Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 43, 20 March 1924 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

Ē hom ia Bukon&; . E hoomamao aku na poe apau he ekolu kapuai mai ia'ū aku i lohe oukou apau lia hiki oie ia Hamepile ke pane hou mai, ke naka haalulu ala kona kino holookoa. Uaoki! Ua oki! wahi a Bukona hooho mai ai, eia mai ke ki o keiapuka! I kela A-a i haa -vi mai ai oia i ke ki ma ko Manale h'ma a kuemi hope aku la ma kona , wahi iku m;ua ai. Eia ka huihui ki e Hamepiie. walii a Manale i pane mai ai E lawe' 1 kela poe Ko ā hele< aku me ka awi wi, Ē Eukona e lavre pe i keia kanaka i kahi I hoopaa ia ai o kela pio lio, Ua ponoi ua pono, wahi aua kanaka ala me ka naka haalulu okonakino. E Pemlo Robaka e hele pu oe me ia nei. wahi a Hamepile, Iloko o keia wa.i wehe ae ai o Paulo i kana pu panapana a onou maiia mahope o ke kua o Bukona, a o ko laua wa no ia i nale aku ai no ke kii ana i na lio. Ma ka la apopo e hoea ai keia ino nui ia nei e- Hamepile, wahi a Manaie, ua hiki loa oe ? Puehalo ' r 'V Indaio ika la apopo. Ina oe e hoololiilohi ana e poino ana oukou ma kela kula one panoa, E pono oe e hele koke i ke poī Ke lohe maila oe? Pehea kuu poe naahao? wahi a Hamepile. - Keaha? wahi a Manale. Kuu poe paahao hoi, wahi a H&mepile. Pehea lakou? He mea oiaio no kau e olelo mai nei ; e Hamepile, aka e hiki ia oe ke iawe pu ia lākou, oiai he eha ko oukou rmi, a he meia pono ia oe ke sawe ia 'lakou, a na makou e kiai na paahao. Ao:e pela ko'u noonoo, wahi a »Lamepile, Aōle, wahi a Hamepile. Aie; wahi a Manale. lloko o keia wa e lohe ia aku ana ka haiulu rrai o na kapuai wawae !io e alakai ia mai ana € Paulo Bukona mawaho ō ks ■ hale. Nō Puupuu Nui hoi ua kukuli koke iho la oia ilalo me ke noi haahaa ana mai ia Hamepile aok oiae haaleie iaia me kela poe, aka, e lawi pu oia iaia. Aolē e hiki ia'u ke waiho is lakou maanei, wahi a Hamepile. Ē Hamepile, wahi a Manale i pane mai ai, aole au e olelo aku ana i kaii mea e hana ai, Aole a'u manawa e hoopaapaa ai me oe. 0 keia ka'u i makemake ai ia oe e hana pela, alailā e hoomaikai ia ke Akua, E hoolohe mai i keia olelo ao, He eha wale no l'io, aole ia oe ke aio ae i keia oka lawe ana i ko*u poe |K>noi: Aole hoi e hiki i ka p«e mawaho ae ke hele pu me oe. Ama he mea hiki ia oe f aīaiia eia makou apau loa, aoie wale o makou, aka, he poe Pake kekahi;a ua nui loa makou. am i nake mak<3u e kiai I k ia , oe i hookahi la wa!t no.po a kiai i ivuu «vm ana mai me n« maka) < n ipuni, aia oe la ko'u manao. : lioko o kela wa ua hoea maila no lio o lak< u n«»i ma ka puka, a oia ka Hame^i!< s i huii mai ai a pane im i» a Mi.nak' Aole aiu'i e huomainoino ana oe ia lakou? Hoomaka ae la o Manale e akaaka me ka Uo nu», k pane maiia. aole, Ē pepehi, ana oe ia lakou? wahi hou a Hamepile. Aole e hiki ia'u ke waiho ia lakou me . :

| Aole makou e hoopa ? hookalii Mihi o lakou, wabi a Manale ; Na ka'u o!elo hoopaa me oe 'aolo'loa makou o hoopa la lakou a hoi niai ot. j Ilokg oia wa ua hoea inaila o Paulo Itobukti n a )(a puka no ka hoike ana ma? ia Hamepile ma ua makaukau na līo, eīa nae iaia i komo' ixtej ai iloko ua loaa malla kona kua i kekahi pahuna pahi a wala ana oia iloko me ka heie awai o ke koko ma kona kino apuni. • — Ua hoopuiwa loa ia o Hamepile ma no keia mea, a ofa ke kaikam&hinee pee ana ma kuono, a kona ike ana mai i kela hina ana o Paulo Robaka i lalo me ■ ka hele owai o ke koko ma kona ' j kino. ua holo awiwi maila oia a paa ae la i ke poo o Paulo iluna -jo kona mau uha me ka nana -,pono mai ia Hamepile rna, | Ua hoopihoihoi loa ia o Hame- > piie no keia mau hana xx»wa, a 1 ua ike iho la ma ua poloiei ka Manale mau olelo iaia, He mea ■ pono iaia ko awiwi no Pueholo i i hiki ai kona hoaloha Paulo ke ■ japaau koke ia. Nolaila huli maila oia a pane imua o Manale. Ke hoolohe nei s aui kau kauoha, : Ua hele maila oia a pili mf !'Paulo a wa-hi ae la i kona wah; « i eha, a hookau ae la iaia malun£ 0 ka lio, a pela pn no hoi me kel£ t BiJa Manase ame ia. i 0 ka wa ia a Manale i kauohs mai ai i kekahi o kona po* s kanaka no ka lawe ana ma! h Bukona "imua ona, o ka wa nc • hoi ia o "Hamepile i pane mai ai. Ua holo aku nei oia mai £ ■ Ikakou e-ku i kona wa i hou ai i ke • kua o Paulo Rcbaka, He mea oiaio aole oia e pale- , kana ana ma kela one panoa, i l oiai aole ona wai, aole no hoi he i|ai e ola ai oia. Aole pu no hei h e llio e'hikiWaiwae ai kona hele ana, ; Nolaila ua hoopnu loa ae la e ; Hamepile ma i ka noonoo am , nona» Ē loaā no lakou ia'u ke ho mai au? wahi aHamepile- Aok hoi lakou e nalowale mai keiī wahi aku. B ioaa no lakou ia oe'm'aanei, wahi a Manale. Iloko o ke!| manawa i waiaau mai ai ke ka naka eUmakule, aole o Hamepii< ! e haalele iaia me kela poe pio, ! oiai ua elemakule oia, a ua hoo j mainoino aku oia i kela poe, ī nolaila ua huhu lakou iaia, a< ana lakou i ka 'han; hoomainoino maluna o kona ki-/i< 1 ka wa o Hamepile e kāawah ai mai ia lakou aku. tl noho malie oe pelal wahi { i pakike mai ai i k< kanaka elemakule, Ua lohe n< oe i ka'u mea i hōopaa aku ne me Hamepile! I ka makaukau ana o ka hua kai ua haalele iho la iakou ne i kela mau kuahiwi no Puebolo, a he elua la holookoa o keia heh ana ua hoeā aku la lakou ne ilala. Mahope iho o ka hooponopone ia ana o Paulo Robaka e k< kauka, ua huli hoi maila e Hamepile me na makai o k€ aupuni no ke kii ana mai i m paahao, ; Ia HamepHe ma t hoea mai ai i ke kuahiwi, ua ha'oha'o oia i ka meha pu, o na haie liiKi o na kanaka e noho ai aole lakou malaila. Iloko oia wa i ike mai j ai oia i kekahi kanaka i ka ho!e I ana aku imua o a maluna o kekahi lio, a w ? ehē ae la he apana pepa mai kona eke ae, a hoikeike a*u la ia Hamepile rne ka pane pu ana mai, He elele au i hoouna ia nial ! nei e hoike aku imua ou, ua puu ! loa kela poe i ka make, a koe Ihookahi au. Aole kekahi o makou 'i hoopa aku i kekahi o lakou, ! aka, ua ike no makou aia ma ko ilakou poii he omole laau make, ia ua ike no lakon ia mea i I ko iakou wa e hopuia ai o k > iakou w r a no ia e inu pakahi ai i kohi laau nii»ke a pau loa lakou i ka make. ileela po mahope iho o kou haalele ana ia makou ua inu ae ia ke kanaka elemakuk i konu ioau make, a o ka a a no ia o iakou apau i inu pu ae ai. iNolaiia o ke aioha hope no kou e Hamepile eiu makou, apau ke hoi nei no ka luahuna oiuaomao/

Qvv&u M t I "Manale" Ua hiki ole ia Manale kc hoo-! maopopo l keia mau mea apau, ua huii maila oia a pane. „ Ua ike no paha ot- i kela iuaiuuia omaomao? I U* ike no wau i keia 3ua aole oia malaiia i wa, oiai ua I ho&paiiuia k<;la lua i kdu wa, a 4*a iuolo kona inau paia apau. Peia aaei? wahi a Hamepile, me ka nana pono ana mai i kt i kanaka wiwl e ku aku ana imua ona. & Huliu pau hou maila oia. 4iaiia pau ioa a« ia kou ike hou ana ia iakou? la wa i kunou haaliaa mal ai ke poo o keia kanaka, a pane maila. Owau hookahi wale no kai i koe, a aole jaiu e heie pu ana me oe. E haawi jaku oe i ko'u aloha ia Pauio Roi baka ame kela kaikamahiīie he ila no paha e hoea mai ana e hui I hou ai makou! j Keaioha hope no kou. Iluii ae ia ua kanaka ala ar hele ma kona aiahele. Huli maila no hoi o Hamepiie ame na makai no ka hoi ana. I ka hala ana o kekahi pule ua mare o Paulo me lese ke kaikamahine ui o ka luahuna omaomao, a mahope mai olaila ua hoi hou keia mau waiwai apau ia Pauio a liio oia he onamiliona mahope mai o laila. No Hamepile hoi ua- huli hoi maila oia no Nu lo*ca. (Aole Pau) .