Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 7, 12 July 1927 — HE MOOLELO NO VONA KA WIWOOLE AME FINITI KA U'I O NOREWAI NA KULUKOKO EKOLU O KE ALOHA A ME NA PUUPUU GULA O KE AHONUI AI OLE KA BIPI WAIU KAMAHAO AO KA MEA HUNA ILOKO O KE KIAHA WAINA (Kakauia e Hoolaleakaukiu) [ARTICLE]

HE MOOLELO NO VONA KA WIWOOLE AME FINITI KA U'I O NOREWAI

NA KULUKOKO EKOLU O KE ALOHA A ME NA PUUPUU GULA O KE AHONUI AI OLE KA BIPI WAIU KAMAHAO AO KA MEA HUNA ILOKO O KE KIAHA WAINA

(Kakauia e Hoolaleakaukiu)

Ua natia mai lo ke kahunapule a oielo mai la. Ke maLao nei au he kaikamahine waikai loa oe a e liio oe i mea malama ina mea a pau maioko n*i o ke? Kaahu a m« na wahi a pa« oka luakini ne!. Ke hookipa maiuei au u oe, aole eu hoolimalima no ka hale, a o ka bipi waio e ioaa aku ena ia elike me; koo makemake.

Haawi ia mai k koine; hale a mi ka bipi waiu naoa, a hoi aku la k«ia a Loho iioko o ka hnle oae na pono a paa. I kekahi la, oiai o Fin!ti e owi ana i Waia o kahi b;pi waiu ana, | afa bof. ku tnai 1« uhwaho o ka pa ka eeakai uoi o ke kulaoakau—hale, a ike mai ]a i seia kaika — mahine loa ole a o ka mua loa hoi ant i ike ai h puni o A!ebione. E lrf lra!kamahine u y i luaole, e oluolu mai e hoilauna aku au ia!u iho ia oe, i pane mai ai ka malui «tti, Qw*Vn ka oaakaioui o ke o Kipiaea uai* * ~e hele *|m au e uaua i ka noho aua o o« ka&akr, a me ka m&eaaae o ke ko)«aak«oh&le voni o a o. -***o aei auT tln, ana oo&i ia'o* aoe, he mau hoaloha kaua, wahi a F.—, aiti i paue aku ai. Aoie h»* enau hoaloha wale no, ake, e noi aku au īt» oe e ae' mai e lilo 08 i wahiae aiare ua'e., Pehea ia.? wahi aka makai uui, He ae uo au i kau u<?i. lra uat» e hiki aua ia oe ke trehe i kou mai kou paa aoa 1 ke o ka puka o kau halfektt|f, alaila e ae uo a u e ojare ia k&ua. 0a *e kuke mai la a kouio uiai ia a heie aku la a ku ma kahi o ka pu«« o ka halekuke. 1 H« poheoheo kupaian&lia ke!a» ! Iha au e kaiioha e paa a paa tos, e hooko ia aaa ia unaoao ake aa uei hoi oe, a heaha la hoi, e hooko ia no kou i&akeauake ke hlki ia oe ke wehe « kaawale keia poheoheo. Hopo koke ako )a no ka mikai — uul a paa, a ia ira, kahea ae la o Finiti, e ka makaiuai* e pa* kou iima i ae poheoheo o ka puka, « e poheoheo e paa oe a paa i ka lieoa. 0 ka m«kaitiui, a e ke panipuka e hana oe i kau hana i kauoha ia a!, O ka ws koke uoia o ke panlpuka 1 olepeiepe ai me ka eaakai nui u& paa ioa ka iima i ke poheoheo o ka puka, e olepe la eoa iloke iwahoKe husi ala ka mak4nui īka lima aohe he heuo iki a hala na hora elua a kahea aku la o Fipitl, e k.e oauipuka ua oki, a e ae poheoheo ,e hookuu ae. a hemo ae la ka oiakai noi, a holi ae la a hoi a pau aku Ia ka i«e ia ana, niai, ua hiiahiia loa

oia uo keia hauaia aoa ouo, I ka makaiuui i uuhhoi aku aī a ho> me ka Luoakaoawai, a hoik* ak«i la oo kooa hui aoa me kekahi > kaikamahine u'i loa, m& kahi o k&! halepule Katolita uaao aku uei o kal kuianatrauhai6 he eiua mai «ku, ua uoi aku au iaia e mar« ia, t»e i'a» ua hooie mai oie. | Qiv»i koua iuoa? i oiuau aku ai ka Luoakauawah Aoia ao i uiuau , aku i ka inoa» u ka f Q wate no o ke uol aku e m«r« !a niaua , a maho]k hoopooopooo ka i&oa, o ka ae mal 10 ka mea oui ooU. |s©k#iaakcoa o k« aakamui l 1 ka u'i ioa oie o ka wtbiue opi<>, 1 iiam i ko.i ul&I i ka i wti ¥ %th e Ike I leia wat!i;fc u't loa a ka makaloe? e akeua z*f' iio ka n*i paleua o!f o kfifc M*ka»jliit tīi fi ♦ ■ v i

I k« hoe» «q* «iū o ka Luna— k*n<wai i knlii o Kipiaea, l*hi a ka makpft Pb*oe F<<ta Oliwa e"D3ho aūāi a o ke kaHompule hoi • fiSft)aaia anii iu» pi|»jina la» o ka TCkalfs\fl KatoHta Rome. > A.maloko d pa-hale, na ik» aiu 1« oia i opio u'i ltiaolee owi aea i ka bipi waio, u'i io ne, a ua polplel io no ka akena t kft,m*Kftinul r ijjs ka u'i maoli ao. ka wahiue opio u'l luaole, e ae ib*i ia'a t koaao ako ooaloko e «ou pa nei, a na'u e kakua eku i« oe J ka owi aoa ! ka waia o ka bspj waiuinaika!. P*ne ak.o la o Finit* f aole hīki kak«lii mea be uwi i ka waiu o keia. bipi, he hnhulna oia. Owau wale imkanaoeeai oaakemake ai, a ua aa iaia i mea nui loa, me he ala owau a meia hookahi maua. Ki hoi paha, aole oe i kupono o kaa hana ia o ka uwi waie, ha kekahi kanaka kaawal#» e hana i keia hana aole nau.

M He wahine u'i loa oe a'u e ike uoi aohe lua ma ke aupnni a pas o Aiehioaa a punī, aole kupuuo ia oe e noho tna na haie haahau, o na. hale kakela a me na haie Towexa kahi kupono loa nou e ka opio u'i luaole a'a e ike nei*" Walii a ka Lunakanawui. "Owau ka Lunakanawai Kiekie 0 keia kulanakauhale, a ua'u e iiookolo&olo nei i na poe a pau 6 haihai ana ī na kanawai o ka aina, a he mapahoi ka'u oleio hooholoj ke hooholo me ka iua ole a hiki ole | ke wehe ae," wahi a ka Lunakan»-] wai i hoomau inai &i i ke kauaiiio| aua i ki wahine opio. j iiolaiia, e noi ako ana an ia oa «! lilo mai i wahine mare na'u, ina he, mea ia nou e oloolu ai e ka wahiue opio a'a e ike nai i keia hore. j Pnne aku !a o Finiti, He ae no! aa i kau noi, ioa e hiki i* oe ke wehe i kou lima a hemo mai koi? «ria i ka htoeto o kuu hlpi waiu. 1 t*>« aole 4 hik! ke hemo mai koaa huelo ae, alaila aole kaua a mare j • aole hoi au e lilo I wahine nau e ka a3«a mahaloi* ke kahu e ka '&«?• • •• koke ma! la na Luoa-—j nei, a tTopn"ko¥e £kn la fj huelo oka bipi a paae lal o Froitī, eka hoelo one —palai, | e paa oe a paa i ka Knaa o ka Lu— nakaoawa! a e ka T.unakar.«.wa!, e' psa oe a paa \ka h«eto o Hont 1 a e ho!o aku oe e kaspuni j| ke kolanak&uhale no elua ouni a' hji m«i i ko k'aua hjme nei me ks hoomaha ole. \

Ia uoAuawa kok* ao i kua p&ul aku a| ut bipi waiu uei i k& liok| oie ka hiki ole ibo i ka Luoa kannwai ke hoolololia a ke *rche ac| i kona l!ma I *& paa gua 1 k& hudo| oka Hpiwaiu kam&hao uui «&lt. lioko o «lua puai o ke ku 'auakanhale a ku aaa ka bipi w&iu « kahe* ako 1« o Fiaiti e hookuu i ka liiea o ka Luoakaaawai, ai kt Uemo aau ua hele |iqu aku U ka L\ioakauawai a uaiowala aku i* m« ka hilahiia uo kooa laweia aua maioko oka kuiauakauhaie e paa aua i ka huelo oJsa bipi waiu. Kabi i laki ioa ai> aohe poe i hoomaopopo i kela mea . e huki !a nei i k«ia bipi wahine kaaahao, a om ka a* Lunakaoawai uei i piha toaaiika nkiuki a rce ka plha kukehalake o ka piha in&ina no kona hoohaahaa loa h ana e kela kaikaoaahine ana i manae ai e lilo inai i wahine nana, eia kā be aau hana ko i ka hoohoku a hamaba<tu-

Hhl» ae ]a be mau heb«doam # A ia hoi he.k mai la ku k«huQ4pule Oih a a kauoha mai ia i& Fjj6iti booaiakauk»u i ke ku#hu a uie a h ihoiho kokui a e ho'a aku iua ih w | iho knkul e ku poai aaa maluua ke kuahu a e huoaaakaukau iua kiaba uaare oiai e laiea ia aua kek&hi Uiar t haoohapo loa uo ke kdki, ekoiu e ka M»toiw Loie o ke kulaau' kauh*le o Kipieea oel, ica keia *w«lea hora 12, O ka wnioa maikai !oa helu ekahi, oia kau e haawi ai ina mea coar«» a oau poooi oo e haiwl aku e kuu kaik«wah!ii£ am>kai t a t aahu ia oe aue ka uhimaka o ka wauaioio* he T>līkioa no ka Hoiee olia * Aol« i pas