Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 13, 23 August 1927 — KA WANANA A IA KAULA [ARTICLE]

KA WANANA A IA KAULA

I ka wa kahiko i hoike ia iloko oka oīelō a ke Akua, ua hoike ia ka boea ana o na Kaula wahaliee, a hoike i ka la'kou mau wanana oi'aia ole i inanawa, a ua ahewa ia tio ka lakou man wanana aua e ke Akua, aole i lioike lakou i na niea oiaio a ke Akua i uiakemake Si. Ua hele mai nei kek?hi Kaula tnai ka Mokupuui mai oOahu,a ua hoao e wāuana ae no ka haule o ka Luualiomalu Samuela Mahuka Spencer, ao ke kumu ka ōia hanle ma ka wanana o keia Kaula Rev. Jatnes Akimo, 'nō ke kokua kā o Senatoa Desha ia Mahuka, a aole nāe ua nei mai Oahu niai 1 hoi'ke 'aa 1' ka molio e puka ana ma ka ■ makalua o Sam Mahuka Spencer. ī ua uo h«>i- ma fu wahi Ia pau kana wānana aaa uo ko Sam MSpencer, alaila, o kona kuleaua uo :a e hoike i kaun mau olelo wauana, aka, aoīb naē pela, aka, ua kamdilio akn ]a oia i na inea oiaio ole. T7a kamailio oia imua ponoi o Banada Kelekolio ine ka lohe pu ia mai no boi e Hon Heibert Ahima i keia mau olelo auo ai kupōno ole lioi 1 kolia kuīana e paa nei. Kia ua mau ole nei. "Aole e puka aua o Sani Spencer, ae hauīe and sia ma keia koho barōta e hoea mai aua, oiai, eia 5 Deshfi ke kakoo nei ia Mahuka. Kia paha kō waln'ne e Kelekolio ke ke kakob net la Mahuka. K oklo aku oe i ko wahine, aoīe pouo oia e kakoo i ka moho a Desha e kakoo ana, ©iai, mai pau oia mai kaoa hana mai mamuli o ke kue o Desha iaia, a imi i mea e pau ai o MrsKeīfkoīiō mai kana haua mai, ae ole o Seufttoa Makauani nie Seua toa L. jiu!d pakele «i ko waliine mai kana h&na mai, noīaile, aole he mea kupono i kāu wihiue e kakoo i ka moho a Desha e kakoo ai". T ka lohe ana o Bernard Kele— koīio i keia mau olelo uiai ka wah? pono? mai o keia "Kaula Wanaua'' mal ka Mokupuni mai uei o Oahu, na īiīo i mea hoohuoi i ko Keīe— koīia mauao, a ua hoi oia a hoik€ itmiß o kann wahiue uo keia mau o!e!o a Rēv. Akin?s. A inauolioi t lioike mua Ja māi keia mau !**0!e!o ano pekapeka oiaio ole aka Ho% Kahttnap\ile i kouā Hoā Kshtiuapule i ka manawa o Aklm 0 t Hawaii ttei, a mamaa hoi o kona kau aua t ka Mokuāhi Haleakala c jka !a SabBti aku nei, i na īa ua ike [ia ka mea eiaio o ke ; r. mau olelo i pekapeka a keia Kaula wanaua oiaio ole o Oahu. Ma koua kulaua "Kaula wauaua'' no ko Sam M- Speucer hāule ma keia kau koho bārota iho ē hoea mai aua, o kona leuīeaua uo iā t wanau« ai, aka i kona hoao aua e pekapeka me na oīelo oiaio oīe, ae ao hoi i k» lioloholō olelo i mea*e hookuee XI i ua Hoaaloha kahiko, alaila, ke kuni nei makou iaia ka olelo āku taia. "XTa kauiailiā oia i na oīeīo oiī»g ole, a koua uhane no i ike ai āole īoa he wahi huua o ka Qiaio iīoko *oia mau olelo aaa e piīi ana i ka hoao o Desha € hoopau ia Mrs. Hannah Keiekoiio mai kona kuiana h«na e aialaiua nei iloka o ke Kaīaua nie ka inai — kai maoīi, 'ae oīe ka o Senatoa Makanani me Seuatoa L. 'JuJd, a pākele ai o Mrs. Keīekoīio inai pau ika haua mamuīi o Seualoa Desha, Pehea !a ia a ai keia Kahuuapuīe opio e kāmaiīio i ka mea oiaio ole? Aoīe īoa lie ma — iiawa iloko o ka Ahaoleīo i Idwe iā ae ai k5 inoa o Mrs. Hauā Kelekoīio e noouoo no kona kuīana « paa ana malalo o ke Kaiana oki Mokupuni JTui o Hawai'i. I na ne e imi iā akti k* Moolelo o ka Ahaolelo 0 k« Hale Seuate, aole loa e loaa Uoko o ka moolelo oia hal< keSfahi mea pi!j i ka boao o Desha e hoopau ia Mrs, Haua Kelekoho kona kulaua haua e paa nei. i Aole i inaa o De."yha i ke Hawaii mai kō lakou mau kulaaa j paa'aea me kft maīkai, aka, ok| i ik': ia i ka manawa I hoao i| kekahi uiau | o aa. S*natOi» puiubtls

Akiiuo, o Desha ka mea i paio 110 ka poiio o kelā mau Hawaii i ti— paku wale ia nie ka hewit ole mai ko lakou e paa ana. Oia ka mea oiaio loa, ai paa uo iloko o ka Moolelo oua hana o ka Aba Seoatoa. I ke-oki ia ana iho nei o ka uku o kekahi poe Hawaii e paanei i ka hana maloko o Keeua Auhau like ole o ka Mokupuni o Hawaii, o Desha k a hoea imua o, k« Kiaaiaa uie Eam M. Spencer e uw»c uo k«i* poe 1 oki wale ia ka a k e Seuatoa Akina me ka hewa oie. Aōle waie no keia o ka niua o ka Rev. Jatnes Akimo hana aua i keia ; hanā pekapeka i kon ahoa Kahuuapule, akā, ua hana ike Kahu o . Kawaiahao uia Aiuerika. 1 na i kanalua oukon i ka oiaio, alaila, e l niuau no oukw ike Kahu o Ka- | waiahao no ka oiaio a oiaio ole e puka nei ma "Ka Hoku o Hawaii" alaila, ua hawama na kolamu o ka "Hoku" no kaua uiauao pane, Aoie makou he Kaula, a aoie no hoi he keiki na ke Kaula, aka, ei& ka inakou e hoike aku uei. E hooiohe mai nō ua Kaula nei o ua Paii Kooiau' a hoea i ka la koho, ae ike mai ana uo oift .tua na iono iloko ō na nupepa "0 Mehuka kai wae ia i Moho ma ka aoa Hebu — palika uo ke kulaua Lunahoonialu o ka Papa Kiai o ke. Kalana o 'Hawaii. Hoolohe hou mai no ua Kaula nei o ke "One Aialii o Kahuhihewā, a hoea mai ka la 8 Novemaba (Ke wae ole ia uo.oM«huka a puka loa uo i ke *au wae koho wae moho) oili hou aka āna no ka inoa o Sainuela M&huka Spencer i Lunahoomalu no ka Papa Lunaki«i o ke Kalana o Hawaii. Oiā ka hoike Ia ana Ouli hiki muā o ka īuanawa. Aole i tn«oi>opo Iki ke kuniK o 0 keta hana atio pekapeka X Rev. Jai«es Akimo \ konn Hoi Kāhu — iiapule ina ka Mokupuni o Hawail, a-mea paha ua k&eoeo palia no ka haaw! ele ia ana aku o ka Awai o HaiH faia e halolelo, oiāi. ua hoomaoe a! &t» ola ko T u hoea a hoeā ole paha niake Sabati ana 1 hele aeai i ka pule ma Haili ma kft Awai o Haili. Oko ke Kahu o H«iH kuīeaua no ia, a aole hoi { ni«a ke Kahu o ka maliaoi wale aku iko hai kuleana me ke nol ole ia mai. Oka rula hano—hanoiao ia o ka OihanaKahuuapule aole e mtoi wile ak« t ko hai ku — leana tne ke noi ole ia maf Hatiolt no makou t ka lioike aku, he wahine opu"» o Mrs. Hanuah Kelēkolio a makou 1 malialo uui ai, ahe kaikamahinē' Hawaii hoi i 'hooikattA me ka hoomauawauui e ( loaa iaia keia maka l, kau ma ka aina makua o Atnerika. Naua | ponoi no i liapai iaiS iho a loaa j Ikeia kulaua i hiliuai nui iā, J Desha paha ka mea hope loa e. huki mai f keia'Kaikamahine Ha— wāii a ka lāhui Hawaii e haaheo aij no kona kulana mak&ukau lo* ma kana hana e lawelawe nei, |