Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 9, 23 July 1925 — IA NO KA MOOLELO OIAIO [ARTICLE]

IA NO KA MOOLELO OIAIO

0 ka mea i hoomaopopo ia ma ela kamailio pu auā o Seu'atoa esha me Luuamakaaiaana Ka,— ika Opio, ua hoomaka aku !a ua unamakaāiiiana opio nei o Kona e liana. iwaena o kona mau aa-aloha, aua hoohuihui ae la e ma pu aha i ole ai e lanakila keia ma "kauhke ole auai maka a keia au Senatoa a Kona Heiha uo hoi bapai ai i!una o ka eo," ai ka loaa aiaa nae o.kela ilana hanohaiio ia lakou," alaila., joUlo ae la t i'a hilinai oka lehuhu i mea eku ai ka lakou ina. lia iluna o na mea a lakou i .m.aiwelawela loa ai." .

Ua kamallio p.u' aku no o Eenaioa esha i. ka . Lunauiakaainaua o ati, ao ka niea iioi a kela mau inakiai i hele aku nei e "hoo,— linui olelo wa!e, " no ka lawe ka Senatoa Desaa i ka hanohauo > ka holo ana o kela haawina ila o $50,000 īao Kona Heina, ai no nae ua ike 110 kela mau iinakīai, aole he oiai oia mau plelo laua i kamailio pekapekā wale [U la no. (O ka pokole no hoi o 1 manao o keia Lunaniakaaiuana ka Apana o Kau, ai koho laula hoi e Kona Hema .pu kekahi, a īewa wale niai-la no me ka ma— •0 kali ole hoi a lohe i kekahi >ao, aka, o kona kuleana no nae .V

Aole hoi i ko Kawaii' Komohana au Lunamakaainaua wale ka ;iiatoa Desha i kamailio ai, aka, i 3 Hawaii Hikina no hoi, ai ke— ihi mau Hoaaloha n-o hoi 6 Desha ka Mokupuni o Oahu ame ko aui pu no noi. Ua kamailio pu ;u no i ka Lede Lunamakaainana ka Mokupuni o Kauai, ae weheehe maikai. a'k» ana imua o kona o i ke ano kaulike o!e o keia ma i hana ia aku i kela Apaua o ona Hema. Ua hoea pu no o maloa Desha imua 0 ke Kiaaina wehewphe aku i ke ano kaulike ? o kei'a ano hana, ai hoao ia ai ;la Apana o Kona Hema e hoo —- :Ie loa, ai hoea mai hoi ia hana amuli o ka manao kue pilikiuo ia ka Lunakīai Kuliana leti o Kona ema

Mahope koke ilio no o ka ka— aiīio ana o kc Seuatoa luemakule e kola Lunamakaanīaiia iiipua— o K.oi.uob;wu, ae noho •i hoi ma Kohulā Akau, ua lioiko , ac uu hoao no uiu hanu ika ea ma k '. nrftlit*lelicie »a iWi'K iki o na in:i <lala o nu hk\* .»« M\w i'i i ]ni iini ;Ia liuawm.i o ililn <■ ' , <>•> ■ no i(i \\ .lU»' i 5 ;r,ooo $to.ooo inai ka Aaona !!v.u o ilo Akan. u nnu kolu huawnu tla hoi } manao ai no ka uwuwu Mauhuv o O o i ai ka hu i .1 it.i ,M \ <» ?io looke Alumn <■> knkmli-u'i ' ai k» (iuini <!.»!< inut h<>i o ōhalA Ak ni si , i''>ii, uo ku ia «o i i o k >.

F • , iu.a 3ii> k«_ !■" ' ■ - v :• . ]{~ vMkM« M oia i wanau K - was ka Juwc aua aku i ka $10,000 Jiiai j]>ana aku, a oiai uohoi oi,\ k'-kab : k fl;j Kon;jlt kukaknka. liiaw.iena u iia Haji- I\lua, nolaila, ua hoao 110 laua me kona H*>a iloko o kela Komiu- Waiwai o ka Aha Senate e kue i kela manao i i hooiala jaaikai ia.

Ai ka hope loa, us hajjai hou ia ae la ka haawiaa dala Ajc Lahui i manao mua ia, ae hoomahnahua kou a«a 1 $$0,000 hou, a oja puu dala i hoomahualiua. hou ia, oia ka «jea i loaa hou ai kela puu dala no Kona Hema, ai pomaikai hoi keia haea ana i ka oluolu maikai o ka nianao o ke K;aama, ai oluolu hoi *ka tnanao o ke Kiaama maniuli hoi o ka hoea mau aku o Senaloa Desha imua ona e uwalo ai no keia hana kau-li'ke ole i hana ia i kela Apaua o Kona Hema.

A i". Ii ax 1 iuAo ai keia haa-v,-ina da!a ) k<- a Apana i huao ia e hoouele maoli ina na ano apau, ai hoolilo i 101 manao nonohua o kekahi mau Sena ōa i ka Lunakiai leti o Kona Hema, ai hele inaoli ia aku ai no e holoi ka inoa e Kona Heuia uiai keia Bila Haawina Dala Aie Lauhi, ame ka hoopuka ia aku no o na olelo ano kue ia Kuliana jen o! nmn-i ai nae ka poe kue, 0 - * - lakou e kamailio aku

ana 1 ua manao kue, oia no ke h<- iao Kuliana leti, oia iio' j i kc Kakauok'iLO a■ ke Waiwai o ka Aha Senate, ai noike ia mai ai ia hana pepehi iko Kona Hema pōmaikai maiuuli o kela mauao kue i keia Lunakiai eieu loa o.na Kona. O keia la ka moolelo pololei o na mea i hana ia ai kakoo ia mai kekahi o keia mau mea e hoike nei e ka Hoku eJv. K. Kaaua o Kona Heuia, ao kekahi hoi o na mea i ike pono i Kela kope o ka Bila Haawina Aie Laiiui, ai holoi ia ko Kona Hema iuoa e kekahi o na Lunakiai o ke Kalana o Hawaii.

Aole loa ke Senatoa Elemakule e kaena ae j ioāa hou keia pomai— kai ia Kona Hema mamuli ona, oiai, aole ao e iauakiia keia hana i ua aol<= i kokua ia mai e na hoa— aloha lehulehu o Kona Hema, ai hoomaopopo loa hoi i ke kaalike ole maoli o kela hana hoonele i kela Apaua o Kona Hema.

Ua hoopunana ibo ia ka ,: Uhane 0 k<- Kaulike" maluna o ua manao poeleele o kekahi poe manao hana 1 kaulike oie, a ua iohe ia hoi na leo uwalo o kekahi niau hoaaloha o ikeia Apana i hana kaulike ole ia, a ua puka mai ia ka nialamalama o •ke kaulike, ao ka hua oia hoopu - : nana ana o kela "Uhane o ke Kaujlike,'; oia no ka komo pu ana o ka ; Apanā o Kona Hema iloko o .ka' pomaikai pu me na Apana e ae o ka Mokuphnl o Hawaii. 0 keia la ka mea oiaio, a aole no hoi ke Senatoa Elemakule e kaena ana iaia ka mea i loaa ai kela poinaikai ' jia Kona aka, he wahi 'leo";no hae hoi kona i uwalo aloha aku i kekalji mau Ho'a i npho īa e ka' uhane o ke Kauh'ke, ao ka hope ua j loaa kela pono me ka hooikaika pu : ana no o na makamaka lehulehu o Kona Hema, ; O oukou no nae eka poe e helu-. helu aua i keia mau oklo hoakaka na I^unakanawai'e hoolohe mai i |keia mau mea, a na oukou 110 e j hoopuka ka olelo hooholo laole nae hoi no ka manao ia Senaloa S, L. Desha Sr. ke kumu iloaa |ai kela pono i hoao ia e hoonele o |Koua Hema. E kala ia mai keia aiau olelo wehewehe loihi no keia : mea, a me ka manaolana no hoi e ! hana aku ana ka Uhane o ke Kaulīke iwaena o oukou eua maka — [maka heluhelu o **Ka Hoku o ī Hawaii.' !

\ \ l r a kipa ae o Kiaaina Fariuitona jma ka Halekahu o Haili, ae hui kuka m; Benatoa S. ī<. Deslia Sr . I tna ke kakahiak'a oka Po.ikuhi i halaakuneī. He hni kuka keia t«o kokahi man hana pili i k«kahi | mau lu'na ano 4, hoopau kinuu ok i kekulii po<? i makawelauela wak ha tnc lve kuimi ole, o kekahi oka poe ma.i no i ka hoohana i ko la— | kou in.iuao nak " 0 ka ihna no a •'iKiai' nuka vMln\i?a loa noi, oia 110 ka Luua ■lqa» Knliaua leti ona "Koua. Tau 1 fe 110 ka mar.4o ku'ui Hauaii o .kekahi po«' o kakou, "I make fio |'a hoi o Paaiauo i kā io ; v.;io."