Ka Hoku o Hawaii, Volume XVIII, Number 23, 30 October 1924 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA IV KE KINOWAILUA I KE KULU AUMOE Me kona kamailio pu mai no hoi ia'u, o ka'u hana aloha ia e hana aku ai nona, alaila. e loaa no ia'u kekahi pomaikai ma keia mua āku, ae haawi mai ana noi oia i kekahi man kokua ia'u tna j keia mua iho. Mamuli o kela mau olelo hoo'ana mai ka uhane. mai o kuu kaikuahine Adelaina, ua komo io mai la no ke aho hauoli iloko o kuu uhane. a oia ke kumu o ka haloiloi o ko'umau waimaka no ke aloha iaia, ai piha pu hoi me ka manEohauoli pu. M . Hoomaha iki iho la oia no' kekahi mau minute, alaila, ka - ( mailio hou mai !a oia 1 keia mau j olelo i kana wahine. "Ua hai mai no Jfona uhane ia'u e hoea mai ana no kekahi kokua i* ? u, ae hoea mai ana no ka oia i keia kama^, ilio pu me a'u no kuu ftiau po--j pHikia. Ke manaoio nei no wau i keia mau ol.elo akuu raa ka moeuhane. j Mamuli o keia mau mea a'u i: ike ai, a mamuli no hoi o kela mau ote!oa kuu kaikuahine ia'u' ma ka moeūhane, ua hoolanai maikai loa ia kuu manao. I hai aku la wau ia oe e kuu Kalara me «a manao hauoli, oiai, he mea kupaianaha no keia i kuu' manaO, oiai. i \eia manawa o kei kaumaha e lumilumi ana ia kaua,, a Ia hoi hoea mai la keia moe— ] uhane kupaianaha, a kamailio maila hoi i na oielo e hoolana ia ai ka manao. I keia manawa ka o ka lumilumi ia o ko kaua mau manao iloko o ke kaumaha nui, a ia hoi hoea mai la keia mau olelo hoolana mai ka mea i hala mua ma kela aoao o ka make, a he mau olelo no hoi na'u e hili — nai oiaio loa nei, Ke manaoio loa nei no wau e hoea io mai ana no kekahi po— maikai io kaua nei, ae hoea mal ūq hoi i ks fßsnsws kupaae, a mamuli oia hiliu&i o'u i kelai mau olelo a kuu Kaikualune. aioha i haia ma kela aoao, a oia! ke kumu nui o kuu hauoli me ka| waimaka helelei no ke alohai iaia. I l'ehea ia o Adelaina i maopopo ai ua hoolei ia kona kii ma kuono 0 kela rumi, i ka manawa a| ka makuakane o maua \ hana ai i kela hana, aole o Adelaina ia j nei, a »ole no hoi he mea i hoikei aku iaia no ia mea, a no ka mea' 1 hana ia aku i kona kii, ao kaj mea kupaianaha no nae kama— ilio mai nei oia i kela hana ia O' kona kii pela, a me ke 1101 pu! mai ia'u e hoihoi i kona kii a| kau ma kahi mua i kau m ai. ] Aole anei ou hoomaopopo maij e KaJara uo ke kupaianaha maoli j o keu haawina UKX k ul\ane i ioaa. ia'u, ai kamaiiio pu ai hoi maua ( ma ka mv>euhane n& mea ij hala «ku mahoj.»e, aihan&la hoi| ma ka Home Merivela nel* 4 j Noho hamau iho la ua Eīa nei 3 m> kekahi mau minule, a aole no j h >4 i i«ne aku kana wahin* iaiaj m k«ttahi mm pili i kaaa mauf pi\i moeuhaue, \

I ka haia ana oia r mau minute ua kamailio hou mai la ua Haku Ela nei i keia mau olelo hou i kana wahine^ kun Kalara, na ka wahine hou a kuu matcuakane i hana i kekahi mau hana aloha ole i kuu kaikuahine, ai kokua ia aku no hoi e ka makuakane o maua, eia nae ke huli 'mai nei ka uhane o kuu kaikuahine a'u no hoi i hana aloha ole aku ai, a hoike pu mai i keia pilikia nui e hekau nei iluna o ka inoa maikai o ko maua ohana, a me ka (olelo pu mai nei e hui kino ana ka maua i keia po iho. Ke manaoio loa nel no wau e hui io ana no maua, a ina 10 no iloko o kona mana ka hana ana mai i keleahi hana kokua ia'u, alaila, aole io no e nele kona hana io mai no; ai ole kuhikuhi mai paha i kekahi ala— hele e hoopakele iakaua me ka kaua mau keiki/' Noho hamau hou iho Ia no ua Hakū nei, a hala kekahi mau minule oia noho hāmau hou ana, a no ka piha loa no paha oloko ona i na mānāo ānoe, ua ku ae la, oia iluna me ka hoopuka pu ana ae i keia mau olelo. keia po e hooiaio ia ai na mea āpau a'u e hilinai nei," Hele aku Ia oiamaJkahi o kana wahine e noho ana, a me ka helehelena i nohoalii ia e ka hauoli, a kalele iho la i kona lima ma na poohiwi o kana wahine, a me ke kamailio pu iho i keia mau olelo i kana wahinealoha. "E kuu Kalara aloha e, e hau 011 pu mai oe me a'u no keia po— maikai"~nm e loaa mai ana ia kauSC*lsiaT; kfe htlinai mi loa nei wau i ka hoike a ka moeuhane ia'u, a he hookahi mea hou a kaua ē kali hOu aku ai, oīa hoi ka hooko ia ana o kana mau olelo hope ia'u no keia po." Mamuli o keiamau olelo a kana |kane iaia, ua huli ae la no hoi na māka o ka Ela wahine iluna, a |kaniailio ae la me ka leo oluolu i kana kane i keia mau oielo, j ' hoi ha a ko kau mau [mea e kamailio mai nei, alaila. o ; ka haule aku no ia o keia haawe ikaumaha e kau nei maluna o kaua, a hoi hou mai ka maha i kuu manao, aka nae hoi e kuu kane aloha, i kekahi manawa no hoi he mea palaualeio wale no na moeuhane, a aoie no hoi e hoo-> papau loa i kou manao hilinai iluna o ka moeuhane, aka, o ka mea paha au e hilinai nui aku ai. oia paha kela mau mea hope au i kamailio mai nei Ino ka haiawai mai o ka uhane o kou kaikuahine aioha me oe. ] E nana aku ia mea me ka manao hiiinai. ai nele ae no ea, alaila, ehia ka hoi mea aloha o kaua na mea e auamo nei i keia mau haawe kaumaha o ka poino. I keia manawa nae e kuu kane aloha, ke mihi walania nei wau ' no ka'u mau olelo aloha iole ia Adeima, ai kana kaikamahine makuahine ole noi. au no hoi ej kuu kane i noi mai ai ia'u e hoi -1 hoi mai hoi iaia e noho pu me ka' kaua mau keiki. Ua ike no paha M Akua i ko kaua hewa ma ia mau hana aīoha ole a kaua, a eia k% hoouku ia mai nei kaua i ka uku maewaewa. Na ka Makua iani e kala mai ia kaua no ka kaua mau hewa ao ka oi loa no nae owau no. E kala ia mai wau e ka uhane © kou kaikuahme, a pela no hoi ka huikala ia mai a'u e ke Akua nana i nana na m«« apau. Uea paha o kona aloha keia ia kaua n* mea iawehaia nui waie," 1 ka hooki ana iho o ka H&ku Elawahine \ kana mau ok'o> ua hoopuiwa loa ia ae la iaua ma wun ō ko iaua lohe ana aku v ka, © kekahi Me ki!;ka maluna 0 ka J

Ia manawa hookahi no hoi i puia ae ai oloko o kela rumi a laua e noho ana i ke ala onaona waianuhea, a he ala hoi o na waiala rose. Ia manawa pu no hoi i kau mai ai imua o iaua na maka halialia o Adelin£u He wa keia o ka ilihia maluna o laua, a ua hiki ole hoi i kekahi o laua.ke kan.ailio ae i kekahi olelo, a ua nana wale aku la kekahi i kekahi me na maka pihoihoi nui wale, ai ka manawa hope loa ua puka mai la ka olelo mai ka wahine mai a ka Haku Ela i keia mau olelo i kana kane. "E Papa e, heaha ke ano o keia mea a kaua e uluhia nei? Eia anei ka hooko ia o kau mea 1 kamailio mua mai nei no kau moeuhane? Kupaianaha maoli keiamaumea a kaua e ike pu nei! Inano oe i kamaiHo mai ia'u no keia mea me kuu ike ole. aole no paha e hiki ia'u e manaoio wale aku. E Papa e, heaha ke ano o keia mau ōuli hao?" Mahope iho o keia mau mu i hoili e ia ae la maluna ae nei, ua ku ae la ka Haku Robata e hoi no kona rumi heluhelu buke, a mamua nae o kona haaleie ana iho i kana.wahine ua kamailio mai la oia i keia mau olelo 1 kana wahine. Eia wau ke hoi nei i kuu rumi heluhelu buke, ua makemake loa wau ia oe e Kalara, i ka manawa e hoea mai ai ko kakou manawa paina ahiahi, alaiia, e hoouna ae no oe i ko'u paina ahiahi iloko o Ikela rumi heluhelu puke o'u, a e i paina iho no £oe me na keiki a | kaua me ka kaii ole no'u. Ā ina , 110 hoi he poe jkekahi e hoea mai ana i ko kakou home nei, ae i makemake ana paha o ike ia'u, e joteloaku 110 oe ia iakou, ua piha wou i na hana, a aolehoi wau ( i makemake e ike i kekahi mea i ; keia koena o keia la. E - manao pu no hoi oe e kuu Kalara ( aioha, he mau haua ano nui no j hoi ka'u e noonoo ana, nolaila, e hooko aku hoi oe i keia mau oielo a'u e kauoha aku nei ia oe e kuu wahine aloha. 1 Ua ae oluolu aku la ka Haku ' Eia wahme i kela mau oielo kauoha a kana kane iaia, a haa— lele io mai la no ka Haiu |bata i kana wahine ma kela keena aina a iaua i hui kama— kamailioai i na minute i hala iha la. I kona komo ana aku iloko o kona mmi heiuheiu buke, m wehe mai la oia i na buke hoopaa waiwai o koim aina, a me n& mea hoike i ke kulana 0 kona mau loaa makahlki, E hoao ana oia e hookauiike i kona mau loaa me kona mau hoolilo. Ua ike iho la no nae oia 1 ke kome hohonu maoli no iloko o ka pilikia kuhohonu o ka aie kaa ole, aole he wahi manaolana iioko o kona mau ioaa uiakahiki e hiki ai e uku ia ka uku p&nee o kela mau aio ku&hewahe wa. Ma ia ano kona hoohaia ana i m manawa i k«>c o kela auinala, • hiki waie no i ka lawe ia ana mai o kona paina ahiahi t kekahi o na kauwa ma keia ruiui helu— heiu bak« ona. Paina iho m oia i na mea ai i lawe ia mai no kona paina ahiaiii. ai ka pau uiu oo o kana pamaana, ua hoomaka mai ia ka uhi o ka poeleele n.a - \m* o ka aitia, a ia mana\s d kahi «o hoi oia i hoomanao ae ai ik«la mau oleio a kona kaisua • hin« iaiā ma keia «KH'uhane ana ooa» Hoomau aku la no oia i ke a!a ana ma kela rumi a hiki al,e oo ika hoea ana aku i na hov|i iiiiii o ke aumoe, a iā mana\s &_i ma> ai ke aro poLNpi jla#moe e umu mai ikma o kliia mm m»4a, J ll