Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 25, 16 November 1926 — HE MAU OLELO ANO KUPONO OLE [ARTICLE]

HE MAU OLELO ANO KUPONO OLE

* .... ■ Ma kā la hoho bārnta i hāla aku la, a na 'paha koho t>arota hoi o Waiakea-kaī, tia }ohe ia ks hoo--puka ana o kekahi inau Makuahine Hawaii i kekalii uiāu olelo maikai . ole, oiai lakou e hooiknika aua 'ma ka aoao o ka E!e!e Hnalilio, oia hoi ka hoopnka ana i kela mau olelo. ''NANAIKA 11.1 ! a ia maaawa hookahi no ua k'ihlkuhi iho ia i ka ili o ka ljma, Ma kahi k<>koke loa i hoopuka ia ai keia mau olelo e kela mau ole]o e kela mau wahine noouoo poīio oie i ka Kkou n\ea e kainailio ana, e ku ana he Kepaui, a ua lohe pu oia i k-'a a kela man makuaiiine i kamailiō. ae ai, a ua ike pu aku no hoi i kela k'ihikiiiii ia L* ka ili o ka !ima, Maiaila [»i! i!<> lioi !k- kanaka no kekahi iahuj 4 '• a u<i iohe pu uo i kehi ui.ni ok io a keia mau 'wahiiie Hawan. ■< na hui kasnaiiio ae la oia me ka Luuahooponopono: 0 fca "Hoku o Hawaii," a tiā ka—! maiJio mai lā i kona manao ahewa' maoli iio kela mau o!f!o, ae hoo— puka ana hoi i keia tnati oīelo. "Ea. āole' paha i hoomaopopo kela maa wahine e hoopuka. nei i kela in •; olelo i ke ano māikai oie inaoli o keia mau oklo a lakou e h->o i f n* Hia ka lahnj Ke — p<i tiei ko lakoii kn~. io. Hawaji nel ( ai ka j: i ka iiapan«i o ke c v r t jko o ko lakon linia, a ' j' ' a mai hoi lakon e 1 h keia poe wahine e ae knhikuhi ana hj 5 , a]ai I .a, mahea iho I; I i ia uianawa." f ī » ' 'h i ua m ī' ; . 'i • r ! k /ho L ■ • - . _ H 1 ' - iukcj v * 'N a ii; •• A •-> >. 1 •• • > '• -.' '' 0 baJ u' •• . V5. i . V-.- <«K>'V} . i k 1 ' - ! *. a i kau* : 'i 1 c " 'iO i t,a mo' ■ -> , «i ike iu uo hei k'i '••"ho iii;.' oia i>oe o na lahni ok •» iloko o ko^ i\ 1 A > •" < - ;-.j» <»* Papa Lunakiai no hoi o na Kaiana like oie ma keia Teriiori. 0 kela niau oieio no ka ka Eiele Aiii K nlr,o i ao nuin inai ai j ua poe kolio harota ma H«»waii nej, ; aole e hoino ih. a .'<>!«* hoi e kaha laina !• !n3 ka • atia ma ke kahu;i hakoko haio'a, a ka paliu . . •. no e f .n ; ii manao »»: o oU- i kt'k>'ivi niouo. a : ao(e hoi ma Uomo īii ana, o;.,! wahi a'i.i ■ k-i*M,uho nu<i m ' kekahi! 'l'LiO.ipu ia • >,'•; 1)0 kako-' !>•» , poe Hawail u'.i \\'.= k ! 'U"ko !i a !:t ' i.. iiīu kali.uili .i ua ho.-kui h ' mni iiō svau uo ui ■ a •■!..U' , !i hoi o ka Aoao K u.iumuu Ho.-.-e j Kuia.. ■: *"••' U'.i< K.'.'.u •"■■ . - ! kulu M no kv k : e • i "-• Ha.-e liikeokeo," ,

U« pale aku wau ia oK*lo i hoopii i& <»ku uo kakou na jx>* Hawaii, ae ana lioi i ns Alakai ma .wa—v kinekoaa. aole he oiaio oia i.awcua olelo %val# ana, ak", u.a kakulu ia kela Aoao Kalaiaiua H" e Kiila i?o ka uiiinao nloha uo f a T3Q ke ake uo hoi e"rut»! m> hoi kekahi poe o makou «ina ihanau, ? aole hoi e lioopiha ja ua S tna Hawaii e na poe taali—

hi.ui-mai na aina e aku. Ua hala ak'i la ka Elele Alii aloha a kakou, a na ke Akua no paha i kokuā mai nei kekahi ka— ' naka kupono loa ma kona maka)tia| i keia iuaoawa iho la, oiai n;) hcf; ka Eleie mua Huaiiiio ē kauiaiiio «kea i'.na i ke kup6»o ole o K* — Houstou i Ēlelē no waii nei, oiaj, ua hana» ia oja ina ka aina okōa ak", a āole hoi m» keia Paeaina. He mau' oklo ano maikai ol e n0 kela a kā Eleīe Haalil'io i hoopuW ai, a poina hoi oia i ko lakou kak .o no hoi i ka lakou mau moho lēhulehu o ko lako* aoa® i hanau no hoi i«a ka ainā o ■ Ameri'ka,' a aole'.hoi i hahau tna Hawali D ei. Aiilo pu no hoi ke kulana o ke koko o Kaleoaloha i mēa nenia ia e kekahi poe hāiolelo no ke kupono ole ē koho ia 1 elele mai Hawaii aku uei, aka nae hoi, aol'e -i lilo keia maii olelo ano 'kulāi kaulike ole i utea no ka hapanui K ho 'mn la o keia Teritorj e-.hop f,i , .ika, ua koho nku la ka iū ka hooniappopo i k e auo k'-ipuuo maoli 0 ka niōho i wae ia mn ka aoao Repuba']jka, a-k'e

manaolana ioa nei niakou e Hlo ana oiā i mea hoomau aku i ka hana a Kuhio i kukul'u ai no kā pomaikai o ka Lahui Hawaii, a nō ke kulai ana aku hoi i na olelo hoopiiikia mai ia kakou ma keia mua-aku, ae lilo ai hoi ke "Kaiia Ili" i mea hoopoioo mai i ke kakou • kuiana niakaainana ma_ko kākou aina aloiia. Ke paipai aloha «ku nei makou i na poe Ewe Hawaii, mai la.we ka— kou i kelā mau;o|elo hoopilikia iiiai ia kakou, ae hoakahna ai i ko kakou 'kulaua koho barota roa keia inua aku. I na no he lahui •okoā ia, a. he moho hoi'a kakou i ' hoomaopopo aj i kona kulana inaikaj, alaila, e hui no.kakou a kakoo aku i ke kanaka niaikai, I na uo hoi he moho oia no ka lahuī okoa, a he ano kapakahi n© hoi kona ano, a he kue hoi i na hana a Ku'hio i haawi ai i koim ola mau.pono k : no no k« oia o koua lahui Hioha, aiaila, kue uo ke kaulike </.♦ o mau hana' [ano kapakahi, aka, aole uae no* f Kona ili ka kakou mea i kne ak«»* ai, a aole hoi kakou * nana aku| ana ma ka ili, aka, ma ke ano o ke* , ano o ka h kaulike ole kakou; i e nana aku ai, !