Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 41, 8 March 1927 — E WEHE AKEA IA NA AINA HOO PULAPULA [ARTICLE]

E WEHE AKEA IA NA AINA HOO PULAPULA

(Mai ke Kuokoa mai) Iloko o ka aha senate ma ka Poakolu o ka pule aku nei i hala, i hookomoia ae ai e Senatoa Francis Brown, he bila kanawai, e ko ana, e pahola aku ka hookuonoono ana i na aina aupuni malalo o ka hana hoopulapula, ma na mokupuni apau o keia teritore. Maloko o kela bila, e koi ana ia, no ka hoike ana ae o ke kakauolelo o ke keena kalaiaina o Amerika, no ka holopono o ka hana hoopulapula, a e noiia aku ka ahaolelo lahui e pahola mai i na pono ame na pomaikai malalo o ke kanawai hoopulapula ma na mokupuni apau. Malalo o ke kanawai i hooholo ia i ka 1920, e haawi wale ana no ia i ka mana i ka papa komisina o na hana hoopulapula, a i ikeia hoi ma kekahi inoa okoa ae, ke Komisina o na Home Hawaii, e wehe i na aina ma Molokai, me na aina Keaukaha ame Panaewa ma Waiakea ame ka aina o Waimanu ma Hawaii no ka hana hoopulapula No ka hoikeike ana ae i ka holopono o ka hana hoopulapula elike me ka makemake o ke kana wai e ku nei no kela hana, ua kuhikuihi ae o Senatoa Brown maloko o kana bila, i ka nui o na ohana Hawaii e noho nei me Molokai, oia ho'i, aia ma kahi o ka 650 a iloko o keia mau makahiki kakaikahi wale no 6 ko lakou noho ana ma kela mokupuni, he 38 mau hanau a he 11 wale no mau make. No na Hawaii ma Molokai, ma ka hoakaaka maloko o kela bila, aole he hookahi o ka poe i lawe i mau aina hookuonoono no lakou i haalele i ka aina, a ke mahi nei lakou me na mea ulu e iki ana ke hoouluia me ka holopono, a ke uku nei lakou i na dala a lakou i aie ai i ke aupuni i keia ame keia manawa No kekahi mahele hoi o na aina hookuonoono, ma Molokai, a ma Keaukaha, na aina i wehe wale ia no. no ka noho ana ma ke ano i mau home, ua ike pu ia ka loaa ana o na pomaikai i na Hawaii, a ua hookoia hoi ka makemake o ke kanawai, e hookaawale i na Hawaii, mai ka noho huikau ana maloko o na hale hoolimalima o ke Kulanakauhale.