Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 34, 17 January 1924 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

Aoīe anei oe i hoike mai ia'u ' he lua* grula ka l&w makiiakane ma kei'a wahil wahf a fiamepile. ' / " ' " iiL , Ae, k£ manao nei ,fS ma kekahi o kela mau wahi/wahi a 4-. 1.'*.,. >■ — Ī »*■ Kobaka. . .. . m s #nō luahuna? wahi a Hame'Aole loa he maopopo ia'u oia mea koe wale no ko'u iohe pepelao, wahi a Paulo. Ke nana aku nei au ia oe ua jtao kaumaha kou mau helehēlena i keia wa. Ua makau anei ōe o make kaua? wahi a Hamepile. Luliluli ae la ko Robaka poo a nana pono maila ia HamepiieHōko i>u oia wa i lohe hou aku ai laua nei i ke kani po-ha hou o ka pu raifeia a pa-hu ana kekahi mea i ka honua ma kekahi aoao o iaua nei. Ua puiwa like ae la laua iloko o keia wa, a oia ka Paulo Eobakai pane mai ai. , E heie anoi kaua e naiia i keia mea. Ae, wahi a Hamepiie me kona ku pu ana ae iluna. I ko iaua nei hele ana he kanaiima anana mai kela -wahi aku, ua ike aku la iaua nei__i kekahi kino kanaka e waiho ana mamua pono o laua, |a ike pu «ku la no hoi iaua nei he wahi hamama e pii ai iiuna o kekahi puu mahope pono o kela wahi. Hoomaka aku la o Hamepile e holo no kahi o keia kino kanaka *e waiho ana ame ka eleu nui ikaikai ae Ia oia iaia a iawe maila »ma kahi o kona kokoolua e noho ana, a ike iho la o Hamepile aole keia he kanaka okoa, aka, g Manase no ia o kona hoaloha ana e huli nei. Iloko o kela ua loli ano-<; koke ae la ko Hamepile mau heleheiena mamuli o kona ike ana i na helehelena atio-e maluna 0 kona hoaloha Manase,. . Ehoihoi kaua iaia ma kekahi wabi kupono, wahi a Hamepile 1 kona kokoolua. Kaikai ae la laua i aia a waiho ma kekahi wahi maiumalu, a kii aku la i ke wai iloko o ka iaua mau hu'ewai a hoopulu iho ia i kona mau hi lehelena. Huli maila o Hamepile a pane imua o kona hoa. E hoomanao oe o ko'u hapa keia o ka wai o kaua. A«, poiolei oe* wahi a Paulo Kobaka i p&ne mai ai, a hooma u iho ia i na helehelena o ke kanaka e waiho ana. iioko o keia wa ua ike ae Jls iaua nei i ke kakaa ana ae o na onohi maka o ua kanaka ala, me kn oni pu ana o kona poo, a iiuli maila o Kohaka a pane imua 0 Hamepile. Aote no e hewa ke ninini hou k«ta i ka wai maluna ona ma ko'u hapa. Ka*fk«*i ae !a o Paulo Robaka 1 ke poo o ua kanakā ala, a mm pemo !ho' la. He Inalalhm! ola f artf o k«ti kinaka. Huli malla oi Hamepilo a pane iiuua 0 kanaka Ue hoaioha uia a mamuli o koua powa ia aua m 4Wiq U ota ao kek v* &lii.

aoia ke kumu nui o ko'u hitcij ana ia nēi. Aole au e holke aku ! ka moolelolkeia wa he harja nui ka kaua: • He mea pono ia kaua ke lawei iaia 7iei i kahi e loaa ai na leōkua sina.. - -1 ] I hea ānei? wghi a Panlo. .• ; ! Ma kahi no ho! ana i heīe māi nef, wahi a Hftinepite. Aole anei ou niakau lka ilaila? WaHT a " ' | Heaha ka mea e makau ai aojc| palia Ikk6u h£ 'pōe 'SifeaSakāt a itl(tSepi!*e. No'u Ihdi kaii e mfkiia no ka weli ia'u,' mffffe %o£ tofebirib &e!a a pōiho 'ikākou, waftt k ' v ""Aolē oe e haalele mai āiia ī4'u? w|Jii a ttamepjfē. ** Wana^pono f maila o PaUlo iala a liulm pane maita. H-ole" Toa. j Ēōokalii no ko ]ieW 'pu, ana, a'*he no poino pu ana j Phlolei! wahi a Hanlepile, ' Kaikai ae laua nei ia Bi!a Mantse mālūna ō Satana a nakinakl aē Tk iiflā ike k&uta a paa. Hd po huihui malkai ke|a, ahe pap&īaweka ke ano o ka Noiaila i kō lāua nei makaukau ānd ūa alākai maila o Pau!o i ka lio oiai o Hamepile e p&| anai kōna pu rāifela me ka harfai aha mai maho{>e ana me kana iīio. He elua hōra paha o leeia hele anaolaua. ua "hoea pono maila laua nei i ke kowa o keia mau awawa, a ma kekahi aoāo he kahua fpalahalaha e uluia ana ena mauu uliuli. | E hookomo mai ana laua nef maloko oua ( kaw.a t |J& i mai i ke kahuā palāKalaha, oia no ka wa o kekahi teo i po-ha mai ai maluna pono o lāūa nei. ; E ku malie iho fhalailaī Ua ku malie īho lā laūa nei me ka makau nui. Pane hou maila ua leo alaia laua nei mailuna mai o kekahi puu. Ina ua manao nui olua i ko olua ola, e ku malie iho malaila, iae hap**i ae i iia lima o olua iluna. oka mea o olua e onj « ana, alaila, e ai no kona io ika 'poka. Aole he wahiehiki aiia olua ke pakele. Ke nokenei ka ilio i ke ao'a, a ke papa aku nei hoi o Hame - pile. | Ua ike no o Hamepile o ko laua pale ana ae i keīa kauōha he poino ia no īaua, oiai aoīe e hiki ia laua nei ke ike aku ehia lakou maīaila, a i oīe he poe nb paha kekahi mahope mai o laua| "0 ka hana pono waīe no o ka hoolohe i ke kauoha, a hiki, k£ maopopo ana ia laua ke ano o ke!a poe. He hookahi mea o makou aoī|e e hiki ke oni, wahi a Paulo .1 paneakuai | ba k&laia oia» w.ahi a ua lee ala i pane *i tne ka aka pahenehene ana mai. Eia hoi o Hamepile ua heīe a nauki i piha inaina. E hele aku ana wau i o olua aia, wahi hou aua !eo ala i paQ£ mai ai, aka mai hoao olua e hana i kekahi haua oiai he inea hou ae iio kekahi mawaho o'u, u$ iike kona maka me ka uwiia, nana e paa ana ka pu. Ke k>he aku nei i ka nakeke mai oka pu ame ke kakaa mal o ka pohaku mailuna mal. me ka hiuwalaau pu o kekahi poe. kokē iho la ao o iiamepue ua polokn kana koho l«ua. [ I AoU? i liuiiu ua Ike aku īa laua liwi i kekahi k&naka pepeeku* e hele pono mai *na II tit» toa me ke ano *Sania iV4W»" «ka Kaiikimaka. k<* i o ka umiuuii a ua like uo ka oehaa o>a he!e ana peU, , - -_i aw, īy: :®sā

K 'loho aku nti luua nei i ka nakeke mai o ka pu iluna pono. Oia rio ka wa. o ua elemakule kupaianaha ala,i kahea aku la. ' Mai ki hewa mai oe e Lonala oku mai au! Aole keia he mau keonimana hupo. Ua maopopo .... no ia laua ka hopena o ke pale kauoha! Me ka eleu luaole lalau maila . nalimaoua kanaka ala, a.lawe aku la i ka laua nei mau pu kaupoohiwi, na pu panapana ma ku laua nei aoao, na kaei poka ame na pahi, a ku olohelohe laua nei. Ke kani nei ka aka henehene a ua elemjiku!e. I kfi pau ?ma ua kiei aku ia ua elemakule ala 1 ke kanaka £ kau ana iluna o ka lio, a oiA kana i uhu iho ai me ke kuhea ~ «<»§• ■ E..konaia aole au i kuhihewa 1 ko u kii i jc«ta kanaka i k§i& po. Aoie oia i maky ke ksmsu nei no oia! E ike ana oe iaia i keia po! t iloko oia wa i hul! ino mai ai oia īmua o Hamepile ma, me ka i hetehfeleftft o hehena a pane n&lla mē kl ted oolea. | Ina oiua e kue mai aha ia'u e Imakē ri<J olua, me ke kaulōno I !»th* ana mal i ka waha o ka pu limuA 6 !āuā nei. Ub hoea mai lolua maānei tne ko olua kono |ofe ia aku, a aole no hoi Oluae ike hou ana i ka malamalama o ka !a. ' -1 kela wa i pane mal al o HamēpHe mē ka piha inainā. Ina ua hiki ia oe ke kl, . aole loa maua e lawe mai I k|ls no Ke noi §na kokua. .Inaoe e hoopa Kou.i&U e ha'lha'i ia'u ko mau jwi pf ko'u naiia ole i ke ola . make paha, .mamua o ka T?iki ana ia oe ke lawelawe uiai i ke~ kahi hana maluna o maua. popo aku la ia oe e kena elēmakule lapuwak, I hele mai nei maua no ko maua ake e lapaau i$ oia. a ina e . loaa ole, ana. iaia, alaila, aole i maopopo ko maua hele mai keia wahi aku. Lohe maila oe! Ua hiki ole i kela elemakule *ke pane hou mai mamuli o keiu ?mau oleio oolea a Hamepile ijaia* • Pau) - m f Ita!ii+, lau. iiueiiKn.i fce &ut«iiakau!:ude uusu o Moud Ju> ai.» Ittii«. a u» l.Q„u,c!e ia ketubi *><-'«? fcan.tlca lUu.i i u& iiuuio g.v', Aole nae uui i uui iv«» ou i p-iiuo u«a h oniuiu aau u vci& aiau k?*uha!(» houae uoho e ke jj,Qi^,