Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 29, 8 December 1925 — E MAKAALA I KE OLA O KE KEIKI [ARTICLE]

E MAKAALA I KE OLA O KE KEIKI

{Mai ke Kuokoa mai) Ua makemake na makua apau e loaa ke o!a kino maikai i ke keikiKhia n*e niakua, iiiamuli paha o ka noonoo ole a noho naaupo paha i nele ka hoomoe ana i kahua maikai tio ka lakou mau keīki, mamuli mai o'ka i ka mea hoopakele i ke ola. Pii mau ke kaumaha o ke keiki ola kino maikai. Hoouna mau ka niākuah'me nanuao i kana keiki i ke kula, e kaawala mia oia mai ka, makaāla ana aiue kanoonoo ana o\ kosa mau makua, Ina he maūj makua naauao (akou e hana ana lakou ma iia ano apau i wahi e j loaa ai iaiā ke o]a kino maikaiaraej ka ikaika. E kiai ana lakou iaia, inai na mea mai apau e hawaliwali i aī oia a ma'i paha.

Pii mau ke kauimha o ke keīki ola Kino maikai, Oka makuahine naauao kaupaona man oia i kana keiki i k«la ame keia manawa no ka nana ana i kona pii ae i lra nui. E ninau ana oia i ke kauka a i ke kaliu malama ma ? i paha isa piii— kia o ka bebe ina aole ona nui ae, O keia ke kunni i lawe ai ka nui o na makuāhine i ka lakou hebe 1 na kikowaena i hookahua ia no ke ola kino a Palama Settiement i ku kulu ai ma Honoluiu eei ame ka Papa Ola i kukulu ai roa na wahi lehulehu o keia Teritori.

O ka mea maamau ika mauawa e pii hou ole ae ai ke kaumaha o ka bebe, mamuli mai ia o ka hauai pono ole ia. I kekahi manawa mamuli o ka loaa ole o ka hiamoe maikai aua i ka bebe, a j kekahi manawa mamuli o ka ma'i o ka behe.

I ka manawae piha ai i ka bebe ola kiuo maikai h£ elima a eono mahiua, e papalua ae aua kona kaumaha mamua o koua wa i ha<— nauia tnai m, j ka piha ana iaia o fia hookahi makahiki, e papakolu ae ana kona kamnaha mamua o kona maua\sa i hanau ia mai ai.

O ka averika kaumaha o ka bebe i ka wa e hanau mai ai he 7 paona, nolaila o ka bebe ola kino maikai e loaa ana he 14 paona iīoko o 5 mahina, a he 21 j>aona ke piha iaia ka makahiki hookahi. I ka el.ua uiai okii mkiih ki, aole he hiki— wawe e w o ka bebe elike me ka Ki mua aka e loaa ana nae laiu he 7 paona mamua O ka piha ana o ka elua makahiki.

0 ka waiu o ka makualime ka a-i maikai iua no na bebe. He mea pono 1 kela ame keia makuahine e hanai ponoi i kuna bebe 0 ua poe hanaiia n\e ka waiu o na ina—kuahine oi ae ko likou o'h itutikai nie ka hoio o ka nui a hapa mai ka loaa i ka ma ! i nian\ua o na ?>ebe hauan t n'e ka onio'e. | }■ ba*':u : k » be' t nn " < M'i isv 1 xnaam.ns lb i p* v o t 1 a" u n na b<.V b;r.j lo.i O k*-'a Ole 1 keia - a a , l.o^k^hn mx :.uut . «' na >< 1 .* uuniu! ileko o k.'.i u u* keia t h o k e j ap, I ka wa ao, e hoala 1 k»i

: - - j;.t h\-.. e ai ru. :i:> ka haiiui ana iaia. I; iiaule liou aleu'ana la o liianioe ke yau ka hanaiia ana. Mahope aku o ka hora o ka ! po iuai koala i ka bebe no ka hanai ana iaia. e hookuu aku no e liiamoe a e maa koke aua oia i ka hiamoe ana a ao ka po me ka Hanai ole ia. j Oiai ka makuahine e hanai ana! i kana bebe Ue aiea pono e loaa jaia na meaai niaikai, i maikai ai Kona waiu. Hawaho ae oka laiki a i ole poi paha a i ole palaoa palia be inea pono .e ai oia i na lau ua— hele i hookahi manawa o ka la a e ai pinepiue i ka waiu ame ka huamoa elike me ka mea hiki. He ai mnikai ke kaloke, na lau uliuli elike me ke kapiki, ka luau ka papaia ame ka le ka. He maikai' no na huaai.

Aohe he pono e hoookaawaleia ka bebe mai kona iuai mamua ae o ka piha aua o ka makahiki, uo ka mea o koua waiu ke kiimu o ke ola maikai o keia wa ame ka wa e hoea mai ana o ka bebe. He mea pono*e hookaawaleia na keiki liilii mai ka poe mai i loohia i Tna*i. Ntii wale ona ma'i'lele ona kamaiii, e laa ka ulalii., ke kunu kaiea ame ka eha o ka puu, t <j i'i-ī': ".sooj>i]ik:2 i r,a kamai! otjiopio. Oka makua'hine. naI aiiao hnnkaawale oia i kana mau ! > , ku nale niui ana i ske ai ī j-.cK.aui o kaa mau ma'i, a aole ona ae ī na. keiki mai kela hale mai e paani pu me kana mau kettri. He mea lele ua kunu ame ke anu. Maalahi loa ka loaa ana o !na kamalii i ke anu anae lee kuuu| me ka oi aku o ka maalahi mamua o' ka poe ōo, i ka loaa ana i ka ma'i ke loaa i ke anu. Aole he pono i kekahi mea i loaa i ke kunu a i ke anu paha e malama ai ole lawelawe paha i ke keiki uuku, Ao!e loa he ponO h hiamoe ke — kahi keiki maluna o ka moe me kekahi mea \ loaa i ke kuuu ai ole noho paha maloko o Kekahi rumi he mea ma'i maloko olaila.