Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 10, 27 July 1926 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU

(No ka pomaikai o ko lea Hōku poe heluhelu)

īka hoea ana i ke ahiahi, & mamua hoi o ke kapoo ana aku o ka la, ua ike iho la o Hiiaka I ka pii mikai ana mai o ka ikaik.a iloko 6 ke kino nawaliwali o| Lohiau. Ua hiki ae la iaia ke, oni, a ua hiki hoi ke huli me ke j kokua ole ia aku, Ia manawa rio hoi o Hiiaka i kahea iho ai ma ka leo paeaea i keia mau olelo. E Lohiau-ipo-e t *. I ke kaunu pali o Kee, Peheaanaoela Ua ioaa ae la ke u ana ia Lohiau, a aole nae hoi ka puka ana ma» o ka olelo me ka ikaika ku— pono, aka nae. aole he kanalua ana no ka hookumu ana o ke oia. oiai, ua kumu iho la ke -ola me ke kanalua hou ole aku. Ia manawa i kamailio aku ai o Hiiaka i ke aikane ia Wahineomao. "E heleoe e kuu aikane i kā hale o na AHi, ae hoi ia laua, i ke ahiahi oka la apopo e| hele mai ai laua e ike i ka 'Haku aiii nei. E hoike pu aku no hot ia iaua, e hookuu ia ke kapu ma ka La apopo ai ka manawa hoi e| ku pono ana ka ia i ka iolo, ao ka ia hoi ia o Akua. K hai aku hoi i na makaainana, e kalua ka puaa me ka»moa, iawaia hoi ka ia a iawaiu hoi a moa maikai. ae | ai hoi me ka maikai, me ka ulono pu ana ae hoi i ke Akuanona i*! po. E hoike pu aku no hoi ia iakou, uahoi hou mai ko iakou| Alii, oia hoi o Lohiau-ipo, a he mau la waie no koe a ike no iakou iaia he maka no he maka." | Ik* iohe ana o Wahineomao i keia mau olelo kauoha a kana ,aikaoe iaia, ua haaiele koke iho ia oia i kahi hale lau-ki o lakou, I a kamoe aku Ia kona ilahele no jka hale o Kahuanu! ke kaikua— |hineo Lohiiu. la Wahineomao ino &&e i haalele iho ai i ko lakou | haie aku ia knna alahele ,no kafei o ke AUiwaMne, ua ike e mai la nO o Kauakahiapaoa, ao ;bona manawa no ia i kahea koke aku ai ia Kahuanui me ka hoo— puka ana aku i keia mau olelo. ka ehu-wawae o ke akua o kakou ke hele mai nei, oiai, eia hoi ke kani nm ka ula J kuu mau pepeiao, nolaila, heoieiokeia no ke akun Aole hoi o ka kaai wale,o ka ula i kuu pepeiao. aka, jsia la ke konikoui

Lpu sm ka lau u kuu muoUo, » ke jjfcwi iu#i,iwi ktt uk&K&la i kuu kino i hologkoa, a kc eueu pu m«u. uei [hoi kuu kumu pepoiae! (olelo pih* keia «? kwe :a ;nai nei [mt! ke akut* mai o kakou." I Hoomaha !ki $Ko la o Kauaka - [hiapaoa i ke kimaiUo m& i U |AUiw«hin« Kahu»nuū fti k& tii!a |ftU« u uiftiiftwft 4Nkoic, ua, hoomftkA hou m&i U o;a e kft&}&; Ko i tift AWw«htnt» :xs i keia i»ft» »nc> knuoha 1 %, Atth«ft oe e ko Aliiwfthir.o t o' k«uohft koke ftku oe i k» lUuiuku! ok«i(o fttU n«U * hftlc koke ftku| «hui m« kft Kī<;« uikft!ie n uft| «ku« ti«i o kftkou, u cift kft maft i, hoounft ift nmi ift e heie hftt) k» i* oo U* df;e, k«4ft ) k»pu hoftuc īil E hol - ! unftftwiwia\u i kft ltftmuka o| ke ftW fttii wi, M 1: I

0 ka manawa no ia o ke Alii— wahine v Kahuaiyii i hoouna koke aku ai, i kona Hamuku malama kāpu, me ke kauoha pu āku iaia, e hele aku a loaa ka wahine malihini e' hete mai nei, alaila» lawe mai iaia malok'o o ka "pa-hu-kapu,** a me ka lawe loa mai io lsua ala ma ka halealii o ua Aliiwahine nei.

I ka lohe anao ka liamuku o ke aloalii i keia leo ke Aliiwahine, ua eleu koke aku la oia a ku ana ma. ka '.'Pahu— ikapu/'a ia manawa no i,hoea mai ai ka wahine malihini, aike [aku la no hoi ua Uamuku nei o ,kekahi no iao- na w«|hizie i |hookipa mua ai i ka la mu» loa i ihoea ai keia poe i Haena.

Hoike koke aku la ua liamuku nei ia Wahineomao .no ke ake AHiwahine no , hookipa ana aku iaia ma ka Halealii o ke Aliiwahine Kahuanui. Ūa hele like aku la laua nei nō kahi o ka Halealii o Kahuanui. I ka hoea ana aku o Wahine— omao i ka hale e noho ana o Kahuanui, hopu koke mai la o Kahuanui Ika ai o ke aikane, a

honi iho la, a hoomaka iho la laua e uwe e like no hoi me ke ano maa mau o keia lahui mai ka wa kahiko |oa mai no^

I keia manawa a laua e uwe nei, ua ahuwale 110 ia i na maka o Hiiaka, a ia manawa no o Hii— aka i paeaea mai ai 1 keia kau.

A na hala o Naue i ke kai, Hapapa hewa ka mslihini makamakaole, Abbe makamaka o ke kipa aaa> iaai, , Hookahi no makamaka o ke aloha, E aloha ae ana 1 ko'u hoa. īpo, O ka hooipo wale iho no ka'u i ke aka, He okoa ka mea nana ia war-> wai, O ka hookohukohu moe ipo w*le ih® no ka'u, O ke kaunu kohu ole, aoha Apa hewa ka laanao, e kuhi ana na'u, s Aoie ka hoi e, ] E Kahaanui, Aliiw*h?ne o Haeua, | No'uhoi Kahi ak>ha." Uwe iho la o Wahineomao me ke Aliiwahine Kaimaeui, &i ka pau ana o ka uwe &n&. alaila kamaiUo aku la o Wahieeomao * keia mau oleio ia Kahoanui, e like hoi me ka mea i kauoha ia mai «i iaia e Hiiaka. i

**I h©l* mai la wau « holke aku i na ©lek> a ko Aikane a kaikoeke hoi, oia hoi ko kukala aku i ka hoonoaiao ke kapu i kala apopo oia hoi ka !a o ke Akua, ae lealea hoi na makaainana mai ka uka & kekai

' Ē hai pu aku no hoi oe \a la'kou, ua hoi hou mal la ko Alli ■Haku o lakou, a ho mau la pekole 1 wale no koe. a ike maka uu lakou iaia he maka no maka Apope ; a ahiahi no hoi, alaiīa* e heea ae |olua me Kauakahiapaoa i kiihi pupupu-haU' lauki o kakou* » ike ohiii ika maka oke Alii, āo kaikunane hoi Maka mai'.awa 'nae e kv. a! kala » ka !ok\ | alaiU, e hoouna aku oe i :i& D:de okukalaaku ai i Va noa «.• Ikipu, 80 o'īoli hoi na aaakaai; a:\a [\m\ ka uka a ke kai, %c k*k,> ka. 4«ma, ae hoaawa hei La uu*. U* UvM «Oi ke ka4>u kuahu* a iM* pu m Uoi k« k«pu kēL U ka'u oleio i lawe ou&i nt. i* o*,"

i !»• ra*jAmmft *<f fet i v *itt* v xv * k* |4Hā *m $ k* 1$ >m»k«htkt ft k* k« *** o k* > .*« I hlEll ti*iihWTOAt>U tftft Hl'O UCi u* >k* Al«u< AUi. kft u*u ih v\ UIUU iMki mls , j