Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 32, 3 January 1924 — HE HAIOLELO HOOMANAO MAKAHIKI POOLELO: KEKAHUNA Mokuna 2:11 Hapamua oia Pauku UA NANA AU I NA MEA APAU A KO'U MAU LIMA I HANA AI, AME KA HANA A'U I HOOLUHI AI IA'U IHO [ARTICLE]

HE HAIOLELO HOOMANAO MAKAHIKI POOLELO: KEKAHUNA Mokuna 2:11 Hapamua oia Pauku UA NANA AU I NA MEA APAU A KO'U MAU LIMA I HANA AI, AME KA HANA A'U I HOOLUHI AI IA'U IHO

1 U r ti ' k:, 1 s-r»si» '•• ka ji n 'I? j,t u *f>» Ki Alii )> I ī l*j! J Ī1 V, ī' ! i' ( i f- k h īlPi īi'i» S1 k*<b • k^ p k ma' la ' *-..a . ■ MaiuPadV ir»amua; a<r <" ka oU' r t < kaVo ! i i ki* aa,'H ī * , Va ]ffi T to ma, la A i i.e f v a Kf»rafe!a i mau ,'hana i hoohana a? |oko o kona ola ana i na la i hala aku la, oiā hoi kona hoao ana ika lealea, kona lioao ana I ka in')waina, kona- kuku!ii ana i na hale nani loa nona, kona kanu ana i «a kihapai maikai e hoo— puni ana » kona mau hale nan;, aiwe- kona e!i ana i n& pimawai e hoopiila ai i kana mau mea kanu, ame kona hoopuni ana l -kona no'no ana rnf; na Kauwa lehulehu e lawelawe an* nana, a me kona hoahu ana I ka waiwa l he nui lo|k Ua jmi W aku oia i ka hanoharfO me ka Mahalo, ia eko keia ao, aua ua kui; aku la kona naauao i na kukulu' o ka Honua i ike ia ia ::!«*: la. & ua hoea io mai la no i»oo lehulehu e lohe i koni. ,;ā;ioao, ua kaulana io no ''h :; : h na walii apau, Eia na* =nc ia inau mea jt»a i Eoikeil.i mai ai, ai ko/ia uiau !a Ek j ;_; :ku]e, ua ku iho ia oia ma ka ' 'P > i-oioina" 1 0 kona ola ana, a £I Hoi Hope" aku ia i na mea apau u.ia i hana ai s i na paha, a ia iloko oia mau hana lehulehu, ame ia nau hanohano īehuiehu i h« ):au mai, maiuna ona» ka maha o kona uhane, ao ka hauoli paha e mau ana, a kaupaonl m la oia ia mau mea apau, ao kana i hoike mai ai ma ka hapa hope'o'ka" Pauku alakal o kakou i k" : :. !•;« oia no keia mau olelo hoik-. ".AIA HOL 11" MAU MEA LAPUALE APAL AME KA LUHI HEWA AOLE HE MEA Ē PONO Al AHLALO IHO 0 KA LA." O na hoike «. mv;ii hoao ia mau mea h hkeike iu ae nei ma na Pauku heiuhehi o kakou 1 helnhe?u ia at j nei, aole anei hoi ia at mc; na kakou e noonoo! ai? j — H<- niia mi: na poe; Kalepa Haleke.., „ : - imi .waiwai e ae paha, a ia i i.a ia hope o ka Makahikh ,e hej> lakou ia mau waiwai i koe, ae hookaulike ana hoi i na "Hoolilo me na Loaa," a hookaulike ae la i na Buke o lakou, ama ia mau liana ana o lakou, e hoomaopopo ia ai ko lakou poho no ka makahiki e '' ,£ pa » Heaha hoi ka like ole me 6ta a.na ma ke ao nei? j

Ina la hope hoi o keia Makahiki e* kunewa aku ana, e ku ae hoi kakou ma ka "Puu-oioina 0 keia Sabati hope o keia Makahiki," a wehe ae hoi i ka Buk« o ko kakou ola ana i ka makahiki e pau ana. a'mea paha ma ia "hoi hope' ana i hope, e - hookuku ai kakau i kekahi mau aoao o ka buke o ko kakou ola ana, ae ike ai paha kakou ina mt.a "hemahema," a ina. makaukau paha e hoomāopopo !oa iho ai kakau, aole ka ko kakou ola ana i poho wale,, ai ole ua oi aku paha na hoolilo ma ko kakou aoao mamua hol o na pomaikai i losa mai & kakou. 0 ke aiahele no nae e hoomaopopo loa ai kakou ia mau mea, oia no ka lawe ana mai i kekahi fnau ninau, a ninau jho no kakou ia kakou iho ia i keia .mau mnau ano rtyi hoi, oisl. e hoea mai ana no n\anaWa e *ml mai m ke Akua i ko kakou 'ouke o ke , ola honua ana, oiai, ua hoikt: mai no ke Akua, ai hoike ia maii no e ka Mea nanii i kakau k»,-ia Buke o Kekstfuipa, ai hoike ia hoi ma ka Mokuna hope loa o keia Buke, ama ka Pauku hope loanohoii "NOKAMKA, K HOOKOMO ANA KE I NA HANA APAU, A ME NA MfclA APAU 1 HUNAIA ILOKU 0 KA 1100 KOUOKOLO iA. I NA PAHA HK, INA PAIIA HK UKWA.-'i Kekahwna j i|- i?V

I l Kni NANA HOI HVI'K ANA !A M t 1 Na U A$A APAU A KUU 1 LIMA i HANa ai.hkaha kAu ji «A.NA Al NO KOU HAKU ikhu k:us;to i ka makaiiikl KPAI'ANA?

J He nlnau maikai keia, b he ninau no }soi e hiki ana ia oe <• pnne aku ait- ka maikai imua o kou Haku, a imua paha o kou man īloa kanaka. Ao ke alahel'no na« e maalahi ai o kail pane ana p ka Hoahaīiau oka Ekalenia 0 }esu Kristo, ae* ka mea hoi a k& Haku Kristo i haawi ai i kona ola non ■ a r,o ko ke ao nei e hoihoi akn no i hope o na la o ka makahiki e pau nei, a hoala mai Ina hoomanao ana, ae hiki ai ia oe e pane me ka maikai i keia ninau pili i kou Haku, ai kau paha i hana ai nona i na la i hala ae nei, I kou maalo ana ae iwaona o kou mau hoa kanaka, ua waiho ak-i anei oe i wahi olelo maikai no kou Haku? Ua kau aku'anei o€ laia. imūa o .na hoaaloha ou, af "ōlc ua hiiahiia anei oe i ke kamailio aku no Kona I?oa maikai? He buke ham&ma kou ola ana imua o kou Haku, aole loa e hiki ia oe e. hoopalaimaka wale aku imua ona, a hoao paha . e uhiuhi wale i kou oia ana 0 Kona K§ ,ike ( ijisi | nei m oia ia oe i kda me kei« ,!a, a !na oe i makemake £ h^n^ Hi: kamailio aku nopfi 1 i7iia u kekahi mau lioa kanaka ou, e hoopiha aku ana oe laia i ka hauoli. Aole ma ka nui c kau hana Kana e mai nei> a aqk nq ho). QJa. § kaukai. wa!e mai ana ia oe, e hana aku i na hana nui, a hiki pono ole ia oe ke hana Nona Eia kekahi olelo maikai loa ana i kamailio mai ai no ka mea e hana aloha ana i kekahi hoa kanaku ma Kona inoa. ."0 ka mea e haawi i ke kiaha vvai huihui ma kuu Inoa, aole oia e nej§ i ka uku»" He hana poho anei nou ka kamailio ana aku no lesu iwaena 0 kou mau hoa noho, ma kahi kokoke i kou home ponoi? I na oe e hoomaopopo i kana i hana ai nou, ame ka nui o na hilahiia 1 hekau mai maluna ona, oiai oia e noho honu& ana, ai hele loa aku i irau hana a hooiaio loa ia ma kona Make ana, i ka make hilahila nou e ka Hoahanau ana īkuai ai me kona koko, ala.ila, ! aole loa e hiki ia oe e ka maj kamaka ke hilahila i kamaiiio «iku nu inoa kamaiiao. a no ka wehewehe ak)i paha imua o kou hoa kanaka i ka lesu i hana ai nou, a no ko ke ao holookoa nei. 0 ka haie o ka mea i aloha ia, he hale kipa mau ia aku ™ >'a e na. poe i hoomaopopo ia aioha oiaio. Ua Aloha anei oe i kou Haku i hana maikai ia oe. aj hooiaio hoi i kona aloha ia oe ma kona make ana maiuna o ka [laau kea nou ano ko ke^ao

holookoa. Ai ka pili ana aku c kou aloha i kou Haku, ua hoae aiiei oe e paipai aku ma ka ino£ o kou Haku, e hele ae hoi ika hale o kou Haku aloha? Ai ok ua like no anei oe me kekahi pot Hoahanau lehulehu ilpkp o na Ekales»a o Hawaii nei, e kaukai wale aku ana no na "£e Kahu Ekalesia ,; wale no e hana ia hana? I kou manao eka Hoahanau a lesu Xristo i kuai n ai rae kona koko, he hana maikai la o ka hele ana i ka Hale o kou Haku, m iohe iioi ika moolelo kamahao o kona ola ana, ae iohe , hoi i na mele hiiiani no kon a [ Inoa, ai kou hoomaopopo ana h e i hana iiiaikai ia, ua hoo hana aku anei oe ia hana mai--1 kai iJoko oka e p§u aku ana? , , Wahi & kekahi o na Lunaoieio kaulana o ke au kahiko i na : Hoahanau o kekahi Eka!esia "0 ka mea i ike i ka hana i pono, a hana ole oia ia hana pono, hehewa no ia nona." E ku eka Uoahanau o ka Ekaiesia o £risto, a wehe iki ae hol i ka buke o kou oia haipule aua iAa ta e pau ana o keia makahiki, ae ninau iho no hoi no hoi ia oe iho TIEAHA KA'U I UASAM KUU HAKI' I£SU £Rl*TO 1 KKiA MA&AUI&I £ NEIEPAU?

II IKA aiLI AKA AKU 0 KOU MAU A.NA i HOPE INA LAO KA MAKA HiKl£ PAU AKU AKA, ALAi LA, HEAIU KAL r l HAN A AX| fiO KOU KKALBSXA?

Ua hoop6a ot* ma kau Berita I komo as kou Ekaien.ia, e hana «ku oe i na liana apau i hfki ai ia oe e hana no ka pono tne ka pomāikai o kou Ekaleaia. Aole wāle no hoi ma la komo ana i ouīlokooka Ekak-sia ( aka, m<*a ano nui no ia oe ka hoomao : ( popo ana i kulat>a koikoi ipaoir o ka Ekalesia o lesia Kristo iloko! o keaonei. Ūa kapa hoohano-l ; liano ia no ka Eka!esia o lesu : Kristo iloko o ke nei, oia no kaj "Wahine mare a Kristo/' Maj kela Olelo Aloha Ik>dc loa a Paulo j ! na Ltina Ēka!egia o Epeso, ai hoike ia ma ka Mokuna 20 o Oi-' hana» Pauku 28, ao ka hapa hope, 0 kela Pauku, ae ioaa no keia wau olelo-ano koikoi maoli i hoopuiea ia e ka Lunaolelo Paulo. "E hjßnai oukou ika Ekalesia o ke Akua, i ka mea ana i kuai ai me kona koko iho," He mau olelo koikoi maoli keia *■ ka Lanaolelo i na Luna Ēkale- ■ Bia o Epeso f ae hoike mai ana hoi ' i kulana koikoi maoli no o ka t Ekalesia o lesu Kristo,» ao ka mea [■ m hoi a ua Haku nei i ka- | mailio aku ai i kana mau Hau'mana, "Maluna o keia ke kukulu nei wau i kuu Ekaleaia, | a aole hoi e lanakila mai ga iguka • 0 ka po maluna ona.*' * Ke hoamaopopo nei kaua e ka 4 Hoahanau aloha, a me ka Luna j Ekaleeia i hoolaa ia no ka hana a [ "kou Haku, ua lilo maoli no i ku • lana koikoi maoli i mai ma* luna o na poe Haipuie iloko o ke t ao nei, ka lilo pu ana i poe "Hui ; pu iloko o keia Pono nui a ka [ Haku i kukulu ai," He hoahui t ka oe me ua Haku nei ou ma ka -■ hana pu ana iloko o Kona Ipha. , pai Ekalesia, Aole anei _hoi ia he hanohano i hekau mai maluna ou e ka Haipule iloko o ke ao 1 nei? ' Eia kaua ke ku nei ma ka "Puu-oioina hope loa o keia makahiki," aole anei hoi e wehe iki ■ ae kaua i ka buke o kou noho Hoahanau ana iloko o kou Eka- ;■■ lesia, a hoomaopopo iho i fcau i k hana ai no ka "pomaikai holomua J o ua Ekalesia ala a kou Haku i J kuai ai me kona koleo " Heaha 1 kau i hana ai i mea e holomua ai no kou Ekalesia i hoopaa ai i kou • Benta hoano? Ua hoomohala haiTa 0 ■ kou - Ekalesia? He wahi olelo 1 kokua anei kau no ka. hookipa 1 houanamai i k<skahi māu mea hou iloko o ka poli aloha o kou Ekalesia? Ua hoao anei oe e kau ' aku i kou malamalama jmua o na ■ kanaka, ai ike mai ai lakou f kau hana maikai ana, a huli aku hoi lakou a hoomaikai i ke Poo o ka Ekaleia? „ Ua waihō' mai ka Haku alolia i ka rulā hana hiki *ole ke alo ia ae, oia hoi kela olelo -pookela loa ana i kamailio aku al i kala aina hikina. **Ma kahuao ka laau e ike ia ai ke ano oia laau, a ma ka, hana hoi a ke kanaka e ike i«j ai ke ano oia kanaka." *! Ua liio anei oe i mea makaaSj 1 na halawai hoomana o kou] Ekalesia? Ai ka manawa i k#-j hea īa mai ai na hana kokua ae hoonee ia o kou Ekalesia imua, ua hoomohaia aku anei oe i kou lim& aloha imua, ai ole he "Lala nuloa Oft iloko 0 na hana o kou Ekalesia a« 'i hoopaa ai i kou Berita hoaono? M Ke ku nei oe i ka hppe loa o keia makahiki, » inaj aole oe i hana i na hana manawa-' lea Kokua, iioko o kou EkalesU f j aja|fa, eia hoi ke noi hope loa ia oe Hoahanau i aloha i» e kou' Haku. E hoololi ae hoi i ke ano, o kou noho HoalMnau makahiki hou e hoea mai ana, eia no kekahi olelo ano koikoi maoli * kou Haku l iia o Asi«». "Aka, ua pumeh«n»i waie no oe, <wle \ anu, «ole hoi i wel*, noiaiU £ luai «&u *u*ovi au w n\M ko'u " L J * \ . ~, >«'- "*■

lII'MA KOU NAN*,UOWMANAO ANA AKU I HOpE I NA Q KA MAKAIiIKI £ KUNEWA AKU i?EJ, ALAILA, lIEAHA KAL' I UAKA &L SQ{} lUO, A KOKOUMAU HOA KAN,AKAv

Mm na ninau i hala ua lu, ua! ninau i«t kauit no ka kaua i hanu; tti no kQ kauu Haku aloha, a ua i ninau pu ia oe no kau i han* ai no j Jtou Kkaleaia. He mau mesi piliiike no ia iloko o ke ola ana 0 ka Hi*ipuie iioko 0 ke ao nei, oiai, a kana no hoi oe no kou Haku, akiK aoie no hoi e nele kou Kana no Kona Ekalegia iloko 0 ke ao nei, ao ka mea hoi ana i kuai ai me kona koko kamahao. Eia hoi ke hoihoi pono mai nei ka ninau ia oe ponoi, ai kou hoa kanaka hoi e hui mau nei me oe i na manawa iehulehu o ke ola ana. I I kou wehe ana ae ika buke o kou oia ana no ka makahiki e naio aku nei, alaila, aole anei e hiki ia oe ke hoomaopopo iho ilok» 0 na la i oi aku mamua 0 ka ekoiu haneri. Heaha kau i hana ai nokou uhane ponoi iho? Ua ulu hpu ae anei ka pono iloko 0 kou npho Hoahanau aqa? Ua hoomahuahiia ia ae anei k6u Aloha i kou Haku, ai kāna hana hoi i'ioko o keao nei? Ua mohaia maikai ae apei kou lima kokua, oiai, he hana pili loa ia i kou ola hoa hanau ana? "Ua ioaa wale ma} ia oukou, ae haawi waie aku Uoi oukou." Ua oi ae anei kou ikaika ma ka no kou Haku iloko ona Ja o ka makahiki e pau aku ana? A ia oe e huii aku nei a nana i hope mai ka "Puu'oioina" aku 0 kou oia ana iloko q keia mau ia, ua hoomahuahua ia ae anei kou ola haipule ana i keia manawa, mamua ae o kou manawa i komo a,ku ai he ' 'Hoahanau iloko o ka Ekaleaia" 0 kou Haku. 0 ke oLa haipule ana, aole ia he ola kumaiie waie iho, aka, he ola ia e ulu ae ana, ae mahuahua loa a« i ke awakea Joa 0 kou ola haipule ana. "He ola wale iho no anei kou xm ke ano inoa waleno make ola, aka, ma k|au mau hana nae ua make oe?" Eia anel oe ke liio nei i pohaku e kuia ai, ka hana 0 kou Haku, a he ola huna hoi iioko 0 ke oia hookamani ana. Eia he mea j e aiakai hewa nei i kekahi hoa kanaka, ae hoao ana hoi e hana maiu i kekahi hana e hiki ole ai e ku maloeioe aku imua o na T3iAiiv& uluUa 0 kou iiaku āloha ? : Mea paha i'kau "hana 4 kek hana hookamani, ua pakele, no oe 1 ka ike ole ia-e ka maka o ke kanaka, aka, ua noonoo anei oe 1 na maka noii 0 kou Haku e ike mai nei ia oe ma ia hana malu kumakaia au i kou Hoola. -}3 hoomanao oe i kela olelo hope ioa o keia Buke 0 Kehahuna. ''E hookomo Akua ia oe iloko 0 ka ia, i na paha no ka pono ano Sa hewa paha." Ua hoomaopopo anei oe i ka poino oia Uhiwie au i aku ai i ka hewa make iiuna o kona uhane, E loaa anei ia oe ka (manao mihi iho no ia hana hoo|kamani au ma kou oia H.aipule , ana» a ina e loaa ia oe ka noonoo oia ana i ka makahiki e nei, aluiia, aole aneilnpi i keia, 'puu oioina" hspe loa 0 kei* makaKiki, e hooioli ae «e i kou ola ana no ka oiakahiki hou « hoea mai nei Mai hoao oe e Ulo 1 "mea pepehi uhane»" ae liio ai kou ol& ana i mea waiwai oie imua o na maka o ka Hakua aloha iaoe, Eia ka leo aloha x o kou Haku ke' kahea mai mawuho 0 ka ipuka 0 kpu naau. "Ke ku oei ru* U put* e kiiek« kekahi i io'u Uo 4 * i k* pu&o, ālaiU* « & w*u ilokn cn«. «e paioa pu a'o." , ; ; H« Hvk>}» oi» i k«U i« ( »ks, 0 kou uuU. 1 n«im e hookau 1 ka hj*>p»i oialuu». 'ibo o kou ohane. E uku wai «u* 1 oia i I#U me kei» kan&k* «Ilke ,w* k*u« hau* aua. Iu» u* \ mahu«hua ul« 0« i ka oU haipuU jU<»ko 0 feou oU 1 ki wakaUiii ;• MU »ku ana, alaiU, 6 hw'<uli 'h« 00 i kuo uU &n« no īti imak* ■W ' bou * h*M U2AI Ori< E Ulo iW o* ' kakua aku i ho* i - M* i ~ r*-i^