Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 10, 30 July 1925 — HOAO IKAIKA IA E KAIEHU MAI KA HANA AKU [ARTICLE]

HOAO IKAIKA IA E KAIEHU MAI KA HANA AKU

I jk a I. u u aua o ka Ahaolelo, a mt ka o kekahl .p kela poe oka Hale Senate f e ku ana ka lakou -'makaia" iluna o kek'ahi mau Hawaii laweiawe oihana ma ka Mokupuni nui o Hawaii. ai hoea a5 hoi lakou imua o ka Pnuku o keTeritori o Hawaii a moī aku i ke poo # o kela mau Hawaii, (E like no ho! me ke noa aua a kela kaikaniahine i ke poo o loane imua o H'erode.) aole nae i hooko koke ia mai ka ' 'noi oki poo oihana" o kekahi o keia poai, aka, ' tia niau no;..ke.ia poe i uo'i; ia k.O: lakou ff poo oihana." inaluna o' ka' lakou mau oihana, a k.oe pahi! kekahi fmau mea elua a ekolu. paha, ua apono ole ia ko lakou mau kulnna e ka Aha Senate,

Mamuli o ka hooko koke ole ia 0 ko lakou makemake "kaiehu Oihana," ai ole ia "noi oki poo oihana/' 1 nolaila, ua hoao hoti lakou tna kekahi alahek e ae no ka hooko ia o kela mau manao k'aiehu oihana o kekahi no o k.o lakou poe ''Oiwi Hawāii,"' ao .ka 01 loa paha o na Hawaii i "makawelawela" ia e kekahi o keia poai kue i na hoa Hawaii, oia no o L Kuliana leti o 'Kona, a me Sam P. Woo<ls o Kohala. k I keia mau la koke iho nei no,. tia hoao hou ia no e *'kipaku Oi-~ hana. ai ole ia ''oki jpt>o oihana" o Ku'iana lēti, niai kona paa ana i keia kulana Hof>e Lunaauhau no Kona Hema, a pela no hoi ka manao kaiehu pu i ko Kuliana leti "Causīna ! ' ao ka Hope Lunaauhau no hoi o Kona Akan.

Ua manao iho la ua "Poai Oki Foo Oihana nei,'' e hoao ma kekahi alahele okoa e hooko ia ko lakou mau manao "oki poo oihana," ma ka waiho ana jmtta o ka Luna Auhau nni o ka Moku,— puni |o Hawaii, e hoopau ka ku pakahi ana o kela mau Apana j elua, oia hoi o Kona Akau me, Kona Henni, ae hdohui ae ia laua ! i h'ookalii, ae malama ia"'kela hana ( e ka Hope Lunaauhau hookahi, ae uku ia hoi oia i $250.00 o ka mahina, a me ka haawi pu ia aku hot malalo ona ī Kakauolelo no ka uku o $100.000 ki'i luahiua, a ma ia; ano hoololi aua e kaiehu ia aku ai ka lakou mea i makawelawela loa ai. I kinohi ua moni mai la ka Luna Auhau nui o ka Moku— puni o Hawaii i keia inanao, a ua hoolala io iho 1a oia i kana niea e liana ak« ai, a me frotia hooholo pu iho e pan io o Kuliana leli mai kela knhom mai, a me kona Hoa — hanau Akiniana, ae koho ia paha o Jauies Ako me kela uku o $250.00 0 mahina, ai ke ano kue ana aku o kekahi poe i kela iaoa mua, ua manao hou ia iho la e hookohu ia aku o Tmne Waita O Kainaliu no ia kulana.

•« - V i -i <»ii.i l'u Hih> \H:>, v-1 ' '■ V V- .'-k'! īr-. k' S'-"Uito-a kahik'» De«.ha j fcona tmm<> Vut* J [ keia ana ha!jr<, ae hoao luau m*i e ( kaK*ltu i kct«i niau poe i «mkaukau i k'i v !io'>juha ak" l»:iha ma !i:i i kekahi po<r "akahī a lakahi" Ua waiho pu aku ke 1 Scnatoa Kl'Mnakule i kela haua ! k:paki'. i kela mau "opjo Mawaii" kela Ke»rna auhau aku o Hilo ! i)ci. Ua 3ilo ia i mea noonoo na jke Kiaaina maikai. l'a he!e po— Hole! aku !a no oia imua o ka Luua Auhau ntii o ka Mokupuui o IH— waii, a ninau ' no kooa ma ao e hoohu! i kela man kuiaūa n tna Kooa, ae koho aku i 'kekahi mea okoa ma ia kulana. Ia manawa i kamailio aku aj ke Kiaaina i keia Luna Auhau n«i '* keia mau olelo. '"Pehea kou inauao ma kekah| hale Kalepa nni, i na ua nianao Ta ka mea e pono ai k* luuia o kela ji ui Kaiepa nwi, ma ka iiooinn ana i kekahi iiiau kulaua elua i hookahi, alaila, lie hana ano naau- : ao-anei ka hophui,ana .i kela mau keena hana eiua, a kii. ak« i ke— kahi niea i maa ole i ka hana o kela mau keena, ai ole paha he oi aku paha ka pono I oa 20 i hoohui ;<f -min V^t S a hana etua. ? _ - - h r > o kela mau mea 1 niaa ī ta laweiawe ana i ka kela keena?''' iui, a. Luna ~Auha!uj v ui o Hawaiī .kei

- '» - " aT,i- a'ia rnarl i kela mau olelo naauao maoli a ke Kla— aira, oia boi ka haiia naauao ks Booman aku i kela Keena hoamalalo o kekahi <s nā mea* i maa muaikāhana. Kamailio hou aku la no ke Kiaaina i keia matt olelo hoū no, ' Peliea hoi i na he oj loa aku ka pono o ka hoomau aua i kefa maty Keena elua a me ka mau noo ka hooemi ia ona hoolllo, ae Hke aj no hoi na hoolilo rne ka manawa e malama ia a«a ka h-ana e na Keena Hana elua, aole anei ; hoi he oi aku no hoi o ka pono ka hoomau ana no hoi o iia Keena elua me Ka oi aku pka holopouo mamua' hoi .o; ka hoohui ana i .'h.6ok-ah| m.ea.'-nzua,, : e hana, a nie ia lilō hookahi no nae, ae nui loa aku ai ka Bana o ' ka mea hookahi, a me ka nma ok o ka holoj<<mo a holōponopaha o ia hana?" Ua-kulou ke poo-o ka L,tana Auhau Nui, a ua hiki : ole do pahaīma ke alo ae i keia iupu lioakaka naauao o ke Ki<iatDa. hooiai mai la eo oia iniua o ke Kjaaiaa k .

aole io np i maopop# ka oi" aku o ka, holomua o kda mau Kēenahp.īiH elua o na Keaa ke .lā&phui i hookahi, ae hooHana ia aku paLa eka mea hookah},. aka, he- manao keia i waiho ia nai imua ona, a nana hoi e waiho aku i fca Puuieu o ke Teritori o H'awaii no kana āpono loa ana mai. maopopo no ks poe nana kela .'nau meaao kaiehu i kela mau Hope ljana Anhau o kela mau apaha o? na Kona, oja no k« noi an-jE i ke- poo oihana o kela mau Hope £,nna Auhau o KoEEa Herna me Kona Akau, & manao ia ma ia hana ana eku ai ka "makaia'" iluna o na mea i maka\relawe!a ; ia.) Ke . manaolana aei niakou e "haule-pahu" wale ana kaia ma-a-hoolala "kipak'u Oihana'" i keJa maa "Kawa eleu o ka lelkulehu," ae hooman ia aku ana ka hana me ka holopono maol? no ka porpaili:ai holomua o ka ham o ka leliulehu. Ke iini'nui net makou, e laaar~ kila ofe no haujs atio "'kipakli Oi — haiia v ' a kckabi o kēia poe u Oc— hana," H h»awi ia ak« ka mauao maliaīo mū i ko kakou Klaaioa manao kaulike. "E ola aua ia Kini ke a mai la ke ahi."