Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 28, 6 December 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

'Ua ike maop'opo aku la leeia | he hale nai e moe pololei 'mahope oua hale ala, a ma kela. āo'ao ame keia aoao o keia holo, he mau rumi liilii i maopopo | ole iaia nei ko lakōu ano. Noīaila hooholo iho keia e komo \\6k6 ' & Otele pololei ma kelaholb a hoea ma kekahi aoao 0 kela haie. No ko Hamepile makemake ole e ike ia mai oia eka poe e nohō ana maloko o kela hale, in* paha he poe kekahi malaila, ua komo poeleele āku la keia ma ua hola ala me ka haha hele ana o kona mau lima ma ka paia o ka hale. Ke hoolono Dono nei oia i ka nakeke oloko, aole nae he nakeke, he meha pu wale no. ī kana aneane ana e hoea ma kekahi aoao o ua hala ala # o ka wa ia o ka hooku'i ana o kona wawae he kekalii mea, a oka iiiki ana iaia ke hoomaopopoke hoomaopopo i ke ano o keia mea, oia hoi wala ana oia a poholo ana iloko o kekahi lua hohonu o kanakolu 'kapuai malalo o hale ala, a pau loa ae la kona ike iloko o kela wa. Pehea la ka loihi o ko Hamepile waiho ana iloko o laila* aole ehiki iaia ke hoomaopopo iho, aka, i kona wa i pohala ae ai, a hoomaopopo j ke kulana o kona wahi e nono ana, ua hoomaopopo iho la keia ua paa oia iloko o !ua paahao. 0 kona mea wale no i pakele ai ma keīa haule ana ona, he lepo opilopilo o lalo o Kela lua, a ua haukae pu kona kino i ka lepo. I ka hoi pono ana mai o kona noonoo maikai ua ho-a ae la keia 1 ke kūkaepele a nana ia loko o kona wahi e noho ana, a ike iho lakeia e ahu anā he kapuai wawae hou iluna o ka lepo opilopilo, aole nae he mea hou ae māwaho ona. Hoomanao koke iho la o|lamepile oia hē luahuna malalo pono o kela hale, a aia pu iloko t> kela lua paahao e noho pio ana he pukā e komo ai iloko o keia Nolaila, ho a hou āe la keia fke kuk&epel# no ka nana pono ana i na paia o ua lua paiahao a iaia no e oans hooipau ana me ke koe ana ike kukaepele ua ike aki! la keia he wahi ami puka ma ke kihi, a i kona hoopa ana aku i keia mea, ua hookahaha loa : a oia i ke panau ana ae o ua wahī ami puka aia, a hemo una he t puka,kupgno e pau pomo ai ke kino o ke kanaka ke komo aia kekahi aoao o u£ lua paahao ala. Ua ike pu aku la no hoi keia he alahele malalo poneu q keia wai\i e he-Ie ana ma.kekalu aoiio, • he pohopoho ke ano o ka lepo, a e ahu ana na kapuai waw&a kanaka maluna o iaila. Nolaila ua komo loa aku la keia a kapoo ma kela mm, & huh maila a pani i ua panipuka huna aia, a hoom&ka aku la oia « heie haha poeleeie ma ua luaIpaa aliu . kowa ioihi keia o kona ana ua hoea aku ia keia w* e pii &i iluna* tfhi64maka aku 1* km e pii a ihm o ktkahi

ihoomalamalama ia e aī ma kekahi aoao ona paia o ua keena ala I lohe al keia. i kekahi leo wahine ika pane ana uiai. 13 Tese ooe wale no anei ka hele mai nei iloko nei : me kou ike ole ia mai e kekahi mea 'okoa eae. Ae, wah| a ua aja, Ke hoolono pono nei o Hamepile i keia mau, olelo apau ,6 ilaua. Na Poo Ulaula Anei oe i hoo. una ma! nei ia nei? wahi hou a |Ua . : Ae, wahj a lese. 0 ka mea £ia katjou $pau ke ,kakiu.ia nei.e Ro£ata Kala|iaf hana, ka mak'aikiu, .kaulana o Nu |loka nei, (! .a ua ,hoike mai neio |Poo Ulaula ia'u aoie ona hopohopo nona, a koe wale co a kipi joe iaia ame kona mau n | Aole au nana nō Poo Ulaula , elike jne |ipoko poiolei i | ka'u kauoha,' pela no wau .e k'u|paa ai mahope ona a hiki i ka . hopena, wahi aua wahine aia|l ka wa hea lakou e hui ai? , Ma kekahi manawa ( o keia wania lese. 0 ka mea .apiki wale no paha o ka loaa ole ia'uoka hua kapu aole au e'hiki ilaila? 6 kou makemake e hoea oe malaila me kekahi kauoha. mai |ia'u aku, a e hooko poīolei .īoa ae ia mea, no ka mēa, i kou wa, e lapuhi aiia'u ua maopopo no is ! oe kou hopena, wahl a ua wahine lala i pane mai ai. Ua ike au ia mea ( wahi £ lese. ~ * . Heaha ka ukaija: o keia e.ke huluhulu au? wāhi a ua wahine ala. 0 keia kekahi o na waiwai 'makamae i aihue ia e a'u i keia |jpo mai )ca hale noHo mai 'e i Keoni M'akuaēa, ka miliona elemakiile o Nu . loka nei, elike me koukauoha, f Āole ānei oia mala ; la i kou [ wai komo ai iloko o keia hale? wahi a ua wahine ala. I la'u e nanea ana ika lawe i waiwai, makamae, ua i lohe aku la. wau i ka nakeke mahope pono o'u, a i ko'u alawa ana mai i hope e ku kohana mai ana o ua elemakule ala me kona lole moepo, a ma kona lima e kauiono pono mai ana i kana pu panapana o'u. Oiai iloko 0 keia wa e paa ana au i ke kukui makaikiu, o kou wa no ia 1 .hoopio koke iho ai a poeleele oioko o keia keena i kela wa<| oiai aole he kukui e a ana iloko oia wa. Ua hoomaka koke kela elemakule uwa no ke kahea ana i na kokua, o ko'u wa no ia i lele mai ai a kaili i kana pu panapana me ieou unuhi ana oe i ka'u $ahi a lumai ma kona umauma» a o kona wa no ia i hehee iho ai ilalo o ka papahele, a hoomaka maila aueholo Iwaho me keia mau ukana makamae. 1 kou hemo ana mai iwahe he poeleele wale no, a ua ike aku fa wau Ika ho-a ia mal o iia kukui ma leekahi mau hale Hilīi e noho ia ana e na |auwa, a g kou wa no ia i kuupau mai ai \ ka holo no ka hoopakele ana i ko'u ola, Alaila aole he mea 1 aiai nei mahope ou? wahiakawahiiie. Aole ioa! wahi a le&e. He aiaio ioa keia au i oleie mwla? wahi a ka wahine, H# oiil*> loa ma na ano apau, wihi a Lpee, a ina no e uhai mai ana keia!\i mea mahope o'u, aiaila, iLole no e ioaa ana iaia kela iu|ika huna e komo mai ai iioko n«. 1 <Ao!# t pau) < .