Ka Hoku o Hawaii, Volume XVIII, Number 15, 4 September 1924 — KA RULA A KA LOIO KUHINA NO NA AUHAU O NA WAHINE [ARTICLE]

KA RULA A KA LOIO KUHINA NO NA AUHAU O NA WAHINE

lioko o keia mau la hahaua o ua hana kalaiaina. eia kekahi poe ''aiaeai maaao haiki," ai manao hoi i ka l|inakila o ka iukou mau m«>ho e hooikaika aua ma ka hoao ana e hoonaluea i ka maoao o ka poe koho barota o neia mokupuoi, ma ka hoao ana e hoopiha i ka manao o kekahi poe wahine mana koho l?arota ma keia ninan pili i ka "auhau kiuo o ua wahine.'' Ua i'io no hoi na olelo haauui >rale aku uo ka auhau ia o na wahine, .'*baua moena a ulaaa papale paha." i maunu imi barota wale aku ai, a ua I hoohana maoli ia aku no keia ma—|uao hooili i ka ahewa ia maluna o iekahi poe o ka uo kuia auhau : kiao ia o na wahiae, ma ka hele maoli aua no o kekahi Luna ; Auuuui liiekie o Ke Kalana o Ha — waii, a uku aku lai ka auhau o Kekahi wahine o Napoopoo, Kona jHem», ae u&u ia an» _ nae keia '*auhau kino ma ka apana o Kona Akau,''ao ka tnanao o ka hauaaua o Kela auo hoohana kaiaiaiua, i loaa a ; na kuinu e *'wa<*abi ai i kela Oieio Aelike Keoni>uana mawaena o Hawaii Ko*x>ob»na me Hawaii Hikma,'' a mauao iho la keia «110 kaiaiaina "oebaa # " oia ka mea b hunu ai ua wahiue koho bsrota o na K.ooa, a kooio iloko o lakou ka hoowahawaha ia Sf>natoa Robe Haioa ma Hawaii Komohana, a ia Evau da Silva ma Hawaii Hikiua, ae.Uiki: ai paha ke haa&ui aku imua 0 fca iehulehu, o ka Moh» Seuatua 1 waie ou a iakou e iuanao aiunu uei, ae hoao oei hoi e wawahi i kela Haaohauo o aela Oieio Aelike KeouMAiau», oia wāie ao ka mea e hiki ai t houpakele i na wahiue koho jwn:ota d keia Kaiana o Hawaii, O «ta mea kupaiauaha uo nae m a keia auo hoooaua kaiaiaiua auu, oia no k« kokua o *eia uiau Aiakai Kaiaiiina manao haiki la Seoatoa JiV K. Akma, kek&iu hoi o ca aanatoa i Koho kosua i kela ieaua —' wai, a hoao «ku ia e hooili waie no i ka ahewa o k«ia ano kanawai <jia — iuna o Bsnatoa Robe Haiua me aw» Mainuli o Keia hana auo imi ba — **pehaa*'' ua ninau ia aka uei ka maaao o ka Lu<o Kuhiua o ka X»x«tori ao kaua hoakaka (uaiooa t "lauawai auhau kiuo o n* wahiue t f! ai waiho u aku hoi keia uiuau a ka Fauku tiLaoai o ke T*ritors. («a hoopuka mai ka Loio Kuhiua o ke T«r.t jri i koua mauao aauawai ui«duuao keia uiuau "au—' Jhau kino o ua wahiue,'* ai hoopuka ia ae uei uia ka nupepa uauiu, 4 *Akaiav*iKa o ilonoiu'u, >T o ka ial 26oAukakeiho uei. K hoikeike| aua oia ke auo uui, aole ioa ka manao o keīa kanawai i heoh.no i« e ke Kao Ahaolelo 01923, oia ka aohau ia o n» wahiue hana uioaua, a uiaoa papale &ah?, aka, o na 'Wahine eloaa ana ia lakou ua loau ;mafcahifel, e hiki ai ia kkou kw , maiaoaa ia iakou iho me ke koku« oie ia e ka lakou mau kaue, t 'iike tne keia mau wahiue ' lahn!ehu e īawe ia mat nei 1 uiau ' Kumokuln uku aiekiē uiai ua aii.* e mai, *e lawe aua uo i ke dala u ke aupuui uia ua uau kittie, aole Iwa he haotahi wahi * lakuu e uku ai i ke auimui 3 k#u ĪWiUri, ao ke kau»ka haua « io*4 aua laia uawahidaU oiuuumuu m kau* haua ana uia k« aauu», *o iakou iho La k« uku i ka auhao kiuo. ao keia poe w&hiua ku o»ukttla, a kakau p »kole pnha ma *»k»hi »«u Aha H,wkobkolo o kakw, ttiaffiOU o to lakou ano wa - Wm, ut pakele iakou i ka uku *«# ie» auhnu kioe» ae aokua aku ai koi i ke «upuui uaha r aiaiau?* au« w &,>m*iif*T Kia kek«bi, a makou i u**i * wA Wt mauao boak«ka o k* L&o Kuhina o ke T«rit m o Hawiii, M« k« hw Mi * j>Kkui o ka «I ī* shō !a keia 014u «Mk» ileko u k« k*uaw*i t "AMK 84 WAKINE K KOHO ANA MA KmATmnxmu\i u-oaa mi lA L\KOt W4A MAK.A ttlßt KCOR<Ja LiKdtt ir

"No ka «wehewehe aua aitu i kela mau mamiila «ua uuahope oia QO ka wahine fpiba pono koua mau makahiki, e uku uia i ka auhau kioo i na ua loaa iaia kekahi loa» oūakaUiki kupouu e ula ,&i oia, ao ka Wbbiue e uoho aua uo malaio kokua ana o kana kaue, ae lawelawe ana paha i na haua ulana moena, a hana papaie lanhala paha, be mauaj *'oehaa 4 ' maoli kft knpilipili ana aku t e uku oia ī kein auhan.''

"'O ka ln keia o na "'Wahine Hod," ao ka wah:ne e ioaa aua iaia kekahi ioao kiekie e aokua i« ai oi» , ae kaukai oie aau ai oia i ke kokua lia mai e hai, ua kupono io uo ia iwahine e feapa ia aku he loaa icuoiroa kona, a no ia por wahiue ke kupono e auhau ia oia me ke kane. Ma ka hoomaopopo loa ana, oia no hoi'aa wahine e iawe — iawe aaa i tra Oihaaa Kumukula, a l Ke kukau-pokole piha ame na K« — homa'i uku kiekie." "O kekahi wahiue e loaa ana iaia aekahi loaa makahik', a 'ue wah loaa hoi e hiki ole ai e malama oia i kona kulana iioko 0 kona ola ana. me ka loaa mai o kekahi mau kokua e ae iaia, aole oia ka liuuho |o ka Ahaoleio i haua ai i keia pakui 0 seia kanawai, aka, 0 ka wahiue e loaa ana iaia ka ioaa kupouo e hiki ai e malama oia iaiu iho me ke kokua ole ia mai, me he ala oia ka manao oka Aliaoieio ma keia ka — oawa> *' •• •. ./ "Ma keia naau hoakaka aua ae la eia no ke owili pu iamai ue'. *'He kauawai kue aumukauawai £euu". Ma ko'u dttanao ua iike uo ka ma— nao o keia pakui kanawai, me ka heokuu ia ana o na kanpka opio piha ole o na makahiki ame na Kauaka eleenakule, ai oi ioa aku na 'uaakahiki mamua 0 ka ke kaua — wai i kau ai ame ka hookuu auhau ia no boi o ua Kahunapuie. na Kanaka Kiuai Ahi ame ua &ua* A ina ua hookuu i% iakou, he kub komukanawai anei la manao 0 ke kauawai auhau." Be mau hoakaka e ae no kekahi a ka Ljio Kuhma o ke Terit ri e pili ana i keia auh»u la oua wa — hine, a ina hoi oka "(uauuu ba — rota" ia h kekahi poe 1 mauao ai t iilo i kumu huhu no ua wahioe o fceia Kalana o Hawaii, aiaiia. heaha hoi ka mea e hooikaika pu uei ia Senstoa AKina, uiai, oia uo hoi kekaui i koho kekua 1 kela **auhau fa ooa wahine loaa kuokoa e oia kupooōai." He hookahi wale uo 9enatoa i koho ku« i kela "Aahau ia ona »ah^ue, , ' oia no ka Seuatoa ai koho hoi mamuii uo o kona kamaiiio niut» ana uo i ka maiaawa e kamailio ia auaka "pauo koho barota 0 ua wahiue." a ua kopaa ao oia ma ia euau oleio boo{Sk& enua, a he 14 q na aauaioa o ka Baie i koho hoaholo i keia **pakui'' o ke Kaaawai Auhau.

He mau i«k* kekuhi i kaulua i* iho la uī» keia pule ae, oa&muīi uo boi o ke tomo loa o kahi waa ® feakou i keia pule. puka aku &n* no'nw» 1 *f«ia ■ pale ae.