Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 44, 27 March 1924 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU Kamehameha Ka Nui

K&kau ia ao ka jw>oQftikai o ko ka (Hoku Poe haluhelu) KE KAUA 0 NOUAKU 1 ka lohe ana o Kaamualli ? kei* maa ol«lo . mnlkai iua a Kameha— a»eba, aa helelei inai 1» sooa mau waimaka, oa hoopa ia akil )a koi)a tth»ee e keia tr au olelo noaikai maoii a Paie* Kamehaeoeha» a ua biki ole io »o i kpna man iihilih! mnka ke upol ilio i na huna waiautka e haloi aua i kena msu laaka, a ua ko &e la ,paha ke toele a ■a poe kahiko o Hawaii nei, Huim ke aloha pee maluko, Haioa euai e ka waimaka ha— uini iwaho, I ike is aku oo i ka u«re, ann ilio e. I ke!a maaawa qo a Kauieha- - oaeha mē Kauuiualii e p»pa olelo nei mawaena 0 iawa, aole i iohe aku na Aiii o ea aoao elua, olai, tsa mamao loa aku lakou eoai kahi ■aku a d« Ai.i nui e h«i kokakuka «ei. A koe f*ate no paha ua hoewaa uie na Kabu iwikuainoo Donoi o Kaonjnalii. A ia no uae ua poe Alii nei ke ku i»akauksu mai la ao na Alii Kauai nae ua mihi lakoo i ko iakoa koikoi ana i ko iakoa Moi opio e kue kaua ;aku :a Kataehaoioha. oia? f aa naMa| '«« la na uaaka o Ui p >e Alii Kauai» ' nei, a na hoo«mopopo oaaoin ks ? lUlko maoli o Kamehameha i na { waa kaua, ai ka lako pu hoi i e* kauaka e uhi pu ia nku ai na WAhi ko® o f . Ua ifee pu aifa »a no hoi i kekahi poe h»oie mahope o Kameiiauiah»» ae ku aoa ua opeki q ua oookukaua o Kamabaīps|ia, aL iua* fcauicau hoi uo ka hookle ujui i fta me* uuke. 8. Uaoie iluea ka iakou u)au auw»aj & ua kamaiiio iho k uo lakou ihp s>. iakou i fc» i ke AUiwahiue ae- ,mai ai o>e u|k%uao i kaua keik' &aUttioaiii, . £n Ukou jte mīhi uei. i ko Ukou, paa i ki lo*u i?, i ua i Uooiohe o Ka.uuiu«lu i ka l&keu ipu'ekMua ia Kaaiehaiueh,*». Maihope u k«tft ttisu olelo a KaoaebaQifihu u» Kamallio bou >»ai ia « ī kei« iul\i olelo ift Kaa»ehāOQeba, fv hoikf anu hM i koua haawi Kā>o>i© uoaoli no i tona M .4ah#« ? kutJ Alii. e?a «-* h'u, U'a plh» \ r>a eāea 1 kaaa o n« fe*ōTe a iai !**•» pu' |®«i nei uo aku V <*, % he mtk fi*ho )paw\a u& Wi o 80 k« liui, * o&« &• pu nouoi me o* l»n iiilii, e )c#l afcu no oe i» wam «e* **wu loa, ne ttlo uo iml ki »in* ia <w» I» Wh p\i uo tw*l «* l>nno luua pu e p*tt» ai J *io*. \o!# hoi o* ii» Alii diau4u »* « w*!v at * uv | w*l i «iii#» # «ua Ihu > u» toM* lt«o« i &m no % o • huli ki&i iktof «k» I*o*." ! j JHtek l#h« *&• 0 K«(»ehHtj«hft ik«4 4 ui'

nann Oiui la oia no ieeknhi uia'.aw"» alaih t n!ttād mai 1« oia ī keia n!*i«o ia 3Kaui»tJ"feli?. .1 . "I ke AH> U)»n»o hei?jole!?i o Kauai, iia lako pu na AIH " Kauai i na pu me na lako kaua?'* [ '*Ae, na kko oo' liikou i na mea 'kaoa, a Aole o lakou hem'ahem» Ja maumea, oiai, i Kauai no ! uoho ai kekahi « [oqa) kela mau moku haole mai i lako ai oa Alii o Kaoai i ns lako ikaua a ka haōle." j "Aube« aial' , oe. , e ke . Alii e iKaumaalii, he t&«fce keia'ou \ na e liwe aoa "Wip fW aiau l&k.ū kaua aa e fa,awi mai od A % Hl«> Keia a{ap J Vf wi oiai nei ia f a, alaila, nele oe v W mea e pale aku ai me k6 ma]khake mao«*o kipi ma! keia poe Alii" ia * be. I īea mahawa' 6 na, Alli o Kaaai 'e heomaopopo iu ua hele oe f*'U». &ko.*kftua e pale al i ko oliiw ōla 'me :ko muknahioe. alaiia, huli mai kela poe, aln a kipi oe, aiaua» o«i npfe iho la oe * na mea kaua e pate aku ai, aoia pilikia no la ? o ko olua ola me ko maKnahine. I hakalia no oukou a hoea i ka a!na me ko poe Alii, ai ko iakon hoomaopopo pono aua ua lilo ko mau mea kaua, o so lakou kii mai la no »a oe, & lnmaiuiai i kf' kai, n na nele iho la hoi oe i na mea 6 hiki ai e pale aku i ko olua ola me ko Makoahine Alii. NoI«iIa. e noonoo pono mai oe * keia : mānp'O haawi ou i na lsko kaaa e paie eku ai i ko olua eik, Mai naanao hoi oe e ke Alii Kaamualii e manao kanalūa āna wau i kao haawi aina, a'ole loa pela, ua hoomaopepo loa wau i ka o kou maoao haawi aina f ak«, aole wao i hoouiaopopo afen i ka manao o kou p e Alii Kanai.." Mamnli no o ko Kaumoalii manao puakiai, uh kamailio mai ia no oia ia Kamehamehai lfe:a o)au oielo. ■ ■ ~!■ ■■ "Aole o'u naanao hopohopoi i ko-o mBO Alii o Kana', a aole no hoi lakon e huli uai ana a kipi iln'a. E iawt) aku no oe i keia man mea kioa ma koo Hma e ke Alii, a ke manao nei no wau e noho Imalohia ana no makon malalo afeu on e Paiea. " ' t ■ ,4 I na pela koo e ?te AUm Kanmnalli, alaila, pefiei paha ka lruē« pono loa ma kma meai e īpaōai mea kana no boi kann, Ē lawe mai *no lioi wao i ka\i mes !fcawVflon« mea kaoa hoi a*u i lawe mai n«l mai Oaha onai, e aku hoi wan ia mau lako ' kaaa ia oe. Ao ko Huuh,an&a uo Hhoi o Kalelmokn ka me»'nan* e mtilama keia mao lako kau» a i kaoa- | S hoopoho Pu §V« hwi oe ia ; d k K|iu" W4Jio 0.*%» a !• o JM<u.»,V& ol i?* i Hawaii, o iakoo me fco T«iou uian puali ko* ke roho pi> akf 'ml" re| i Knnai, ae oaalamu* h>\ oloa me ko Makoahm*. A &l* no bo! a kekahi «**»>»wa hon aku, b»hni »kn k»na me k» no.* 1 ; I k» p»n ana o keia sa*n o!eld aj ke Ai : i KHms»hatnehs, «!a!i>, w£he' »® la oia real loko n.">i o kn h»n»i e pii iā an» e iekaiii o %pna «iat>j 'Kaho ir» Kok', oia h -i k.'ria papal? 'aiil u<ahV*e t a f«toksu i!ona 1 oke po i*tf»qmv»ti ; # « pii j 'alula'uo li ! >! i .na!."- *j 'huaie aTai ho; o K i uitunnl*i. Mel km mau ho* K.l--1 'is«b»a}ifh« , u* po mai l uo hmi o K»una**tU e |no| u? ka i l\4o*j [*4u *v« o>* k» htiftw\ «n» m«i uo, ifeoi i kon» 0B»hK-le, *i kona »iil ho , * kukn» līke «»- 1« ?•* itk»o Alii Au«*»kn oe* i k«*U ♦Aau aei 1 pUi p»k»h u l«u» 4 a h<« h«M>llO'\» l»ii o k«> ' p«« inajr«n« o

Aole wnls o ka pf.aa! ip&iHai maWaena o lui-a e baiiu 1» aīi's, hka, i g;eta OiHnuw'a uo a ua , rf naah Alu Aimoku Lei e kamailiu iina» a ia uo-na Kehu o Kauaīualij, ke mama mai la i ka awa, a ksi Kolta mai 1» faoi i ka awa, a kjjnasa ae 'ia nae ka ooaeaiae, » ainīai i|jo U ilo%o o na.apaaWa elua, a »ā mai la e inti ua maa Alii kieki© ai Wtfmana!o ia mai && pāt>lj nb ka apuāwa, V« punā ko momona o Haīalii, oi& hoi kela ko o!tt i Niihao, ai Jiio boi i jj\6& hobt»f»r>HJo rso ua Alu kanlana o Kanai. , , . Pau keia mau hana luu awift o U& mft« Xlii nei i ka oaoana kjii*&k a!asta, liulio ae la !aoa no TJ .f koO o kefft hui fruka aua o &e makaūkaA ana boi o e hol i ai «kali fa aku faoO, t e ha poe a Kanoehanaeha i akft ai e ukaH i ke 2ffii Aimoku haaU'liiMkāl o £aaai ilemoīele i 4a tt»afi£, a huH hoi mai !a no hoJ o Kaenehameha ene kona oiau Al|i | kra ! Ai Aiii o &akuhew&. Woolelo a # ke Āi;i fcaKatf Moolelo S. L. Pelepholapi, ai kakoo k ia hoi e kekahl poe paa tnoo!elo no keia haawi aiea, ana a Kaunoualii ia Kauai ia Kamehaeneha. ipau) ,