Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 14, 24 August 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XV KA ULUWEHIWEHIU LADANA KA HUI KAKAPAHī 'O PELE— KANE ' ; v ... "E LAWE AU A LILO OE NA'U"

Ma ka aoao hoi o Koromaka ame kona kaikuahine, oiai laua e ht»pnni ia ana e ko laua poe kanaka, ua hoomaopopo iho la ml%m f he hana pohlhihi m ka hoso »na e lele poi-pu aku ma~ luna o na oiwi kino a laua i hoo— lilo ai i mau enemi no laya. a no ia kumu ua kauoha ae la o Koromoko i konā poe kanaka, a pela pu riō boi o Sielā kona kaikuahine i kona poe, e hoi lakou no ko lakou wahi o ka 'hele ana mal 1. kei£ hale hookuku akamai kakapahi. A maia manawa hookahi no; nae, a ia no ka manao eleele iloko o iaua kahi i moe lolii, ae hoolala ana no hoi iioko o iaua i ka manawa e hooko ia aku ai ua mau manao eleele ala o keia mau Alii , Aiīiki» Ua hooholo īho la no | laua iioko o laua s a iano i kela la e hooko ia ai kela paio ana e lik.ē} me ka mea i hoike mua ia ae nei, j aiaila, o ka manawa no ia e lele. poi-pu mai ia !au& a hooko aku i | keia mau manao eleele iloko oi lauapakahi, | Ua hoihoi aku la no hoi na hoaaioha o Alevaire ma ia lakou ma ko lakou hotele e noho ana. I U» hooholo pu iho la kela hui kakapahi o Enelani, e noho kiai kekahi hapa o lakou i Ka nīāluhia o kaiākou mau malihini hano— hano, ao kekahi hapa hoi ua hoihoi aku la ia Wāīaka ma i ko lako* hote!e no hoi e noho aha.' * Ua hooholo pu iho la no hoi lakou e mahelehele ia lakou, ma ke ku kiai ana i na Lede me Walaka ma, oiai, na ulu mai la no ka hopohopo iloko o lakou no keia Alii Ailiki. ai kaulana hoi no na hana powā hao wale, 'Ū& ku kiai io r.o kela mau mahele elua o na poe hui kakapahi o Ladana a hoea wale no i ke ao ana o kela I». I kekahi la ae, ua hoouna aku la o'Alevaire i ke'kahi leka i ke Keiki Aiii Koromaka Alii Koro— inaka o Irelani, ae hoike aku ana iaia he mm pono iaia ame kona kaikuahine « wae i ekoiu poe maj ko laua aoao, ae wae no hoi oj .. i ,Jiio ar*K vlua mau] mea a. «, ai. ao lakou j hoj K. j(. i, uko jg aoao me ( ke k..;.» . ui, ,v, , i.akeiajx)ej ho3 t i s,a i)joa apau ; epui,u.., m a na u lakou i, k&p.iiuiA . a !irt muaia H fc ,i h ! ' }i kuka !'.:t 'a i '-ui "'".a, ae kaj ii)en 1. (* ono e hoohole ai,, oia kv t a m : U ii«.» Uo A; t \at*e j • ina aoa«' ' j !ka hale ana :tk" K'īā pala*. pa!a ak« T \!< va ,:,, e ina hoa j hakaka o lr:s r rt M'a'aka, ua' akoikoa m;-,; \\ roe na' ā

hossloha lehuleliu ma ka holele o ka Lede Alevaire ma e noho ana, ouamalamaiho la lakou he Aha kukakuka mawaena iho o lakou no ka mea piīī i keia hakoko hakaka mawaena o ko lakou aoao me ko Koromoko ma aoao. Ua hoike msi la ka Lede Al«— vaire ?mua o Walaka ma, no leaiia i hana ai ma kona hoouna ana ! kekabj leka i ke Keiki Alii Koroīuaka, no ka wae ana i na poe ekolu ma ko laua aoao, a rne k<3 Aleyaire hoike pu aku no hoi 1 kona manao waiho i ka hooponopono ana ma ko laua aoao me Waiaka ma ka lima o Pahlo kana kaawa i hilinai nui ai. Ua ku mai Ia o Walaka a hoikeike mai Ia i kona manao no la, mea, e apono ana no i ka manao oka Lede A!evaire, aka, e kali iki nae hoi ka hooholo loa ana ia manao a lohe ia mai ka imanao o ke Komite hooponopono o ka po 1 haia aku la, ao na Lunakanawai | hoi 'i hoomana ia no na hana, hookuku akamai kakapahi i ke!a ; po mamua iho. Heaha ana la ko lakou manao no keia "a a hako— ko" a kela Keiki Alii Koromaka olrelani. E Hke ana anei ko iakou manao me kana e koi ma* nei. He mea Dono e hoouna koke ia aku kekahi olelo hoike i keia poe LunakanaWai Komitfr, «e hui pu mai hoi lakou me ka : ka Lede Aievaire i hoolala ai, oia hoi ke komo pu mai o ka nunui Pablo ma ko lakou aoao. .1 I keia manawa nae a Walaka ma e kamaiiio nei, ua hala mua, aku la 0 Pablo e hui kukakuka me ka Alihikaua 0 na poe 0 ke Keiki Aiii Koromaka, a he mea pono ia lakou e kali a hiki i kona huli hoi ana mai s a mahope oia manawa aku e korao pu mai ai na Lunakanawai hooponopono • ka ia hakoko» Ua pono ia ika manao 0 na mea apau. Uapainaiho lao Walaka me| kona mau hoaaloha ma ka holele o ka Lede Aievaire, a ua lilo hoi iakou i mau "malihini na ka Lede Alevaire i kela paina koaI ka hora elua paha o kela auinaia, ua hoi mai la 0 Pablo me kanahoikeo ko laua kukakuka ana me ka Alihikaua nui 0 na koa oke Keiki Alii Koromaka. Kia na mea i hooholo ia e laua ma l keia hu i kukakuka ana | 1. K wehe ia na hana hookuku ikaika kakapahi ma Ite kokoke i ka "Ululaau Eleele. ! 2. fv hoomaka ia ka na hana paio ana ma ka hora 10 o ke kakahiaka e mialam» ia ai ka paio mawaena 0 na aoao elua. 3. E liio o Waiaka me ka Lede Alevaire i mau alakai no ko laua m au kanaka e 0? oie aku ana i ka 12 mawaho ae [0 na eiakai. Ao Koromaka no hoi me ka Leae Siela na aiakai ma ko laua aoao, a aole no koi e oi aku mamua 0 12 kanaka e paio pu me laua ma ko lakou 4oao. 4. Ona laau-ihe ka iakou mau mea kaua e lawelawe ai ma ka hoomakaana, a maluna hoi lakou 0 na lio e kakole ai i ka lakou mau mea kaua. 5. oka haule ana 0 kekahi hoa ptīo mai luna aku o kona iio e kau ana, oia no hoi ka hoailona 0 kona haule pio ana malalo 0 kona hoa paio, ae kukaia ia mai hoi ka lanakila ma ka aoao oka mea i naule ole. Ae hooko ia hoi ka mea i aelike ca«a ia, oia hoi k« 'Po o Ale— vaire i wahine na Keiki A'ii Koroniaka o Irelani, uo ke Kauna XVn' : »ka hoi i kane r.a ke Kaikamahine aUI Sie!a 0 na kw 0 !re!ar : . Ke ike ae la kaua e ka mea he'uhelu i ka ī'apa Hooiiohouohu, 1 heoiala ia i' kela AUhikaua 0 kc (

I : •- - Eeiki Alii Koromaka ame ka hu kuka Ktta aku h*t o Pablo. JJa hoihoi tna» nae o Pablo iasua o kona Hakuwahine 110 apono (kw» ak» i keia hoolala ana.mawaena ona u»e kela Alihikiua niti o kela «6so, Ua paoe mai la o Alevaire i keia mau oielo i kana Kauwa puuahele i kelā manawa. "S Se»or Pab!o! Ua hoo}ehulehu waie aku 1$ lakou i ka poe e komo ana iloko o keia paio ana t oiai, o k£ mea no i hoomaopopo ia mā keia hakoko ana, oia no ka hakoko aaa mawaena o Kauna Walaka tne A'u ma kekahi aoao, a m« keia aoao mai boi o ke Keiki Alii Koromaka me kona kaikua — hine. Ma ka pololei no nae, aole ioft e hiki ia Siela fee komo mai iloko o keia hakoko hou aita, oiai, tia haule pio oia ma ka hakaka kakapahi ma ka po nei. O ka *n£a knleaiia wale tio m* keia Mkbko ana, ola no ke Kelkl AHi Koromaka Mahene n Ire — lani. O keia po k« manawa e hooknka paio ai o Koromaka mel Kati«a Wataka, ai ole ia m4 a'u no hoi, aka' niāmuli o koua manao e waiho ia keia hakaka \ ke akea, ua ae ia āku la koua manao hakoko mawaena o aoao elua. Heaka iho Ja hoi k» manao 6 kei» wale ana aku i ka poe e hakoko nna no ka lanakila?" Ma keia wahi hoomaha iki iho la o Alevaire i kana kamailio ana,, mai, ai ka hala ana o kekahi njau = rainute, ua lioomāka hou mai la oia e kainailio i keia mau olelo^ "0 ko'u manao ma keia hoolāla hou ana. he mea pono uo pah| ae aku i ka onkou i hoolaU ae wae a<j hoi maua oie ke Kamia Walaka i ko maua mau ' paalalo e ku pu ai mri ke kahua inakouioko Nolaila, ke ae laelae aku'nei wau i keia hoolala ana ma ka laauihe makou e hakoko aku ai. K hoike aku oe e Pablo i kott inau hoa i hui kukakuka mai la, ē ae aku ana matia o ke Kauna Waiaka i ka oukou* kukakuka aua mai 1* ka haua kupouo wale uo e noomHkaukau kako» i ka hoea mai oia mauawā. I ĒUkē me keia maoao o Alevaire, pela eo hoi o Pablo ! hooko aku i (kamakemake o kofla hakuwahme. 0 ke Komiie hoi ma' ka aoao • Koromaka Mahoae, ua hoike aku Ia no hoi i ko Aievairt ae maikai aua. Mahope iho o keia raau mea, ua hoomaka ihoia o Akvaire e kuka malu ni£ kauā. &auwa puuaheie, Pahlo, e pili aua i ka hd.ua kupouo !ua ko aoāo no ke kiai anu na haim kimo-po a kela Keiki Aln Ailiki ame kona kaikuahiue, oiai, juaopopo tnai Ia ,uo 'O Pahlo i kona kamaaina i keia mau Alii Powa o ke kai me ka aina. Ua kamailio maoli aku no o Pahlo 1 keja mau olelo hunnhuna olt iho i kouo Hakuwahine, "E kuu Hakuwuhiae! Aohe o'a wahi kanalua iki e hana mai ana keiu' ihau moouihoawa i na hana poholalo e kaili malu «ku ai ia oe mai ke kahua hakoko aku, ae haua pu ia mai iiua no ia auo h*ua mahuia o Kauna WaUka. uolaila, ua mamo wau o ka'u hans kuj[>ono Joa t!0. e nrae au i kek ihi poo niakaukau tuai waena :nai o kekahi l>oe mawaho aku o ko kaua mau kanake, ae ku kaawale aku iuukou meka ike <a m.ji. ae pee aim hoi nm!st!o o ka m»lumttlu o na *aau, oia!, ke manaoio loa nei uoj wau, a ia maloko tki aku o k«J hhi-laau, n ia malaiUi k«ihi i ho«kookoa a : i.ikun.tka pm:ikoko o kei;i mat« Ah'i powa, uKii i Uoouluulu lakou e leie malu uiai aua jUkou maluna v » ■ ■ ■■■ .:■> :.■■•■ | (Avi« ī |MkU)