua au, e, Susi Hana. v | Aiia, o ka mua heaha kana i | hana ai ? wahi a Susi Hana. j Ua kali malie iho la o Nina' me ka noonoo ana, oiai iloko o kela wa ua ike iho la oia aia! ilokooka manao o kela wahinei kaiini nui e lohe i na mea e! pili «na no Hamepile, aka, aole hiki iaia ke koho iho e lanakila ana paha oia maluna ona aole oaha. Nolaiia ua pane pololei, maila oia imua ona me keiaj mau olelo. j Ua hul pu oia me ka poe lapu-i waleeSusi Haaa. .Oia ka mea, mua loa, j • j Iloko o keia wa ua ike koke i aku ia keia i ka ioii ano-e o ka; heiehelena o Susi Hana, a hekau| iho la maluna ona na helehelena i uahoa, a pane maila. i Aiaila ua huipu oia me ka poe loea i ka aihue me ka pewi' Ua heleae oia ma ko'u wahL, mahope iho o kona hana ana i, kekahi karaima» a malailn ua pepehi aku oia he poe powa ixq ko lakou hoao apa e powa ia'u ame ko'u makuakaiie. Miu l&ila mai .ua hele mai oia no kekahi Wul%nakauliali! a powa 1 kekahi t«l* aa o ke aupq£i k» huli n«i iMa iloko o keU w£ «ihuo ia eia h« hapa

Iloko o keia . mau oleloaNina imua o Susi Hana aole no ia hc mea e hoololiia ae ai o kola mau helehelena uahoa maluna ona, a ua pane maila 110 oia me leo oolea. Eia no wau ke' hoolohe nei i kau mau olelo, aka, aole au i «iaikai loa iloko o keia wa. Ua ia'u ke hoomaopopo aku i konaTmau hana karaima f a no kou ike i kona ano, pela wau i kipaku aku ai iaia e mai keia wahi aku. E Susi Hana, malia ua pololei no, kou 'noonoo ana pela. Heaha kou mea I lawe ai a malama iaia i kinohi? He moolelo loihi loaia, ~wahi a Susi Hana. He makemake loa au e, īohe pono i kona moolelo, wahi a Nina. . Iloko o kela wa i huli aku ai 0 Susi Hana ma kahi e, me he aia e noonoo ana paha ke kupono iaia o hoike ana .mai i kela moolelo paha, a, liuliu||ua huli maila oia a pane. j I mea e pokole ai, ua. ike wau | ma ka pukaaniani o ko'u hokele ia Keaka Eleele, kona makua-' kane, Hkona kiia ana ika pu a make loa. Na'u i malama kana , wahine a hanau ike keiki, aua lawe 'hanaiia e au kelā keiki me ana me ko'u kai- ' kunane no> kana hopsna e hoea 'mai ana, oia iioi ina palia e [hiki ana i kona koko ke lioike | mai a i ole mamuli paha o ka'u |malama iaia e liio ai oia i kanaka 1 maikai loa. I Ua hoomaha iki iho ,la oia, a iliuliu pane hou maiia. Ua iiio *ka pili a maua i ku'u a minoaka. iho la oia no ka manawa mua loa, a hoomau maila i kona kamailio ana , Nolaila ua kipaku aku wau ia Hamepile e hele mai ko'u home ,aku, aua pau ko'u noonoo : ana iioko o keia wa. 0 keia ae la ka'u ike maka ana i kona ano. Mamuii o kela mau olelo a kei'a, wahine ia Nina, ua ano-e koke ae la kona mau helehelpna, kona hopohopo ioa A epahua kana mea i iini loa ai* Nolaila ua pane koke maila oia, | Aole loa oe e poina ana ,iaia eia no oe ke noonoo nei nona i na la apau o kou ola ana ma keia ifi honua, oiai nau ponoi oia i lei a hiki wale i kona nui ana, a oīa hoomanao iloko a hik* i keia la ke mau nd.no iloko | ou. Ua nana pono maila ua ,wa hine ala maluna oia nei, a liuliu pane hou maila. ,He mea ole ia, Heaha ka'u mea e noonoo ai nona? I kela wa i neenee t mai o ma ka aoao o keia wahine a pane malie maila. Ua ike oe i ka make ana o Keaka Eleele ma ke alanui o hakaka ana no kona o!at Eia o Susi Hana ke noonoo pono nei i kana mea i ike &!, a pane maiia. £ holo ana oia ma ke me ka puhiia o kona lauohp e ka makani i iiope. He lauoho dieele kona, a'ua like,na kanaka iloko oia wa malaila me he pua hipa ala e hoOpuni ia ana e kckahi puulu iiiohae Oia kona wa iki malu ia mai ai ika pvi a make oia. i. " Ua ike -au, wahi a Nina i iiamunamu malie iho ai, e Susi Hana ua ike au i ke kumu o Wu au» a maiama ia H&uupile* AV* & SasL Ilaiia. , Aok no Wela pili au me kou aka, nokou aloha Ia Hamepile. Ua bohoia kake ae ia ka ■&&- maikai maluna o Soai Hana i kela wa, a lue ht aia ua» iini loa oia c lohe hou ouu ia Wmēk**

, Ua ike no, .wau aole i poina iloko, o ioa punwai ka make ana o Keaka ,Eieele a hiki i keia la. Ua ike no wau iloko o keia. makahiki loihi i hala aku, aoie loa he la i maalo ae me kou .hoom3,nao- oie no kela mau mea au i ike maka ai, ..... īloko o h kela waoNina e kamailio nei ,imua ona ua auhee koke akn la kela mau helehele!na uahoa maluna o Susi Hana, a lua nana pono inaila oia.muiuna oNina me he ala ua ike maila i oia i ke akaku o Hamepile imua ( pna. Aole loa he hookahi la. i nele , kou hoomanao ana no Hamepile ,aua lawe mai oe iaia a hanai» jl hiki wale i kona nui ana, aole 110 kela pili a olua me - kou kaikunane, aka, no . kou aloha i : ka make ana o Keaka Eleeie, . konamakuakane. Ua haikea koke ae la na helehelena maluna ona, a. pane maila oia imna o Nina. Aole o'u makemake e hoolohe i ke na ano oleio, oiai e Nina he mea kela na'u i makemake ole ai e hapai hou ia mai . Nolaila e hoopau loa kaua i ko kaua kamaillo hou ana no keia mea. Auw.e, wahi a Nina i hooho ae , ai, aoie anei e hiki ia oe ke ike ,mai he kuleana ko'u e kamailio ,ai imua ou? No ka mea ua aloha. . .au iaia a pela no hoi me oe, , Naka haalulu ae la ke kino o ua wahiue aia mamuii. o keia mau olelo a Nina, a haule aku la kona kihei huiuhnlu mail»na aku o kona kua i ka papahele, a huli maila oia me na maka o ke aloha a nana pono ia Nina,, me ka pane ana maL Ua aloha oe ia Hamepiie? A ha, ke ike nei au. Nana i hoouna mai nei ia oe ia nei? Make mua oia mamua o kona hoouna ana mai ia'u ifi nei, wahi a Nina. A nolaila ua hele mai no oe? wahi a Susi Hana. Aole anēi e hiki ia oe ke ike mai ua pilikia oia i keia wa? wahi a Nina i uwalo aku ai. Ua aneane loa oia e lilo i ka- , naka iapuwaie ioa ma na ano |apau. I E Nma Hope, pehea ia i maQ- - ipopo ai ia oe keia mau mea apau? wahi a Susi Hana. f No ka mea uh ike au i kona ano ma ko maua aina me ko'u makuakane. Ua hoao au ma na ano apau e hoololi ae i kona ano ino i maikai. aole he hiki ia'u. i U& hoohenehene mai oia ia'u 4 iHehealawau imua ona. e ike mai oia ia'u. Ua oi aku kona min&mina i na hana lapuwale, Ua minamina oia i ke ano o ka noho ulala anao keia ao. Mawaho ae o keia ua manao oia aoie »he manaolaua nona. a ua uke aooia me kona makuakane ino. U* hiki anei ia oe ke ike mai heaha ke kumuo kona noonoo wtm pfcta, No ka mea, ua kipaku oe iaia. Ua manao oe e lilo ana oia i kanaka lapuwale. He aloha oiaw oe a hiki I kela la. A, ina oe e lohe i kona wa -e kamailio ai nou, e olelo mau ana oia no ka hoomanao nou» a we kona aloha, wahi a Nina m* ka helelei o kona mau waimak*. Ua komo ae ia i ke K«ena o ke KakauoWo o ke Kalana *.> Hawaii* ka "Palapala Eolo > limakiai M no Hawaii Koinohana' a Wh». H t Kaweweh! me Frank no ke kn!ar.ā Lunakiai m Hawan Komohana. £ malama ia ka ha*a% J boofeuihui o na C £» o aCk> Akau mm Kapehu i keia Sabad * - ~ --m