Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 25, 16 November 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XV KAULUWEHIWEHIO LADANA KA HUI KAKAPAHI O PELE— . KANE "E LAWE AU A LILO OE NA'U"

E kmi makamaka lif!luhelii 3 nawai na hoi e ole ka pahaohaō o Kauna Walaka i kona ike ana mai ia Lede Alevaire, ao ke Kava!ia kaulana hoi o Sepania, a ma keia kaulana hoopahaohao 'oa ho hoi, e like no hoi mo ka*u ame kau hoi e hoomaopopo pu ae la ! kela kulana hoopahaohao io no hoi, Aole o Kauna Walaka wa!e no kai hoopahaohao ia e keia kolana hoopahaohao o keia Ka<valia Lede kauiana o Sepania, aka, o kela anaina nui pu no hoi iloko oia kulana hoopahaohao ia, a ona hoaloha pu no hoi o ka Lede ui wainohia o ka Moiwahine o ka makakila pu no hoi i hoo - pahaohao pu ia no keia hana •hookala-kupūa ho? a ua Tli ona miliona nei ō ka ainā o ka Hua Pomegerm&. Oiai hoi 6 Alevaire me ke Kauna Waiaka e ku ana imua o kela wahi o na Komite me ka Moiwahine o ka Nani, ua ike ia aku la no hoi ka Naiia alakai hoi 0 ka aoao o Alevaire e holo mai ana mialuna o kona lio me ke ano hoomanawanui no, a ku iho la maka aoaooka Lede Alevaire, a haawi ae la i kona aloha i ka Lede Alevaire s a ia manawa no hoi oia i wehe ae ai i kona pale— kila poo, a ike ia aku la e na poo apau okē *Komite, eia ka o ka Lede Venetura keia e manao kuhihewa ia nei e lakou f oia la ka Lede Kavalia o Sepania, " Ano, wahi a ka Ledē A!evaire 1 hoomau aku ai i ke kāmailio ana imua o na Komite o ka la, a imua pu hoi 0 ka Moiwahine o ka Nani, He paio kuikawa kai malama ia mawaena o maua me ke Kauna Walaka, a he hooko wale ana no hoi i kekahi aelike i hana mua ia ma ke o Parisk i hala aku nei. A nolaila, mamuli no hoi o ko'u ianakila pu ana maluna o keU aoao ma ka hoolei ana i ko lakou a'akai nui ilalo o ka honua, a ko oukou mau maka no hoi i ike kumaka iho nei, La makia pono aku wau i ka lanakila ma ko'u aoao, a mahope hoi oia lanakila ana, ua hooko aku la h i wau i kela aeiike hoi i hana mua ia mawaena o'u me ke Kauna Wa laka nei. Ua lilo ae ia wau i mea paio palua i keia la i nit aoao ka mua hoi me ka aoao o ke Keiki Aiii Koromaka o Irelani ao ka iua hoi me ko'u paio kakapnlM una me Ke Kauna Walaka nt'i L Ihh n.;«n o nae oukou tta kuis puu . ai .» fio<i()aa .jku t . ( a liUi 11,;i hi»'j a>• • i o i , i.,, ■ . .. V. 5 , (* t i i,. . i «uhe !uui ke Koiii.ie, o'.u nu ueia;

0 ke kanak* e !»nafils anR iwfīuna o'u roa ke kakapah! oi& fcs*u kane ē hoopaa ia aku ai ma ka berita marē. Ua hakoko ibo la me ke Kauna Walaka, ao ko'u kaiku— nane hoahanau hoi rna ka oi o ka maaa «jaK«kiJa, aua ike ia ae la e ka ma!amaT»\ma o ka !a, ao -'oukou pu no hoi kekahi i ike ku — maka ae nei, a me keia anaina K|ui hoMuHoa h§i rpg keia kahua hakoko ka hopena o ia hakoko ana o iiiaua,' a, ua ike maka «e nei rto hoi oukou i ka WO y maw i ifft|kija ma ana, Nolaila, oko ouljpu tytai|ofthpi <?. Kofpite i koi; mai nei oia ko oukou. ike 1 j*uu ajau rnaka, a rne ko oukou I}£s no hoi i kuu inoa, U%ike īho la hoi oukou ia'u, alaa mao—pppo aku la no hpi inpa oukou. Nolaila, aol}e. hou e kamaitio hoy a|iu i&. op-' kou aw ko'u 9?ao« līa, - paha keia mau hoakaka ana <£uj ia oukou." 1 ,Maanei i hqoki iho p vaire i ke kapjajlip ana XoiXHte, alaila» hu)iVe, la oia kamailio aku I?i ia i keia mau olelo. . ,j "ii Kauna Walaka, ehipuu ia! ana kaua ma ke kaula gu!a o ka mare, ae hoopaa ia ai hoi ma— ou ine a'u e like no hoi me ka'u i hoohiki ai, A eia no fea kamailio aku nēi ia oe, ma kahi no i iito ai kuu ipahikaua ia oe, ai lanakila ai hoi oe o'u, o ko kaua wahi no jia e hoohui ia ai ma kft berita maemae o ka mare. j Ao ka manawa e hpoko ia aij keia ana ia kaua, noj keia manawa a k*ua e ku nei i

o keia akea iehulehi?. fcl lilo no hoi lakou rjei i mau hoike no keia ihana e lawelawe ia aku ana mawaeua o kaua," I keia ma/)aw# no ke Kauna Waiak* i kamailio,mai aī i kona kaikuahine Jhanauna.i kei.a ir»au oleio, : "0 kau e kamailio mai nei e ke Kavaiia maikai, no ko kaua hoohui ia ma k.a berita o ka mare 'amamuii hoi o ko'u ianakiia ana maluna ou i keia )a, ua lilo no ia |i mea hookanalua loa mai imua o'o i keia Ja, a ua hoanoe ia no hoi ko J u noonoo no ia mea, oiai, aole o ko'u mare ania ak« ia oe i ke\a la, aoie wau i manao no ka ianakiia ana o ka'u makakila maiuna o kau makakila ma ka paio ana iho nei o kaua- Aole loa pela, aka nae hoi, no ka hooko ana aku i kau olelo hoohiki iaahia, ke haawi pio aku nei wau malalo oia hoohiki laahia au, ae hana ia aku no hoi e like me kou makemake e ka Lede Kavalift kaulana," I ka hookuu aina iho no o Kauna Walaka i kela maa olelo ana ua ike koke ia aku la no ka nee ana mai o kekahi puali Moneka, ai hoea mai hoi mai kela !ihi mai oka ululaau i-hoea mua mai ai ua Koa Kava]ia nei o ka aahu Kapakila Dala. Hele mai la ua puali nei o na Moneka a hoea ma kahi kokoke loa i kahi a ke Ka~ o ke k apakila Dala, ao kahi hei a ka Lede Alevaire e ku ana maluna o kona lio- ■ m I keia manawa no hoi o A|e— i huli ae ai a kamailio aku ia i lU Lunanui o na Moneka i keia kiau olelo. "Ua hiki mai ka manawa i ia ai ka oukou tuau ana Nolaila, ke nonoi nei Wiiu ia oe e ka Makua e huawi mai oe i ka saKureaui o ka M-itorem<mia -iv vin'uniho o u iui.o ke ka m< u hu» S , • i, !,i !K i.. .1 !,.• V»'-, 1 ki> iv..lu* una o kehi Makua Kaioiika i hftko ia ae !a kena

t!r , ' linoa e ka Lede Aievaire ua nee io I mai la oia imua mai waena mai o j kona poe Moneka, se hooko aku j hoi i ka mea i makemake ia nana j« hooko mai, ae hana aku hoi i |ka Sakarerna p ka Materernor)ia j jmaluna o ka Lede Aievaire Alavar«4a me ke Kauna Walaka kona Kauaina ma ke koko. la manawa no hoi oAlevairei lele mai ai mai luna mai o kona Ho e kau ana, a pela no hoi ke Kauna Walaka i lele mai ai mai kona Jio mai. Iloko o ka piha eehia a me ka piha pahaohao no hoi o kela anaina nui loa, ua lawelawe iho la ke Poo nui o na Kahuna Moneka i kana apana hana maluna o na mea e hoohui 'ia anfi ma ka sakarema o ka Materemonia Hemolele, a oia ho? lcaL<sje Alevaire Alavareza ame iKaun'a Walaka hoi o Merevila !Ha!e. I Ūalilo keia mare ia ana o kda. [māu ojg!o ?mua o kela nu| ! makojufcolu i mea ni&oli !no i o kekahi poe, a \ua hoohiolo ia ha waimaka le|m[lehu 6 kekahi j>pe Hokp o kela. lahalna mii, 0 ka ui, lao ka Ohia Pomegerane o Sep?i- -■ nia, ao ka mea h?i hpohalike i$ ma ka "huihui wain» o Jspe— |getl J n ao ke kiaha puaniki hoi* o ;ke aloh?i o Arabia, ao ka onohi i |kā mska kuikele īioi o 4ikuj?ik$ f ao k» pua-lilia keokp lania i'lja Vai ō*Parlsā", ao ~fc sT mēa~ iioll 1|? ka T[apa-Pelekane ona miiippa ae noho "haaheo ana iluna o na waiwai he nui loa, eia la ke! nei ma ke kaula gula o ka MateremoniaJse— , molele me ke Kavin.a Walaka o. Merevila Hale,

i kp manawa no i pu&na ae ka Kafialtipolo i na ,olclo hope loa o ka Materemqni» |Hemolt;le, ac hoohui apa hoi i.a kane & h« wahine hoi,, ae ipai a.na hoi malulo o ke Kanawai Heiaolele o ka Ekalesia Makua— |hfne 9 Eoma, a oia no ka mana— jwa i {ohe ia aku ai kekahi halulu nui mai kekahi kukulu mai c ka : iululaau o Ululaau ' Ua ike ia aku la ka puka anaj imai o kekahi puali kanaka imil jhevvahewa, Holo pololei mai la' llakou no ke kahua lealea e ma~ lama ia ana. I keia puulu kanaka hoi e holo mai ana i ke kahua lealea, a oia no hoi ka manawa i Ike ia akn ai kekahi puulu kana ka hoa, ai t paka mai no hoi mai kekahi lihi mai o ua Uiulaau Eleele hei, a ukali mai la no hoi mahope o ka meheu o ka poe e hoio mua mai nei. Mamua oka ka hoea pono ana mai o ka puulu kanaka mua, ua loua mai la lakou i ka puulu kanaka hope, a ia man»wanohoi i lohe ia aku ai 'na leō uwauwa hooili kaua mar- ' waena o na aoaa elua» a lohe pu 'ia ak« la no hoi ka leo hooifj kaua o ua mau aoao nei i hpea 'iike mai ai loko mai o ka īihi uhilaauo "Ululaau Eleele." Ikeiaakulaka Nuuui PaWo, ao ke Kauwa punahele loa hoj a ka Leiie Aievaire e hoio aku ana me ka puahī nui, ahe kohu kani puahiohio koiia nee ajia $ku e kon.o pu iioko o .kela hakpko kaua qna aoao elua, Ua komo aku la oia ma ka aoao o ka ma— Ke!e hope i puka mai mai k } el* lihilaau mau ; Mamuli o keia hakoko kupsiaiiaha, u« auhee aku ia na poe maka'kai i akoakoa nwi raa keU kahua hakoko lealea i manao ia» »© holo ana ki?la me keia me ka: pioo mn\ oini, ua lo'i ao la|ka haiwka lonloa ai hakoko kiua, :i:-a ua p-:ha m, ' t»::u mo i.a m.»nuo ij'w> ; mukttu> j j (Aoleipau) j j