Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 44, 23 March 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVARESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home ME RIVALE (No ka Pomaikai o ka ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVARESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home ME RIVALE (No ka Pomaikai o ka ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XIV KA HALE KAKELA KEOKEO

"X hnea mai a ua nei kekahi, hooholo-lio ia nH i keia po, e| oiuohi hoi oe e hookipā mai hia. ! E haawiaku hui oe iaia i mau v,*ahi mea ai nona <"■ paina iho ai,; oial,' ua' īoihi' rfO hoi kona holo] ana mai, ae hahai ana hoi ma —| hope o ko'u meheu. E uku ia| ana 110 kou luht ma kau rnauj hana maikai i ka poe malihini, kipa rnai. oiai, o na hana maikai j a 'ku i ke aīoha. ao!e no c hoi' nele mai ana ia hana maikai me ka ukall oie mai t kekahi po — maikal Ke makemake pu n<?i no noi wau e haawi ia oe i ko'u mau manao hooinaikai nui no kau mau hana alo'ha i kela Lede Adelinai ookou Hakuwahine hoi au'

i kamailio mai nei, ao na mea hoi au i kamaiiio mai nei he like kona mau onohimaka me ko'u. Mea paha aole ona wahi kulu - koko iloko nei o'u, a he ano ku--. luma no ia i kekahi manawa ka like ana o kekahi mau ano ma • 3una o kekahi mea e like no hoi me kau e kuhihewa mai nei. E kaia mai oe ia'u i keia manawa e hoi wau e nooluoiu, oiai, eia ke hoomaka mai nei kuu wahi mai kuluma, ao ka eha hoi o ko'u puuwai." la hoopāu' ana ae o ua Lede malihini nei i kela mau oleio ana, ua kakoo ke la kona lima ma ko'na aoao hema, a hoopuka hou ae 1a no hoi i kēia m,au olelo. "Aawe no hoi kuu puuwai e! Ua alakai aku īa ka wahine hale o Merevila Hale i ka rumi ana i haawi ai ma ke ano kuhihewa, oiai, ua paa ka manao o ua Lede maiihini nti ma / kela rumi oia e-,hooaumoe ai i kela po, He hapalua hora ma ia kama~~ ilio hope ana o laua, ua hoi aku la ua Lede malihim nei maiuna u kahi moe. Ua wiii iho la oia i ke kiikui a ano uuku kona a ana. A iala e hiamoe ana, ua moe no kona mau maka, aku, o ka noo— ' noo no'nae e a!a ana no iloko no; ona, la manawa i horfi aku ai; oia i kekahi a!a anoe e hoopiha| ana i kela rumi ana e moe Aoie no hoi i ioihi kona honi ana i keia ala onaona, ua hoomaopopo! iho la oia i ke kaomi ana Iho o' kekahi limā palanehe ma kona j umaiima, a kamailio iho la ke-- I kahi leo nahenahe maoli e lohe' pono ia ai no nae e ia na olelo. j •T Alovain' Ē ahi a ,N • -■ ;; }i:»kai mai hoi nuhepe o'u ,r ' -ī nui ka'i; makensa'\<' > i i ■- I,vin»-ifto aku ia oe." ( 1 o ka opio 'ikc:;i ua hiki ole iho ia !-•'!, ko -)\v i ke>a kono a kt la it>' • a ■ nr■:'« , a itu j !h j mana unv *: ; (■: »■ n ; . ,;;t ;,|; t ae !h O ia'i !• a .. !a ak.. i kokahi k^' l '..;. 1 - .li 'a ..l;a Uoke f n;a a r na Ua p \ '; lv run' a a. ■ i. 'o !.i i i .. Ua h': 1 h'i- ;. a hahai.a'pu īn;: !, .ope ( o k. mea kmo w*»hi?-t t iieie a:\ : w ua r"a, ai aa.:.. i.> hoi t: .-■ , , i,; \'V a:,o o r iioOIUH'. j

Heanopoulino keia manawa, ana e Jiahai nei mahope o wahine o ka aahu keokeo, aka. i me he a]a he wahi ano aialama'— lama mai kela aahu mai o ka; wanine e alakai nei iaia kana e hoomaopopo ana. Aia no ke— kahi manao anoe loa iioko ona,} n ! 'n. ua hiki ole iho la no nae 1 iu a ke iioololohe wale ihoh'apai ia mai ana iloko om .ke—j kahi manao hilinai, a auhee aku la hoi ka manao makau mai ioko, aku ons, ao ka pouli hoi i mea" malamalama i kona mau maka,, O ka manao makau i hoea ilti iho iloko ona, ua auhee j loa aku la ia manawa, a ua lilo, ae la ka pouli oka po I ka wa - j hine opio o ka lio hulupala i mea j ole loa» a ua ola i keia wahine o ka aahu keokeo Ime na kapuai hopohopo ole. | Hele aku la ke kino o ka. 'hinooke kino wailua, a liahai iaku la no hoi ka wahineopio o ka līO hulupal», a kaua no hoi e..ic4 mea heluhelu i ike ae la. owai la' ua wahine opio nei, ai kahea ia iho hoi e kela "wahine aahu keo-, keo o ke kino wailua'.' A ua hiki no hoi ia kaua ke koho iho, j owai la keia wahme o ka keokeo kino wailua o ke aumoe r j ae waiho aku ana no nae wau i nau nō e ka mea heluhelu o keiai moolelo kamahao e koho iho iaia. j 1 Hele aku la ua wahine nei o kej kino "waiiua" a hoea.mamua iho o kekahi puka o kekahi rumi, ai , >ona hoopa ana'aku no i ke pani o kela.rumi, ālaila, o ka hemo| mai la no ia, a ia manawa.no oia.

i kamailio mai ai me ka leo nahenahe loa, e hoomau aku i ka ha~ hai ana mahope ona. V& hoolohe ■ aku ia no hoi ka Lede opio o ka iio huiupala, a' hahai aku la no oia e iike me ka| ieo kauoha a ka wahine kinoj wailua o ka aahu keokeo, jaku la no oia fa laua a hiki w;ale jno i ko laua hiki ana aku kekahi keena, Ika hoea at)a i keia keena, ua k.a iho la ua.wa—>. hineneTo ka aahu keokeo, ma| ka puka o kela rumi hou, ahoopa hou aku ia no kona iima i ka puka o kela keena, ao ka hemO' Jaku la no ia me he a)a ua wehe] ia mai la e kekahi meaokoa. j Komo aku nei iioko o ikela keena. dlai\a huli euai la ,uaj Lede hoopahaohao nei o ke kului

j aumoe a peahi mai la i ka Lede iopio e aku i kahi ana je ku ana; : īaia nei no i hookokoke aku ai i kahi o ua Lede nei o ka aahu keokeo, poha koke. ae ke'— kahi malamalamakamahao, aike: aku la ka Lede opio o ka iiol Ihulupala, he keena heluh€ilu | buke ka keia a lāua e ku nei, I ka poha ana o kela malama —I |!ama kamahao a hooma3amajamsj «i ke!a rumi heluhelu .buke, ua i>ialowale ihp 'la ke kino o ka • Lode o ka aahu keokeoI Ua alawa ae la ko nei maka mao a mao o kela rumi, a aole nae he ipukukui e a ana ilokp p. keja rurri, a he malamalama ano e maoli 110 keia i kona mau maka. Oka mea nae a ia k nei. i hoomaopppo, oia no ka.poha ana ;nai o keia malamalama mai ke - kahi kii e kau aua maluna, ae o kahi kakau buko. Na ka malamalaipa o keia kii nani i pahola ae a ahuwale na nK'a apau o keia rumi. Naua akulaoiai kela kii e kau mai «ua. ii nona hoi ka nialamalama nani e nei ma kela keena, a hoo n;u ropo aku la kela he kii ia no kehihi wahine ui.nui wale, iioomau iiku la ©ia. i ka naui maitna o kela kii e pu-a mai ' 1« lea malanui'iama, a ia manawa i;o eīn i ike aku ai i kekaiii kamal'u» loa, a oia uo hsi ka oxū aua ae o ku Uma o kela aii, a ,iui peuin mai la iaia e hookpks4e 1 -4 , *

i kahi o kela kii e kau mai la. Ia manawa pu no hōi oia i lohe aku ai i kekahi leo nahenahe maoli o ka pae malie ana iho ma kona *h»au pepeiao, ae kamaHio ana hoi i keia mau oiulo kamuhao i ko ia nei pepeiao, • i " 'O Adelina! Adelinn!! ,||a wahihe nona ka puuwai i ia no kona aioha i kona maku§j,—. kane, iea Ela o Sutpwole(Ja,' oe no hoi e kuu alolia e Ale--vaire. Ehoolo-He mai e kuuWei aloha $ kuu Alevaire hoi, ka ukhi & kuu aloha pau ka hoi a kuu alolia pau ole, o Senoa Alavareza, kuu makua o ks alna -i:: -l • • . _■»■ •■ • . ■"■ 'V!--

fna&ua oie, kuu o aina n^akam&k^ole,. ao. |a onqiu. hoi o kuu aloha pau Ae, e hoolohe mai mamua o ka o mal o ite alauīa p ka malamalaipa e oluolu no oe e kau hou maluua 0 kou īio hulupala, ae hoi aku no hai no kou hpme i Se„ Kakela Keokeo, ae paa pū aku no hoi oe i ke kii o Acjelina e.k#-' mailio mai nel ia oe. i kumur% t kuai nāe no kou lawe Hana* akli. i ke kii <p kou ma]kuahine mai ke,ia Home aku o Mereviia home āo ka . hoi o mau Kupuna mai Ra wa ksjhiko loa mai, e npho iho oe.a k&kau i kekahi 4 palapala mamu£ t o kou. haalele ana ia Merevila ai ka 'paa ana o īkela palap&ia hookuu aie n keia 'Home o £94, mau Kupuna, ae hookuu I.£el§e aku ana me ka manao maikai, ka aie a kuu i 'aie ai, 1 ke dala a kou makuakane.,, I ka paa ana 0 kela palapaia

kuu". aie, alaila, e kiiiiKU oe i ka wahine malama Hale 0 Home nei» a kakau inoa pu mat| oii i hoike no keia hookuu ana. i | ke?a aie o keīa $sJe kahiko aine na aina-pili j keia Home kaalana! ?o kou mau Kupuna. x la manawa Ihookahi no hoi a koi ph aku oe i ke kahū lio, nana. i ,aku 4 'nei kou lie, e kakau inoa pu Joia, ai mana ai hoi ua palapaīa 1 'hookuu aie nei au e haaa aku ai. J Oke kumu 0 keia kauoha iaoee kuu iei aloha, he eiimal wale Jnp la i koe t aīaila, g ke > pani-ku ia no ia 0 na i'puka 0 Jhome i ka ohanao kou njakua—, nei. 12 pa&ai aku i y 4& maikai no ka ino a lakou i hana., r mai ai maluna 0 kou makuahin^.'

Ua. huikala aku wau i ua hana aloha. ole a kou Kujpunakane i mai ai maiuna o kaw .pia--kuahine'nei, a ua huikala no hoi wau i na oielo aole a kekahi o na o kuu ma -- kuakanē, ao kou Kupunakaoe hoi. . j E hoopianao oe e Alevaire kuu i lei o ka iuiiiona dala i aie |ia ai mai ka dala mai o kou luaui jraaīiuakane.,aoie ia na kuu ma— ; kuakano i aife # , aka, na kuu kai - kunane noia, ao kaHaku Bobata hoi o Sutowoleda, oia ka mea nana i hookomo aku keia Home, kahikbo t na Kupuna ilokp o aie nui ae iilg ,ai hoi ia ao* o kda home p 'na Kupuna o kakou \ mea hoojii]atub* i. ka iaoa kauo ko kakQa E iilu oe e kuu Alev.aire. aloha .i puu-, kalahala t no ka inoa maikai o kakou niau.Kuij)ii)u. Aole Ofi. e: [kanalua i ke ano o ke kakau ia,' fana o keia palapala kuir aie-'! i.Kia malalo iho o kela pakaukau, j lao kahi hoi e kau mai iu ke kiio* Jwu m.ukuaUiae, e ioaa una i& o«j ka i i& nQ > kou kakau moa ana, a ipa ;a] ! ualapala jpu no hoi e kakau pu ! ,iho ai keia mau K«uwa o Mere-; i vila Uale aei.i ko laua mau inoa. i E liaaa aku ae hooko pono aku i| na mea y,kou makuahiue e kau-| oha nei i? oe. E kau mai ann uoi «a h»>omaikai tmi ana o kou makuahine nialuna ou ke hooko ponooe i keia 6iau oieio au e ioiia iiei." t