Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 43, 20 March 1924 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKUNA LXXIV. NA LA. HOPE O EM£PERA KERO V Ua biki oieoaeiaiae nobo bou ibo, oiai; fee lobe ia mai la ka naanao ohumu o na kaoaka lehsiieha o Rouua, aoanioli o loihi-o K-a. JEißei>vr» .«3 91 ke Ku iauakauhaiK poo Auponi aku o Eoma, k $k wanawn pu uo hui ke lobe īa ai», ke ala ina u»ai o keKabi ohamu kipi nnai kekahi maa Pan&Liau «iai o R;>ma, ae manao ia &na e b(ihai hou o:ai ooa kekahi aiau PtknaiiiM-tt e ae inaialo o k& i meōeu o kekaiii oau Patialaa.nj kipi ia Rv.!fia. Uh lohe pu ia mai la m> ks liouo o ka p e o ka Akau e. bo,viej aKu i ka auiuuo kanmaha i>| R u««, Hfc feoāla ae i kekehi h ikakii i aiawaeUH d Ukou utj€ Roriif». JH«i oiau iuao 'naikai oie keia e hoike| ia uiai uei i ua S;uepeTii puuwai | eleelf n«-i o Rjnaa, n ra v ihen j i koi ikaika ae Uia e huii hoi io l p*h>* oin tto koos Kuiauakauhau: UidīiiU>> o Ka Ijījlh aiia o ka uianawH 1 kupouo. I Ma huakai ho ; . a ua E —■ tnepera nei i Romn, oa hoi aku 1a" oia ine ka hhnohano nui. S hoi aua maluoa o Eekahi o iih kaa gula nani o ka Ēoaepera Tiberio i koeuo lanakila ai iloko o Romd, a ua manao iho la o Nero e hui aku aae kela manao lanakila, ao!e nae roa ke ano i lanakila ma ke kaua. aka» ira kona manao ea lanakila oia tr>a ke mele ana i »» hieaeni nani i ka poe kanlana o Helene. a oia no paha ke pooke!a loa o na Em«pera i haawi ia mai ka leo nani loa e tia akua, Ma ke alaheie a Jvero e hoi aku nei no Roroa, ua haiawai aku ]a kona ike 4 me kekahi iuau kii o na Naiia o Roiiis« ai kekolu la ipa Kekahi*w»hi o ke Manu: he!e a he kii boi no ka lanakila ana 0 ka NaitHißi;ma «ihkma o kekahi Kon kaulnnH o ke Akna, I 8s ike ana o Nfro i keia ho»iloti» ma ke alahele, oa manao iho la oia he hoailona maikai ia. ae halilmii wui ana i ona nk i na uiia o ka pouiaika?. 1 kohii aomo ana aku i!<>ko 0 ke KulanakiiuliHle o R ī eu— kulo hea Ui t un -'niawiH !j,nj la o'm a\p na lfhn!»>hu e honkipa hk'-i t ! !» >>*'« inp ntt hooho, ao na hoa hoi o ka Ah« Beiuiti 4 o ivi't»o>« m hnlaw.ii t«ai la| lukoii tne ia n>»> hookah ana! H>ai īiihlunu o:i« ' na hannhann hej pui- j Mahope o koua e huki i? ana! e kekahi t»nu 110 keokeo, he k^ 1 pUuk i ū% kalaunu i h-wh*nnh#no i N m»i iaU ma n« wahl lehulehu *n» i kipa akn P'h* ** U k§ kwā 5 m !eo kipinai o n« k4 :

j ■», ' i meknaln&nA Rorna * hookjpa ana i ko lakuu EuoeperaE pae Uiai-eo» ko lakou man'»?» hookipn jaje, 46 lw h ae ma sroāit alahele na pua o na. #.no lfke ole, a ua lilo maoll no keia taao &do i.iuea hoopiha loa aku iaia"i na maoao haaheo, a oa huli aela.oi» i kekahi o na Ai}goge(o e hoopnn! aua i kaa 'a kamailio ako la L keia oiau olela o ke apo haaheo, '"Aoie uo ptha ho lCuif-pera o Eooia i hooki&a ia tuai k& iinnohano maoii mauoun aku a eia oi akn do K6ia i ka hookipa i» aua o luUa Kaigrfrjs." Aole p;»tu keia huokipa an» ewepeia «va!e no, tk« t ke ho»kipa lak'>u ik'u ma ka aao *'He mea lanakila," aJ lanakila hoi aole oria na aka, ma ka naoi o io'n leo a iu j akus i hOolako ia&i ai» Hf- hauobano pookela loa kem i baa mai i ka leo uaai a ua »kua i huownikai nul aūai ai. He ha<*beo opi keia e ioaa aei i*'u. Ua iike ua eaiepera puoi koko deLo Eoin» »ne kek»hi mea i i ka waioe, aele nae i oua i ka Wiiioa i inu ia«.a-ka, ua hoopiha in oia i ua manao hnakei oo keia houkipa hanoh'ino loa i ioaa hna, ' ana tiae i manao kuh'hewa ai no ka nani ka o kona leo himeoi ke komu i !uaa m'tii ai hnokipa ana, a ua )i!o ae la ia i K.ea lana-haakei no kon» iiihoo u'iiaui. Ari« nne oia i loauao n>ua eia aej he'koioue mai nei h» i«e>\ 'noopai mahone o k«ma ineheu." Me <a leo nwn'U ua'kam»ka k— hutat»u e kip»tp« ia «n» am ko«i a ai»heie, uh utii ia ae la kf+ kown o ksi poino <4 ukali enai uei j «iHhope o kona uoeheu. Ē |»ku OKe h' i kaua. e te-» mea } jbeiu Ina e ljoy.» 'i.ni | j oiainoK ■ (im j , "O k-t ,K*j KUiinw ī I īuiu ai t o !! i '-o.i t' « t£)iii■» e (ifii rr." 1 Ike aiiiahi o Kels i;t 1 K »ti)o l.ou !ai Sin e'»>epcra, u* niiiin.iii! ia ae ia I H>B" L»a iieinu J.K« otf 0 s. 1 Rorua iiu hKna j'U5 {.«..-ūui.nia. j»e ! b >olaa i» i.nw ihū k» K t:fi<era Neu' Miia ke at.o wi uo-.Kiip« īn ;i>tw fo fc* poii o i--4 aku.i 1 R :i'H, ae waiho m aiia na moh'*! -i!.?•«? ««', ( 6ui'i ia an» ii' i iiii 111 f < ala l!se e] |uo ka ha«oha«.o o aa Eiu«ptra »Nerc. : Ia maoawa hookahi no ua iohe ia laku la ka olelo ana o ua kanaka, iehulehu o Roma 3 keiff" mau olelo ano kaena, "Ua hiki no i kon« leo uani fee hooauhee aku i na pn»h koa 0 na Gaub 0 ka Akao I ka halihaii ia ana aku o keia uiau olelo a lohe \ia emepera neii ua lilo >a i mea hooi loa aku 1 kona mau aianao hehēna, a ooanaoio' iho la oia he mana io no kuua leo hitūeni kaolana * hooauhee aka i u» niano kij.'i iwaena o kona poe ponoi. Manonli p«ha 0 keia ano hehena o ua emepera nei I puka afleb o!e!o kaelana 0 Roma mahope mai. "O ka mea ana akua i inakeenale ai e hoonalowale aku, e hoohehena e ia ana lakon." £E ike aku ana no kaua e kn aiea heluhelo i ka hooko io ia 110 oia tnan olelo kaulana» ai l-!o boi lu)i i iaea kamailio m«n ia iua la hop« mai a hoea loa m»i no i k*!a eoao hanauna hope loa mai- 1« manawa hookahi no ke hoolnha pts ia ae la na lono poino 0 Rgma, a ua lilo ia i mea ho<"»poiwapuiwa i ua poe koa Augugeto e ukali aua mahope 0 ua emepera ouni loko nei 0 Roma. Me keia uwui 1000 hoolele hauli no nae uo ke ano ohumu 0 ea ko» 'Lvgīons» ( hoow«wa ja ana hoi ko llakou mniiuo kip? i ke aupniii®, ao?e fnae hr imouou ae 0 ua jnei, a ia oia iloko 0 na Halekeaka lo Romn ia m#o la. »e wehe aua ina ahpmele hi-.«en ? , ae h>.:okanl ana hoi me kana ol;e kau!ans - j Aole loa he noonoo ia o ka pouo o • na makaainima, a aole ho! henoonoo ia oka hnl kakakok» aku- v

«ih na* Uob oka Ahn ae' h6offlakaukau hO) I w> LfgTona ko« ko ke ku m«kiok«ii «na no ke pale aku i E-noni 0 «p ' leihelohe 1a rosi la kn lakou'kīpl ana ike Ai>pnn| 0 Romt», a hoole _h<ii i fca nka am* mai i na auhau 5 hookaū ia aku oiaīuna o. tfl?ōn. Cā !ilo maoli no ka manao 0 ka emepera i ka ulaia lealea, ae hele ana toat kekahi haleke?»ka ai k'eluh* haiekeaka aku, ae wehe pu ano hoi i tia ahaaina leolea :nn kona poe lealea, ae koeeo pu una hei iloko 0 na hana ulala leht?lehu Mai'ka hoihoi mn\ tne ke ohohin 0 eia makaainau'", a hiki i ka ttuinawa i ano hoowahawahu «i lakou I keia man hana uhaai o ka eooeper», ae imi wale ana "no i 'kona kanlana iho, a aole hoi i ka hooImakaukau no ke pale aku i n* enemi 0 Roma e iln mai 3a uiai ka a kati mat. " Ua hoea se la irnua 0 ua euiepera nel na nai 0 na koa, a uwalo aku la iaia, e hoopau i feeia mau haea uhia, ae hoohuli ae i kona manao no pale ana ia Rotca tiop i na eneoai lehuleha e al» mai nei ma na wahi like ole o kona mau Panalaau lehulehu. Me ia naau olelo uwalo no nae p kona mau alii »oa lehulehu, aole'no ia i iilo i tuea hoolohe iia altu, lia nno heheoa puni melfi maoli no ua eti>epera nei. la manawa pu no i man»o in ua |etnepera «ei 0 hele aku kona 'pnali liimeni, a himeni aku imaa u na Legeuna koa kipi 0 na Gaula 11:ai ka akua mai, a aia kona inanao, ua hi»i no i fe«>oa leo iaui «■e hooauhee aku i ria maoao kipi ■'mni waen:i aku n k.f4a pie kipi 0 ia akau. TJa n!u pu ae ia au ka imanao iioko e ua e:uepera heliena | uei, e īho loa aku t» ; a 1 Aikupika ! nooauhee aku iuh kip t e iee uua i uiana 0 $ m« iioau I<io iumeui, auh 01 tik.u k i i ia i koua <n«-na '■> uiauiua <>• ka poe' aoa iehu,rihu. (Aole i pau) , 1t _ M Ua nee aku la o Mr. Maka ko makou mea kuai nupepa ma ka ;aoao makai o ke Alanui Kamef meha, ae loaa no na nupepa Hoku \ ma kona wahi e kuai nei ame "Ka I Nupepa KuoKoa" ame na nupepa' namu mai o Honolulu. E ike ae j j hoi i keia Oiwi Hawaii 0 kakou. j