Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 27, 29 November 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

I • . - 'I "1 l Mahope iho o kela kuka olelo iana alaua nei, uakoi mal la ua hoaloha ala ia!a nei e hele aku i kona wahi ma kela a}u%hi Huli hoi maila nohoi o Hameoile no kona "hokele, a mahope o kona hooulolu ana iaia iho, uā hele aku la keia e auau a hoomaemae iaia hoi no kona hele ana e ike i kona hoaloha ma kela ahialii, I. kona hoea ana ma kahi o Kalawehana i kela ahiahi ua h.u 1 * ae la laua iloko o ka hauoli. piha oiai na hoomanao ana iloko o laua no na la kamalii alaua e holoholo pu ana ma ke kula. A|ahope iho o ko laua nei paina ahiahi, ua haule iho ia laua nei hoonanea rna ka hookaau oielo ana, a iloko oia manawa j i hooninaniuau aku ai o Hame-[piie-noke anooka noho anao |«a kanaki me ke kulanakauhale. o Nu loka» a oia ka kona hoaloha i pane mai ai. He nui na hana karaima pohihihi e lawelawe ia nei ma keia kuianakauhale, a hiki iloko o keia la aole loa i-loaa aku ko lakou meheu, a ua manao wale ia o ka mea nana e alakai hei keia mau hana he kanaka no ia i piha me ka naauao ame ka maaiea i oi akti mamua o ke diabok>. v

No ia kumu i ko'u halawai ana me oe ma ka la i nehinei 'ua hooholo iho la wau i ko'u manao le noi aku i kou oluolu e komo !pu mai mē au ma keia hana, a !ina e loaa ana ia kaua -ka lana-| Ikila, alaila e pomaikai ana kaua,' 'a loaa 'hoi ia' kaua he inoa 1 'kaulana ma keia mua aku. Ua hoao ka oihana makaikiu o Nu loka nei e huli i keia po<? hana kara?ma ma na ano apau aole he wahi e loaa' ai ko lakou Imakemake, a o kekahi poe o lakou ua pau i ka nalowale honua me ka ike ole ia 0 hiki i keia la. 0 keia ka mea pohihihi loa. He nui na leka hooweliweli i loaa mai ia'u ma kou keena e olelo mai ana ina wau e hoomau ana i ka iihai mahope 0 ko lakou 'meheu me ka hooki ole» alaila, 0 |ka hppena i halawai, mai me kela po£ ana ko\i hopena. Ua 'ano kunana au no keia mea me Iko'u ano kanalua no ka hooko |ana a"kil i ka'u hana a hiki ika Iwa e loaia ai iaia he kanaka kuIpono, , Mumuli 0 keia halawai ana 0 jkaua ua laaa loa ko'u manao oe wale no ke kanaka hookahi a'u i manao ai ina nae hoi oe e oe mai ana i ka'u noi e noho kaua i Nu loka nei. No Eamepile hoi ua piha mau oia rae ka hauoli no kona komo poo iloko 0 keia hana oiai he kawa ia nana i lele a lehia, aka, mamalī 0 kana noonoo e hoopakele! kona hoaloha Manase iloko o ka ponw ua pane aku la aia Robata K&Welialk. I iU lo» nei au ao ik* iiiki koke oie ia'u ke &e *ku i kau noi, a oiai iloko 0 Ikel» ui paa loa i & wm lka [hanamaWu wahi jpond, lm\ 1 -,j V l ,*.

| paha ua hile! fa oe ke kali tjo elna maiama mai keia la aku alaila

hoea hou mai m ia nei, o kou wa paha la e hilei ai ke hoonnauna mai ia'u. N6 keia mau olelo a Hamepile ua kulou Iho la o Eohata Kalawehana H«fto a liuliu ua pane maifa ola.' tna pela ua pono. Iloko o na hora aumoe o kela po ua oe la laua nei, a huīi hoi maila no hoi o 110 kona hōkele, laia i hemo, mai ai iwaho o ke aīimui ua ike oiaiia oia i ka maaloo oltekahi meai ka maaloalo mamua pono ona, a n|ina pono maila oia 5 ka mea nona keia aka ana e ike nei, a hoomaopopo loa iho la keia he kanaka aia mamua pono ona kahi i heie ai me ka hii ana he puoio ma kona aoao, Ua ike mai paha oia iaia nei aole paha, nolaiia, ua ku malie iho ia 0 Hamepiie ma kahi pouliuli a haKiio pono i ka hana a keia wahi kanaka hele o aumoe. Ua heie pololēi maila ua wahi kanaka ala a ke kihi o ke aianai, huli maila oia i hope a nana, mamuli pahao kona ike oie i ka maaloalo kanaka ua kaha ae la oia ma t ua kihi alanuj ; ala a nalowale. ' i Heie awiwi maila o Hamepile | a ku ma kihi alanui me ka} alawa ana o kona maka rna o. a maanei, a i.koliuliu maiia oia.i. ua wahi kanaka ala e hoomau] ana no i ka hele ana mamua pono ona. Ua hoomau maiia no keiaika hele ana ma kahi poeleele oke alanuiahiki wale 1 ka nalowale honua ana o ua wahi kanaka mai iaia nei aku, Ua awiwi loa maila ka Hamepile hele ana a hoea pono mawaho o kekahi hale uinihapa kiekie, a maiaila keia i ku iki iho ai me ka alawa ana o kona 'mau, maka i keia hale kiekie nani, a hoomaopoj>o koke iho la keia ma kela wahi i nalowale honua ai kela kanaka. No kona ake loa e ikei ka hana a kela kanaka o ke aumoe ua hooholo iho la oia e huli pono mamua o kona hoi loa ana no kona hokele i kela 'po. ' ! Ua ike iho la keia he alapii e. pii ana iluna.o kela hale kiekie, a he alapii hoi e iho ana ilalp e l ua hale ala. Hooholo iho Ia keia e pii iluna o kela hale, a i ko ia nei hoea aria ma ka pūka e komo loa ai iloko ua. wili aku la keia i ka puka a ua Paa ika lakaia. He pouliuli pu wale no o loko o kela haie apuni, aole he nakeke he meha pu waie no ma na ano apau. iio-a a«i ia keia he Kukaepeie a nana i ka helu e kau ana ma puka komo a ike iho la keia o helu 1313 oia ke kau ana ma ka puka» a huli maiia oia a iho m ke aianui. Wene ae ia oia i kona huhui ki a iho aku la ma ke alapii o lalo o keia h&ie, he pouliuli pu wale no. 1 kona hiki ana ma ka puka ua wiii aku la keia a ua paa m i ka laka ia. Noiaiia lalau iho ia keia i kona huihui ki a hoouiaka aku ia e wehe i ua pauipuka ala. Aole i Uuiiu ua lone aku la keia i ke kani o ka laka, a i kona wlli ana aku o ka hemo maila no ia o ua puka aia. Ku malie fho fa o Hameplle maiaiia me ka noonoo ana \ kana meaehaua ai, a liuliu hooholo iho U keia e pono iaiakehulii poiw i, Keia hale auie ka mea! nona s licia wahL Ao'e ana ku-i kui o keU wa e hiki a!j fala ke hoomaamaama !n loVo j ho-a hou ae l& kola i ko ImkMpeia a mm aku i» i ke' 1 k<Ha «ahū » • * , i PauJ l