Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 13, 20 August 1925 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XII MA NA KAIAULU O KELF,- : MANIA

"Ma ka mana'wa no i kike hopo loa ai ka uwati i ke kike hope o ka hora umi, aoia no ka manawa aka Lede opio i komo mai ai, a haawi mai la ia'u i keia palapala . iiīi tio ka iawe ia ma; ia oe. * "He wahine ka paha keia i hanau pu ia me na sekona ka manawa, ai hoea mai la oia i ka manawa i hoike mal ai. Kupainaha io no ke ano o keia Lede waiwai nui wale o Sepania. " Ku koke ae la ua Haku Eana— ko nei iluna a haalele koke iho 1a i koiia keena, a puka aku la oia iwaho no ka hele ana aku e ha)awai pu me kela Lede opio Hapa Paniolo. Ika ike ana mai o Elevaire i keia kanaka kulana hiehie a he kanaka ano aoo pu hoi. ua nee koke mai la oia i kahi o ke kanaka aoo e hele aku ner,a lilo e māi ia no ka olelo mua ia Alevaire t rpe ka haawi pu ana mai i kona lima aloha no ka lululima ana, -'0 ;|r. Rudolopa anei keia a'u e ike nei, a'u hoi e lululima pu nei. "Ūa kamailīo ia mai keia mau olelo me ka leo Oiuolu maoii no i ka hiehie kona kulana imua oke Keonlmana aoo. Ua .kiumalie ka hana o ka hanako ia mau minute, a ua huli like mar la ka maka o na mea apau i kah{ 6 ka Lede opio e hui lululima nei me ka Haku o kela hanako. 0 kekahi mea no hoi nana i hoopah&ohao loa aku i kela poe'e hoolohe mai ana i kela mau olelq a Alevaire, oia no ko lakou lohe ana mai i ka "olelo makua Hine" o ko lakou aina, e kamailio ia aku ana e keia Lede opio me, ka maikai maoli, ame he ala he;

wahine Opio Kelemania keia e kamailio aku nei \ ka lakou olelo.

Ua kunou aku la ke Keoni — mana aoo me ka hooia pu aku oia io no ka mea nona kela inoa, a ia manawa hookahi no hoi i kama — ilio hou aku ai ua Keonimana aoo i ka Lede opio Hapa Sepania.

"E Lede A]evaire Alevareza, ke pahola aku nei wau imua ou i ko'u aloha, a ke hookipa mai nei hoi ia oe me ka hauoli. E oluolu mai oe e hele pu me a'u no ko'u keena, a malaila no hoi wau e hoolauna aku ai ia oe me ko'u hoa hui,* a oia no hoi ka'u keiki.'' ī ka'hoea ana aku o laua i-kela keena |o ka Peresidena o ka Banako, ua hoolauna koke aku la no o Rudolopa makua i ka Lcde Alevaire i kana keiki, a mahope iho o ke kamailio pokole ana no kekahi mau mea, ua waino koke mai la ka Poo o ka banako i kanu hoike no na waiwai o kona makuakane,

Ua nana iho la ua wahine opio „ nei i Kela hoike o ke Poo nui o ka hanako, ae noii£ana me he kanaka imi buke waiwai ala. I ka hala ana o kekahi manawa o kona nana ana i na helu * aiwai

I ka hala ana o kekahi manawa o kona nana ana i na hfelu wai— wai o kona makuakane, a ua wehe pu ae la oia i kekahi buke hoomanao uuku, m kona hookuku ana me na mea i loaa mua' iaia, ua ike iho )a oia ua pololei -na tnea apau i hoike ia. -Hoomaikai aku la oia i na onao keia banako, a '.aiau- a«u la oia i ka peni a kakau iho ia i kona inoa, ae hooia ana hoi i ka pololei o na mea apau i waiho ia mai imua o kona alo.

I ka pau ana o na hana ma keia keena o ka Poo nui o Ka banako, ua haawi mai la o Ru— do!opa makua i ka leo kono ia Alevaire no ka hele ana e paina ahiahi ma kona hale, ae hui pu hoi me kona ohana. Ua haaw! aku lano hoi o Alavaīre i kona ae no ia leo kono, a me kona hoike pu aku nae he mau hoahele pu kona ma keia huakai, a ua haawi koke mai la no hoio Ru--idolopa makua i ke kono pu ana iaj ia lakou, e huipu aku ma ia papa l aina ia ahiahi, Ua hoike pu mai ta no hoi ka Ona banako i k"a manawa o kela paina, oia no hoi ka hora ewalu o kela ahiahi, a ia manawa pu* no hoi i kamailio mai ai ua Ona :banako nei i keia olelo ano hoo imakeaka i ka Le.de Alevaire. J "Ke ole wau e kuhihewa, e ihoea ae ana no paha oe me kou | mau hoa i ka manawa hope loa e kani ai ka hora ewalu o keia iahiahi, e Hke no hoi me ka'u i hoike ia mai nei, ua hoea m?.i la!

oe i ka manawa no e hoomaka aku ana e ke hope ioa ka uwati o ka hora umi o keia kakahiaka." Ua minoaka aku la o Alevaire i ka Haku banako, a hoomaikiai aku la no ia mau ōlelo maikai o ka Ona Kanako, a kamailio aku la no hoi i keia olelo maikai i o ka banako. "0 *a malama ana i ka manawa, oia no ke ola o na oihana 'apāw,- a he mea no hoi e holomua ai na haha e pono ai ka noho ana ō nā kānaka. Aole anei hoi pela?" Ua kunou hāahaa rnai !a kā Ona Banako ia Alevaire me ka hoomaikai ana hiāi no iā mau olelo ane ipāaūao a ka T,cde opio, Hookuu āe īa kela lauha maikai ana o lakou, a hoi aku la o Ale - vaire no kona Hotele, ao kahi hoi e noho k?li mai la kona mau hoahele iaia, ō?a hoi ka Lede Fārani } ao ke kānakā Itālia, ame ka Nubia Pablo.

Ia Alevaire i haalele aku ai i ka Banako, ua haawi ae la o Ru-

ka Peresidena a Poo nui hoi o kela Banako i ka leo kono i na Kakauolelo apau o kona Banako, no ka hele ana aku i ka ahaaina e haawi ia ana ma kona Home no ka hanohano o ka Lede Ona Miliona o Sepania.

Ua lilo kela leo poloai a ko lakou Haku Banako i mea hoo--hauoli loa aku i lia manao o kela mau kakauolelo lehulehu o ka banako, a oia no hoi ka poe i kuko wale ai no ko lakou hula— hula pu me ka Lede ui hapa Paniolo o Sepa/iia. Ia manawa pu no hoi i haalele koke iho ai-o Rudolopa makua i ka hale hanako, a hoi awiwi aku la no kona home, laia i hoea aku ai i kona home, ua hui koke aku la oia me kana wahine, a hoike aku la imua o kana wahine i rm mea i hoolala ia, a me kona noi ana i kela Lede waiwal nui loamekonamau hoahele, ai ke

kono pu 5 ana no hoi o ka poe 3 ka Bunako no ka komo pu mai iloko o keia paina hoohanohano i ka Lede ona>»niliona o Sepania. | tTa hoike pu nku la no hoi ua [oua banako nei i kana wiihine no jka wehe pu »a o ka Aha Hula

hulamahope fho o ka pau ana o

ka papaama hoohanohano 1 ka Ledefopio. Ua ninau mai !a kana wahine i kekahi mau mea plMi fcr-<a iwa- *- ]ihini ano nui a !aua e 'h'onkīpa nei, ame ke'noi pu mai ī kana kane e hoakaka iki hoi' i kekahi mau mea piU nb : keia Lede kaulana ana e haanou mai nei, "He malihini ano nui loa keia a kaua e hoookipa nei i keia ahiahi, ae kipa mai ana hoi 1 ko kauahomenei. He Lede hano hano a waiwai nui loa ela; he wahine kane ole oia, a ain nae ma kona kua ke haa jve nei oia i ka waiwai nuī makolukolu, ai oi aku mamu& o kekahi mau Poo Kalaumi o Europa nei. . E hai aku wau ia oe e kuu wahine, o ka hapalua o na..dāla e waiho nei iloko <•> ko kakou baneko, no keia wahine opio no ia, a ina no kons manao unuhi aku i kela u mau dala ona mai ko kakou ha— nako, alaila, e komo ana kakou iloko oka pilikia. oka inoa o keia Lede waiwai nui, oia no o Lede Eievaire Alavareza, he hapa Paniolo a hapa Pelekane oia ma ke kdko,

Aia iloko ona ke koko Latina, a pela no hoi ke koko o ka poe Sakone oia hoi.na poe Kelemania kahiko loa, oiai, o na Kupuna o ka lahni Pelekane i keia la, ai hoololi ia ai ka lahui kahiko o Enelani, oia hoi ka poe Alehioha, mai Kelemania aku ka poe e kapa ia nei i keia !a "he Angelo ame ka poē Sakoni." Ua ike oe i ka moolelo o ka poe Sakoni, o?a poe i hoea aku i Enelani mai ka aoao hema mai o ka aina o Denemaka, a ma kahi kokoke loa hoi i

|ka liuku oka muiiwai o Etbe. A iia hoi rra ka akau aku o keia ' wahi ka apana aina o Anglen. |0 keia poe Anglen me ka poe i Sakoni hele pu lakou a ho*>pio i ika poe kahiko o Enelani, ai kapa iiahoi ma kekahi inoa o Beritania |Nui. ° | He poe Jute no hoi kekahi i ihele pu i Enelani, ja mai ka akau mai lakou o peneipaka, a ua kapa ia aku keia poe he poe Gota. He lahui Tirisa no hoi kekahi, no na kahakai mai lakou oke komohana akauo Etbe» Ile ano Hoiani keia poe, a ma ka hui ana, nae o keia mau Lahui like ole, ua kapa ia akuja lakou he 0 keia kekahi mau mea pili i na lahui i puka mai ai keia wahine opio waiwai nui. Ano e kuu wahine, ua make— make nui loa wau e mare ka kaua keiki i keia wahine waiwai iiui loa o luropa nei, aka, o ka pilikia fcale no ma keia manao ana o'u/ oia no ka paa e ana o ka

hoohiki a keia wahine kupainaha a aia o ke kane e lanakila ana maluna ona make kakā-pahi ana, alaila, oia ana kana k*ne e mare aku ai. Pehea la ka nui makaukau o ka kaua Keiki, Gutavasa, oiai no nae ua helu ia oia ma ka papa ekahi o na kanaka loea loa

ima ke kaka-pahi ana ma Ko!<? - Imania holookoa nei. 0 keia wa-| i hine nae a kaua e hookipa mai ai i keia ahiphi, ua hookaulana loa ae na mipepa o Parisa f kona imakaukau t>ooke!a loa i ka oniu imakakila ana, a oia paha ka wahine pookela loa e ola nei ma' keia hanf», āf hoohaahaa ia ?iku la' ike akamai onin makakila o ke Duke Kelevs oSepania. Ua lawa, |paha keia man 01010 hoakaka a'u ,ia oe no ke kulana • ka kaua' imamiinie hookipa aka ai M , ia manawa i kamailio mai au wahiue a ka Mea Malaiu* |Banako i kane kaua i keia nia [<rteīo. [ | Aoie i P^u}