Ka Hoku o Hawaii, Volume XX, Number 46, 12 April 1927 — WEHIWEHI NA HANA HOIKEIKE O NA KULA AUPUNI [ARTICLE]

WEHIWEHI NA HANA HOIKEIKE O NA KULA AUPUNI

Ilmaa ooa Malihi&i Haeohaoo a Hawaiinuieke Kiaaiaa o Hawau, a aie n |ffoa po hol oka Hale Ahnolelo |o m iiale i£lua oke Teritori o. HaI waii, a imua nohoi o feekahi pneiea iaai wihew» i akoaKOi ae ma ke kahua "Fea" o ke Aopuai Tferitarima oa baaw< ae la ua Kula ' Aaponi iike oie o ke Kolan&kauhale |o Honolalu i kekahi hoikeme poo — jk«ia loa i haaa ia roa k«ia kalaua — ikauhaie, ai &soakoa ai hoi na hau(aiaoa like ole o ea lahai like oie i )aoeaneaku «o paha i k& 7,c00 jhana3aua o oa kuL like ole o ke I kuiaoakauhaie.

I U« ooalama fa hoi soia hana wa ka aoioaia o ka Poaba, Aper la 7. a ihe mavkoi a kaiae hoi. Ma ka lfa >ra 12 Doaoi o kela la, ua wehe ia ka hoikeike pu ana ice oa uiea kanu hk«cl#r hooola ia aia na kula ;ifee >o'e oka M-»iirpuni o Oaho. a ua kip* ae la ke Kuhina K&iaia'īia | Wcrfe o ka Aha Knhma o Per*s dena lOadUdg<* t a u!aksikai i aa pua hke iole i hoa'ilu 'h e na haaoiwii» o na 'kuia like ole, aoae na mea kauu iike joU> oo hol i liuouiu ia iua na kiha'— ipai o keia oae keia kuia a puni ka i Mokupun' o Oabu. ua haaiei a« la j i . <nuUaig ina mea ai iike oie i huKoiu ia e ka -iiuua o na haueaaoa, a ma ka houhoio ana o aa ionakaaaw.ai eiMua i ka iakou mau oleio hoohoio no aa h®iu kwkie o m «i#a huouiu ia aia kela u>au ; kiUapa,i. i Uwulu ia ©ka iima |g m haupoiiaa, ua iiio ka £eia |jpk>ibi i ka Papa ukahi ,o ke ,Kuia o I W'Aiau&e, helu i ke Kuia o jiia;uula, a.p fca helu «koiu i ke Kula , e Kuuluweia.

I Ma ka papa elua, na lilo ka helu efcibi i ke Kola Hauu!f», helu elua P«art C'ty, E*a, hela eiolu i ke Kuia o Waiahoie, » nu ka papa •koio. ua lilo ao ka heb ek*hi i ke Kolt o Haunln 00, ao ka belu elua i lre KaU o Waiahole, ao ka helu ekolu i ke K«U o }P«nrl C ty. He OliiU kuii Wale »U Keia ma ua kua•tua o Oahu nel, t»<s lakou kai kau ia ka papa u ka huoulu ana i nt ha aao Uke ole, Mh ka huamana pooiela Jea hoi ma ke aoo maik»i liookah!, ua «o AkirA Ki'i', he knki uj kfe Kola c Mino», ua li]ojaia ijia— )snuh helu eHhi lo ua tii«a • hooulu jh na* kaui kihapai aua 1 iuuiagia ponoi ni. I k» hiki aaa i k& h tra elua pouoi u k.U auiuala o keUPoalu, U a hoea hoikeike like o'«. &i : iiO -kau'U iiiua ia hoi e ke aue hy™* ikeik« e ke ola aoa o ua &li; kiklko j Hawali uei aun? ua hd.ua pili Uoi i a« oln aoa o ke A.U K&i Aupwii

K&mehameha, ao tra mea lioi i kepa' hooLaaohano ia ka **Napolians o re Pakipika." Ua ial mai la na poe lehu!6hu, ai hume Ia hei oa kaoe iae db malo, »o na ' wahiao fcni me na pa'u htjla ke&ahi aō kekahl pee wahinfe oohoi me oa aahu o)e ona aoo llke oīe- ,tla hoea pu ae h no hoi kekahi poe me na feai poi anoe na npeoa kuu ia, ame keeahi «s%o an3 e ae bo hoi o ka oī« ana o ka Lahoi Hawai'i i Ka tr,aOAwa kahiko o keia Vna o Hawaii nei. Mahope ma! ota poe i nuai moa ae imna 6%e ahaifis dni e naa?. ako ana, oa lohe ia la ka h o o tra eiele kuVata tho», ae kahea ana hoi 1 u& i>oe i mua, * e moe," Aoa tsoe iho' ia na poe i he'e msa ae ma le» huakai. a la to hol 1 nnnalo mai ai M AHi me aotia m»ti koa hlki odtih, ae hoohanohano ia no hol e na 'kahili 0 «a aoo'like ole, ai lawe ia inai paha mai ka hale hoikeike tnai o ke Kuia Kamehameha. Mahope mai boi o ka Moi Kamehameha ke 'Alii Kaahomaon āae kona inaa ha-!a 1 «eahine aone n» ukaii hwnohaao uo Doi o na aiiiwahioe iike oleUa maaio ae ia iAkon imna o kela anaina eoi o na poe makaikai. e ua nui ka paipai 0 ke anaina ia iakoa, ai ka noho ana o na Aiii Kameha — meha nei ma kona pneei alii, oa jh.x>maka mua na poe buia oiapa a me ke kani pu hoi o na ipn nliuli, a he nani kft laWeiaw'e' ia ana a keia mau hana me ka maikai po, a aole hoi i hala ioa aka tcawaho o oa ano kupono e haawi ia imua o ke— kabi inaikai e iike me knle. I ka j>ao aisa o keia mao bara f ?r -- ■« '<-< "" - oaa ka aoao o ha poe Hawaii o Ke aa kahiko, aiail'a, ua hootraka na hoikeike o ū'a mea hoa! 'komo m&\ Iloko o ,EfawBli hel/'a bta rio hoi ka hoe:v ana mai o n* mieionari mua ioa i Hawaii nei, ame na j lloowana hoi o na huomana like ] j ole, ai ko lako« oeaaio ana ae imqa j lo ke alo o kela lehuiehu, aiaila, j ihoomaka ka aoo iahul like 'oie e noho nei ma Hav»qii nei» te jboosoaß& aūa no hei m;ii na p e, [Hiwaii, na Haole, na na' j Kepani, na Pakiei/ na faniol«', na Korea. nt Pototika ame na Piiipiue' \u ua aahu i:o hoi ke'a me keia iahui Ako lakou lnhui nonoi, a m hoike-1 • ike pokole no hoi i ana hinoeni pahaj j a feuta paha o ko iakou iahui pooojL I |Oa iilu keia roau hoikēlke ana o oa'J jlahui liKe o)e i ooea hookaakaa ika | tna«a o kekahi t»au. Hoa o ka Aha-| joleio o Anie"ikoj a iohe aku ia | wea "Kakau o ,ka hoku" i ko bkou |k»uiaiiio ana i keja mau olelo, | j "Aoie pahn he wahi ose ao nei e' , : ke ai keia ano hoikeike, ae.bo— j ■ ikeike ana noi keia me ktrii iahui i 1 |k,na ano >hj «uue ua hnoa kuiuma 1 |ia iakon, ae iiio «na hoi ia auo aohoj jana m» «e auo lioohuihui ia lakoa pioko oka ipoaho hook&hi me ka | m*ikai maaii Qi«. O ktii Paredßieo j w*U no paha oka Pakipika kahi e |ike ia ai ka noho lile ana o na la~> I hai kanaka malalo oka hae hou — jkahi.'

Olelo hou ae la hoi kekahi hoa o; %a Ahaolelo nui mai Waklnekuu&' OTaf, ae hoopnka ana lioi i keia eoau' oTelo me kft lv/he pn ia e na poē| iehaleho e noho ana «ifta īa wa"hl " 1 "He iehulehu na tnacaw%' 'a'u i ike ai i»e io'u m'aka poaoi \ 'hana hoikeika 'ike' ok' oia £a ai2a ; ! mftkna o Amerikfi, a ma "lekahi 1 !aoaa w«hl no hoi *Vtlbele . ■ aka, ua hiki nae wau ke hoiks aku| :tae «a oi&io ,oaaoli, okek piiha k& ipookeia oiaoli a . fco*u maka i iks m&ka ai. Aoie e i*iki ina uleio ke aku ito keia mea kau)&bao a aiau a<aka e iifc uei. V& pwmaikai wau iue ka*u wahiue i teia hoea ana mai I keia mauawa m«ikni loa, a ike kamaka hoi i kēk uiau uiea kup»naha euaoli nu a ka .m»k» e ik« a«i, 1 ap p*hfc h*. .mea kekahi e kamaiHo mai ;u*u t«ia am a iona u>it« f !ke ai. *ko « hiti i»'u e Oiauaoiu akn ī kaua iiiu«bUi ui«i« ua ui&uao uo »4iu ine* hiki e'e ke isk*l4 han* oi* aue. Eiā ua iho ta wau ! ke!a tcea kāuaVihao 00 %e **pa ia aua o keu «»ua u«<u oil - ; w»ii iwi. "0 k* „Pa«4*iaj ok# |l>»kil>lic, /f . ~ i, U« aul »t'i up auu !a kekahi poe uīiluhio» e e.ku, ak», |ba latra paha hoikeille aua i k&kahi o olt!a 6 p]Ji ana lt«ic baaa ''Ualeike 0 m Hau— jm«u« &ui« o n*J Kul* Like 01« 0 KuiauaUuh*)? e HuU.olulu. . . I