Ka Hoku o Hawaii, Volume XIX, Number 49, 27 April 1926 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU

(No ka pomaikai o ko ka Hottu #oe heluhelu)

laia nei no hoi i lele ai iwaho a f1«sl hm mai iloko o ka pali, ua ffele Hke ae la no ua mau moo nei 'iwaho, ā hoi hOU iwai fa rid iīoko i a hoortiaka Ia iho ia kekahi hooli, 'hahana loa rfiawaena o' Hiiaka me !aua. Ua 'unu ae la l&līiiakā i kona paū a hili āku 'l& Maliina o keia mail kino ō iia nīoo nei, a lilō ae la laua i fctltllehii, ā māke no hoi iā mau kino papalua o ua mau moo net/ i«laila, hoe& hou mai la 110 na r kftio hou no o lāua. Pela ko la~ [koU ne'e ana Ika hakaksTa hiki f no ikā ihānawa ā ua mau kiiibtno6 nei i noi māi ftti ia Hii'aka e" ola hoi laua, ae | hoopau la hoi ka iiakaka ana

mawaena o lakou. "Aehe olua e ola ana, oiai, he ino hoi ka olua i hana ?pjil ai maluna o'u. ahe mau fil,oW ole no hol kaolua i piaua'u i ka wahine pu|)uka, hoi palia ka $ipuW Hiki hoi i ka manawa e maopopo loa ai, owai la o ka£pu ka pupuka o ua hana. ■'„ * I hakāīia no apau kela mau olelo a Hiiaka, "alaila, o ka, lele hou mai la no ia o ua ?&au ,wa~i hine moo nei ilima o Hiiaka ,©£ kahoopuka ana ae i mau olelo ia lliia}ca '%e ike neim.a.ua i kahi o kou ae hoao ..aua maua e kallilaku ia kumu o ko'u ikaika ma ia oe inai. Make oeia,

maua se ana hoi ka iwl g ko, wahl mkane, hgokano nui. wale i ko maua mau, ni|io." ' ......-j Ia oianawa no o Hiiaka.i hao— maopopo iho ai i kona. eee aoa ihojlalo, eia ka ua hoi ua paa, ©ai ia ka pau o Hiiaka i na iima ,0 Kalanimainuu, ae koao ,aoa hoi e kaili aku mai ka lima aku o, jHiiaka, ao Kilioeikapua, ua lele ,ae la hoi oia a puliki iho la ma ka t puar*ai. o Hiiaka. ae hoao. ana t ,hoi e umi jke oia iloko p Hiiaka. ,TJa paapu Iho la na Hma o Hii&ka ika puliki .ia e ua mau wahine jaoo a ua hiki oie ia Hiiaka ,ke oai ae. , Ika iko ana o Pauopalae kahi

.Pokii kahu o Hiiaka i keia piiikia o kona H«ku kaikuaana i keiq> m&u «nemi 6 iakou» alaila» g ka manawa no ia i hooulu ae ai o Pau-o-palae i kona mau kino lau nahelehele, a po|>oi iho la *na)uo& t Q kiuo o.ua.ma.u wahine moo uui, popoi anahoi maluna ona Jm* Q ,ekaiUikapau uwila o Hiiaka. t Xa manawa pu no hoi i popoi pu ae ai ka mana o keia Hno <4 palae, a me na mea \i!u Whl o ka wionahele nialuna o HOloeikapUa, a hiki ole iho la •i* iaua 0 ianakiia maluna o Hu —

[ttka m». Kokoio aku 'm ka aa o hkH "piuae" -iialo o ka paii f & n«kiu*kt ia »uo ia ka mana o u& iimu sv»)iino aioo nei. i Lilo ua mau kupuou nei i ka' pakaawili i na kino c laua i me&, <; ae iC mai ka Uhipea, ik n* kli;o lau naHeWhek j»a}ao i pulu, in, -i-niuli hai 0 1 kw4iv paa o Uua, >,x>kuu k, iaua jka puliki ,*■ i\ ka lima o ia, Hīiaka, eia K4 ke- KL*la ■• j a<uuaiuuu i ka p&u o iliiaka, ao; kUiooikawua hoi i ka puaua i o! ilāakii a noi hou maiiaka hanu, o omi, ua auc i.aik; |ia*i k« tka%& ik'ko o " 4

Oiai ua mau wahine e e mawehewehe ia, lflua iiho mai na haweie hihia aua a Pau-o-palae, ua huli ae la $ Hiiaka a kamailiq aku la i ke aikane Wahineomao i keia mau oielo ku i ke aloha. e honi hoi kaua. Q anaaku paha la k<j paio i kaua mau hoa paio, a aole hoi i maopopo ko'u huli hsi mai a hui hou kaua. Aole no e hoole ia ka ikaika o9a hoa paio 0 kaua. E hoea hou -mai ana. no laua me nai kino lau dq 0 la.ua. ,, _ Mamua nae o ka hiki pono ana ia Wahineomao e oi pono aku a honi i ka ihu 0 ke aikane, ua loaa hou mai la no 0 Hiiaka i ka puiiki hou no a ua mau enemi nei ona. Ua hao aku la 0 Hiiaka i ke pai ikaika apa ma ka opu 0 Kalanamainuu, a iele koheoheo ana ia wahine moo iwaho o* ka pali, a lpaa pu aku ia no 0 Kilioeikapua i ke pai a ko Hiiaka lima akau, a iele koheoHeo ana HP hoi oia i kela pali, aka, e lele ana no nae a hoi hou mai no iioko o kahi o ke kahua 0 ka hakaka. Ike iho la 0 Hiiaka i ka pau maoli o kona aho, huli mai la oia a kamailio mai la i ke aikane i keia mau olelo me ka hiolo pu ana o na waimaka mai kona mau paoalina mai, <4 Ua heie mai la ka hoi wau a haiki. Ua puai-a-lewa ka hoi ka hanu ana.

Pau no kela mau olelo a Hii — aka, oka hu mai la jio ia q ka makani me ka ikaika, ae hoi hou imai aaa no ke kino o ua mau wahine moo nei no ka hoao ana e. kinai make loa ia Hilaka, oiai, ua ikemai la no ua mau wahine nei i ke ano puai-a-lewa ka hanu ana o Hiiaka. t Oiai nae iamaū kinoouāmāu

wahine moo nfeī oka pali o Kee e V hiili hon rhai ana e hakaka hope loa iā Hiiaka, ia manawa i ulu kbke ae ai kekahi ulūnahele Hihipea o kā pala-e, ka palapalai, fcfc hoio, ke ama'uma'u, a ine kekahi mau nahele uluwēhī o * kāhahelē, ae ulu ana hoi keia tnau mea hoohihla ma ke ālahele a mau m'oo net e hēe hei. 'Mamuli o keia mau mea ulu hoohihia o kanahele, ua kaulua ia leo īaūā nee anā ma! * kH * paupāuaho Toa o Hiiaka. A ia laua e hoao mai āna e <tfāfc!e I ko ifcua alahele hd ka !o&£*Miti o ko !aua enemi, ua hoi nm rtai !a ke aho o ka "Wahme-"poai-mokil. M ao konā liuliu koke ka pai £©no ana koM 1%11-iiwila, fce hoomākaukaū l»ho aria hoi e hookau aku i ūa hoepai hope loa maluna o kona "niiiTt ersēTft!. TTa pahola m mai Tk> lcetlarthau nahelehele hoohihia o ka waokele e kahilEiaKu pokii o lHfHaka, i loaa ai no ka manawa mafkai ia tJuāfca e hoomaha iki al, ne paholahola pono at;ū al oīa rkotia "pH-u V tfta!oe!oe *mafsai l konalTmB.

£4* i*«* o Kahu Pau-o-p&iaa i k& m&kaukau pouo o kv>i\tt Haku kaikuaaaa ī kona kui«n« hakaka, noiai!&, koka «e la oi« i kona mau Kma lau m«i ke «l«i ana mamua o ua mau wal'iine thoo nei o ka pa!l o Kee, Iu& mau wtrt»ne moo nei aae i hoao hou oial ai e kle alu , m«i m«lun« o Huak«« oia no k» man&wa o Hii«k«i hil> «ku ai ine ka ikaika \ kona pa-u u>vi!a jīir« \\in* o laua, a ia mauawa • lehe i« «« ai ka ioo a-o-a mo ;io l@o Uioala. a wawnlo heie aku »a i ua pali o K<x». a v!s ao 1a nā Vino īau rusnajr,an3 o ua m«\i «aiiinv īuoo ue; i n& ka , m&i)« v ka vvi-u o H.Uka* l)« hk> »e Ia k« mnaki'a ro» ka aoao o *a "fc\wi o k:* I'aWok-i l-wila ' * t - -i'" " - r "! -