Ka Hoku o Hawaii, Volume XVIII, Number 2, 5 June 1924 — KA HON. GHAS. F. GURRY MANAO [ARTICLE]

KA HON. CHAS. F. CURRY MANAO

Ma ka pule i hala aku la.ua hoolaha aku la maku ika manao o ke Kuhina Kalaiaina Work o ka Aha Kuhina o ka Peresidena o Ameiika, ae hoike ana hoi 1 kona manao pili i ke*Kiaaina Farinitona o HaWaii. Aole wale o kela Kuhina kai hoike i kona manao pili no ka hana o ke Kiaaina o Hawaii ma Wakine— kona, aka, o ka mea nona ka inoa kau ae la maluna, a he aiakai koikoi hoi iloko ona hana o ka Ahaolelo Lahui ma Wakinekona, ao kekahi hoi o na makamaka oiaio o ka Ēlele Kuhio. a he hoaloha oiaio hoi o Hawaii, aī hēle mai nei no hoi i Hawaii nei, no ka-nana ana i kekahi mau hemahema o keia Teritori, aoia no hoi ka Malihini hanohano a Senatoa S. L. Desha Sr. i Jawe hoomakaikai aku ai me kona ohana i keia Mokupuni nui o Hawaii, a oia no hoi ka mea i tere<— gaiapa aku mai Hilo aku nei, no ka ninau pilf i ka Palekai o Hilo nei, a mamuli oia teregalapa ana Lunahoomalu nti 0 ke Ko— mite Teritori, i ae ia mai ai e hoomaka ia ka hana o ka Palekai 0 Hilo, ae hoomaka ia nei ka hana ana i keia mau la. Oia ke- j i hoike mai nei i kona manao: mahaio i ke Kiaaina Farinitona | 0 Hawaii. Eia makou ke unuhi ■ nei i kekahi o kana mau oielo piii ia Kiaaina Farinitona. - | M Ua hana aku o Kiaaina Fa~ rmitoaa i kekahi mau hana ano pookeia, no ka pomaikai o ke Teritori o Hawaii, oiai.ua Kiaaina nei ma Wakiaekona, ae liīo ana kela mau hana ana i hooikaika ai he pomaikai nui ia no kela Tezitori no ka manawa e hoe* maiaoa." j 0 kana Miaiona i W akinekona, oiano M hooikaika ana e holopono kela e koi ana Iko Hawaii kuieana. He ninau ano nui inaoU 410 keia, a oia paha kekahi o na hana ano pookela maoli i jbana ia lua Wakinekpna uei, a he hakaka hoi e hoo-. kaliua ana u kekah.i pono nui,e hiki ole ai e hoohuiihuli waleia ma keia mua aku, a he hana hoi hana iaaku ai ke kauiike i ka poeoke Teritori. Ua kamaiiio |a« oia imua o ke komite i keia |aau oieio &no koikoi. "He ni(īiau keia no ka hoomaopopo ia oko Hawaii kuleana koi, ae |haoa ia aku ai hoi ke kaul'.ke īaia m heikeine ia ai hoi kona pili ana t fiMU i ke Aupuni Makua, a he ko» waiwai hoi i hookahua ia maiuaa oka uhane o ke kaulik«b" , ...... ■ Ua lanakiia keia hakaka ana 0 k« Kiaaina o liawaii, oiai, ua h<»kdke oia imua 0 ke kcmite me kamoakaka maoii i ke kulekoi -o Hawaii, aua lilo kela ianakiia ana i mea e hana ia aku M o Hawaii e iike me ka hana ia «mo na pono ma kekahi mau Mokuaina o Amerika Huipuia, a ua ioaa hoi ia ianakila ia Hawaii mamuli o ka moakaka maoli no 0 na wei*ewehe ana oke Kiaaina. Ua hana hou no 0 Kiaaina Famitona i kekahi pono nui no ko Teritori, mao kona hooikeike pu aoa ika w&iwai 0 kela Paka L»hm o Kiiauea a mamuU oia mm i hoololi ia kela haawlaa q $I*looo wiie no, a welw ia ka puka no kek|hi haawlna dāla mahuahua e «So^ponoife ao uai Paka Lahui. Makana mau w«h«wdae ai*ikai ana imua 0 i hoo loa ia aku £ka nele 0 Hawaii epili ana i kona mau awa kumoku. m ka hope oia mau naauao aua» ua kmw «ku ki kekahi mau haawiua o*4* how nokapono 0 ke Awao 110 noHUu, 1 no ki awa hoi ma Hikx Uakipa i* oU t hui me im Poo like ok o na Keena iike ole ma j Wakmeion* mi, a m k*i«uūlto ( uie ka oiuoiu nw iakeu uo na rosa |piii iko lUwaii nek, ae «eho~ j «ohe aua un ka maikai 1 ko Ha i v»au mau koi 110 ua hana i iouiua ola Tenton w«nvau loap] .

Mamuli 0 kona ike me ka hiki ke wsh#wehe moakaka mai i ke kulana oke Teritori, ae waiho mai ana i hnahelu maopopo loa, ua lilo ia i mea hoala ika noonoo iloko o na Poo o na Keena no ko Hawaii koi. Aoie w*.ie no hoi oia wale fto, aka, mamuli o kona ano oluolu a waipahē 0 kana mau kamailio ana, ua lilo ia i mea hoohiolo aku i na manao keakea iko Hawaii pomaikai. Mahope iho o kona haalele ana mai ia Wakinekona nei, uahoopihaia wau i ka haohao ika hele mai o kekahi mau Lala oka Ahaolelo Lahui a hoike mai la iko lakou makemake e kokua Ina hema— 1 hema o kela Teritori waiwai nui « Amerika. Ua hana ke Kiaaina Fannitona i kana hana ma Wa— kmekona ne, me ka hoioxx>no, a ua iilo hoi kana Misiona i hele mai ai i mea e ohi ai ke Teritori i na Pemaikai ma keia mua aku. Ua lanakila māoli no ia mau hooikaikaana. CHAS. F. CURRY

O keia nae ke Kiaaina a keka. hi poai e kue ikaika ai i kela koho Eiele aku nei. He mea maikai loa e lanakila ole ia hana "Kue Kiaaina" i keia kau Koho Elele iho n ka Aha Elele Rebupaiika e noho mai ana ma Honolulu i ka la 14 ae nei 0 lulai. L. H.