Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 43, 16 March 1926 — Na Hooponopono Aupuni o ke ao nei (KAKAUIA NO KA HOKU O HAWAII E KA OHU HAAHEO I NA KUAHIWI EKOLU.) [ARTICLE]

Na Hooponopono Aupuni o ke ao nei (KAKAUIA NO KA HOKU O HAWAII E KA OHU HAAHEO I NA KUAHIWI EKOLU.)

U* oi »ku ka tae» n»ho malie ; *ke ole ina hoopaapia bf)ftkam«i 8 waiwaiole hoopau manawa iloko 0 !ka bale, a bootiui o]e ina karaa ilio a I\we mai ina b:la maikai, im 4» a 5, jP a ka, a 1110 i Kauawai iloko o ke Kau o ka AUaoleio j lieho ai (E aana ja a ft ua J. ( R. Sojitb Jr o Kona Heooa.) ! Ua hookome oia be o laiia, a he 4 i lilo' kaaaw-i, a hookahi i aiake m* ke Ser»ts. (Ūa oīelo ia oja ka ! L»nam»k*»inaaa nono mali« loa o ka hale) wahaio aku kakou iaia, a n=> , ka mta, Ua hele oia e ina mea rkaulike no ka potio oka lehulehu ' a me ke i«up«a! r ' B nan£ o Chaiaberla'n, Lvna_ makaaīnow* o o«hu he 2 ana bi ] a i b«ok«ta« ai. abt 1 i H O J kana. wai, ai F m ->ke ma ka hale, fce o? loa aku keh mamua o Kamau o Hilo, C- H*lt a me G, Holt no o Honalulu, HeS5 bi'a a Kaiaan aole h«okahi i lilD i kana wal a o C. Hoit « me G Holt, aohe hookahi kanawai a laua paktbi i li'o ikanawai. Ke manao nef au na maopoopo aku la i na ra»kaeinana koho balot« o ke Teritory ke ku! ana a ine ina hoonee hana ana a na h'oa o ka i ellke rae na mea s ka_ koui be!chfe'u iho !a, a ke ooi nei keia pep«i e ia lakou nia | na ana kiaopaooa pololei a kaulike. | Maauai, e kamailio ana kakouj lua ke Maoa Elele i ta Ab»ole]o

E k©b« *aa kakeu i kekahi taau Keonlmaoa p«ka Ahaols]o Lahui, elike tne ke kaa«h« a ke Kanawa* no ka hele ana e ktai i na poao e j ne na poaiaikai e hooholonnua aku i ai \ keja Teritory. He hookahl muho as:i ';a aoao Repub<iM%}, a book?ht ena ka coa° D#tnek»]ika. i ■I* k«l« uoanawa, he Eleie Deaiokaiaka ke paa nti i k« knUna Elele Lnhoi & e pau ana 019 keia kau. Aloa Wanawa i ]aaaki]a ai ka Elele Deaaokalaka me ka loaa ole o k» lanakil* ir;a oiohe Repuba!ika, a !b» «i-»a.u mai ioa kela na na alaka^ 0 ka aoae Repubnlita a me <hiya o na aakaain<»ia kobo bakti e ha'«ka> ai a ninau fho." Pehea. 1* i kanle ai ka noko lilele Repubtiik«?" He mea pono e koala ia keia oioan ī k«ī« aanawa, oiai ke uee aku oei kakoe * hikl ilaiia a ike pu i ke /**» aui" * «e ke ';'a« i*i" 0 k«U J3it>*u Lahui. nui ea kuoiu i haule t>\ kakou ua lUlMhahka, sasa kaam ioiaio loa ko< a poloiei a iua e nanoaia keia mau kuo>u « loa?. au* ika ik«*atek& hoomaopoopo s;n \ \ ka «iaio #ia maa kuoin. 1 1 Ka kaua 0 ua alakai Kalai aju« « ka aoao I{eoubalika i n a hum* *]•«« maaa ke aku e ka* U laioeu ka «aua ma na haua hoo-

aupuui aua a kue aku i ke K*at*« ke lokahi ole me ko Tako* Mak»tn«ke. 2 Xt l«tkabi «1» ©ua alakfti kalaiaīna ft me ke Klaalna »!« na ninft* #*• *ui a ko'lk»M uo ka holo «iat±a oke aupuel »me hi makiai naua, _ 3 ICt *ke i kekahi poe alakai e li!o ia Uktu ka haenohouoiw «iu

i iia luu* «upuui taa ua hoooohouolit «iham a kne »ku j ke K'.?aiiia WMkai. 4 Ka uiiu* «1« i$ o ka po*o aea po« kppau o ua k4«pu aa *lakai, na Uua aupuui k»latm qj cit Terifc»rjr* ; $ !£.* h • 0 tuitr J>l«ti« i k«!ms o ua k.iUpu U«kp i.n; KiUja paui ke, Tcr:torjF. i « K* «le a:u, Uiua'k-' ,•}!» «U « k« K -ua >.a'* Terito r y J ke kului;i ke auj u m'a ku ntka A*i o na un t psu i kiAulu i,. «I v5 ua Ka* I

0 k?ia na kumu oul *a ko'iko'! a kakou t oana īho ai a hoomao-pr-pD ibo eka Wea koho haloia 0 4ca aoao Repubaljka a hooiaīo IUo. K«uju mua U* īke kakou i na w« i hala aenel, ke fatkj mal n» wa koha &iele oka aoao Repuba?ika no iea koho ana i ua Klele e hil e -,ai i Honoiuln uo ke kobo ana' Klele i Amnika no ka Aha w« t ; moho Peregidena ā m? ke Koaiie iL»hui no Hawaiinei. ! Ē hoala mai ana kekahi poai ' ka lakou mitini noko lakou ake e lik) ia lakou ka mana alakai mana hoonohonolio aupuui ana. k e ikelakon aohe kakoo o keKiaain a e hoao ana lakou e kue a'ku i k* manao īfooko.

elua keia kutr<u ua ike ia ka lo kah? c]e o kckabi o na al<L k#i kalaiaina mi kt Kiaaiua a ma. kemake e hana aku ina haua hoo, paMpaM i ka ā»ana Hooko, eiike me na hana pa'imaka a kaulike olg i haua ia ma ke Kau © 1925 1 haU aka Ja. U« hoohana ia na man&o pilikino maoli no ka ' huha i kekahi mea a ke Kiaaina i hilinai āi, 0 hana aku la i kekahi hā. n a t pill ol* i ke kao!ike n me ka pololei. KB KOLU O NA KUMU 0 keia kumu oia k'e ake nui l,oa 0 kekahi poe e na lakoa e a'o a alakaf i ka mana Hooko, a 1 mea e h*oko ia ai kō lakou mau makemake ponoi v -a i hiki ai e komo na punahele a lakou ma na oihana a pela oa hoaloha a mau aikane hulumanu hoi.

0 keia tio na kuma nui a kekaH pOe e aiu a tu loloa nei i k a noho Senatō<i, i komo i Ve Senata a loaa ka tnana nuf e a 7 o aku ai ike Kiaaina ma oa hookohu oihana, a e boole Ai i ka Vito ana a ka aia. na Hooko a a'e aku Ia maluna 0 ka Vito. E.nana i kela bila $400-00 0 kela haole O ka B«ro mahiai, oiai e.uku ia aua eia $30iV,00 o ka mahiua. a tua keii? b*la hoi e h«imahuahua ae !«naa biki i ka $400.00 o ka mah*na. ■ 1 t Ua vito ke klaaina i keia bUa, a |f k« hol hou ana i ie S?nate ua ae jak« ?a a pete no hoi ka Hste i jal aUlo aku la ! kanawai a ]oa a [aku Ia i ke!a punahele I na Senate |ka uku 0 $400.00 oka mahina. j O Seuatoa S. L. Degha Sr. hoo-j kahi ka Senatoa e kue a kakeo i kaj vit« ake Kiaaina, aole e uku kela mau d »la oiai »a loa ' keia $800.00 0 4ca ouhiiia. O Akma, Hueela a me Vanata na Seoatoa o* Hi*?aii, ua kao na lima iluoa e kue sna l ka vitO e waiho kela mau dala no na o na al»nul, na uwap« ame aa pa_ lekai, a i ele 1a no kekahl mau pl-j likia e ae o ke aupuni a nie ka lehnlehu. 1 KA. "HA'' O NA KUMU

Q na Kalapu Repabilikf» apau i kukulu ia tnā ua mah«le koho apuni ke Terifc }r>, m kukul« u ia ma ke ano o!a ka iwikuawoo ka ikalka a me nr« ua olona o ka aoao Kalalaiaa. ona luaa uui a me tta kla o k e o\a k« kino holookoa o n* apau. 3 me ko lakou mau ru]a a me ko*g kumu Kanawai, ai e heoponopooo i<* e like uie na alakai a kuhikuhi ana 3 ke kotnite Ktl"oa a oie ke Koujit« Tcritari. Oke Kotnite Kaia,qa oia ka meaj kiai hookele a .nuUuia pono ana i ka tioa« maloko o kona Kalana! ih«. j Oia Kocnit« k* mea naaa « oialauia a e hoohaua iua me£ aua \ ike ai h<i kupouo uo ka hoaia 4 Uaoiuau auA i na Kaiapa sj*asla iu uiahele

X eaea e■loaa «i kn ikaika ; k a ioau ke kuikahi a iue ka aiauao Jo. kahi like i o» poe koho o ka scao «'me na poe e hoopouopono «aa i ka »o«o« J k" nana at«a t k«. fculd<t& o rs Koiuite*ohe, ike ia \a ka Ukeu V 1 h*o,* n<*I * & h« U 4 * s,v kA p»no h me k« o> k« likou j hoonoho i* i so«uite kaUua l*u Uote e hiki ke hvna? | Mn M» P**ka 2. o na ru?« aa v na 3, aia »i«!*'••* ua k*joh«i U W* i im hana ,;uq ua kahlkiahi ,tau k« \ T-r'tor ! , l kak«lu u »n% o ua fca'.&m « pu£ keU Teritor» jOi<: ko lak«.u m«u fctt* niu *cle Uji i ika i& ns

,V -i 'leahi komiie tt'ataoa ai o!e o ke. ' lcabi inau lala e h«le raal an»' i malama J n® bal«waf'au aa k«» Japii mab-le • kona kalana īho. A o'ai t , n«( Kafapu eku aea a e ndna a e ana ioa nīoau uo k» pono o kai, ao«a » ao ka ioaa ol e j o na mea hoeueg a bo9uj£ iaa manao ua kumaj;ft iakou a pau.k* rjec| a]ja fcnua «o ka boas e lilo .an* it>J n 10, ahele aku i» a kobo ī ka aoao Drmokalaka kek,abi i koho ana o na luna Aupuoi kaiaaa a puka a hiki mai la ika nobo ana o k* lakou tialaw3i oihaua, aohe nana ia o na kalapu.

f Ona punahele na huluhulu kau i ka na aHeane oia ke haawi Hae i ka papaa palena a me ka i'o pībi a o ka poe i kapaa ilok 0 e'ka aoao, a i i*ela i ka uwahi pau" koona hana kalaiaftta aohe ike wal% fa ib<s. Oia kekahi o na kumu t haalele maoll aikekaliī poe i ko lakou boo_ ikaika ana i ka aoao a lele ma ke. kalii aoao, a o ka' mea ia e nawaliwali uel kakon. 0 ka kakou ia e kalihe» aku nei eknpaa, e kupaa, aOhe nae he ia maī oia pakēke, a no ka mea, be pakeke ia, a o ka pakeke me ka waiu ofa ka pakeke waiwei i a no ka mea e inu ana lakou I ka wa ; n. O k.R elima a me ka eano o na k«mu ii(i pili noia j na Komite Teritory a make ano oi a nn komite ano nni a mana e alakai a e hooponopoao *i ka aoao a me na kalapū mahele a puni ke Teritori.

: Ina ao!e e hiki ike kanak* mahiai kalo ke hana i kana mala kaio a iila me ka maikai a me ka paa ole ? ka nahelehele a hiki i kona i'o ana, algi!a, e njiiau kakou no keaha i ulu 'maikai ai f a ulū oie is eka nah«lehele, a i» 0 ke%alo? A ela no fea pane, nj ka malaena Dono ia, rue ka makaalalo* a hiki ike 00 aia oke b!o, a mna aku ioe Kunui ke kalo. ! īna pe T a na lComiti Kuuwaea 3 , Teritori a Kalana e haua a? īne makaala ina no elua a ekolu ma- j I nawa iloko oka makahiki ua nui' incv?a t a aoleananei e nele ka lna a | [o ka msa i'o i ia. Ona l»na «upuai pu kekahi o n» Kalana he mea oono ia lekou ke noonoo a hoomanao mau i kalapu mahele e ko lakou tuaU Kalana iho. Oia hei e waiho ae lakou i ka laT kou maa p«nc i ka a »e k« K«mite Hooko 0 ke kaiapu ina fae inoa kekahi a ke kalapu no kekahi kuiaoa a pela aku, Ke ike iho ]a oukou e na poe koho barota o ka aoao Repubal>ka 1 ko kākou kalana ° ka uei a me na hoone? hana ana a ni alakai o ka aoao Repubalika ma Haw^ii Ma keia ka>js e koho hou aua ka- ! kou iūa B!ele nj ka A^ a °lclo I^a-

bui a nawal ana īa kaeo oa keia ana o na aoio kalaiaini kuloko e ku neilloko o ka P»tiaiaa a o H^tvaii,

Ōka mokuahi Euaepora waliiae q Sekokia e ka mai axia I uei i keia pti!e ae oU ka euokuahi uui loa i kouio i ke a«ra o Hiio. H% kApuai koDvi loa a he tlua MUkUAhii e iike om Haleakaia, ulaiia, io*« i aku kona loibi a he hookahi moku| noe k» hao* o ka uaoku>»bi *. S. Maui, al*ila, l»ke «ku kaia tue. ku*bi. K Uwe mai &aa oia \ ua ohu*; he 45 f >, Bhe po?, uhua ui&k&ikai honn.-»