Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 11, 9 August 1927 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVARESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home ME RIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVARESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home ME RIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

MOKUNA XVI KA PIOO NUI MA LADANA, KUU HOA AOHE AE NHI, LIULIU NA MOKUKAUA AUPUNI ke kaua moana kamahao

Ikamaalo aha ae o ua ilio nui puhuluhulu nel ma kela mau aek&i, ua ike aku la ua ilio nei i ks lana hele mRi o kekahi mau kino kanaka maluna o na a!ea!e kai eae mai ana īka ae one Ia manawa no i haaiele ihr> ai ua ilio nui nei i kona wahi e ku ana, a au aku la iloko o ke kai no kahi o kela mau kino kanaka ana i ike aku ai e lana heie mai anaI kona nu a"na a hoea i kahi o na kino e lana ana. ai kaialupe ia mai hoi e na a!e o ke kai, ai ks loaa ans o k? kino mua ua kaialupe mai la ua ilio nei i ke kino mua a hoea i ke ae one, alaila, hanuhanu iho la ua ilio nei i kela kino kanaka, alaila, nanahu iho la oia ma na aahu o t ua kino kanaka nei, a huki aku la malalo o ka malumaluo kekahj kumulaau e ku koko mai sna. Ma keia wahi ua hanuhanu hou iho ia oia i ua kino kanaKa nei, alaila, haalele iho la ma kela wahi ana I waiho ai ? a ho!o houj ākulaoiii kahakai, * au hbuj aku la iloko o ke ka ; no kahi o kekahi mau kino e lana hele mai ana. Loaa aku !a iaia kekahi kino kanaka hou, ae like no hoi me kana i hana ai i ke kino mua, oiahoi ke kaialupe hou mai ia kino ke ae one. A waiho ia kino ma kino ma kela ae one, alaila, kauo hou aku Sa no no lalo o kela kumulaau, alaiia, waiho hou m i kela kino kanaka, a holo aku la no i kahakai a au hou afß la no e kii hou ana no i kekāhi mau kino kanaka e lana hele ana. a pela iho la ua ilio nei i hana ai no na kino kanaka e lana ena maluna o ka ilikai. E like no hoi me na hana ana a ua ilio nei i na kino kanana mua, a pela no hoi oia i hana ai i na kino kanaka hou ana i lawe mai ai i kahakai? A mahope iho o kona hana ana i kela mau kino kanaka, alaila, ua nalowale iho la ua ilio nui nei mai kela wahi maiHe elua paha hora mahope iho o ka nalowale ana o ua iUo nei, ua hoea hou mai lft ua ilio nei me ka ukali ia mai e kekahi wahine kino ano pilalahi loihi, ae haule ana hoi kona owili lauoho lupalupa raa kona mau klpoohiwi a haia loa aku ma kona kua v He wahine h*i o na ano lelei— ona o kona mau helehelena. E aahu ana ua wahine ml i kekahi lole silika ulaula, a he papal® ano muouou o ia ano waihooluu like no e ktu ana miluna o kona poo, a he kaei liu'all i hoonani ia m« ke gula e kaei ana ma kom pahika.

Hele mai la ua wahine nei a ike mai la i kelapoe kino e waiho ana malalo o kela kumulaau, a ma kahi hoi a ka iiio nui puhulu hulu i waiho ai ia lakou, e like no hoi me ka kaua i ike mua ae nei kuu mea heluhelu. Me na helehelena ano kuoo, he'e mai !a ua wahine nei a ma kahi o na kino kanaka e waiho' ana, alaila, kukuli iho la oia ma ka aoao o kekahi kino kanaka e waiho ana, a haha pu iho Ia i ka poli o kela kanaka. alaila, puana ae la oia i keia mau olelo iaia iho. s 'Aole ? haalele ka uhane iaia. Ke uiuiki nei no k& ke ola iloko o keia kanaka ui. Oke kanaka keia a'u i ike ai ma kamoeuhane ai aneane eha po i hala ae nei. £ like no me keia a'u e ike nei iaia." Hoomaha iki iho la oia no ke— kahi manawa me ka nana pono ana maluna o na helehelena ui o ke kanaka opio- A ika hala •na o kekahi mau minute o kona nana pono ana i na helehelena ui o k«ia kanaka opio» alaila, kamailio hou ae la oia i keia mau olelo. •'O keia kanaka opio aku ana ka Moi maiuiia o keia mokupuni, ao ka mokapuni hoi a Sieia i noho haaheo ai me ka manao haakei ame ka naau hookiekie. Ua palekana oe e ke Alii o keia mokupuni ma keia mua aku, aka a ia no nae ma kou maa heie - helena e kanaka opio ui, ke hoike mai nei he ipo kau f aloha ai me kou naau apau '' 1 ka pau ana o keia mau olelo ana aua wahine nei, ua ku ae la oia iiuna a hele aku no ioko o ka uluiaau nahelehele e ku koke ( mai ana, ai koaa huli hoi hou ana mai e paa ana ma kona lima kekahi pupu iau-iaau. laia i hiki ai ma kahi o ke kanaka opio e waiho ana, ua hoopili iho la oia i keia pupu-lau-laau ma ka ihu o ke kanaka opio, Ai ka hala ana o na minute elima paha o ka hoopili ia ana o kela pupu-iau-laau, a ia hoi ua kaakaa ae i» kona maa maka, a ua ikaika ae ia hoi kona hani. an», a kamailio ae la oia i keia mau huaoielo me ka leo ano nawaiiwaii no. *'Aievaire Alavareza, kuu aioha pau ole " I ka !ohe ana o ua wahine ano leleiona nei o kona mau hete— helena i ke*a mau olelo a ke kanaka ui opio, ua ku ino ae īa a paa ae !a kona lima poo, a hoopuka ae la oia Neeia mau huaoielo"o A!evair« anei keia, ke kaikamih?ne a A!avareza o Se~pania, ao kuu kaikunane hoi, ao ka mea hoi a'u i haalele aku ai iwaena o na huaohia pomegerane o kuu aina hanau, a auwana mai ?a boi wau ma ka poai akau nei noka nani o ke Akua, 0? E Alevaire!! Auhea la oe. Eia kau a!oha !fe me he bebe ala ma ko'u mau lima." A ia manawa i huli iho ai ua wahine nei i!oko o ka aahu silika a kamailio hou iho la i keia mau ole!o I ke kanaka opio # waiho ana imua a kona alo. "A e kuu hunona, ae, he hu— nona hoi paha oe na'u, oiai, oki wahine au I kamailio ae la, he hua ia mai ka puhaka aku o Alavareza ao kuu kai—. kunane hoi. "Pehea la hoi oe t hui hou ai me kau aloha? H ke ke keiki owai kou ino*?" Me he a!a ua lohe ano ko!ia!m ae la paha ke kanaka opio i keia i«3 oinau o ka wahine nana . hoohanuhanu iaia me keia pupa ma-la»u, a ua kamailio ae 1& oia m% ka puaa&iawele i kti& mau olelo m.e h \m naw&llwali

"0 Walter (Walaka). Ae, e kuu mea heluheiu maikai o Walaka io no keia ka ipo aloha a Alevaire, ao ka mea aloha hoi &na i hoao mai ai e imi ma ka īii hualala oka moana kai akea. A oia 119 hoi kekahi 0 kela mau kino ajka ilio 4 npiau i kii ai e lawe mai iluna 0 ka aina maloo, ai lawe ia mai hoi no luoii. 0 ka mokupuni 0 Siela, ke Aliiwahine hoi 0 na powa. Nolaila. aole. paha a kaua ninau hou ana iho, e kuu ; hoa ahai aholo 0 keia ; moolelo kamahao 0 ka Ui Hapa Paniolo o Sepania, oiai, eia la 0 Walaka i kela mokupuni, a ma--lalo hoi 0 ka malama ana a )*a Makuahine Hoahanau 0 Aievaire Ma keia nee ana aku 0 ko kaua mooleio e ka makamaka helu— helu o keia nanea kamahao, ua ike aku la kaua i kekahi mau kiko waena c keia mooielo. O Alevaire me kona makua— hīne ma kekahi mokupuni .nani, ao Pablo hoi ma keia wahi mo— kupum 0 kela punawai pipii kamahao, a he wai hoola hoi i na palapu me na luhi oke kino, ao ka mokupuni paha i kupono ke kapaiaaku "0 ka Mekupuni 0 na pua kamahao." Ao ke kolu hoi 0 Waiaka hoi ma ka moku—» puni 0 ke Aiiiwahine 0 na powa

o Sieia. 0 ka hoihoi ana ae i keia mau kino ekoiu e ku nei ma keia mau kiko ekolu @ iike me ia i hoike ia ae nei, oia aku ana kekahi ma — lielo ano nui o keia moolelo o! kaua e kuu mea heluhelu e hoo— i hiaiaai aku ai ma keia mua iho. Aka nae hoi 4 mamua hoi o ko l kaua hehi ana aku iluna o keiaj papnhele hou. ht mea paha ia kaua e kamaiiio iki uo k&\ Moku lago. ao ka moku Naiokiko, hoi, ame na mok e ae iloko oi ka aumoku malaio o ka noh« hooke'e ana o "Ka Huihui walua o Korodova, M i No ka ra*a pili i ka Moku ua holo-a-ia aku 'a oia iioko o ka, opu ana ole o ka moana, a Uj&j pakele no nae ka hapanui o koiia i mau Aliimoku me na iuina lehulehu, a ua pae no hoi lakou ma, kekahi aoao o keia mokmpuni aA!evaire me kona makuahine noho ana. 0 ka moku hoi e noho hooke?e ia ana e Kapenai Makepaa, ua pae olulo aku la na poe oluna oia moku ma ke kuaau' oia mokupuni hookahi noAo na moku e ae elua e hookele ia ana « kekahi mau Aliipowa, ua holoaia aku la laua, a ua nalowaie pau ioa ao laua mau , kanaka me na aliimoku oia mau moku. o na moku hoi 0 Kauna Ele<— ,miauie ko ka J*ede Varelia, ka kaīkoeke hoi o Aievaire. a pela pu no hei me ko ka Lede Vene— tura, ao ke aikane aioha hoi a ka l!i AieYaire t ua pae maalahi aku la lakou ma na wahi iike oia 0 Norewai me ka palekanaHe mau la mahope iho o ka pae maaiahi ana o na moku o, Kauna Eiemia, ka Lede me ka Lede Veneturā ma #a 4 kap&kai o Norewai, ua haaleie, iho !a lakou ia mau kaiauiu o Norewai, a hoi loa aku ia no, Enetani. Ua manao iho ia lakou apau, he makehe,wa wale no ka hoomau ana aku i ka imi ana ia 1 Kauna Walaka, a me kana wa<~ 'hine hoi o ka Lede Alevaire 1 A!avareza. i pau) He olai ikaika t ae i» Hilo uei ma ke kakuhiāka o ka. Poakohl rse:, āole nat ho: lie iiiau poina i hoohauā iā. He hoāia Ijj. amoa paha keia uq k& Luahmeo lta iiia o Huhummu, u &kt ie& kuk&»& pūM hu ;.oi. u.&l i kom HaMiii ©* ui ka luā &. Kil&m .