Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 28, 7 December 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

mokunaxv KAULUWEHIWEHIO ladana K A HUI KAKAPAHI O PELE—_ KANE "E LAWE AUALILO OE NA'U" A oia : no hoi ua Kauna opio nei e kupaka ana iloko o ka lima 0 ka poe e paa nei iaia, ua lohe hou aku 1a oia i na olelo hope Joa a kana wahine aloha, a he man olelo aloha kaukau hope hoi ana e poina ole ai no na manawa 0 hoea mai ana, l "E ka mahina aloalo' ai ike aku hoi oe i kuu ipo aioha, ao ka mea hoomalielie o kuuj puuwai, alaila, e hoopa malie, aku hoi oe \ kona mau papalina! aloha, ae hai aku hoi oe iaia, eia kana A]evaire iloko o na lima 0| ke kanakA puuwai eleele, ka| powa hilahila ole hoi o na Pae mauna o Irelani." | Ma ia mau olelo hope loa a A!evaire j hoopuka mai ai, ai ( lohe ia aku hoi e Walaka, uaj hoomaopopo koke ihō la nc oia i j ka mea nana i kaili aku la kana' wahine alōha mai kana puili aioha ana, I keia manawa no hoi a Ale-— vaire e lawe ia ala e ka lima o ka Powa h'ilahila ole, a kamailio ae la no ua AHi Powa nei i keia mauj olelo ia Alevaire me ka kaena- j "Ano, eia oe iioko o kuu inau iima, a aole loa he mea nana e j kaiii hou aku ia oe mai a'u aku. | E lawe ana wau ia oe a lilo oe na'u." ' ' " _ I E kuu .makamaka heluheluj maikai 0 keia nanea hooniuapuuwai. ke ike ae la tio hoi kauaj 1 ka hooko ia ana o kela mau: olelo i kau ia mamua o keia mo—j kuna o ko kaua moofe!o kamahao: a oia hoi kela mau olelo kau—; aheahe, "E lawe no wau a īilo| oe na'u." j He mea oiaio eia ka Koromaka o Ire!ans ke lawe| aihue nei ia AleVaire, ao ka hooko ia ana hoi o kana mea i ka--mailio malu aku ai i kona kaikuahine i ke!a la, no kona manao e lawe kaiii ia Alevaire, ae hooko iaaikonaiini no ka lilo o keia wahine ui nui wale iaia. K likg no hoi me ko Koromaka kāilī ana aku la ia Aleyaire a Si!o malnlo o kona mana, a pelu no hoi i lawe pio ia aku Ja o Kauna Walnka e kekahi o na kanaka nunui o Siela, ao ka Moiwahine hoi c na kai ahiu o Ireiani, ao ka hooko ia ana no hoi ia o kana knko no ka līlo o ko Knuna Walaka o Merevila Hnie iaia, Aj hooke ia ae la no hm k» ia o!e!o; i hoike «nia ia ao ' \ m \ ke poo o' keia Mokuna o k 3 k \\v\i mooielo. | 4, K ktwe no au a ulo oe na'u.*'! Aole no hoi pa' \ \ h i' i na m- ; nute h» 1 u'.ui keia manawu i ■ j;isve pio ia ak\;a» ka Lv\lo Ale— - vaire 110 ke Kauna • pio W;i'akn; r Melovilu Ualo, ua hpea ae ia

ma ia wahi me ke ano pihoihoi maoti o Pablo, a halawai koke mai la no me kona mau maka noii kekahi mea hulali, ua hoo — maopopo iho la oia he kahi lau— oho i kinohhiohi ia mē na pohaku «iaimana,a he ka&i lauoho omau lauoho no hoi ana i ike ai i kekahi manawa mahma o ka 'lauoho nani c> kona Hakuwahine, a īke pu iho la no hoi oīa i ke kau ae o kekahi mau hua palapala, a oia hoi o A-.A, E hoike ana hoi ka manao oia mau hua-palapala i na inoa kumu o kona Hakuwahine, oia hoi o Alevaire Alayareza. laia no hoi e nana ana i kela kahi omau lauoho o koina Hakuwahine, ua ike hou aku !a no oia i kekahi wahi mea e anapa maf ana'iloko o ka mauu, a lalau hou aku la oia a ike iho la he pihi pulima kane, ai kuni ia no hoi keia mau hua palapala maloko o kela pihi puli-ma i hoonahi ia me kekahi pohaku daimana, a oia mau hua-palapala, oia no o W.S, 0 ka manao no hoi o kela mau hua-palapala, oia no o Walaka o S«towoleda. 1 ka papio pono ana iho o kona alo i ka honua. ua hoomaopopo koke iho la no oia i na meheii kapuai lehulehu ma ke!a wahi, a hoomaopopo iho la oia he hakoko ikaika kai hana ia ma ia wahi, ae mau ana no hoi ka makamaka hou loa o na meheu i hana ia ma ua wahi nei i loaa ai iaia keia mau mea o kona mau Haku. Hoomaopo !oa iho la ua Nunui Pahlo nei, ua paa pio kona mau Haku iloko o ka lima o na poe Powa. I kona hoomaopopo ana i keia hiohiona i kau aku maluna o kona mau Hakil aloha, ua uwe leo nui ae la ua Kauwa ili hauli - uli nei a ka Lede Alevaire, ai like hoi kona leo uwe kumakena me ka leo o kekahi bibi kane. Mahope koke no nae o kona uwe !eo ehaeha ana no kona mau Haku aloha, ua hoohiki paa iho la oia i keia mau olelo hoohiki, <4 Aole loa wau e hoomaha ana i ks imi ana maluna o ka ili o ka. honua, a hiki i ka loaa ana o kuu mauHakuia'u, ai ole o kekahi jpaha o laua, ae hookau aku hoi wau i ka hoopai kupono maluna «o ka poe nana i hana keia hana hoomaewaewa maluna o kuu mau Haku aloha," tJa hoomaopopo iho la no oia i na mea nana i hana keia hana eleele maluna o kona mau Haku aloha, oia no ke Keiki Alii Koromaka o lrelani, aoleona kaikua hine hoi o Siela, ao ka mea hpi i |kapa ia "Xa Moiwahine o na ale ahiu o ka moana." j Aole oia i noho kaulua hou iho j ena kela wahi i loaa ai kela mau nieapili i kona mau Haku aloha, aka, ua huli hoi aku la oia no ka hoomakaukau ana no ka hana j nui imua o kona alo e hana aku j ai, laia no nae e hoi ana ua uwe kaukau iho la no ua Nunui Pablo j nei me keia mau olelo. ? j ''EkuuHaku Alevaire aloha, 'ao ka mea hoi a'u i luhi ai mai |kou vva opio ioa a hiki wale no i j kou manawa i nui ai, ao ka mea ! no hoi a'u i haawi niakaala !oa ai j i kau kiai makaala mau ana no \ kou palekana i na manawa apnu ,au i mualo ai, ai koia po !ioi. aole ;no hoi oe i hoike mua irai i kou j u ahi e hele aku ana nie kau mea jaiolia he kane. a ina no hoi paha t oe i hoike mua mai ia u kuu ieau |wa kiai a ko Makuakane no hoi i Ikauoha mai aiui'u e kiai makaala lua ia oe, i na no !a hoi ua ukali : nunnao mai no hoi wau ia olua % ,«0 Uo kiai anu i ko o!ua pale- - hana. () ia no hoi ka'u i «ikali ln:li mai olua, aka. im i.i ii hopo ?oa n;.n wau i ka ina - nawn kupruo v»!o, a ua lawe ai ~ 1;-H' ia aKu !a o'ua ona linia ona powa puuwai oloole- ooe no e

kuu Alevaire aloha ka opuu elaimana o ltua puuwai kahiko, a ua aloha aku wau ia oe e kuu lūhi i oi aku i kuu aloha iho' i ko'u uhane, Ua hoohiki aku hoi wau i ka hoohiki kou luaui makuakane, e kiai makaala mau i kiu māu kap'uai, aka» i keia po ho'i ua heniahema hoi wau, alTa, ke hoohiki nei nae wau ma ka hoohiki hoano loa, aole no wau e īhoomaha ana a hiki i kou-lo'aa ■ ana ia T u! Aole hoi e hiamoe kuu 'mau maka noii no ka hookolo 'ana aku i kou meheu ie kuu |Hakuwaliine aloha." ; Me keia mau olelo kaukau mai tceia Kaūwa punahele a ka Lede Alevair<*, ua naka haalulu ae !a kona'kino holookoa. Ia manawa no nae ana e hele ān'a mai kela wahi mai o kahi i |kai)i ia aku ai kona mau Haku |aloha, a?a no oia ke aahu ala no i kona. kapakila ' maka upena, ao kana pahikaua nui e lewalewa gna nq ma kona aoao, a tia wehe ae la nae oia mai kona wahi ae, a paa hoi 'ma kona lima akau, ae makaukau aria hoi e haiawai aku me mau enemi, ao'na poe hoi nana 1 lawe aihue aku kona mau haku aloha. laia n&e i aneane aku ai e.puka aku a ma.waho 0 kela ululāau, a oiai no hoi e aneane loa aku ana e wa.he loa mai ka ehu kakahiaka ua iohe koke aku la oia i ka na-~ keke ana mai 0 kekahi mau ka— puai lehulehu mai kekahi wahii mai 0 keia ululaau, a hoea ma-i la| kekahi puulu kanaka me ke ala*! jkai īa e kekahi kanaka nunuiI hoopuni koke ae la lakou ia Pablo kela kanaka nunui hoi 0 kela ; poe, aua puka mai la oia ma; [ keia puulu mai, a kamailio mai la ia Pahlo i keia mau ohilo"Ma ka inoa o ko makou moi, ke Keiki Alii Koromaka 0 Ire—■ lani. ke nonoi aku nei wau ia oe e haawi pio mai oe me ka maikai iloko 0 ko'u mau lima, a na'u aua nei e lawe maika» aku ia oe no kekehi wahi me ka maikai, a hiki hoi i ka manawa a ko makou moi e hoike mai ai \ kona makemake maluna ou r ao ka mea paha 6 hana ia aku ai maluna ou." : iki iho la kanaka t nunui noi nokekahi minlite [koie wale no, alaila, kamaiiio |hou mai la oia i keia mau olelo i ! ka Nunui Pahlo. ! "Aka nae, e hoomanāo oe i [keia mau olelo maikai a'u i ka'mailio mua aku ls> ia oe, a ina no I kou hoolohe ole mai ia mm olelo i !maikai a'u ia oe, a aole hoi oe e! haawi pio mai ana iaoemekā' maikai iloko o ka poho 0 ko'u poholima nei, alaila, e hopu pio lana makem ia oe, a lawe pio aku| ilaoe no luna oka moku oko makou moī, akā hoi i haawi ma*! no hoi oe ia o'e ihe he pio na makou me ke kue o!e mai, alaila, e Ihana ana no makou ia oe meka! loluolu maikai." '| I I kela manawa no hoi i kamai- j i !io aku ai 0 Pahlo me ka leo olu-j iolu i keia kanak& nunui 0 kamai-! i lio mai nei iaia mo ka leo niai--1 kai. ' "flc noi maikai no hoi kau i kamiilio mai nei imua o'u e ka mnkfmska malihini. t v a ike wau a i kon haku t ao ko oukou law<> ano aku ia'u iinia o ! kona alo, he mon hruo!i loa imua o'u, aka, o haawi mai no nao' oukeu i nnnawa maikai loa iie'u 1 e noonoo ai no ia mea. Aole Pahlo hē kanaka piuiwui hohej wale, 0 aole no hoi i piha umauma i na haawlna 0 ka ma- !: ka'u walo. Aoio ha i halawai kaj' manno hoho waK* mo Pahlo, e haawi nu»i nao In i i i wahi ma ; nawa no'u o noontx> ai no kauj ! noi maikai i waiho mai neii'uua' o ko'u a!o. M ; i Aole 1 pau)