Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 41, 8 March 1927 — NA HOME HOOKIIONOONO O WAIAKEA [ARTICLE]

NA HOME HOOKIIONOONO O WAIAKEA

Ma ka "hoo aku i ke knhna o ka pihkia r.raena ō na Home : Hookuoaoono 'ma Waiakea, ao]e no. i maopopo m'aoli' k6 alāhele e hoo; au īa ai keia pi 1 īkih iwaena <-> i:t-ia pee" lawe Home Hookuo— noone. \Jn hoike ke Kotnisina noīi i koho ja e k a Ahaolelo o ke Kau- o 1925 i k« lakou hoike, a'-.e'iā keīa ho-ke iuiua o u'a Hoa 0 ka Ahaolelo . aka, ao'e K- aīaheiē a ke Komisina i waiho mai ai iio ka hoopa'u-ia'o k£ia ] ilikia inawaena o ua Home. Hookiu-uoono me' ka Hui Mahiko o■W'aiakea. Ua hookomp aku la na Luna- — makaāinana i l<('{h'i ]Ji]iKanawaj «o ka koikoi ai 1 k> I 10 Kuhina oke Teritori 0 H \v i e lawe i kekaki e hooponopono ia ai keia piiikia, ao ka hiki a hiki ole i ke Keena o ka Lojo Kuhina ke lawelawe ia hana, he ninau 110 ia e hoea mai ana ma keis mua iho. Ua hiki anei ika mana o ka Loio Kuhina o ke Teritoti o Ha— waii e lawelawe i keja hana? O kekahi alahele i nianao ia, z ke noonoo. ia nei no i keia manawa, ae waiho ia ae ana palia ia haua raa kekahi Hooholo Hui iinua o ka Ahaolelo. no ka w:aiho ia o keia "Ninau imua o kekahi Aha-Uwao," a na iā poe ekolu pa!i& e wehewehe pono ina; 1 ka mānao 0 kela O'elo Aelike mawaenā o ka Mahiko me ka poe Homeh-ookuonoono," ao ka niea hoi e hoopuka ia mai ana e kelā mau Lmiakanawai i aelike ia e na aoao' e!ua, ae lilo ia OWo Hooholo ij mea mana, ae nāna ia aku Si mā keia muā aku, he olelo hooholo ■'mana-ia.

Aole no nae e !!iana kela ok]o hooholo, ao keia paha e manao iā aua e hookonio iloko o ka Ahaolelo ke loaa ole ka aelike inawaena o na aoao elua iīoko o keia Ua manao ia o ka wa-lio ia aku o kei* pillkia iuiiiH o ka Aha Ho°ko!okolo Kie —-j kie o Hawaii «ei, a oia ku uiea e| pau ai keia pilikaa. He hiki no kela hana. a a{a wāle no nae a liolopouo ka ' 'Hana Aelike āna luawaena o na aoao ehi;i t e HIo !« oklo hooliolo a ka Aha Kiekie e hoopuka inai ai no ka maoao 0 kek "Aelike o iG uiakahiki," alaila wsiwai h waiho ana imua o ka Aha Kiekie ma ke ano i Aha Uwao mawaeua o n« aoao elu«, He mea paakiki loa ka ioaa o kela atlike «i kakau inoa na poe o na aoao elua, * 0 keWhi r-n - .' olelo e hoowawa ia nei, a oia paha k;ekahi ajahele; i manao ia he meā ia e pau ai keia j piiikirt, oia no ka ael'ke o ua aoaoj £lua e nku ae k« Mahino : uaauhau apau o keia mati ajna Home Hoo~- ! ae nku pu ani boi i kt J

Ai< a :ha.: ■ k». Anmv k--t nliu ,tc Luak.yakot ia k& aie o kua uia-,1 ma laio o hoopan ia ana ine ka mahiko, ae lu.okuu ia niai hoi »a .aina o kahi i kuku!u ia aj na lion^ 0 kfia poe lawe Home hooknouo. oiio, aole hoi e hoopaa ia akti nmlalo o ka ■Mahiko, akft, o n«i ai ua ikaiin \va!e uo j ke ko kt- 4 . ■ hoopan a hooiuiu ka Maniko i ke k" — lunā.o kela mau aina, ae wili liol 1 k'- ko i hooulu ia e lakou, ae waiho mau maj hoi lakou i ka . hoike i kela me keja makahiki, ae hoouna uian mai hoj ke Aupuni i..k» Lunahooiii a mau Luuahooia. pāha nia ka aoao 0 ke Aupuni e mina man i ka hooponopoiu'i ia ana 0 ka wiH ia ana o ke kō, a me naj hoolilo i hooIi!o kupono ia, ae| waiho mau ia aku nn hoike imua 0 ka poe Home Hookuonoono i ' me keia inakahiki, a hiki juale no i k» niauawa e part āi ka : hue o ka mea Honie Hookuonootio | nona ia aina i hoopaa ia ine ka' j mahiko, alaila, e hoopili hou ia ! mai kela aina me ka mea nona ia^ 1 aina, ae haawi mai hoi ke Aupuni j j' ka pahpala hoolilo loa no ka mea inona kela aina, a t»e ka hoopouo- ! pono hoH ia o kekahi aelike maikai | mawaena o na ac«o elua. | Oka hoionono a ole i oia inanao, na keia inua 'ak» no '•.}. ) ia f - uoike niai, ak-i, he p'-ia-I kiki no nae holopouo da inanao, "'i ; 'jVi e «e n:āi ana na j pue iuk\c aiiid iioiue huokuonoouo ii «u'i'i'io, ka h:ipe o keia : .«•.•iik»- )il«» aiia no ia i meā waiwai ole. Ke mānao knhihewa wale nei kekahi poe; he kuleana ko ke Aupuni Teritori e kouio mai a Loopii aku rna ka āoao o sva HomeJ Hookuonoono i kā mahiko, aoiei | loa he niana-oia han», a aole no ; he kulean» oke Au|m«i e lawe i l.hoopii o kekahi aoao a hoopii aku 1 kekahi aoao ehakoko ana tua — luna o kekahi ninau hoopaapaa. Oko ke Aupuui kuleana waie' uo ma .konu aaao, oia no kona 1 lawe hou aku i ua aiuā i uku ole | •ia ko lakou mau aie no ka aina, aj |hoole i keia kuleana o ka mea i>aa 1 Lia mau aina, a hoi hou inai palia! | ka aina iioko okn lima oke , pnni uiaNU'li o ka hooko ole ia oi ( ka aelikc inawaena oke Aupuni| iue ka mea "Lawe H l >nie Hoo— kuouoouo." l Ua hoowawa wa]e ia kela tnanaoj 'ma kekahi aha kuka malu o ke—, kahi poe Senatoa, a manāo lakou' |o ke alahele wale no ia" e hoopau| Jia ai k£ia pilikia iuawaena o na ipoe Home Hooknonoono me ka o Waiakea. No makou' iho, aolē makou i mauao he haiia maikai hoi ia a ke Aupuni ma| kona Komisiua aina e hana niai ai, 1 aka, e hoao ia aku no hoi kekahj i alahele maikai e ae e hoopouopono ia ai keia pilikia ma ka hoopouo - [ pono oluolu ana māwaena o na! [aoao elua. Eia ad ke hoi mai nei j fo Ciive Davies, ao ke Poo tiui hoi | o ka Hui Mahiko o Waiakea, a! mea hoi o loaa kekahi kukakuka j maikai ana niawaena o na aoaoelua, a oluolu niaikai tn4i hoi ka aoāo o ka inahlko « noii pono ia ka ' lakou mau huke, ae imi jK)no ia j hoi ke ano o ko iakou kaki ana i «a hoolilo maluua o keia mau }>oe Hoiue Ho«kuonoono f a tnea no hoi o loaa kekahi mea maikai Joa e helopono loa ai ke kuka niaikai ana uia.wae.ua o na aoao elua. . *

Ua heīke ia mai ia makou, laole loa he kuleana o ka Ahaolelo |e komo w«!e iloko o ka liihiu o jkeia ano, a koe wāle no ka aelike !o na aoao e!ua e līāna ia kek«hi Hooholo Hui" 110 ka ]awe !« o keia hana iinua o kekahi Aha Uwao, a mamua nae o ka hele ana o ke]a hana iinua o kekahi Aha Uwao, e loaa pono ka ae?fk« :naik»i inawaena o na ;\oao hoopaapaa, o ka "Oielo Hooholo .e hooj>aka ia nmi ana, e lilo ia O!elo Hoohoio i mea mana ntaw;iena o ]ana.