Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 19, 1 October 1925 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XII MA NA KAIAULU 0 KELEMANIA Ua o aku la ke kani o na me- - tala, ua kikiko'u ae la ke kāni ana o ko lakou koele ana o ke kahi i kekahi, ua huila ae la hoi ko lakou mau maka me he a!apine ana oka uwila ika lewa, a ua oni ae !a hoi ua mau makakila; nei iloko o ka lima o ka mea nana i e hoohana ana e like me he huila makani ala e niniu ana i ka la makani, ai loko o umi-kumama— lima minute, ua ike ia aku la ka ltle ana aku o ka pahikaua a Rudolopa opio mai kona lima aku, a ia manawa hookahi no hoi i lele pu aku ai ka nahikaua a ke kanaka opio mai kona lima aku e paio ana me kekahi o na Lede, a oiai ua mau pahi nei e haiile iho ana mai ka lewa mai, ua ike ia aku la ua mau Lede nei i ka oku āna ae i ka laua mau pahikaua, a komo ae la ka laua mau pahikaua nja ke'kumu o kela mau pahikaua 0 na kanaka opio, a li!o iho la ia mau pahikaua i piopu na ua mau Lede nei o ka makakila. Owiliwili ia ae la kela mau pahikaua me he huila makani aia, ai ka hope loa hoihoi. ia mai 1a 'oa-mau pahikaua paa pio nei i «īa kanak£ opio na laua ia mau pahikaua me ke kulou hanohano ana mai o na Lede imua o ua rflTau kanaka opio nei. la manawa no 1 puia ae ai oloko o kela Keena i na ieo huro o na pbe makaikai, a me ka paipai pu ana hoi o na wahine lehulehu i ike i keia: lilo ana o ka i?nakila i ka aoao palu palu. Ua ike maopopo ia aku ta ke akamai lua ole o keia n.au Lede o ka makakila ma ke kakele ana ika laua mau pahlkaua, he mea hoi i ike ole ia e ko lakou mau maka matnua aku. I keia manawa ei hauwawa; nei keia anaina nui o na ua wehe ae la ua mau Lede- nei o ka makakila i ko laua mau uhimaka. a kunou mai la ka hooku u a i<3 ilio i ko laua mau kino. Ia n *\n wa no hoi i hoo — maopopo aku ai ke anaina, o [ea lede i paio ai me Eudolopa opio f oia no ka Lecfe AJevaire, ao ka Ui Hapa Paniolo a hapa • Pele— kane hoi ? ao ka lua hoi o na lede, oiā no o Lede Venetura o

Parisa. Ua hele koke aku la o Rudolopa opio a haawi i kona luluuma ana ika AU* i re, ā \ nu nawa no hoi ō Alevaire i kamaiUo mai ai i keia niau oieio i ke Re— oniiiana opio.

*'Ua lohe no oe i ka ? u i olelō ai ma ke ahiahi nei, i na lanakila ka pahikaua a kekāhi keoniwanu iMluna o ka'u pahikaua, aiuila. o ko'u puuwai a u?T nei ko moku pu ana i ka makakila a ia keon'mana, o\n'\'o ka m«*a lawelawe i ka pahikaua e nn ku m \ no oia i ka maka o ka \ i in, a iiui hoi o ka'u pahi*- I <. lanakila almia. o ko { n\ ii no ho; kai moku i ka'u i \\ I aua." Ua nele o Eudolopa opio i na huaolelo e kamailio aku ni, aka, «ana wale aku la no oia me he

mea io ala no uia moku kona puuwai i ka paHikaua aka Lede Hapa Paniolo o Sepania. Ua hoomaopopo pu iho 3a no o Ru---dolopa opio, aole no he manawa e lanakila ai kana pahikaua mallana o ka?ke pookela o keia Lede oiaio o ka makakila, a he mea makehēwa wale no kona hoao l hou ana aku e paio makakila hou me Alevaire. Huii ae la hoi ka Nubia Pablo a kamailio akula i na keonimana ekolu e ku ana i keia mau olelo"E na Keonimana maikai, eia ka manawa maikai no oukou e hoao ai me na lede, ae hoike hoi i ko oukou makaukau oniii pahikaua me laua. Eia ka Lede Alevaire ke ku mai la me ka

makaukau no ka paani ana me k-ekahi o oukou, a aia no hoi ka ledn Venetura o Farani ke kaU mai la i kona hoa paio hou e pa&" ni lealea ai me kar makakila. O

|ko oukou manawa keia e kakele lai i ka oukou mau makakila." i Ua hele aku la ua mau keoni— imana nei ekotu a hoika aku la Hmua o Alevaire/ aohē lakou i Imanao e lanakila ana lakou ma— !juna o laua, ao na wahine hoi i nana i hoohaule iho la na ike o na | kanaka opio pookela ma ia hana «o kakele makakila. I Ua kunou minoaka mai la o | Alevaire me ka Lede Venetura ia llakou, aoka hopena iho la no hoi, jia o ka hookuku kakapahi ana o' Ikela ahiahi, a ua hooko ia aku 1a Ihoi kenoi a Rudolnpa opio ia laua ja ua liio hoi ko iaua hoikeike ana' i ko laua akamai ma kela oniu .makakilaana i mea mahalo nui !loa ia-e kela anaina 'nui o na hoa*aloha i akoakoa ae i kela ahiahi ! ma k:;!a keena, j Ua haalele i.ho la ua mau le*,dē jnei o ka makakila i kela keena, a |he)e aku la i ke keena e waiho ■ l ana o ko laua mau aahu. * Uahuiae la ke anaina nui i ma k«la keena, a hoo— 'maka ae la ke kamaiHe ana I iwaena iho o lakou, ae nookaau \ olelo ana hoi kekahi me kekahu 'E kamailio ana hoi i na mea • kupaianaha ako lakou mau ma;ka i ike ai ma kela ahiahi, ao ka mua loa no hoi o ka ike ana o kekahi-po'e o iakou i ka makau- ' kau oniu pahikaua o kekahi mau 'Lede o kaaoao palupalu, I keia 1 analna hoi ē na ole'o ana iwaena iho o lakou, a ia o Alevaire ma ke komo hou ala i ko laua mau aahu kumau o ke ano wahine, ai ] ka liala ana ae o ka hapalua hora iua hoea hou mai la laua iloko o iko lauH aahu maa mau, a lilo iho ;la ia manawa i manawa hooluana imaikai no 'akou, Ua hoohala ia 1 kela manawa maikai ma ka hoo- ' kaau oielo ana mawaena o lakou. i la manawn oka hookaau olelo |ana iwaena o kela anaina, ua kamaiiio ia mai la no imua o |Aievaire me ka Lede Venetura jka moolelo o kekahi Keiki Kau. |kau Alii Pe)ekqne, a he .Haku hoi maluna oka makakila, a he I |ua ple hoi kona akamai ma ka |oniu ana ika pahikaua Ua ka- | mailio ae la no hoi kekahi poe o I ua ar.aina ala, ua hooa mni m> ka i lohe io lakou ala, e h<K s a ae ana jua Keiki Alii Pelekane nei ma Ikeia hoikeike akamai oniu pa— |hikau»» oiB Pan'ea, a t»a nui k i ioe jo aoMi'i* i hoobc)>> kpī ko laium iv> h<>!o i P,«r fM w ujh tk*ikßi t\i no nel»4 {iiau liam j« hoo:i'A ahu 4inH i jla keK.lu. ! V 'ho -e «. Va!n o '0 t o |Al v u i f i f p!e!iul?hu I l«h.) » • *• n K'. tl A Q U*. '11 ■ ,s •» ■ « r r f'U (o t k» i • lh* a:.n.!i |;j iw.'-e u«u LUi Jitu

1a lakou 09 ko Inkou Ivtele. Ma 'kekahi la «p u& h*fc!e amkaik*: aku ia meloko 0 ke kHIa f mltflifhaīe, ?.e hoooia.kaikai i« aoa h>>i «.Rudo!.opft opio rua keWhi ori»u wa 1 ū k:tu!ana 0 ia kulrtii«kcubale. He eko!uj w;v!a tu> ln ! , koe r !:cen kela manawa o ka hookukn aou p!ihlkp«'\ a;tv ke kuli'.na 0 'PiiriSa 4 ua liuliu iho.la. iakou no ki hoi aku i ke ki.uhale kaplaua 0 Pd,riBfY,a,i ia nae.kela, huarai hai i Paris , J e kekalii makaiuake; hoaloha hou o lakou wohi 0 Ke'.tuj;itiia a lakou i hpie aku. ai. Aole he iuhu uiia mai itt huii hoi j ana aku no Purisa 4 ae hoi pololei at>,a boi i lafeou hoiele i noho: oiaa ai id? la i hala aku. E pee nku aiiii kakou he Mosu , au hon o ro kaiiou inoolelo kam&ha'-. (FI uiaaau ia q)ui ke o)a o feahi Hoku.) WOKUNA XIII KA LA ULUMAHIEHIie 5fA PARISA

E noho aaa eua kekahi kauiaua o Per'g;i, ao s». uo boi e kipa uc«u ia «i e.ka poe haii-O" buo') u Peiekaue, ktfcaji ki»uaiirt t>yi.» i> iiio aialueiue, ai kshiso ia r b-»i fcona. ueieOulena 6 ka ui uiae—• i mae, JĒ hoike mti aua koua ku~ | me kana, heiieiielenia i ke au:;i mnlnnia iiuiikai ia u kuua kulun-). ] Ua hahi aialuua o kt>na k:ao ka j lk|tikB, ahs u«e i h< ea n;ai, aiaUQUii o ka »i>inaia tcaikai ia o. £ju« u.i Hb mau oaaka pīhal 1 ke auu mafc<une koua e av»i, ae tuiujaka iu«u aua uo b<*i j JfOUti uiau. uiaiia ouohi pnuipoiii. : |IU Uini uu i kn u»ea e uaiii ;»ku| .m iuao LEuik*) ke helu— \ j ii.-iu aku ī «.e auo o ka oia aun oj • -<tid kaaakn. Opi 3 kiua kilak.la, a I i»fe!e|]e{fcii'i hau»)bau* Uui i 'hHiauiu'j !i» ** hf>oponi'. Ua hiki uo ī i uie.% t uaiiU aku ari« i heit—

| helei.ii, ae heluheiu as\i paha i kuua ' ' m:vka tt;Bifeai be ike eku. he'keūakw i umlauia uuakai' i k<ma; s kairti>s, a auie hoi i hoolilo aku i ' ' koaa kino ik>ko o na hana o ke kiiiii, Oa hoiKe maopupo mai la k<«oa rj;an ooaka ha kauakii »j,io °ia e hik'i ke hiliuai ia asu, (;iai, >

4, G kona innu maka ke at:iaui kilohi o koiia ohaue." K kuu ariH kos.i<\ u» 4 u rn;)k& hoo-, ; pono nji«iutift o uokahi pahikaii.-i e [h«m!i ana iujun o koua ale. E ; P'« a?ih. kona oiau limh i kelai pabiiī; i3,, h "um oianiiwa ai>u e| hoohalihnh' «na i na papalina o' Kela pahikāua, m ka olioo aoa ae oi kā l'.u.a: o ui pabtdauu, ua uiin<ir~ i »isa sho la u» kanf..ka epio aie! :,e. vr,\ f i»a. .ana o:;< ue| v. oiii.ii iiani nei j • !oko m k u'iH iuats iisjj^ Itd;* e .rsna nna ««• -moka i hiHnai o k«]a pain-pu* ana ] e paa i'iin, ( a n itt «ia. e.kamaiiio t»ai { a-»a p ihikauii ;«in # lioko nae| Oia uUu.ita v liH tl(l Il>a„!iO uii> — j m«ihUUito maĪKKi, a i.j noi ua hoi —, hikiit.\:fo iu pia u;«i jf ki) a« (» krlas aaaiiH.» hauoli tta lohe ana aku j i pohapoha o <ua iio» j a iua ka u&keāe pu nna «tHt o ka ' huila o >aa e.huki ia aua «i uiau | I kou* K.iei aaa aVu mawaho oj k j«a auian: j kvn." rauu ane j e noho a«a;, ike h o'u i ka kb i ena )ho o va kaa uei u:a*uho <• ke! ipuka «iu oka Ilolek. Ia aumawa! pa no hoi c»n i ike aku ai ia m!n Kttlen<.ke e Irfe uiai luai hma ftuvi o keh kaa, ao kou# tnu — t***a nr> ia i bohoi «,ku k! i kel» p»hikati* a&M I nana ai tu« t»a maea Uil n*l i wahi, a hoihv»i Iw hk« ia il-k.. o kek.h» r»mi; w«ih;> fo!e. | ls !v*imtv-a no hoi >,ii % t iU'.nkle. ho ri i kaaa k#m\ k ih > .ifcu l»\ O Khhi ili. k'iu ia **;«! o & 1 w malsh»,M u «» haeie. ; Ae'e \ p&u j