Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 27, 29 November 1923 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

Kak&o ia no k* pomaikai o ko ka (Hokn Poe heīuh^lu) KJS KALA KAUAI Ua hoehana ie ia eka la e like we Ke kaooha a keia a<3imarala o ke Aumoko kana o &a!anikTjpnle s ao ka hope oia ki ana mai i na po kaupoohWi, aa ka io mai la no o JK&eokulfini i kekahi poka ma kona aoae henaa,-ao'e oae hoi ke ka e &i, & aole no bol i h!o kela eha ana o Kaeoktlanii kumn nona e hooemi uiai ai tnai kona <«6U eneaii. Me ia eha 110 i loaa iaia, ua hoomau akn la-no' oia i ke kaua ana i kona maa eneeoi. Ua ku hou mai la uo oia i ka poka* mai ka moko rcai, aole no nae oia i haawi pio aku. Ua olelo ia he eouo ona naana. - WR i ku ai i ka pofes ruai ka tnoku tosi n Knpena B»raunu, »i ka bope loa ua ki aku ia o Kaeokulani i kana piha pu hope loa j kekahi alii koa alakai o ka aoao o Kaianikupole, oia hoi o Kalaoiuli. a ku no hoi kela alii a make aau la i ita poka hope loa a Kaeoku!ar ī kealii koa wiwoole o K«uai 4 ua hina aka la o Kaeokuiani ilalo,: mamuli o fea nawaliweli ioa i ka nui o ke kahe ana o ke koko tnai kooa kino aku, ai kahe hoi ma. I muli o tela mau ku poka eono j eoaluna o koua feino. Ua - -aaake keia alii koa wiwoole o Kauai ma| ke kahua kaua o ka hanohano, ai tnakb hoi i ka la o 12 o Kaulua, ao ka ma(yna hoi ia o Deketnaba i ka helu malama o keia oianawe. Mamuli o keia make ana o Kaeokulani ke Alii Aiaaoku o Kauai leakela kahua kaua o ka wiwoole, u«i lanakila ae la na p«a» koa o' Ka?anikupnie, a ua lilo <te la oia i Moi Aiaupuni no Oahu bolobko«,J ae msu ana no hoi kona Nohol Moi pu ana do oiai, aole; no i pii> holookoa o Miiui ia Ka-| mehaeoeha ia oaanaw, ao Molokai. hoi ooe Lanai, aia no ia nialalo keia Alii Aimoku o Oahu 5 kela ttau la. O na koa Kauai i koe aku i kela kana ana, ua auhee aka la lako'u a kaa i tsa anwaa o ImKou.i Waianae, ao ka huli' no !a no ka mokop|jni kaili la o lfifo e, ae hoike aku hi)i i k» mase aua * o ko lakou alii uui. ao ke froa wiwoole hoi o ke kahua kaua o ke kahua kana n ke «cu!a lanla o Ponahawale. I ka lohe ia afia o! keia mnke o Kaeokulani, uk Ulo «e la ka Noho Moi aua o Kaoai ia KauaiuaHi, ke Alii Kupuoa hoi o Alii Kalanianaole oie na Ptt& a Keapoekalaai e ola mai neī no i keia nsftß laX hoike ae nei ka mea kakao moolelo i kei* mahele o keia naoo-, leio i kakau lima ia ® PeīeiholAni ke alii kakau n.uoWo o k«kahi mm Bi«a pili i ka Mookl» » na AIH kaulana o kela ao kahiko ! ha!», ai paa ole hol iloko o na Enot*Woj a Kamakaa me t)aVida M«la! i kakau ai no ka *'Nai A»puni M j kaul»na o llavraii n«t Kuinli, *o; kfikahi u:ea imi lo* no o keWl kaka® aua iho hi i k?ia monlpln o] k#Sa' k».u»' mHWaena c> Ka*okn!ant' me Kalaoikupule keikl a KahekHi,! he mea la * hoonwpopo lon af k»j h».UMuna hou-o Haw-Vii noi i kulana koa maoli no o na a!!i k«hiku o keia aīi.a aloha o kakou. ae hoomaopopo pono do br»t \ |

»e1« nee ana «Mal c KAroebfl£Bf>ha Btt« konfl mau alii kakan ia?n, a , nae kona koa k«ulaoa ho! o Kekehaupio kona kiai lelno k'.-na koku» n ka la hooi'li iinua. p«ba iike ole no kei* me knkekahi poe paa aaoolelo na keia &auA &&a aa&waeu& o KaeokoUn ; me Kalanikupule, aka, o keia ka me» \ loaa i ka mea nana e hoc : puka Dei keia Moolelo kaulaaa o Hawaii oei. Aote bo ia he mea o hooie ia ai ira oiaio o ke'.a holke ako Ja» oiai, be nQi no na uoaoa aiooWo a leekah! po* ē k&mailio waha mai ar, ao kekahi no| hoi ofa matj kamailio waha ana»! be baka uioolelo «rate aku, aka, o £& m«a no pah» ia e'nani ai ka; moolelo o kela poe kahiko 1 hala] *ku,

E waihu ia »o imaa.o ka poe heiuheiu i kela uaanawa na inahele iike uie, a na ka mea heluhelu uo hui ia e waeie pono ae i na oaea aua i euanao ai he oiaio loa lakou. E nee huu aku no paha k&kou j oaa ka huomahele hou f»na aku ine hui i mea pili i ka Kalanikupule noho ana> a hoea ioa aku paha i keia kaua kaulana loa o ka "iiUKU .0 NUUANU," ai mauao ia o k© Eaua hope loa ia o ka aai aupuni ana o Kamehameha i keia Pae aina. A ianakila o Kalanikupule maiuiuUa o Kaeokulaai ma kela kahua kaua i. ho)ke n.ua i ae uei, a iiio (hoiookea ae ia ka noho Moi Aiii Aiuuoku ana uaaluna o ka Mokupuni o Oahu, ua heie kaapuui aku 'la oia ia Oahu a puni, a manawa ihoofcahi nu hoi, ua hoonohannho aku la oia i koua Kuluna ikaikma ka Mokupuni o Oahu, ae hoo- | noho aua hoi ua na wahi hkt|oie i kekahi mau alii koa i maupopo ioa iai*, aia iakou mahope ona, jae kauoha ana hoi ia lakon e imaiaooa i na kaoaka* ae hoomakaukau hoi ia lakou no ka oihana koa, oiai, ua hoomaopopo ibo ia no r o Kaianikupule, a va no he hoa M£niooi isaika e hoea koke mai he mea pono iai« e makau kau mua no ka halawai ana aku i o»e kona euemi ana e hoomaopop. loa ana i keia manawa, a oia; enemi aua e nana aau ana, oUj no ke Ahi N«i Aupuni o Hawaii hūi Knanii, | Aole waie i pau kana hoolala' ana i kona ikaika ma Oahu wale no, aka* ua loolala pu iho la nu oia no koua ifca;ka kaua ma Molok«i. Ua hoouna aku la pia i kona Koalaakaui i Molokui me Maui, ae hui aku me na alii oia oaao mokupuLi. 0 ka manao o kela hoonna ana i kona hoahanau i kela mau moku puui i hoike ia ae la, oia no k>. iini ana aku 'i na manao aloha o na alii oia mau mokupunli 1 paha e?a *no lakou 'mahope o lakou elu polo'ei, ao sa hooilina hoi oka Moi Kahekili. Ua nkali i» no keia huakaj « Koalaukani f Kamohomoho feekshi o na Puk&ua" ltaikß 108 o K«!an kupule, I ttn boea ana nka o fceia mau alii koikoi no <> i ko l»ua ama hahau, ai kn hui anft no hoi me n»t Alii M>>lokai aooe k» Māui mau alii no hoi, oa Hoike mai la kela po« a!H i *o l«kott kn oaau no mahope o K»!a)aikupuit # ao k« hooilina pt)!olei hoi o ko Ukon Alii Mos i ha!a aku i kft eoake. Wah; & Ukou i kamailio! m«i «i m« ka hunahunn ole ihe. ! "*ī na no ka hot.a mai o kfi! kipi iwaena o Maul nei me Molo I kai, alaila, e ku hke ana na pua e KamalHiawiilu a p*aJ k» aioa ( *q j ka uiua hoi o ua Kupoua i aika ili ik& iho iuumeki. E a fcu oiu<i i ke Alu Aimoku o, e uiaiama ana o Maui Moio»ai i ka hauohauo o fe« &iua ua» Kupuua Alii i hala aku i k« ■ ! <Aol«i Pae.) 1