Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 13, 17 August 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XV KA ULUWEHIWEHĪ O LAUAN'A KA HL'I kakapahi O PELEKANK "E LAWE AU A LILO OE NA'U"

Ua liio keia i mea maikai i k& manao o ua Keiki Alii nei, a ua kunou msi |a oia me ka maikai no keīamanao <* Alevasre, ua hoomaopopo io iho !a no hbt uā Koromakanei, aole i paupono kona ane poniuniu nokeiapuu--* puu koha a kela kanaka Nubia i haawi a» iaia, ahe mea io paha ia e piiikia io ai oia i keia Lede Ui Sepania, a pakele aku hoi keia Le<ie ma ka lilo ole ana i wahine mare nana. oiai, ua hoopaa iho la oia iloko ona f e hoao ana oia ma na ano apau e liio keia Ui Hapa Paniolo i wahine nana, i na paha ma ke ano mai' - kai ai oie ia ma ano e ae oaha , Ua hoomaka koke ae !a ka hoo kuene pono ana o na moho wahine e paio aha i keia ahiahi, a mahope hoi o ka wehewehe pono ann aku o ka Lunahoomalu o, keia po i ke anaina mai nei. Ua lilo io no hoi ia i mea maikai loa i ka manao o ke anaina, oiai, he mau wahine no hoi keia e paio nei kekahi i ke kahi, a he mau moho no hoi i kaulana ko laua kulana akamai kakapahi. ° U& Hlo keia kakapahi ana mavraena o laua i mea makemake ioa ia i kesa manawa, Ua hookuene pono iho la ua mau Moho wahine nei i ko laua kulana, ai ka haawi ia ana o ka hoailona no ka hoomaka ana, ua, huila koke ae ia ka laua mau

pahikaua. ai ka hui ana o »a mākakila o ka laua mau pahi, ua olapae ae 1a na huna ahi, a wa— vra.io hele aku la ka jaua mau makakiia iloko o kela rumi nui i nuli piha maoli i ka poe makslkai. Eia no ke keiki Aiii Korom.-;h:i ke hakilo nei i Ra lioohele pahī kaua ana a kona kaikuahme. ae hakilo pu ana no hoi i ka hoonee kākapahi ana a keia Lede niaanae kuko loa nei e li!o i wahine nana. Ua hoomaopopo loa aku la oia i ke ano kokoke e lilo ka pahikaua a ka 5V - f|nia i kona khlkuahlne, hVū' \ ' ahea akti la oia me ka ieo u :i .-| ka bihi bulu |

ua h'lo ka lanakiia o keia kaka — pahi mawaena o ke Kamaalii, wahino Sieia nie ka I<ede Kava--, ria Birc Maviirei;a o S4}pauja, li ka Lodo Alevaire Alavareza, ao } i<a tnuh<' hy» i īawe ae nei i, ka

Ailiki e ka tJi Pomegerane o i gepanla. a k&i>ālili kew& aku la jka pahi a uft k&maalil nei o ka Lahui Ailiki imē kaujf>a?. ole o kana mea i hoao mai & h kailī aku Mamuli o keia amo &pa; e Jilo ka palyjfaua a Ale„vairs i ke Alilwahine Sfela, nolaila, hōoholo knkp iho la o A.levaire iloko ona, e hoawiwi ae ppa oia i keia paio aspa mawaen» o lsua. Ua hoonee koke āknla o Alevair« i kana oniu ana wv ke maoli no, ai loko o ka mahawa pokoie niniu ar>a ks pahi a ke Kaikamahine Alii Siela iioko q ka pahi i Alevaire, Se, nīnlu aiia,|ioi me he huila maklni att e &aa ana i ka loaā a"na mai i kahi ahe.ahemakani-

Ikaike ana mai o kā poe o kela anaina i ka iilo ana o ka pahi' a ke Kaikamahine lloko q ka Hma oka Kl'aikaoiahine Se--" pam'a, ua hoopiha ia aē la lsela hale i na leo huro o ka lehulehu», Ua kuku ae la kekaiii poe Huiul ko lakoil 'mau nohō, a nokēap' ia i ka huro me nā , paiakoli ae lā olōko o hale i ka leo uwauwa o kēla anāiiia kanaka. la īnanawa no hoi o Venet«ra i iele mai ai a hopu i kana āikant aioha me ka honi ana mai lāiā, a ! pein no hoi o Kauna Elemiā i lēlē aku ai a hopu i ka lima 'o A]evaire, a haawi aku 4a i kona lulu hoomaikai ana ia Alevaire, a ia manawa no hoi i kulana mai ai o Aievaire i hope, ae hehee iho ana ma ke ano maule, ia manawa hookahi no hoi i ieie ae ai o Pahlo a ku mawaena oAlevaire me ke Kaikamahinē" Aiii Sieia ame Ko;romaka noh'eii. a oniu ae ia i kana ko; kad®sif, O ka manao o keiā baniSij|--£j bto i hāna ai, e kāupāle iku aM' 1 na hana kimo-po a keia Kaikamahine Alii, ai ole ia o kona kaikunane paha, oiai, ua kamā— laina hoi o Pabio i ke ano o keia imau Aiii Aiiiki, he mau mea kuakiloake iilo ole ia laua ka lanakila ma kekahi kakapahi ana. ] ! He mea oiaio ua maule iho la o Atevaire no kekahi manawa Ipokoie, aka, i ka hala anae o kekahi mahawa pokole. ua alā ae ia no oia 0 ke kumu o keia kau ana o keia ano maule maluna o Alev&ire, mamuli no ia : 0 ke 4no pau maoli o kona aho a hifci hou ote ke paa iho i konaj kulana koa Kavalia. Ua kama-j ilio ae la oia i keia mau olelo. j **Ke helke aku nei wau me kai oiaio, he Kamaalii o Siela i piha 1 k& ikaika, ae hiki ai iaia'ke: kulai i kekahi bibi bulu ahiu, ae; hiki hoi iaia ke pai aku me ke

oolea a hoohina ia kela bibi lahiu | Mahope koke.no o kela mau |£j«»lo a Alevaire, ua ku koke mai lla Limahoomalu ona Komile, a hoopuka mai la i keia mau olelo iimua o kela anaina nui. "Ke kukala aku nei ke Komile

makalw» .» ** *wnh Waiak& o SuttHvnieda, He hookah'. nae hana i kor, a - r a n- h« ; k,'- kakapahi' ' 'vac ' i u c V Kavai:a Aiavare-, :h - Sc: mia n\Ki A o '*eikl Aiii' a aula uae liiaiaina ktiu paio kakapahi i keia ahiain. aka, i ka ahlahi o !?n ia »pon«\ e malania ia :iī " J ll'-omaha iki iiw> la ka Luua. - ke Kounie uo kekaki, i-okele, alaila* kaiiiaiuoi la ua Lunahoōmalu r.ei jc ke Kom»te i keia mau elelo roaiI k*i, | "Ke manaoLnr,a nei k>.' Koa4tc,. 'e malama aua ke 3iv.l» i

"K Sielß hoi «! E law<? m- a lilo kuna pahikaua ia # oe, E hoike i kou ak»rrsi r>r,i n kuu Kaiknahineī" < I ka lohe ana o ua Stefa nei i ka leo bih' o k na "k»ik«nane, ua hoanot> mu': b oia me ka eleu nui i kanaoniu pahi ani». a lra io nc he heya iho ke o ka Letit> īlapa Sepaī)ia, i rn io i o paha ua io ne» al!l- ' ki'. hißAkii3 trak: aoao oi lie £',ivrahine o nn hok\;a o 1 oa A!-. j nī.iu kn moam ! Ak» nao hoi, e 'iohe nku nr- k< ! ak«m,v nn- k,i 'ko mfij kek.ib i aoa«', u» p*le ia aki; 1$ la! kiina .x«.!? pahi ;» k« Aji ; \vahine' i*.

'ka manko āelike \ aelike mua iho 'hei mamaaoko laua paiokakapa'hi ETia me ka Lede Alevairc o ;Sepania. Ke niaiiaa ne! ke ko— mite e hooko ?a ana kela aelike e 'k« KaiViftalii *ahine Siela." ī hakalia no a kuu iho ka lfo o Ike Komitē ma kela mau olelo, ua j 'ike ia aku !a ke ku anl mai o ke i Keiki Alii Koromaka me ka piha nui l kahuhu, a hoopufea mai la 'oia i keii mau olelo me he uwa ala ō ke kanaka hehena" 1 <l Uii ae wau e palo kakapahi |me iee f Kavaīia ame |kona poe kakoo mall|j» ona, a 'owau no hoi me ko'u ma ko f mafeōu abao. H malān» ?a keia paio ana" m« £ekahi kuW akea a ke komiie e hookaawale ai. A ma|una ons Uq makpu e paio ai, ae iobūsālalibi ia haiōko nō ka ! make m4ke ola. A ualana loa kuu manao ma ia tahua kaua e hakoko ai no ka lanakila, a ma ia wahi hoi e hooko ia ai fe\ju iia, ae palu ai hoi kela negero \ka lepo okūuwAwae." . " Ika !dhe ana o ka, Ni|ftui Pablo i kela mau olelō ano hehiena a ke

"Keiki Alii Korofriaka Mahone, ua ano psi ae la ke kai o ua Nu—> nmi nei, aua kaa&ilio aku la no ma ka ieo ikaika, ae kono tfku ana i ua Keiki Alif nei.e paio kaua laua no ka make me ke ola. T ka lohe ana hoi o, ua Keiki Aiii Koromaka nei» ua kapa. mai ia oia me ke ano hoohenehene ia

'Pahlo ika *Tae!e hehena." A 'ina he (nakeniake oe i ia paio a | hoea i ka make, alaiia, ma kela kahua hakaka e hooko ia ai ka "manao o ka hehena ili hauliuii=" 4 He'mau olelo no kela i hoopuka iamaLKa ma ke ano !iiki, aikumu hoi e ulu koke ae ai ,kekahi haunaele, a$ 4ce "kom®. [malu mai no ia o na koa powa o ua Keiki Alii Koromaka nei, & |kailiaku ia Alevaire, Ua hoo—, | maopopo no o Pablo i kela manao^ 0 ua Alii poi?ra nei, nolaila, ua uumi iho la oia i ka inaina e' paila ana iloko ona, a hoopuka aku la oia i keia mau olelo ano maikai i ua Keiki Alii Koromaka Mahone nei. I'E ae ia ana kou makemake e; !ke Aiii powa manao hehena, a jnaia !a nae e hoike mai i ka hooko ole ia okau mau moeuhane palaualelo, ae hai aku nae wau ia oe e ke Alii powa hohe wale t raa ka aoao o kuu Hakuwahine arae kona mau hoaaloha lehuiehu, ua ae ia kau kono ana ma! no ka paio me ke kahua akea Ao ka ( wa hea la ia au i makemake ai e ka mea manao hehena?" "I elima la inai ka la apopo aku, a oia ka manawa e hooko iii, ai kela paio ana mawaena o |kou me makou, " wahi a ua Aiii. •Koromaka nei me ka I«o anp 1 kalakala- * , I » L' ' Ua hooholo ia ae la keia manap paip akea a ma kahi akea hoi, & n.a ia mana\va no hoi i hookuu ia 'aku ai kefa anaina nuiiloko q, ka, piha hau<>li o na "mea lehulehu no ke kaa ana o ka lanakila ma kfi aoaoo ka Lede Atevaire. A ia io no ka piha hauoli ina ka aoao o kula aaama,. ai waena hoi o ka poe o ka aoao o ke Aiii ' Koromaka o lrelani* ua hele la~ kou a nauki na kui, a ua hoo~ »maopopo ia aku no keia aoo e na [hoaaioha lehuiehu a Alevaire m* Waīaka. uolaiia, ,ua ku makaala iloa ue la ko laua mau hoaaloha rke kiai makaala loa an§ nq al o!e ai fc 4 !anakfla na hana poholaio a tia tnau Nunui nei o ka «ma o ka po« Ailiki. lS*a ka nunui Pahlo ke makaala loa nei, a oia kona poe kiai mai ka Hala Kakt Keokeo mai eku makau >»u an», ua ike mua no o Pahlo ī hoia mau pilikia e hoea tnat ana. notaiia. ua nonoi no oia « kona Haku>T3hme o mai :i ka mana taia no kauoha ana \i kekahi mau Kauwa o ka liak Kakela t- Uoc& mui hvae .na v anaiua.