Ka Hoku o Hawaii, Volume XVIII, Number 6, 3 July 1924 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

Kakau ia no k* . r©maikai o ko ka (Hoku Poe heluhelo) KA HAm HAWAII MUa Ua kii iakela Kahuna e Kaleimoku i Hana, oiai, i ka manawa uo i lohe ia ai kā mai Alii Aimoku Kamehameha, nā akoa— koa maī la na alii koikoi o Hawāii nei ike Ato Alii o -Kailua. Ika lohe ana no o Kaleimoku i keia mai o Kamehameha, ua haalele koke oiā iā Oahu, a ua ho*o ae 1a no a pāe i a !f i keia Kahuna kaukna o H&na, e holopu meiai Hawaii, ē nana hoi oia i ke kumu o keia mft! o ke Alii Aimoku Kamehameha. I kahoea anao Kaleimoku me keiaKahunai Kailua, ua lawe koke aku la no o Kaleimoku i keia Kahuna imua o ke āloo Kamehameha,M hana iho la ua Kahuna nei i ke kumu o keia mai o ke Aiii Kamehomeha, a hoike āe !a oia i kana ike penei. "Aole keia mai 011 eke Alii e" pilikia ai, ke hoolohe nae oe i ka'u mau olelo kuhikuhi." "Ae, wahi a Kamehameha \ pane mai ai. Peheā wau e ola ai, wahi a Kamehameha i kamailio mai aime ka leo ano nawāliwali no. "Penei oe e ola ai. E hookaawale aku oe i kau mau haiawa— hine au, ai eiua wale no wahine imua o kou aio, ao na wahine hoi au i hoohiki ai imua o ka Papakahuli, ao laua no hoi kau i hoohiki ai imua o kou akua." [ Hoomau aku la no ua Kahuna' nei i ke kamailio ana imua o ke Alii Kamehameha, ame ka olelo ana aku i keia mau olelo hou. "Eia kekahi mea a'u e hoomao— popo nei i kou pilikia, ua hoohiki no ©e i ko manaWa i ku-i ai i ko niho ole oluna, a he hoohiki paa keia au eke AHi. I hoike no ka oiaio o keia, eia wau ke hoike aku nei ia oe i keia mau mea oiaio, Ua noi oe ia Kalola ke Alii kapu kiekie, ao ke. Alilwa hine hoi he ehiku hipnn kapu ma ia Haloa k'ane mai ame Hooho kulani wahine, ai hele mai ai e loaa mai oia. He Aliiwahine Kapu loa keia ? oia o Keopuolani. Ika lilo ana o Keopuolani ia oe/ua hoopuka mai la ke akua he elua ku-kane, a he hookahi ku-wahine s oia hoi o Nahi-ena-ena-i-ke-kapn-e-wela-ai ka-pe-ka-pu-o-ke-Akua. A puka keia poe alii iwaho o ke «w malamalama, alaila, tawe ? hou ae la no oe i wahine kapu hou nau, a oia no hoi o Ka&hu manu, a ua kapa hoohanohano aku la oe iaia o "Kahikuonamo ku," ahe hoi mU e pii waie ia e keksJii mea okoa. ac oe wale no ka mea kuleana \ keia mokukipuen eke AJii Ka mehameha, Aole e kahi hua keiki r\\ m< keia wahi m kapw Ikhi au om>, n» \ym\ ke akua i l-e kulsna hwUupa! Kei ki, a aole no hoi ko akua i man»o he mm kup©m> nvause wale &ku O kekahi mea hm maiuna ō k«ia mau ku-kane au i at me ao ka mea hoi noiia k«pvi e«aena, M a ko ikīia i ■!.

0 ka pilikia ou e ke Alii Ka— mehameha, ua uh&i oei ko hoohiki kapu uhai niho au i hoohiki ai imua o Kalola ke Aliiwahine koko kiekie, a ua ike ia a puni namoku q Hawaii nei, uapii lana haakei kou manao, a ua hu'elani kou manao, ua wawahi iho la pe ike kapu o ko akua, nolaila, e like me ko ūhai ana i kau hoohiki imua ponoi o ke alo o ko akua, ap ke akua hoi nana i hapai hoohanohano ia oe a kau iluna o ka '/hano-haaweo," ao ka pane-peo hoi o ka lanakila, a ua hehi hoi kou naau i na mea maikai e pono ai oe, ae IHo ai hoi i mea oluolu mai no kou akua a mamuli oia mau hana au eke Alii Kamehameha, eia ke hoomaka mai nej k®u ano e, a oia ke kumunui o keia ano hiki poho ole ia oe ke moe maikai t o keia ka hoike a ke Kahuna imua ou e ke Alii Ka— mehameha. Pehea iho Ia kou manao eke Alii Kamehameha no keia mau olelo a ke Kahuna ia oe? M Aole o Kamehameha i pane koke mai no keia mau olelo a.ke' Kahuna iaia, a ua noho hamau iho la oh M !?fjkahi_manawa loihi iki» & a!» hoi nft Ali! ke" makemake nui lo& nei e lohe i na olekf a ke Alii epane mai ai imua 0 lakou Ua pane mai la-nae o Kamehameha, no k&apono wale aku 1 kela olelo a ke Kahuna, aka, a|a kona manao no kana mau pua e noho aku ana ma hope me lie āla, aole oia i iiOOtKs iho Vona iho, aka, ua kSkad&p !āko|Sa manao no kana mau'keiki, afhe ka noho ana ak*u o nā Alii'ma ka a!na māhope iho 0 kona hala ana aku ma ke ala— hele mau o na mea ola uhane apau. *BJia kana mau olelo i ninau hou aku ai i ke Kahuna o Hana. *'Auhea mai oe e ke Kahuna, o kau mau olelo i kamailio mai la. eia wau ke ae aku nei ia mau | olēlo ahewā au ia'u, na pololei no 'ia mau' <51elo me ka haule ole ilalo, ao ka'u nae hoi e aku nei ia oe, oia no keia e pil' ana hoii ka'u mau piia o keia 'nohb ana aku. t 1 Pehea anaiakou ma keia mua aku. Ina he hiki ia oe ke hoike mai, e oluoln hoi oe e hoike mai; 'me ka maopopo loa, a mai huna- j huna mai oe i ka hoike ana i na' mea oiaio e pili ana ia [ Kulou iho la ke poo oke Ka— huna ilalo, ai ka hala ana o ke — kahi mau minute pokole ua ea ae la kona poo iluna, a kamailio mai la me ka leo malie. "I pane no kau ninau e ke Alii Kamehamoha, a hai aku no wau me kaoiaio ia oe. E ola aku anakau mau keiki me ka maikai. &ai ana no la —, kou i ka momona o ka aina au i nai al, ao ko 'iuhi hoi au me kou mau Alii i hooikaika pauaho ole ai, aka, aole nae e ioihi na la o ko lakou ola ana aku ma keia mua aku, oia e ihina o ko lakou mau poo e like me kou e keAlii Kamehameha, R make ana no iakou iloko o ko iakou mau ia ui Kia ia ke hoike oiaij im ke akua, e waiho ana kā| "Lilo e Uio 1« i Puih* i i ke m a hewahewa," Ua hoike aku la a Hu4mononoik»l* ke K*h\ma i keia mau me* apau i ke Alii ame leou* m*u alii e hoolohe I*4*, aua iohe pu nw la no hoi nu ohua lehulehil oke Alti K ; » mehameha ? hoolohe mai mawaho o * ia hale e moe nei o Kamehami i* , O kekahi mw no nae i hvV maopopo v* i ket4 m«n*wa j « waiho nui -n* o meha oia no kona haawi ole aku » kek«hi oieio i kekahi v >ko* , ao ka sv«le no e K*m«iiio aku ai. m iw ke A'n Vh;m.*hoi het l n« e makem*ke ou* i kok«thi m<M, e ui »e ana w* 1 kel* Alii k\ekse o V v>n* a!o mlii iAol* I P*i«)