Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 48, 24 April 1924 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

E HōH us Vaumaha loa au i kou ano pakalaki s keia ]a. aka e lilo kaua 5 mao hoaloha maikai mai keia wa aku. Kunou aku la no hoi o Hamein'k- 1 me ka maalea nui. Ua ike no o Hamepile he mau hana apuhi wale no kela i hanai& malīna ona, a ua ike no oia i ke koiohe ia o kela huila poep(K* e ka ona o kc!a ha'ē, aka r aole rsna e hoike aku imua'o lakou ua ike oi'a ia mea t a hiki i ka wa e hooko 5a ai kona iin'. E hiki anei ia oe e Poo i)!aula ke hoike mai ia'u i kekahi m«a e pili ana i ke'kahi kaikamahine i nalowale iloko o kela mau pule nei? svaht a Hamepile, Ua puiwa koke ae la o Poo Ulaula a nana pono maila maluna 0 Hamepile me ka pane ana maiOwai oe, a heaha kau hana? 0 Holi kou inoa ponoi. ao!e au hana, koe wa'e nō keia he ninau ka'u ia oe } a oia wak- ae !a no» wahi a Hamepile. Aole au i ike i kau mea e kamailio mai nei, wahi a Poo Ulaula, koe wale no ks makou poo a ae maluna. Owai kona inoa? wahi a Hamepile, 0 inoa ole, wahi a ka pane. Kahaha! Aole ka ona inoa ponoi? wahi a Hamepile. Aoie he hookahi o makou i maopopo i kona inoa ame kona wahi e noho nei, wahi a Poo Ulaula me ke — pihoihoi. Pehea ka e loaa mai ai ia outou ke kauoha? wahi hou a Eamepile, Mai kona mau paalalo mai, wahi a Poo Ulaula. Aia i hea -kana wahi noho? v. T ahi a Hamepile. Aia ma ke Aknui Elima o \'u loka nei. E oluolu anei <;e e lawe ia'u ilaila? -vahi a Hamepile. 1 keia po ina e makemake oe, wahi a Poo Ulaula, Heaha ke ano o kau mau ninau hoohuahuaiua ia*u. Ua makemake au e komo. pu iloko o ko oukou puali, wahi a Hamepile, ; Aole anei oe e kumakaia ia inakou? wahi a Poo Ulaula Pehea e hiki ai ia'u ke kumakaia ia oukou oiai he pio au na kekanawai, wahi a Hamepile. Iloko o kelā wa i hue pau aku ai o Hamepile i kona moolelo d ka pepehi ana i kekahi poe 'ka— *- naka ame nona mahuka ana mai a holn no ka hikina, a i dū pau ana ua puni loa o Poo Ulaula i t keia mau olelo, Ma kela po ua lawe ia aku la o Hamepile e Poo Ulaula no kahi o kanaka e noho ana ma ke 'wlanui Elima. He :fnriekie keia e ku ana iwaena-konu r e kekahi lalani hale, a ma' H hale maluna loa i hiki aku ai laua nei. Hookani aku la o Poo Ulaula i ka bele, aole i liuliu -oiii ana he paele a kiei ana iwa-, ho. 0 ka. wa no ia o Poo Ulaula 1 haawi aku ai i kekahi hoailona ; "Kunou haahaa maila ua paele; a!a a nalo aku la, ] ' i He manawa ole hemo ana ka piiKa a lawe loa ia aku l;i laua ' pei a ma kekahi nimi ik nui malaila laua nei i noho iho I ai\ Aole i liuliu komo ana hv jF kanaka pilalah' loihi nona ua' makahil ho ka< ihn a oi. 0 k«-n:i * mau hr!i 1 t 'o t ? e makona a ane» I pupuka. f Kunou haahaa maila oia imua, o laua nri. a panē- maila ia Poo, - Ul«ula. ; Owai ke\a keonimann au i lawe % nei imu» ou? ¥ 0 kekahi koia o ko kakou % pohai, wahi a Poo UlauU j

Pehea i mappopo ai ia o«| wahl a ua kanaka ala, rr»e kāl hakilo pono anamai ia Ham lioko oia wa i wehewehe pono; akn aī o Pr«j Ulaula imua n /a, a| ua ano maliu io no ua kanaka ai?i , rne ke ano liopohopo no nao iloko iho ona. Hoko ota wa i hele aku ai u& kanaka ala rm kona pakaukau kakau, a kakau iho Ja hē a haawi maila ia Poo Ulaula no ka lawe ana. Ua hooko koke aku no hoi o Poo Ulaula elike me ke kauoiia i loaa iaia. ,la i hūli mai ai ua kanaka ala a kamailio ia Hameplle, E Hoii ke hauoli hei au no ko kaua hui ana i keia po f , Aole au , i moeuhane mua e halawai ana ikaua i keia po he alo a he alo, a ! e hoolohe mai ou i kou moolelo. ; ooe o Hamepile Holi, keiki a j Keaka Eleele i make, he kanaka |qia i weli ia ma ka Hem?t o ka iaina nei, o kau huakai ano nui o ]kou hoea ana ma Nu loka nei oia no ka imi ana i kou wahine, a he makaikiu oe # $ole hoi he "hoaloha nomakou. NpiaLla i keia ua paa oe iloko o ka umii, a okā mea au t huli nei, aole oia e lqaa ana ia oe, oiai na kauob?i aku nei au i ko'u lukanela, no ka hoopaa ana iaia ma kahi paa loa> a hiki i ka wa e hooke ia ai ko'u makemake, Aole loa e hiki i ka oihana maiiaikiu oN.u loka nei ke huli ia oe. Hooki iho la ua kanaka ala i kana kamailio ana. lioko o kela wa ke ala ke koko o Hamepilo a ua makaukau loa oia e lele mai inaluna o keia kanaka, aka u.a uumi iho.laoia i kona kuakoko, a pane maila me ka ieo moakaka. Owai oe, a heaha kau hana maanei? Owau o Kamikana, a he kanaka hoopukapuka elala au, wahiakapane me ka minoaka ana iho o ua kanaka ala. Eiike me ka imo 'ana o ka j maka, ana hoi e kau pono aku | ana ka waha o ka pu paoapana jHamepile imua ona me kapane pu ana aku o Hamepile. E hoike mai ia'ū nawai i hoo— paapio ka'u wahine? E make koke no oe ina aole oe epane mai i keia ninau. E hmke aku au ia oe me ka oiaio loa, he ehiku. wale no huaolelo o kona inoa, aole i maopopo lia'u kona inoa maoli } a he kapu lloa kpna kino aole he hookahi Imeaiike iaia. Nolaila e waiho malie i kau pu panapana o* kahi 'au e noho ala he lua ' kupapau iai 'nou. j 1 Hehi iho la ua kanaka ala i ka! 'papahele, a he nakeke ana, ~ kaj wa iho Ia no ia o ko Hamepile! jwalawala, ana iloko o kekahi !uaj ( pou!i apau loa ae la kona ike ,ana. ; | 1 kona pohaia ana oei .ke ka-, kahiaka nui ua ike iho la oia e : moe ana oia iluna o kekahi i)unee ] hoiuholu i kinohinohiia me ke; kiiika, a he rumi naiii kona e moe j ana. Ua paa kona poo i ka wa-hi| ia, a e honi ana oia i ka ea laau i | kau ia ai ma kuna poo, He lole | moepo kona e aahu ana ilokoo] keia wa. Ua hoop&ha'oha'o loa ia o Hamepile no keia wahi ana e aoho ana, a ow r ai la ka ona nona, keia keena nani, laia no e nodnoo ana pela, oia hoi komo ana he wahine kuene ne na meaai a waiho ana iluna o Ke pakaukau. Mamua o ka nalo ana o kela wahine mai a Hamīepile aku, o kona wa no ia i nihau akū ai i ka mea nona kela home ame na meadi, Huli maila ua waliine ala a pane, Na kuu haku wahine keia mau mea apau. o kona nalo aku la no ia. . Ika pau ana o ka Hamepile oi ana, ua noho pu wale iho la no aia me ka nalu ana iloko ona ut» , kona pakele ana mai kela haule ,ana ona , 0 ka mea oi loa aku ij j kona noonoo ana oia ka mea uaha: loia i hoopakele. ! | ; » | j laia no e nanea am, oia hoi' nakeke ana ka puka, a komo aua 1 !he wahine u'i me kekahi &shy j ikilika nani a ku ona imua oia nt4i |me ka pane ana mai. 1 ! (Aole i Pau) ] 4