Ka Hoku o Hawaii, Volume XVIII, Number 13, 21 August 1924 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

Knkau ia no k« pomaikai o feo ka | (Hoku Poe heluhelu) j Ia manawa pane hou ma| ia no |o Kepaalani me ka leo ano kana, ai piha hoi i ka makona. I''Aale anei ou lohe o ko eeiao, aole e loaa ia oe ka ia,_ a aple no o kona kumu-pihapiha., UJuhua maoli wau i kau noi, lioo— mano mai i ka ia a ke Aiii." Ia manawa ua liuli ae .la ua iuahine nei a kaha aku la e hoi nojikaS ae pii ana hoi ma ke kulapili 0 Puukoaae, a kaha lalo ae la maialo mai 0 Puio. j 0 ka pii ia 0 ua 4 Luahine nei i, hooneie ia i ka ia e Kepaalani ke: Alii Konohiki ma-ua 0 ke Ksinehamehaf a hoea aku keia, i kahi e kokoke loa ana i Huehue, ? ae ike ia iaku ai 0 Kohala Hema. 1 ka hoea ana o ua Luahine nei i kekahi wahi e kokoke ana i kekahi ana, ua ike aku la oia i kekahi mau kaikamahine e pulehu ulu ana ma kahi kokoke !oa \ kelaana. Ua moa ka ulu a ua mau kaikamahine nei, āe kaka— laau ana i na ulu a laua» ; alaila, kamai!to aku la uā Luahine nei ī keia mau olelo i kela mau kai— kamahine. "Akahi no a ola, ua moa hoi kahi u!u," Ia manawa no i pane ano kikoola mai ai kekahi kaikamahine i keia mau oielo. - **He u!u kapu ka'u, a aole hoi e ai wale ia e ka waha o "Wai.** Ninau aku !a ua Luahin<hoo—; kala-kupua nei I kela kaika— mahine nana ke!a man o!eto. ■ **A kapu kau u!« a noa ia wal, e ke kaikamahine?" "K*pu ka'n ulu a nm ia Laa'īml" la manawaninau hon aku la ua hiahine nei i keia ninau i kē kwkamahine. 1 "A noa akn 1a fa owa! 1 0 Laann!?** Re akua ikaika ♦' Lsamt! t ahe aknii wana 'hoi, a oia ke akna 0 ko*u mau mikna," aua kaikamahine ne me ka leo ano hooio. M AKe, he akua mana ld k<i 0 Lwwōi, aua !aa io ka hoi kau «hi n wmi 1 >0 $kxm* A aku hoi ks« iihi e ke!a kaikamahine. ia xvni hoi kau n!u e noa u!u k»y*n ka'n. a noa no hoi 5 ko"u ak\ia oia o Pele. I !ks !ohe ana o ua I .uahine hoo— Jka!a knr»ua nei o ke ahiahi, o>a {w» kona wanawa i kamaHlo aku !a\ i i kimailio (wai e **tkvi knna \i!u ia P*te " f **! n»i hoi hn o ka\i ulu ! a noa iia W(>. alaila. o b kaua \i!\: aku hoi ha ia e ai ai." I ka k*he ana o kela kaiknmahiiu* i kamai*K> i k*na utu a noa i» i kcv« mau ok v V a Va ta*httw htki ahi«hi. %>!< oi* i k«m*Uio pakike miu, aka, iho ia 01* amikai ka akiX itk*htMt* iho U a haawi nuia )«t kekahi ha]>a o ka ulu i k& luahme, ta manawa \ pane a v su a! ua *..a v?v> e nd 1 ke*a !o;o<o. t "Ao'e su e&i £ko \\h\, oiai, r.a hoi wau i kvHi jlokoma!Va\ e no oe i kt> uVa. U i« nae ihea kc*h mau ! pli aku \k* mMi', a 'he hoi mai «a* s ko*\ o\a\ n* ano j*hi*hi kNi hoi k^ lw9bX * k« k*Sk*n\*hiW IV*i i lan* uH\ |

I hoi mai a ua nei kou mau makua i ko oukou wahi nei, alaila, e olelo aku oe he luahine ka| puka mai nei i ko kakou ne' wa&i, a ua kauoha mai nei ia'u i keia mau ōlelo, Ina ka kakou e moe i keia mau po aku, alaila, e moe like kakou ma kekahi aoao o ka hale, ae waiho aku hoi ke— kahi aoao no kela kaikamahine me kona mau makua, ao kekahi hoi e kukulu oukou 5 lepa a pani ka hale o oukou."; Tka pau ana no o keīa mau olelo a ua Luahine nei, o .ka nalo hikiwawe aku la nō ia o ka hine, alaila, haalele iho la ua mau kaikamahine nei i kela wahi a laua i pulehu ulu ai, a hoi aku la no kahi o ka hale o lakou e ku ana. IKa hoea ana i ka hale, a

hoea mai la 110 hoi na makua o ke kaikamahine lokomaikai i ka ulu i ka iuahine, aliila, hahai aku la oia i na oielo apau aka lu&hine i kauoha mai ai iaia e hana aku. F īleā lolie ānao nā niakua i keia mau olelo a ka.laua kaika — Ihme, ua uwe ku-o ae 1a laua, a ke Olelo pu mai ī ka laua kaikamahine. "Pakele maoli oe mai make i ke akua o kakou, oiāi, aole kela he mea okoa, aka, o Pele no kela kē āWtia a kākou e hilinai nei. EMa ka hoi mea aloha oko kokoolua, e make ana oia i kona pi I ka ulu' iā Pele, I hakalia no apau kela mau olek) aua māu makua nei, o ko lakoii kukulli koke ae la no ia \ na lepa lehulehu a puni ka ha!e o lakou, a hooko pu aku la no hoi i ke kauoha e moe hookahi aoao • ka IhHp, a o!& tī« hoi ka aoao e huli ana i Kohala, I kela po no ua ike ia aku !a a o ke ahi iluna o Huaalalai, a ua manao iho la ka poe lawaīaolie kai, he ahi la na ka poe "lawaia manu uwau o ka uka.** I ka hala ana o nela po* ai kekahi po mai no o ka puka no ia o ka pele ma kahi kokoke loa i ke alanu* Aupuni i keia manawa, a ma ka ak&uikl hoi o Huehue* a oia no hoi jtahl kokoke loa i ka hale q kela mau kalkamahine pulehu ulu. Ma keia hoea ana o ke. ahl i kela wahi, ua ai hakina ia iho lakeiahalee moe ana kel? poe ao ka hakala 110 hoi o ka h&ie e m,>e anā kela ohaiia oke k&ika mahine iokomaikai, uo i>akele no ia aoau oka hak\ ao ka aoao ho* 0 ke kalkaiaahine i a ua i kana ulu i kela luahine» ua pau ia ! ke ahl, a ua makeholookoa ho* kor,a ohana me ua kaikam&hme pi ne\ 1 ka ulu ? ka ai olelo aku a\ h<vi o kona akua e noa k&na u!u o p«Vhu sra. laimanawa i h v vmaka ak v. si ke kahe iVaika ans o ka pe*e 4 a he hapalua mile paha makai &U: q keia wahi o ka hale i hoopake'e ia ai k«kahi ohar,a, a hoopoii>o la hm kekihi ohana, alaila, Kvpv.u m fc* 5 p\w\~ peleinui, at ke kiekīe ana i-nna, alaila. © ks h\m *ku 1a īa iksu oh s he eloh? »al ksta puupele e waiho neī no « \ la, k*pa i* ho J e na Karp,a*ii>a o Kekah» 44 r»aht «Mh» 1 keia hina ana v «o o Va K*e i kai u* kokoke ak\i «o i kela 'okoia r,v,\ o ao \s pooaj*ka aku 'a &r.a |« ka pek i keU io*oia ?tai o kc |Alii K»m«bam«ha. ae tKvpiha |«m in« wah: hoiww keU ae ' mu v kralk;:v. nu'Ao o kaV, o na e Kvo aim, Va i»ke }M īa wa k4wta nu? nei o ♦**> *t!1 ■ ka ai *F»a |Ok ia cka pcV a hcr,aa, i