Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 34, 12 January 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

J MOKUNA XIII K A LA ULUMAHIEHIīe MA PARISA "Ea, o oe io anei ia e ke aloha e lalama auwana he!e nei i kuu houpo? Aole nae o Ale?aire Afavareza e haawi pio waie aku ana i kona puuwai me ka loaa ole o ka lanaKiia ia oe e kuu kaikunane o ka s 0 ke kulana io 110 o keia Ka-~j naka opio hanohano o Enelani, he kanaka kiiakila maoli bo Oj kona kmo, ao kona mau maka, he mau onohi makā o kaj hoopono," a ua hiki no ke ike iaj sku ma kona mau helehelena ke, ano hanohano o kona kulana, ae^ hiki io ai no oia e kapa ia aku j *-Ka Naita Opio o Alehiona kei kaulana." | 0 kekahi mea no e ike ia aleu ana e ka mea kilo helehelena, oia no ke kukala mai o kona ano maikai, aole oia he kanaka i (u-hoomaunauna wale aku i ko- | na kulana iloko o na liana uhaai wale i kona kmo. i Aole io no he wahine o ka aoaoi palupalu e nele ka helē aku o| kona manao mahalo i ke kulana. o keia kanaka opio kino maikai, ai nohoalii ia hoi konai mau helehelena e ka hoopono. J He palekana ka hanohano o ka wahine iloko o ka malama ana o keia Kauna opio o Merevila HaleIkahala ana o na minute he 15 minute o ko laua kamakama— ilio ana, ua ano maha mai la laua ao ka manawa no hoi ia o ka Lunakanawai o na Komite j kahea hou mai ia laua no ke| kahua mokomoko kakapahi. Ulele hou iho la laua i ko laua akamai kakapahi no ka lua o ka manawa, Ke kohakoha ala na makakila a laua, ae kani o ana hoi iloko o kela haie hoikeike. p ke anaina nui hoi a ia no iakou ke nana mai !a me ke ohohia nui maoli, ae uumi ana kolakoumau hanu,. a ua meha na mea apau, ao ke kani oeoe wale no o na raetaīa kila.ka.mea e lohe ia anp, Ke hele aku la i ka umi mi— nute o keia mokomoko hou ana o iaua, a aole no he mea e hiki ke koho āku, ma ka aoao hea la e hio ai ka lanakila. Eia io no ke Kaunaopio Walaka ke makaala loa «ei i na kiina pahi akamai a, kona kaikuanine oiai, ua noiau maoii no na kiina pahi a keia Lede Kay:aHa o Sepania. I na no ka iiookuu ia o laua no paio me ka hoomaha ole, alaila, he mea maopopo loa e ana ka aoao oolea, oial, aole loa he wahi hiohiona luhi o ke Kau- -| na opio iloko o ka manawa o lau* e paio nei. i Hala hou ae la ua umi minute| hou ae pii aku ar,a ho\ i ka iwa -i kaiau minuU' o ko !aua paio hou| ana, aole no he aoao i lanaki'a, j K'- 1 hoao nei kela nio Ui ?a e Ii!o | raa kona aoao ka lannkHa ao'e i nae h*> hooko ia oia makemākej like o iaua. |

I ka nee ana aku "o ka ts'anawa i k« kanakolu minute, ua Ike ia aku la ko laua hoao ikaika loa ana e l»lo ka pahi a kekahi i ke— kahi. E hooko ia ana nei ia m«m iini like o laua- K nana aku nae kaua e kuu mea heluhelu me he ala o kaua pa kekahi iloko o kela arminā nui. ' I ka aneane ana no hoi e hoea ! ke kanakolu minule o ka laua paio ena, ike ia aku la ka oniu no!au ana āe o A!evaire ! kana pahikaua, a hui ae la ka laua mau pahfkaua, a hemā akū la ka pahi mai ka lima aku o Alevaire, oiai, ua lo&a mai la no hoi leana pahikaua i ka pah'ikaua a Walaka. ao ka mea kupaianaha rio nāe i ike maopopo ia mai la e na Lunakanawai, ua pahemo pu mai la noka pahi a Walaka mai kona lima mal a loaa Hou .mal 1a po naē t kona liioa, a jp»a hou aku ia no Kana pahi i ,kona īima me ka lilo pu aku no hoi o ka pahi — kaua a Alevaire, ai lilo loa aku hoi mai ka lirra aku o ke Kavalia o $epania He mea ua hemoJ}ke no keia mau pahikaua a laua i ka manawa hookahL oiai ua kii iike no laua i ka manawa hookahi, ai ko laua hana atia pela ua hooko like ia no ko laua makemake mamuli o ka 11|q like ana no o ka laua mau pahi mai ko laua mau iima aku, aka, no ka nui ikaika no o na lima o Walaka raa kona ano t kane, ua hoi hou kana pahi i kona lima, . a ua kaili pu ia hoi ka pahi a Alevaire a hemo loa aku mai kona lima aku. A ua paa hou hoi ka Walaka pahi i kona limaUa ku iho la na mea mokO--moko kakapahi. a huli aku la i ka oielo hooholo a ke Koipite e. hoopuka mai ana mamuli o keia Hio ana o ka pahi a Alevaire e paa rd nm la hoi e WalakaO ka olelo hooholo a na mea apau iloko o kela keena ai ike mai hoi i keia hemo Sike ana o na pahi o na "mea kakapahi," oiai ka lakou e hooho ana me na ieo nunui, oia np . ke, kue.a .ma— waeaa o ua. mea kakapahi, a .aoie hoi i iiio i kekahi ka lānar kilano kela kakapahlaoa, oiai, hemo like no hoi na pahi mai ko laua lin\a ak& U» ike, ia aku no ,ka manao o na, Lunakanawai e hahaipu ana no ko [akou manao e like no me kal man.ao o ke anaina a/pe na Lunakanawai. Aka, i ka ma,nawa nae o Lunakanawai i mal.ai a ku imua o na ,mqho a mamua o ko iakou ,kamaj|io ana mai i kekahi q!eIo i n'a moho kakapahi, ua hoao la. no o Alevaire e kamailio ak'u i kona manao, aka, ua kaomi ia msi la ( ia manao ona a hlki i ka manawa e hoopuka%iai a! na Lunakana— waf i ko lakou juanao ma ka lakou hōoholo anā f ōla hoi e (ike no me *ii mea i mua la ae nei, uā 'h'ooliolo 'hō lakou ~ua like a like ke kulana o na mōho |i kelā man&wa, a ao!e hoi i lilo' f ka eo! kekahi aoao' o laua. T ke [kuu ana !ho o kao!e!o hooholo a !ke Komīte, ua kama?Ro aku la o AJevaire ma kond aoao I kela 'mmoMo, "He mea pono e wālho hou ia" keia manāo tioohdldloa i ka ?im2 0 kekaM Komiie 612 !a!a, a na laUon e noonoo 'ftr&lursa d keia mau kumu mafkal, ' 1 0 ka wal pāh! !ā k*? hemo imua mpi loko āku o ka !!ma o ka nana iā pahl ?, Aole anei o ka ika&a me 'k» ei»u kaili paha i ka pahi ma! ka lima aku o ka mea e I&aa ana 1 kanfs kekahi kumu e noo -> noo pono ia ai iloko o keia hoo—■ holo ana? N T o*u iho ua hoohoh no wau ua, !ib mua ka*u ps.h! i ke Waiaka, a ke ae iiei wau luc|

k"a lanakila ma 'ka aoao o ke Kauna v Walaka ma keia hui kakapahi ana o maua. Oiai, wahi a Alevaire i hoomau aku ai i kana kamaiiio ana imua o ke fComite me ka lehulehu e lohe maopopo mai ana 1 kela mau olelo a ka! Ui Hapa Paniolo, ike wau tia kii like no maua 1 ka manawa hookahi i kela kiina kakapahi no ke kaili ana mailka pahi a kekahi mai kona lima mai ua ike koke iho la no nae wau ua hemo koke aku la ka'u ko'ulimaiaku, a ia manawa /no hoi i hemo pu mai ai kana ohi mai kona īlrtia mai, a hou mai ]a no nae ke kumu 0 leaha pah! i kona iima, mamM.o kona ano eleu mei kona ik|jka pu i-oi ae mamua 0 ko'u. a uaJilo loa aku la hoi jpatii iloko 0 ka owiii ana 6 ieana pahi. .. ke hooia aku nei w>u imuāo napoe apau loa, 0 bj*u pahikalea no īeai ililo muajj|&» ko*u Hma $ka, ao kapa oahypli mahope mai no ia 0 k jUi e !Bcntra' aku oka'u pahi t a mamuii no 0 kona eleu maoli, ua loaa hou mai lakanapahi i kona. ]ima, ..a lilo pio aku la hoi ka'u pahi ilokp 0 kona ljma, Ao ko*u pian&o jbope loa ma kela mea a'u e hoike aku nei, io no ka lanakila ma ka aoao 0 ke Kauna opio Walaka p { Knelani. £ kali aku ana no n'ae maua ika ōlelo hoo-— holo a ke s Komite 0 x2 iala e hoopuka mai ana, ao ka lakou olelo hoohplo paha ka maua e hahai, aku ai Ej hoomanao no nae kela Komiteo i2 lala» ua lohe. aku la no lakou i ka ike ano nui ma ko'u aoao. " Ūa lokahi ia, iho la ka manao jc<?ho io I 12 lala 0 ko Komite kyikawa. a na lakou hoi e nopnoo jnai ka olelo hooholo kauiike no keia pilikia mawaena o_ na "mpa kakapahi-" Ua koho ja iioko 0 kela Kornite kela poe kakapahi elima 1 komo pu ai iloko 0 na iiana hooleuku ma ka la mamua iho. ona Komiie i wa'e ia iho la, oia no kela poe wahine i hoike ia ae la a alnna, a me kekahi poe &ea makaukau i ka oniu maka--' Ua. t Ma|iopejho koho ia ana 0 na Komite ox2 lala, ua hopkuu ia llft 'hana o kela la. a ua hoi aku ia keia me keia manao e nu ik>ko o iakou iho. 0 keia poe wahine. kakapahi ua hoike jnua ae ia no lakou i ,kq Jak,ou manao piii no keia mea, a aole wale lioi 0 Ja— kou, aka, b ka hapanui no nae 0 'kel& anaina nui, ae hooholo mua aoa no i ko iakou manao, ua kuea .m keia mau naea kakapahi eiua, mi, ua like ,w> k& iaua I 3 ] 11 wm ljtna ®kn, 8 he elua wale no paha mea 1 iohe ia ko laua menao like me ko Aievai?e, oia hoi ka haawi ana ō ka la&akiia i ka Kauna opio v\ alaka 0 finela.ni # a oia mau mea eiua, oia no ka Lede Valeria ame mākiiahine, ao ka makua ~ hine no hoi o ke Kauna Walaka o Mereviīa Haie. 1 kamapawa no i lele ai ka pahi. a Aievaire Alavareza ia Walaka, ua lohe ae ia no kekalii tK>(TO noho kokoke āna ma kalii e TTohoana*i uamauLede Pelekane, i na oielo ano kikoola no hoi a. ka i*ede Yaleria e hoopuka ana me_ ka noopoo oie īiio i keia mau oi«o āno maikai oln» ''Ahahana! Hoka iho ia ua wam kaikamahiue nei & ka hooio niil wale?! Ku iho la ika hoka, * hilahila hoi kona ano ke nana ak»., Ihea no la ke. ao ana 0 keia wahiiie Panioio ai~nioi. a hooho§ mal iiei oia. e kakapahi me ke Keiki P^kanen:'; Wale aku no na olelo ano ino '• VateHa f hoopuka ai no kona HoaAanau an& paha i hoomao™ uopooie ai« aia iloko o ka poho •< uma o.ifeek "liapa Paaiolo ai - moi ka nauohano 0 ka inoa mai-i 0 kona ohana, a ma e ka aku, *na 0 A|«vaire ika ino, alai!a, e heie kuewa wale ana ka Ohan*' | Aiii 0 $uc*iwaicua me ka J*omeq\% t i V . .. J