Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 15, 7 September 1926 — Ma ke Kauoha KUAHAUA [ARTICLE]

Ma ke Kauoha

KUAHAUA

K« bool*ha j& aku kti* ma kei» elike i»ē ke kuhikuhi o ke P*oku 1601? o k» Mekuo* H6 o na IaD8~ wai i Hooponcp<jno bou i* o Hawaii i92S, e n>abtii& ia aua he koho bsyOta aui uo ke kobo sna iua Luna l£al«o« no se Kalao* o Hawaīi, &e maiama m ho" m% Po>f>no a doa ka Ja 2 o Otakoba A, D. 1026, x»a k« Kniao» hoiuokoa 0 Hawiii,;» ma «r*ena o ka hor* 8 «. ir.. a hoea i kn i}or» 5 i>, inNA MAHELE KOHO SKNATOA >a MahKe Koho SeDBtoa nme ka rjui ons' * t».nato* e koho i* ana e kel'a ni»- v«-!;s A<■•(«•> Kaiaiaina, e hke me e i» sifeu uiHlaio iho. NO KA MAHELE 'EKAHI—— Elu 8 NA M.AHELE koho .lunamakaainAnA \'a MKoh«'' L'ananiakaain>iDft 8 rae *s ,1 omi Moho Lu'namakaaināna e w-ee t„ ;• aaa kela we kei* Aoao Kfb~ rL mai, e like ran ia e hoike ia m*lalo iho nei. MAHĒLE KOHO MUA—EHA MaHELE KOHO ELUA ->EHA

0 na Apana KoLo B»rota Luna* mkkaainana, na m&hele sobo agae kabi e Eobo rī, o»a no na w»bl e holke i& nei nialalo ibo t APAN/ K'OHO LUSAMAKAAINANĀ KK.M'U; KA HAI'AMUA O K A APANA Kollo SENAToA

ApftQ& o Pana, Hito Hema, Hilo Akao ame Han.akoo, Mokupaoi a Kalana o HawaiL

Mahele Koho Ēkahi Kalapaoa 0 ktjla Eoahele o ka Apaoa o Puua, ma heaaa aku o Ks&&n t a komohana hoi o ka paleea o Kehena, «e nobo ma ka laina hema-ioaiohaoa a hvfa i ka paleta o oa Home Hooknono--000 o Kaohe, a aioe aku ans a hoea hon i ka iaina aina peleiia hema o Keeao. Wahi e'koho ai Haiekula 0 Kaiapana, Mahfcle Koho Eina Kananihi, Kamaiii, Keheua, Malama. Opihikao 0 ka mahele o «a Apana o Pana, ae piii aua htJ ma ke komohaea m<j]ka pslena o Kehena, alaiia holo aku'k a hoea 1 keiahi kihi o ka Honael! Hookuoonono o Kaohe, alails, ho?o aka ia ma ka laloa pololei a hikī i ka huina o na aJarial o PoLoiki a holo akn !a a hoea i ka hema o ka Peie o 1840, alaila, holo la roe ke aknai 0 Pohoiki a hoea i ke alanui 0 Maiaooa a hoea 1 k& pak-na hema o Keahialāke, alai]s4 ho3o ek;i ike kai, wahi koho,! halekuia o Kaoaea, Mahele Koho Māolo Kapoho Kei»| maheie o ka auana o Puna, ma ka | hikioa o ka ap&na koho elua, a nft aoao hikina-hema 0 Pele 0 1840, ] wahi koho HalehookoloKolo 0 Ka* poho.

Mahele Koho Eha Pahoa me i a Hoaae Hookooonono o Kaoae. O kā koena &k« o ka c Puna, a ma ka hema o fea pale&a o Kea»t, wabi koho, halekak o Paho#,

Mahele Koho Ēhma Olas, Mouoiaia View aine Gleowood ke koeoa akn o k« aoana o Pana, wah? kohj, tiAlehookolokoJnja .Olōa. Mahele Koho Ēooo Na Hoine Hookuoonono o Waiakea 0 kela o Hilo Hetjua, si kaupalena i* e ke alahao o ka Hni Hawaii Coa--Bolklat€-d ae holo ana i ka laina c holo hema ana a hoea i ka aim Hoomala o n» Holoholona a hooEoau aku ma ia lalna a hoea.i ka hema o ka paleoa o Kukeau I aene Punahoa U t wahi kobo, haiekaia o Waianea-waenn. et- koho Khike Na Home Lol 4 - ' >\ Kefl» Waiakea kai, PioFra»c, Ponahawaī ame O ke koeoa «ku o ke

Ahnpuaa e Waiakea ae koeoo pu ftoa o Kukuaua 1 me Kukuau 11 ame ka aina *pau o Pooahawai ma ks aoao herca o ke alanui o Pooahawai eliie me ia i honloihi ia, wahi kohe» haieknia o Waiafcea-*«i.

SUh«le Koho Kwaiu Hiio, Puaeo, K.aiwiki; Piihonua ame K&umana O ka maheli e ka apsna o Hilo-

heeua, si kaupalena ia m*l e k» maheie kobo »»bik«, » ma «« akau 'hoi « se knhawīii o liouoiii, e ka hea>a hoi '■ ks »mn o i'ankn» tr* — nk», wahi k;-hi>, hak'heokoio'kolo o

m,»'*' 1 y 1 '• * * A. , r»j n t « *>'« <!' a *■ I ! j r • • Hookunonuno o Kt laiu»ai:i. t> iem »,«!>! . o ka 14 r 1 * o * bm!s''i V l ' o w*t" «•" ** "n'( * 4 f a oka U' > »« «J a Wa • #alek Pa/aik'» 1

■ Mahele Koho IJrai Pepeekeo, Honomu *mp lfakB)«u 0 ke koen* *Vv< ot* at>afift g !iiro-ftpgi* ygfri a kßfto, hiiektftr o Honnmu. Maiiole Koho Umi-kum«Rtakalii Ho« uohina-. K*m«ee, W*ik*)/JHlo ame Ni— X»UJC, 0K» uiaueU- oka apana o Hilo*kavi, ma k* waenakonu o ke Kahawai o Maulo* niakai *R'« ka hei/ia o ka pa— ie r i« oke kaiiawai o Maulua, wahi koho !j»iiīk!t ouioiii o Honohin*.

Mahele Koho Un 1 i-kuiiinmalu Knpehu Papaalna, Home Hookuoonono o Kih«l*ni, Home Hookuojioono o Manowai— opae, Laupahoeiiee ame Ookaia. O ke k<">ena aku 0 ka epana 0 Hilo Ak«u, ae iiiii iij*i »e ka aiaa "o Humūlu», wHhī koho, halehookolokolo o Manowaiopae.

Mahele Koho Uuii-kumamakola Keehia, Kukaiau. Kainehe me Pa*uilo. 0 keia apan* 0 liamakua ma ka hikikaheiii* o ks p&lena Likina ® nu Hoiue HookuonoonO o Kaawahii ame Kalopa uinnka. ao k* liem» o Paarifau o»auka, a! komo pu k* «in» o ICaohe. Wahi koho, halekul* 0 Paauilo.

Mahala Koho Umi kumamKeh* Home Hookuoneonō 0 Kalopa. 0 ka auia ap«u e waiho ne'i mauka, * makai noi o Ka~ iopa ma ka apana o Hamaku*. w*hi koho, haiekuai o Antone Lur Ferrira.

Mahele Koho Lmi kumainalima Ho~ n®k*a. Ahuloa ame Paauhau. 0 kei* maliele o ka apana o Hna&akua mawae— aa ka mahel» koho umikumamaha ame ka hikinā o ka palen? 0 Malamahae me Kapouia a hof a loa aku i ka Puu 0 Ka.— hah. Wahi koho, halehookolokolo o Honokaa*

Mahele Koho Umi kam&maono Ku-»-knihaele oae Kapulena * O kaia niaheie o ka apana o Haioakaa e pili aua nie ka maliele koho mmkumaimiliiua, ae nulo ae m» ka lama hema hikina o ka paii o Waipio, wani koho, h*lekula o Kukoihaele. Mahele Koho Uiuikunuajh ai. liku Wgi r— plo me Waimauu. Obe koeua »ku no hoi oka apana o Hamakua, wahi koho halekuia o Waipio. ; APAN'A KOHO LUNAMAKAAINANA FL'*A—KA HAPAMUA 0 SA APANA KOHO SENATOA

Na Apma o Kohala Akan, Kohala Hema, Kona Akau, Kona Hema, me Kau, liokupuni a Kalana o Hawaii.

Maheie Koho Kkahi Niuiii, Awawa o Poiolu, Haiawa me Halaula. 0 Jteia maheie o ka apana o Koiiala"* 4kau, ma ka hikina »e o ka kahawai o Waianaia, palena hikina o Nuuuluiki me Lamalo—. lSa, ka paiena hema o Halawa, Aama— kao, Makapala, Waiapaka, a hui me ka auaa o.Pploiu, a hui pu mai ka aina o Honokaee. Wahi koho iialekula o Makapala.

| Mahele Koha Eiua lole, Ai[nakea, Honoipu, Mahukona, Hawi, Ho|nomakau,Puuehuehu. 0 kela mahele o k* Apaiia o Koiiaia Akau, iiia ka heaia oka apana eknhi n *kau hoi o ke laina hui 0 kahakai a hofa aku i ka palena o ka hema o Kaoma, ae holo ana ma ka laina pololei a hoea aku 1 ke aoao akau iho okahaie haeu halakahlki, alaiia, holu poioieiaku rna ka hikiua aku 0 ka auwai 0 Kohaln. alajla. holo aku ma ka komohaea ma ka auwai a hoea i ka pa-lenāo-ka mahele koLo ekahi. wahī koho haiekola o Honomakau.

Maheie Koho Kaahuhu, Kahua Puuhue, Pohakuioa, O ke ieoena aku 0 ka apana 0 Kohaia Akau, a komo pu hoi ke Ahupuaa la Kawaihae, wahi koho halekula a Kaauhuhū.

Mahele Koho Hha Waimea, Paukapu Waikiki Kahi mauka o ka Apaua 0 Eoliala Heaia, ao ke koaiohaua hoi o ekolu liiīle mai ke kai aku a komo.pu hoi ke koena o ka Ahupuaa o ILawaihae I, wahl kofio lialehookolokoloo Waimea.

Mahele Koho Klima Kawaihae Puako Oke koena mai eka apana o Kohaia iiema; Wahi koho halekula o Kaw&i—hae.

'iahele Koho Eono Puuauaimlu Pauw&awaa, Kiholo- 0 kela mahele Oka apana o Koua Akau-hikina o ka paleua komohana o Puuwaawaa a akau hoi o ka pakna hema o Puuwiiiawaa me Puuahahulu, wahi koho halekuia o Puuauahulu.

Mahele Koho Eliiku Kohanniki, Ka — laoa, Huehue, Houokohua. O kela ma hele o ka apau» o Kona Akau, a tna k« komohaua ae tna ka mahele eoao, a ma ka akau iioi o ka palena o Hoookohau II ame ilouokohau I ae moe malupa

<p Kaupuk-hu, a-moe liou aku hoea i'ka liema ka komohana o ko oaleua o Puu — waawaa, k»hi kolio halekula o Kaiaoa.

Mahele Koho Ēwalu Kailua, Kahalui, Mnkawalena. O ki.*!a mahele oka «pana o Ki>ua Akaa, a iu4 ka heaja aeo k« mu' o;<* k>]i.' t'onoiue elūku, ae moe aaa ho- k» «kau o ka palma o Holua'o» «i' kamo, t\kn ana mai Laalaan a hooa i Nnoh'.u loolu», w*lii kohō hnlehoekolo— kolo o Kailaa •

MaKeie Koho Hiwa Eeauhou, Knhnu* Kamaliu, Laalo»», Kaawaloa, Okekoeaa aku o ka apaua . b KOua Ataa, WaM Koho haieku.a o Keaunou. Mahoie Koho Umi Napoopoo Keala— U"kut. Keoi. Kaawaha. 0 kela maWle o ka iipana o Kona Hemi, ma ka aka« «o o ka laina m» k« k&i niai mm ka paiena «ina o Honaunau, ma ka hikina hoi o k« pai«a» aia« o Honauaao, Kookea, &nlae. Keaiia I a i ka paioua o k.-i Hiii i o Kalmku, w*hi koho b*JekuUk o Kfth»'.jloa. 1.0 l .uik'miamakahi |lo«— ..a.īiīnu, Ki--i»>oa, K<p>ia, Hooko&a, Ka- . 0 ki-4« iua.4«U> ka ttpai>a o K » !. i-a* »t un v. ka };akna o ka . 1 ». 1 • * . 'i-,* y» t e- a v j v - »],. k.. ia., haich»ok.okks, t s>»

M*bel« K?2sv Uo)i>umiia«iß« Al«e t P&hoēL(>e, Hoj3okQha» OpihaH tai<i 0-

lelŌmoaaa. CT~¥ēlā msfeele Rp»fc6 o Kon« flēm» roawfteriA o ka koLo umi'k«mMUfk*lif aoi<- na paīena heu:* o K*apona, wahi koho hiilekn'a o Ahie.

MaheleKoho Umi-kuniamakelu Hoopuloa Fapa Allka K.au.r»Rmfmo Kapua Miiolii Jt» kuen» »ku o ka ap<inH o iiona-heuia, Wahi halekula o Miloh'i.

Mahele Koho Uuii kamawaha Knhuku KaaU-hu W&li.himi Kamnua Tlonuaj.ii. 0 kekahi wahi o kn apen* o *au n a ke komohaaa ma ka'palena hema komo— haea o Kaalaiki a hiki i Pau Kaiheleaa malaila aku ka laina iiplolei a hiki 1 Piiuiki, a malaila aku :na ka la'na poiolei e holo ana a hiki ika aksu o ka pau ana o Kuhnku, wahi koho hale— hookolokolo Waioiunu.

M&heie Koho Umikumaeoolima Kaa--iaiki Hilea Punaluu U kela wahi o ka pftlc o Kau uia k» hikin» o ka iualieie uinikum&initha a nia ka heiua komoliana «■ kala'ma t hooinaka ana ma I'uuiki, ae holo ana ma ka pak na hema o Moauia a ma ka palena iukina o Punaluu* » Wabi koho ha'o ukaaa o Puualuu. Mahele Koho Umikumamaōno Pahala Moaula Home Haokuonoono o Woo<l Valiev Keaiwa Kapapala Hiba ks T,na o Peie. oke koena akn o ka apaua o Kau. Wahi' "koho halehookolokolo o Pahala. NO KA OIAIO 0 KRTA Ke kau nei wau i ko'u Jima kakau ame ka hoapiii pu Btih toai i ka Sila o k«; Kaiana o Ha-~ waii. Hanaia ro» ke Kapliala o Honolulu i keia 18 o Aukate s i92fi, RAYMOND e. BROWN . : Kakauoleio o Hawaii KE HOIKĒ AKU NKI KEIA O keia oiea i hoike ia ae ia ua piha pono a olaio no hoi. ao ke Kope Oiaio o ke Kuahaua koho barota wae moho, no na pouo o ua Maheie Lunamakaaina Ekahi me Khia ae malinia ia aku ana i ka la 5 o Okatoba, 1936* Hana ia oia Hilo, Aukate, 26 1926 (Kakauinoa) A. A 4 HAPAT Kakauolelo o ke I£alanß o Hawaii Aue* Sept. 7 14