Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 5, 25 June 1925 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

mokuna X. KA HAKAKALUA KUPAIANAHA Ma ka hoomaopopo aku i kekahi o laua he kanaka opio Parani kekahi o )aua, oiai, ua hoomaopopo koke ia aku la no ke ano o ka owiliwiii ia ana. o kona umiumi oluna o kpna leheiehe, ua o wiii ia a hoopii īa iluna. 0 ka iua hoi o ke kanaka opio kulana hiehie no hoi, he kanaka opio Pelekane oia, ai hoike mai np hoi kona ano umiuoii ma ka aoao 0 kona mau papalina, oia hoi kona a«wae, oiai, o ka poe Pelekahe no ka poe maa loa i ke kukulu J kela ano umiumi, ai kapa ia no hoi a hiki i k#ia manawa "He umiumi Pelekane."

Hele mai ta laua a hui pu iloko o keia puulu o na kanaka e nana nei i keia hana a keia mau kanaka ili hauliuli s ae hōomākaukau nei hoi i ka laua pahikaua no kehahi hana e hana ia aku ana no ka ■ pomaikai |0 keia poe eku hoopuni eei i kahi o mau kanaka kakapahi. -

Unuhi ae la o Mahara ka hapaInia i kana paHikaua mai kona wahi ae, aia ' manawa hoōkah| *no hoi i unuhī pu ae ai no hoj o Pablo i kaiia pahikaua mai kona wahi ae aku . .makaukau aku la iio .ka pau ae o ka ke kanaka Hapa Inia h.oolele ar;a i kana pahi kaua no ke kiko waena o kēla maka i waena komi o Ka rina poe-' poē, e like no hoi paha me; ka; maka o ka poē kiki-pu, ai kapa.ia 110 hoi ke kiho-waena o ka "Maka oka Bihi-bu!u. M Ua hana ia no; hoi keia maka hoolele pahikaua e like me. ia, aka nae, he rina poepoe loafio nae o waena konu o keia rina nui, ai aiia ia hoi ka mamao he 8 kapuai māi kahi mai 0 kela maka rma poepoe uuku iwaena konu oka rina nui mawaho. Paa ae la o Denima Mahara i kana pahikaua, % hoonioni ae la 1 kana pahikaua iluna me ka paa ana ma kahi winiwini loa,o ka jSthikaua, a oku koke ae ia oia iiuna, a ia manawa no hoi oia i hoonaue ae ai oia i kona kino imua me hope, ae hoonaue pu ana no hoi i kana pahi imua me hope pu anie ka haka pono loa ana akuike kikowawae o kela kiko waena o kela rina i kaha ia iwaena konu o kela rumi. lioko 0 ka imo ana o kona maka, ua wala &ku laoia ikela pahikaua meka .ikaika, a oloia aku.la ua pahi'nei a ku aku la he hapa iniha paha mai kahi mai oke kiko waena.loa, ao kahi paha e kapi iaai he M maka o ka bibi bulu.>* He kiina akamai loa n'o keia i kii aku e ka a ua pai* ae la no hoi ka poe oloko o kela rumi e makaikHi nei hoi i keia mau hana maikai o ka poe 1 makaukan i ka oniu pahikaua. j kela mannwa no hoi i hull mai ai ke kanaka Nuhia, a'kamailiu mai la i k« 4 kanaka hapa Inia i keia mau olelo.

"'l'a loaa ia oe ka aneane, a he helu kiekie loa no ia, he uku paha auanei 'ka loaa ia'u ke kokoke aku i f:ahi o kau makakil'a \ kn aku ia. E hoao no nae hoi wau i ka mea i hīki ia'u ke hoohana aku." He iho ana o, ke kino o ua Nubia r.e* "'ī'iua. & m hio ana aku hoi --'-i..'-*, iU ia ka pii ana ae o kona pahikaua iluna a ku pololei aku la mamua īona, a i,a manawH no hoi i kulai ae ai oia i kona lima akau i hope a kulai hou mai 1a imua, ao ka manawai no ia i hoala hou mai ai oiā i j kona limaakau imua, a ua oili aku la kana pahikaua me he pua a!a mai ke hakaka aku ā ke ka~ naka pana-pua, a ku aku la ka maka o kanā pahikaua ma kahi ihe hapawalu iniha wal'e no mai Ika maka waena mai o leela rina iwaena konu, a hepawalu iniha. hoi mai kahi aku o ka pahikaua a jke kanaka Hapa-inia, a ua ike ia aku la keia mau pahikaua e ku haaheo mai ana me kela kowa mawaena o kela maka waena o ka "maka bibi-bulu." Ua piha ae īa ka rumi i na leo uwauwa o ka poe e nana aku ana i keia akamai hoolele pahikaua o keia mau kanaka like ole o kela mau lahui, a ua lilo io no i mea imahaio nui Joa no kela lehuleha, lua iohe ia aku la ka leo kuk'kla o | kekahi poe o kela rumi, ae hoo-> |puka aha hei i keia mau olelo. 1 * 4 Bravo! Bravol! Ke hapawalu iniha wale no koe, aku aku kau pahikaua iwaena 6 ke kikowaena ,jo ka maka oka bibi buls. Ua nui maoli keia akamai ou e ke kanaka iii hauiiuii o Nubia " ! Oiai ka lehuiehu e pioo ana no keia hooieie pahikaua o keia mau] moho hoolele pahikaua, ua hookii koke ia ae la ke lakou hauwalaau; ana, oīli ana ae o kekahi o kanaka opio i rkomo .mai ai, ai kamailio mua ia: ae nei no hoi, oia no'hoi ke k£.-J naka opio Farani e ku kokoke lōa ma ka aoao o Pabio kaNubiai akamai hoolele pahikaua. ! "E kala'mai hoi olua ia'u, ae ( hoao ao hoi wau i kt>'u akamai: ma keia hana a olua i hoao ihoj 'nei. E hoao*'hoi wau eka poo aku hoi ka'u pahikaua i ke [waena, i na nae hoi e hahai mai' jia'u ka ulia o ka pomaikai." ! 0 ka wehe ae la no ia o ua kanaka opio Farani nei i kona kuka loihi e aahu ana, a.unuhi ae la i kana pahikaua mai ka wahi ae e lewalewa ana ma kona aoao. la.paa ana no o kela pahikaua ma kona lima, a ia manawa no oia i hooniniu ae ai i kela pahi-> kaua me ke akamai ioa ame he huila makani ala i loaa i ka makani ikaika, ae aneane ana no hoi e t:ke pono ole ia aku kela pahikaua. Aikekāohi ana mai no o kona lima akau i kela pahi kaua, ua oili aku la no ua pahi kaua ne? me he pua ala mai ke kakaka aku oka mea pana-pua, aua ku 'aku la ua pahikaua nei īmaloko oka rina poepoe, a aole |nae hoi iwaena konu o kela muka ! bulu oka rina poepoe. * I No keia kiina paKi īmaoli, ua piha ae la kela rumii !na leo nwauwa oka poe x makai-, !kai e hoopuni aria i kela keena ' maniuli o keia kiina akamai mao!i 'o ke kanaka opio Farani. O kē 'kanaka Hapa-inia hoi me ke ka-UakaN-uhia, ua haawi ae !a laua iko laua aloha lululima ana i ka Moho Faram\ oiai, ua komo aku 'la kana pahikpua iloko o kela ! nna poepoo, a koe no nae hoi ke 'ku ana aku # iwaena konu o ka |maka. I i keia manawa e hauoli nei o ika i*>e oioko o kela rumi no keia nuU hai.u i iiana ia e kela poe ekolu. ua ike ia aku !a hoi ka !ua i0 ke kanaka opio, ao ke kanaka

ano Pt*,iekanc hoi 1 hoiki* mua' ia ae qee mal ana h'oi itxiua a ka ; mailio ae la no hoi i keia mau moho ekolu i hoohana aku la i'ko lakou akamai. "E na hoahanau oku makakila e ae ia mai hoi wau e hoao aku hoi i keia hārsa a oukou 1 hoohana jho la. a ho mea maopopo ua pau no ia oukou na heluna ekolu o keia hana hoolei pahikaua ika rina- Oiai, ua hiki ke oleloiaae. Ri?ahi ( he akamai, he akamai ae, ahe akamai' loa. A mahea iho la wau e ku aku ai no keia hana aoukou i hoohana iho la.

X& manawa no i hemo ae ai 0 mua 0 kona kuka Icoa e aahu ana lalau ae la oia i kana pahikaua I mai kona wahi e paa ana ma 'kona aoao, a ike ia aku la ka |hulair apa ae e kāna pahiKaua i kila iwaho o kela wahi e lewalewa ana ma kona aoao, ia ma--] nawa no hoi i kuemi .hope mai ai ua kanaka—opio nei i hope he hookahi paha Kapuai ihope 0 kahi ana e ku ana, hoopii ae la loiai ke kuniu o kana pahikaua iluna, a ia manawa no oia i L-huli akau ae ai, a keokuu aku la i kana pahikaua no ka rina iwa---ena konu o keia rumi, aua aku la ua pahikaua nei aku aku la iwaena konu maoli no o kela I' 'maka kikowaena oka bibibulu.'' II ke ana ia ana aku 0 kana pahi ikaua ma na aoao like oie 0 ka I rina ame ke kiko-waena hoifo keia i maka, ua ike ia iho la, ua ku aku ila kana pahikaua iwaena konu ! maoli no o kela makajsBti like - hoi ina aoao apau 0 kela maka kiko 'waena. I keia-manawa i hooi loa ia ae na ieo uwauwa iloko b kela rumi a ua hoolei ae la kekahi poe i ko iakou mau papale iluna 0 kela rumi, a hoopuka ae la hoi kekahi poe'i ka lakou mau olelo keha no keia hana 0 keia kanaka opio Pelekane.

*'Htle uo tnn a i'ke fee akanaui 0 Haoa PiU/ioio !i Hapa Pi'kieaue e kiiu!'«na nei uu «ona akaiuai 1 ke *as«pam a.'ue sa oaiaaua i ka pu — al;niii, aoie iu.tiu.he afc:iujai e ukali uiai i»ia. 0 He» t.uial keiu d kakou 1 ise iho Ih, hele-aU hoolele ana u ka oahikaUā a ku i ke Uikowuon;» 0 ka "Maka balu. T ' 1 .nunawa 0 na.poe uluko 0 !i«ia ruun e iioUe aei ika , haauoi 1 , ai ka haaiiki no hoi i ka nui uiaoiī 0 ke akaaaai 0 keia kanaka opiō Pelekaoe, ua haalele koke iho la uo ua mau kanala opio uei i keene, a puka aku la iwaho a hele aku la no ko laua wahi i mauao ai. X keia manawa i 'kaaiaiiio um ai ke kauaka ,-JiTubia i koua koJtoo!ua Hapa-īnia i uiau oltlo# «Uu e uiwiaua Ht>ca i ko kaua akamai a Uiki 1 <u uiar~ sawu hou e iiui uku ai kaua me &ela ui&u kanaea opio i Lala aku la, oiai, aoie lja he waiwai o k KHua hnohana i ko kana aka — mai kakapihi, ae ike i* mai ai e keia poe 0 ktia ri>:ui, a liiu waie paha i uaea kumaiuo wale ie. E hoomakaukau kaua ia kaua ihu ka hoie aua uje luun. Mea. pah.i u ko UWike iho la 00 hoi >u uie ktl« hana !e!e pnhikaua i ka uiaka p»fcpjf, aka, aia ka LiOoum^.&ua iioi ke pale ana i ka hatni pahi o ka hoa kakaks>p*!)i, alaila, «ole K>* no hoi kaun e haule hope 'na mft ia n»ea/' I ko huoki aua an no 0 Pahla ■ kaua kauiaiiio aua, a uaamua hoi o tk« kemaiiio aua n.ai o ke kauaka bapa-lni», tia komō ina' Ia kekah: 'wahi keiki uaku m* kekahi uiau ! pnlapala HHu uia kona Haia, a | hniwi koke tr»l «a i kela palaoaU I■* P*t>'o ke kanaka Nub!f, ai ke IknOHka hapA<īr:ia hoi keks!i; |H!!H. * f A»U,i Tp*'i)