Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 8, 16 July 1925 — EIA NO KA MOOLELO OIAIO [ARTICLE]

EIA NO KA MOOLELO OIAIO

I kt koho ena Ls walē . Ho vān ka aoao *ue nku i ke!a Bita Kanav?ai .Aie, oia uo o Syi»atoa S. •X, D€shf„ Aoi<s nae 1.0 k(u»a ooa li&o aka i ua hsawi?ia o kekahi mau apaua e aeo keia Pāeaina, afe*. eo keia hana ka'jlifee oie no i haoa ia &ka i kp. Apana o Ko ih Heuun. I ke kobo a:k< , uh h r,o i» meu hockabi ig& rint <> i.a ?loa e «e, a mahea ibo ia ee koi.u ia Seuet-a Desha ke hese asu sraua oka iebi - iehu a olelo nko, lain ke kūmu | hoio ai keia ha? mnn data o $50,000 no Kona Hfm■» .ua ia hope He bana kotiu ole ;a iia. D.slia e okio ai, a aoie ua bui oi« i kae;;» I af, eia Ke kunu i h- lo ei kela h:.a wioā dala n ahope mni, e iik'e mej ka oleio a keia tnāu Lunaki«i i kt; —I kahipoeoKao, iio ie k'ae.-:» wale ka o D'sba i ia beio oia haawina Oiala oiahope ni^i. Mahōpe ib<s r.ae o keia koho ana A ho!o aku ia un Bda ttaawrna Da!a Aie L hoi nei u;a kona ekolu am\, a ia a.a «e lieiehelena 0 na Hoa Senaioa o ēeehloa be s s uisnc-ak»' ! heoehei e, b na hoo-1 mawpopo aku no n Seuatoft Desha ia iC9ā. Ua hu»ī Be I.'i no o Senatoa D«sha i kekahi Hoa Senstoa ona e eoho Hutt ma Sui,a aoeo, a kamailio aku ia no i ktia eoiiu olelo tue ka I lohe pu raai noo Seuatoa Vanatn, "0 k«, mea e akanka hope ana, oia t<£u a:itt ka to?a e akB«ka loihi aua," tJa piha no o Se'natog Desha ika bubu wela, akg, ua k»otni aialie wale tho la eo"ia manao e p'aila ana iioko, ai ula mai boi ia m«u manao wela iloko' ona mawuli o kokua <fgi aua aku o koua m&a Hoa *Seui.-

toa mai ka Mokupuni aieu o Hawa i? i seia |iana hoonele i keia Apaua o ka Mokupuoi nui o Hawaii. ao ke — kahi no hoi o Apann i ha;<wi tnai i nr. bareti kit-kie ia SenfttOH Van«te aia S u uatoa Atioa pu uo hni, a pe ! a no hoi ia Senatoa Ruke! u Kia iu.e o ks panai i uku ia aku no kēla p'. e koho barota o ke!a Apana kaulana ioa ma na uioo'elo o ne', ao ka Apana boi a KamehāroebM I i hooknhUA uua ai i k-uia kauliinal m « te\ i kaoa kaulaoA o Moknohai, j a! keia m#u Sentstoa no hoi a Kona Hema i hnpai u'Hiiai at ihiOH, aliiiln. h'M>Bo «e 1& Sg»nu ! na oleio! a keia Alii Kanuha o Iliio. | Noho *:d-u e !Ut> ka oa o lf ! -. j Mftbope iho o >:e!»i heloheiu ekolu! #0!» q keia Bsl i Ha«winrt Aiē Edbtti, ( a holo »ka i ka Haie onn Sen«tofc,' a iho aku la no wsi o im Luuul»ak | ana, na hoou aha ae !a ka Hale Senato», a aole ni- hui i loihi īh'/ mannw» iii.ihope iiimī o kt-Ia Lolo aiiA'o kak Bua A<« LU_»ui, u» halawai at lu o Smiittoa Wu . Ma— kaiiiiiu n kn Mokop ' ■: «.■>;(hu ine S(tiHtoA l>'f s h knun iio ui.it !a U . iiī.i ; J;. m ,u i 'ilo 'i.e «la hui iiuua iho.

-i i'-.ii nfi wm ? , i, ~4 ia-; ; nuiv nu Ii s vKih',]'. i kefa hnnn kue plli Ikino, ae l;!o aj hoi k kuee iwaena 0 kekahi p<K- o oukoti o alail», hoopi'i aku keia ano k"ce; 1 ka poniaikai oka khu!efm. Aolel lea o't3 niahalo i keia hana klpakn ; i kekahi poe'o Hawaii mai ka ]ak<>« ; inau oihana mai, aka, o ka piHkia uo nae* o kfcia haua, mai k (> otiko" poe :nai r.o mai Hswaii mni k f -)a mflu hana ao ka pih'kia hōi ma ko , makoii aoao, ua hoo]>aa ia na aelike mawaena pka hapanui oka Aha heaile* uei. i! . _ I keia manawa no e hana ia ana keia bana r,no kapakahi maoli no, ai Lqj ka ''huhu hooke ekee wa'e iho no" i kekahi lioa kanaka. i mea e hoopaipai ak" ai i ka pomaikai oka lehulehu. Aia no o Lnnakiai Akina i ka Hale Senate ia mau ia, ae noho mai aua no me he inea mahalo ala i keia mau hana, ai hooiaio ia no hoi ia manao kulai ona i ka Apaiia o Kona Hema ma kela holoi ana i ka in@a o Kona Hema mai kekahi kope o kela Bila Aie Lauhi. Aole loa he leo ma jaia mai, e ahewa ana i k«la hana ano kapakahi, ai keia la nm ke hele nei ka e oklo i ke .a«o mahaoi o kela Senatoa Elemakule no ka "olelo iho iaia ka inea i holo ai keia haawina dala I k**. v liu X"KOtirt e. ViG noi oiā e - - oia kekahi o ua| I niea i hooikaika no kela puti dalal [ no ka poaiaikai o ka Apana o Kona I Hema.

Mahope iho o ka iho ānā o kela Bila i ka Hale o na Lunamakaai — nana, ua hele. akū la o Senatoa Desha e jaui kiikakuka nie Luna— hfakaaiiaaiiā Kumalae ame kona mau hoa Deinoka]aka, a wehewehe maikai aku la i keia ano hana kaulike ole i hana ja i kela Apana o Kona Hema, ama ko lakou" ike ana inai i ke atio kaul>ke ole maoh o keia iiaua. ua haaw» mai la lakoii maa hoojtaa aiia e Kokua ia Koaa Hema, .Hele "hou uo ke Senat6a Elemakuie ja LuueiinaKaainaua Kamau, oiai, oia no «ekahi laīā o ke Koraite Waiwai o ka Hale, a wehewehe aku imua oua i ke ano kaiilike ole o keia hana i ka Apanā| 0 Kona Hema, a hoike mai la no oia i kona manao kakoo mahope o | Kotia Henia, ■■— i Hui ae la no ke Senatoa Elemakule Desha rae. ka Lunahoomalu ■ ke Komite Waiwai o ka Hale o ua Lunamakaainana, oia no hoi o Lu- : namakaaināna I,eslie Wishard o Kohala Akau. ai koho pu ia hoi e [•Hawaii Komohana, ā hoike aku la 1 keia auo hana kaulike ole i hana jia aku maluna o kela Apaua o | Kona Hema, āi hoohana ia hōi imamuli o ka manaō kue pilikino . ■Ua pane mai la oia i keia mau , olelo maikai i ke Senatoa Klema— kuie. - - ' 'ii Senatoa Desha, e nana pono aku aiia >vau i kela ano hana kaulike ole, a ina aole haawiua dala i loaa ia Kona Hema, alaila, ua hiki no e lawe ia aku k.ekahi mau dala mai Kohaia Akau aku, a māi Hilo mai no hoi, a mai Hamakua, mai uo hoi. Aoie e pono e heonele ia o Konā Hema i kona kuleana iloko 0 ka Bila Haawina Aie Lahui." Uā hooiana ia iilai ka manāo o ka Senatoa Elemakule mamuli o keia mau olelo maikai mai keia "Keiki Haole o Kohala/' a kaa nae ka mauao maikai i ka ili-pua-kea, ao kou ponoi iho hoi, ua ko āe la no kela ok|o kahiko a Ka— «laiopili, '*! ke alo iho 1a no kā ulu ao'ka hala iho la do ia." Mahope iho uo o kela kamailio maikai ana mawaeua g Senatoa Desha kela Lunamakaaiuana a Hawaii Komohana i hoeuna mai ai, ua hui koke aku la uo oSenatoa Desha me Lunamakaalnaha John G. Smith Jr. ao ka Lunamakaai — uaua poaui hoi, a la i koua home ponoi, ahe J e a.i uo hoi i hanau ika poli o Koi 1 H 1 a kaiīiailio aku la no iaia i ka h;»nn 1 hana ia mai ia Koua Hema a\ hoouele la hoi o Kona Hema i kekaui wahi keueka hookahi iloko o ka Bila Haawiua Aie Lahui, ame ko Dtsha kamailio aku i ka Lunainakaainana opio, e haua aku otā iwaena o koua mau hoaaloha ma ka H<iie o na Luuamakaainana» ae hoohuihui ae hoi ia mukou a hana pu i oie e ko ka haua hoolioka a kela mau Senatoa manao kaulike oīe 0 ka Mokupuui o -Hawaii, al hoolilo i ko lakou mauao hoomauhala ia Kuliana leti, alailā, hoojmipai aku la i ka Apana holookoa o ĪCona Hema, ae hooih aiui i ke kuakoko o ko lakou iuaina īluna 0 ka poe koho harota hewa o1« o Koua Hem«, loa o Luua™ .uiak«a!uas>u Kumi&a Q 4 >u:- e hooīe 1 ka ki!.« nu\u OMO a Sc t 'nftto,t Tksh:? iaia | ' (A kei» pulf »•)