Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 48, 20 April 1926 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU

(No ka pomaikai o ko ka Hoku poe h«īuheīu) Ia laua nei no e hoomau ana i ka pi ana iluna oua pali nei, ai ka hala ana ae oka ekoīu hapaha paha o keīa pali, ahe hapa-ha wale no paha i koe a kau aku laua nei iluna oua pali nei, ia . manawa.no i lohe āku ai laua nei i kekahi haiulu ikaika loa, ao ka manawa no ia i lele mai ai na kino moo o Kiiioeikapua me Kalanamainuu a hoao iho la e popoi iho maluna o Hiiaka ma. 0 kekahi kino moo no hoi ma kekahi aoao, ao kekahi kino moo no hoi ma kekahi aoao o Hiiaka i ma. Wehe ae la ke a-luna a wehe i pu no hoi ke a-lalo oka waha 0] ua mau.moo nei, a ia manawa, hookahi no hoi i wili mai ai ko laua mau huelo me ka manao e hiii mai maluna o Hiiaka ma. I keia manawa no hoi o Hnaka i unu mai ai i ka pau uwila ona, a hili ae ia ma ka aoao herna ka mua, a ia manawa hookahi no hoi i hili pu ae oia ma ka aoao akau, a he leo paapaaina ka mea i lohe ia, a puehu liilii aku la kela mau kino moo o ua mau wahine eei. fa manawa no hoi o Hiiaka i kamailio hou iho ai i ke aikane ia Wahineomao i keia mau olelo. <rf Paamai oe a paa ia'u, o liīo a ua nei ee iwaho a pipiīikia katia." O' ka kfe aikane no ka oīeīo mai ao ka Wāhineomao no ka hooko 'aleu. Paa aku īa no hoi o Wa— i Hitieomao a paa īoa ke kino o kana alkan*. Aoīe no ka īilo an'a 'aku Ia okeīa mau kino moo oua ināu wahīnē nei, ao ka pau t !Cht>i ia 6ko īaua mau kino moo' īān, : : He lehuīehu waīe ko īaua *ifiau kinō īau a kinikini. I ka haīa ana aku no oia make a īaua nei; ua īeīe hou mai īa no kekahi' mau kino moo ai kanaka o ua 1 mau wahine nei maīuna oīaua hei, a hoao aku īa e kaiīi ia īaua nei mai ka piīi ana i keīa paīi, a ia manawa no hoi o Hiiaka i unu 'mat ai me ka ikaika, a hiīi aku īa oia i ka **Pau o Haīemaumau*' maīuna o ua mau kīho ai kauaka tiei o ua mau moo nei, a īiīo iho la ia maU kino o īaua i mau puulehu. Haīa aku la no ia puu malee o īaua nei, a hoi hou mai īa no Taua «ei iīoko oka paīi me ka liaīekana no i ka make aua mau 1 wahlne 1 moō mei i manao ai oka imeala fa o īaua nei e make ai. ' ' Ta Wa nei I piīi mai ai' i ka' mahope tho o keīa hakaka - ar.a 'hiaū kmo moo ai| kanaka'o u'a'mW moo k'upua nei, a?a manawa o Kiiaka i kamaiīio mat ai f ke aikane i keia mau' oīelo. ' " *"E Wahineomao eī Kuu aikau^. \ hoamanawanui pu me au 1 ks: iehuehu o keia hooili kaua ma— | waena o kakou. He hookahi a j kaua hooili kaua ikaika ana i koe, iamaia walū la ua maopopo oīel jia'u ka hopena oia hooiii kaua! ian» Nolaila. ai r,akaka kakou a fne:n v -\-vha wau. ekahea ( . fs*M>**ikahi kahu pokii okaua, j ioia hv n e wahi mai ji ko kino : \a poīao •> ke kuahiwii iame ia p?u o« i ka uhi ia ē kakaa laku a« of ; l, i īuniua, i ke k\i anajo ka a-A -o iVj hema-paa» nla-! I'la imi a*u iko oīa nou. A inaJiiQhoi uo koUkoū kajtak^Jwu]

īio hoi, ai kaa 110 hoi ka lanakila' ma kp kaua aoao, alaila, aole hoi he kamailio ana no ia mea. Oia paa mai oe ia*u a paa loa, a mai . hoohemahema iki oe i ka paa ana ia'u." I ka hoopau ana ae o Hnaka i keīa māu olelo ia Wahineomao ( alaila, me ka leo ano hauhau uwe ua kamailio aku Ia o Wahineo— / ike aikane l keia mau olelo k,u i ke aloha. V M He keu no hoi kou hoomanawanui e ke aikane, alua hoi au kaiiaiaha e hapai ai i keia ma — nawa oka hakoko ikaika. oka hakoko aku me ka ikaika i na enemi o kaua, a ia manawa hookahi hoi oka hapai pu ia'u iloko 0 keia hakoko ikaika, E aho no paha owau a kaua ke moe puu ae imua o ka inaina o keia mau wahme moo kue ia kaua, ai loaa ai ia oe ke kulana mama e hakaka aku ai ia laua, a laua hoi i elua au kaumaha e auamo hoomana— wanui ai." Ua piha ae la o Hiiaka ike aloha no keia mau olelo a kana aikane iaia, a huli iho la oia a kamailio iho la me ka leo kaukau aloha. "Aole loa pela e kuu aikane hoomanawanui. 0 kou pili ana mai me a'u, he mama loa ia ia'u, aka, o keu kaawale aku mai a'u aku, he mea kaumaha loa iā ia'u. A ia no hoi kou pillkia a pilikia hoi wau. Nolaila, mai haalele mai oe ia'u, aka, e paa mai a paa kuu kino iaoe." I lawa no a pau keia mau olelo a Hiiaka i kana aikane aloha» alaiia, o ka hoea hou mai la no īa o ua mau wahīae moo hoomau-T haīa nei, a uat hoea mai la hoi me , ko laua mau kino lau weliweli loa ao ku oi paha keia o ,ka wellwellmaoli o ka hooili kaua mawaeoa. 0 lakou. Aia manawa no i pane < mai-ai q Kaiaiiamaiuuu \ Ptelo la \ , 1 ','Mhea maa Hiiaka! Ua j hai mai nei na kupuna o maua i »ka po f aole oe e ola ana ia maua ii la. Ē make ana oe ia jmaua, nolaila, eia ka olelo oke . ol%a.pa E haaleie mai oe i ae huli hoi aku jke ala ilalo, o Haena, a ku aku no v hoi a, koi xio Hawaii, Aohe au kaoe o _ oonei. Ka maua no ia Jkaae au e kii haiihali oie m&i . . .. | 1 hakalia no a kuu ka l*o ka--ImaiiUo o kela wahine moo, ia aoiiohe ia aku ai ka lieok kahea o Lohiau ia Hiiaka, ae { hoopuka mai ana i keia mau j olelo. , j ' .Hiiaka el Moea imuall |He wahi iki wale hq koe a jwau ia oe. . Hoomanawanui ia 1 mtJ. * * ® | lka lohe ia aaa o kela leo o j Lohiau vuhane) mai ke welau |mai oka pali o Ke'e, ua huli ae la o Hiiaika a. kamaiiw aku !a i keia mau oielo i ua mau wahine, moo nei, "iLwiaiiai Aole ka hoi wau i ia olua, aiaiia, h&awi pio t aku ia mka hoi wau. Ua aku ia hoi keia mau hooiii {kaua ana a kakou, a aole hoī alua liiMMukiia maiuna o u» alaila, ke |QQi oei oiua ia'u e haakie waie iho i ka paii o n«ai. He ahi paha no olua e j?ualnawele wale mai nei. Oia hoi paha, kuu ia mai hoi olua hou." 0 ka manawa iiio ia no oia o .ua mau moo walūoe nei i i<sle > kaho;vka raa: nialuna e ;;ic ikana aīkane. a hoc:r.aka ak-i.li -no hoi keia e k!e iwahs? o pah* me ka pu?iki r.c Iwl o ineon'no in Hiiaka, k^ia Mwahoeka a; ku hei hpu nuu o pui i ka ya» o Ke'a» ua hooinaka. iK\ I* io liakaka ikaika &a I iAS«ip4wl