Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 30, 21 December 1926 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA' XVI. KA PIOO NUI MA LAD4NA f kht; hoa aohe ae nkī, L!ULITJ NA MOkUKAUA AUPUNI, | KE KAUA MOANA KAMAHAO Ike ao ana o kekahi la, aia hoi, ua hele aku la ka Lede Venetura no ka rumi o kana aikane; aioha, oia hoi o Al.: ; vaire, i ao ka mea hoi i lilo aku la i! .Hekuwahine hou no Merevila: Ilaie. j I kor.a kikeke ar,a aku ma ka; puka o kona keena. a me ka' manaolana hoi e loaa mai ana la ■ hoi ka pane. e Kke no hoi me koj laua pili mau ana i na manawa t hala ak'i la, aole !oa he wahi leo! pane maloko mai, Aole loa he| wahi nakeke mai oloko o kona| rumi, a aole no hoi he wahi ka-, i.-iumu UiHi oloko, a he nele loa ho fci kekahi hoailona o kekahi 1 mea noho iloko o kel'a rumi o ke aikane, i Mamuli o keia loaa ole mai o| kekahi hoailona mai loko mai o , keīa rilmi, ua ulu ae laka īhanao] lloko ona, ua maluhiluhi loa no . paha ua aikane nei ana no na ; hana o ka !a mamua iho. oia hoi • kela la hakoko kaulana I ike ia ma ka moōlelo o ka lakou hana hakoko. Nolaila, haalele iho īa! oia i kelalukeke ana, a hōi hou aku ia no kona rumi no ke kali: hou ana, oiai. ua manao no oia e hele Hke ana no laua e paina kakahiaka. Ua lilo keia pane ole ia niai mai loko mai o kaj rumi o kana aikane i mea hoanoe |

i kona noonoo, oiai, ua kamaaīna no oia i ke ar>o o kana aikane, ma ke ano ala i ka manawa kupono 0 ke kakahiaka/ Kali iho la oia a hiki i ka hora io o kela kakahiaka, aole no nae he ala mai o kana aikane mai kona rumi moe mai, a ia manawa 1 ano ulu.ku loa mai ai kona monoo īio keia moe lōihi maoli o ke aikane, a ia manawa i ulu ae ai ka inanao iloko ona e hele aku* e huii ia Fablo ka laua Kauwa hoopono. la Lede Venetura i hule aku ai e huli iaPahio, ua halawai aku la oia me k« Kauna a-oo o ItaHa, a hoike koko aku ta oia i keia hiamoe loihi ioa ana o Aievaire me ke Kauna opio o Sutowoleda, la Lede Venetura no hoi e kamailio ana me kela Kauna o ltalia s ua hoea.mai la ko kanaka Hapa Inia» a me ke Kauna opio o Eiemia f a kamailio iho .la lakou iu> ke ia iiiamoo loihi loa ana o • :r,o kaua kane o kela .\a, k lakou kaii aua ant\ k hiamoe )■' i t .oa o na Faa ?rau i u, a me ha :,a'.c\\a'e pu \ ahu ► Pablo kauwa hoopono, ua hoo :.A iho la na hoaaloha e kama— iliw :a; e hoike aku i keia nu'ā ia^

i Haku Robaia o Sutowoleda, a me kana Lede ao ka makuahine hoi o Kauna Walaka, ai ko Walaka : kaikuahine hoi. | Ua hooholo iho la lakou e hoo{unaaku i ka Kauna Elemu'a oia |ke hele e hui du me lakou ma ko lakou Holele e noho anp, a ua 'hookoio aku la no hoi ke Kanna tic ka hele io ara e hui me ka ohana o kona hoaaloha W 7 a — iaka. Taia i hoea aku ai imua o ka Haku Robata o 3utowoleda, e noho mai ana no oia me kana wahine ame ka laua kaikamahine me na manao hatfoH, oiai, ua hala loa altu la na ao hakuma— kuma elhekau ana maluna o ka lani oko lakou hauoH, ua hooko ia ka mea a ua Haku makuakane n£i o Waiaka, mamuli oJca hoo— hui ia ana o kana keiki me kona kaikuahine hanauna (Kausina). a ua hoohui ia as la keia mau or*ana elua, a ua lilo.hoi i ohana waiwai loa ma Pelekane. I ka Kauna Elemia nae i komo 3oa aku &i a hui me ka Haku Rohata, ua hoomaopopo koke mai la oia i ke ano kaumaha o na he)e~ helena o ka hoaaloha pilipaa o kana keiki, a ano puiwa koke ae la oia no kekahi lono maikai ole paha e hoike ia aku iaia me Uona ohana. Mamua nae o ka hiki ana 'ia Kauna Elemia ke kamailio aku i Ikekahi mea, ua holo e mai la no 'ka Lede Valeria a hopu mai la * !ka lima c ke Kauna opio o Elemia, a kamailio mai l"a me ka leo [ano pihoihoi i keia mau olelo. I ''E ke kauna maikai! Heaha 'keia pilikia au i hallhali mai nei [ia makou? Mai hoike mai hoi oē ua halawai kuu kaikoeke a 'Kauāina hoi i kekahi pilikia nui, fa pela no hoi kana kane kuu 'kaikunane, L f a piha loa wau i 'na manao pihoihoi, oiai, he moe'uhane ano e loa no ka'u i ka po 'nei no laua. Ua lilo kela mne'- ! uhaneimea hoanoe maoli no i iko'u noonoo i keia kakahiaka. Ano, e Kauna Elemia e o'uolu oe e hoike koke mai i ka nuhou no Jaua, oiai, eia kou helehelena ke hoike e mal nei no kekahi lono maikaiole,*' "E kuu kaikuahine maikai, e kuu Valeria maikai e." Ia manawa ua hiki.ole Iho la i ua Kau- 1 na opio nei o Elemia ke hoopuka, aku i kekahi olelo, aua paa ihoi la kona leo, a hoomaka mai la ka

helelei o kona mau waimaka ma kona mau papalina. Ia manawa ano hoopihoilioi loa ia aku ai ka Haku Robata me kana wahine, a nana io mai 1a 'aua i ka Kauna

opio me na maka pihoihoi. "A hoea i keis manawa a'u i haalele aku la i ka hote!e i noho ai o Kauna Walaka me kana Lede, aole loa i )oaa iki o Walaka me kana Lede ia makou, Ua noke ia aku i ke kikeke ko laua rumi, k ao'e nāe he pane i loaa mai. Mea paha eia no laua iloko oko laua rumi f aka, aole nae he ieo i pane mai i ka manawa i kikeke ia aku ai t a oia ke kumu o ko'u hiki mai ia io oukou nei, ae hoike e aku ia oukou i keia mamua hdi o ko oukou !ohe wa!e ana mai ia waho Ua piha loa makou i na manao pilioihoihoi i keia manawa " "Peheal Ua nalowale kuu kaikunane me kuu kaikoeke aloha. ao kuu Pokii Kaikaina hoi, ai kaili ia aku e na lima o ke aloha ole? He lono kaumaha maoli keia ke loaa o!e laua." i keia mana\ya a ka Leue \*a— Jeria e kamailio nei me ka 'eo pihoihoi i ke Kauna Kleniia. ua hele mai la ka Haku Kobata me kana wahine a kokoke loa i kahi a Va!eria mo Kaunn Elemiu v kamailio noi, a ninnu ma : - la ka Heku Roba?a i ke Kauna opio no na mea p't!i ! keia !ono a'na i 'awo mai si ia !sbou. \

Ua wehewelie aku la no hoi "ke Kauna opio ? na mea apau e !fke no " hoi me na mea I ka— Imailio mua ia ae 'īiēi, a me ka hoike pu aku no hoi no ka wale pa ana o k'o Kauwa "Pat)lo a I ka tede A]evaire, * | T*a loaa na hoaaloha e'ae o ka |L<!de Alevaire, aka, o kanaKau|wa punahele loa, aole oia iwaena o na hoaaloha o ka Lede vaire. Hoike yu aky la ua Kauna opjo nei, aoie no i hemo ka puka o ka rumi o Alevaire ma a hiki waie i keia manawa, Meapaha eia no laua iioko kahi i moe ai, a oia wale no kahi oielo hoolana a Jta Kauna opio i ano hoolana aku ai i na Makua me ka kaikuahine o kon& hoaaloha Walaks. Ta manawa koke no i haalele \oke iho ai' ka Haku Robata me kana.Hakuwahine pu kana kaikamahine i ko-lakou hotēle, a holo aku 1a me ka awiwi hb ka hotele o A]evaire ma i noho ai, Ē hakoko ana na manao like ole iloko o ua Haku Robata hei, b ua lilo nae kela wehe ole ia ana o ka puka o ko A!evaire ma rumi i Wjahi mea ano hoolana iki mai i kona manao, oiai, ua manaō iho ia no oia eia no paha' laua iloko kahi i noho ai, oiai niau paa mare hou laua. I.ka hoea ana o ka Haku,Ro— me kanan Hakuwahine amej ka jaua kaikamahine i leelā hō —i tele» e kaii mai ana no na hoa—] lehulehu o Walaka ma, aj ia manawa no hoi I&kou i hele; like aku ai i ka rumi . o Alevaire! ma, Mamuli no hoi oka J<auo.ha a.kfi Haku Bopata, ua wehe ia a.kuiakapuka o ua rumi moe nei o Alevaire ma, ao ka mea i! halpwai mai me kela anaina o na| IIo?ialohH. me na Makua o Walaka ma, aole 3oa i moe ia leela moe/e laua, ae waiho ana no na moa, apau me ka hooponopono oU; ia, j mea maopopo aole laua ma kelarurnii kela po holookoa, a aia la laua ihea kahi i nalowale ai. 0 kekahi mea no hoi nana i hoopahaohao loa i na hoaaioha iehuiehu, oia no ka nalowale pu ana o Pablo kela Kauwa puna - hele loa i kona Hakuwahine- * O kela anaina o na hoaaloha e ku ana mauaho o kela rumi, ua j i hooholo lokahi ae la ko lakou j manao.ua lilo o Walaka me kana waWne opio iloko o ka lima o ko iaua mau- ene ni, a oia mau enemi iio hoi ua hamau ia lhoJa ka hoopuka ia o ko laaa mau inoa. aka. j aa koho ia iho la no nae e kela lehulehu o na hoaaioha, aole no ia he mau enemi okoa aku, aka, ;o kela Aliī powa no o Irela.ni, oiai ua lohe mua ia no kona mau lawahua no kela Ui o Sepania, a !ua iilo no- hoi kona hoohui m ana me ka Kauna opio o Merevila Hale i mea hoawaawa ioa $ku i ka manao o kela Aliipowa o| irelani, Oiat na hoaaloha e ku mh me ka maopopo ole o. ka lakou mea'e hana aku aī, ua hoea mai la ka ,4 Mea malama ululaau'* o hoteie, a hoike ae la i k£ loaal ana o kekahi nainaka ame ! ke — j kahi mikini lima maloko o ka' ululaau iaia, a ua hoike pu mai | ia no boi i ke ano meheu lehulehu j o keia wahi i loaa ai keia. mau mea, a me he aia, he ano $muemue kekahi i hana ia ma. kela j wahi. a ua hele ka mauu a ruae i < ka hehi ia. j Ua nßna koke ia taj kela hainaka me kela mikini—i Hm», auaike kokeia iho la no na hua kumu i kuni ia maliina 0 ke*a mau mea, oia ho! o kal mikinilima, ua kuni ia keia' mauj hua palapala \V, S. a ma ka hainaka hoi. ua kuni ia keia' m«u; hua A, A. i | (Aol®i*pau) j j