Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 17, 20 September 1927 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVA RESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home MERIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

* MOKUNA XVI

KA PIOO NUI MA LADANA, KUU HOA AOHE AE NEI, LiULIU NA MOKUKAŪA AUPUNI KE KAUA MOANA KAMAHAO Hoomaepopo loa iho la lakou i kā miāiona a ka ilio, ua make * māke ia lakou e kii e manele mai i kekahi poe i hoeha ia r paha f ai aneane no hoi i ka niEke, aka, g kamau iki ana no hoi ke iloko 0 lakou- I ke ala ana ae o ua ilio nai mal kela moe ano nalawli. wali loa ana, alaila, ala ae la oia a hoomaka ae la e hae- me Ha ikaika, a holo aku 1a iwaho o ka puka pa o kela papu, a hnli la ihope me ke aoa mal a me he ala e koi mai ana e hahai ia akn oia. Ua hoomaopo loa„ ae 1a na Aliikoa i keia mau hana a kaj ilio nui puhuluhulu a ka wahmei okaaahu aahu ulaula, ua ms- ; kemake koke ia ka lakou mau. kokua ana no kekahi poe pilikia, nolaila, ua hoouna ia aku la keia mau aliikoa elima me koa he iawakalua e lawe hoi i na pono kokaa no ka pde 1 hoopolno ia paHa, ae lawe pu anahoi me lakou i kekahi mau mea paahana hoopa\de ola. A oia keia poe a kaua e ka mea he. luhelu i ike ae la e hoea aku ana i kahi o ka wahine o ka aahu ulaula e kali mai la. I ka hoea ana o keia mau Alli koa me ke!» mau kanaka koa he iwakalua f kahi e waiho mai ana ke kino make o ko lakou Moiwahine Siela, ae kiai ia ana |hoi e ka wahine o ka aahu ulaula uā hoohikilele maoli ko lakou mau manao, ma ka ike maopopo ana aku i keia kino make i hoohiwa h?wa ia i iia pua o na ano lik e ole. oia no ka Moiwahine maluna o lakou apau ma kela mokupuni ua lilo maoli no i mea hoopiha ia lakou me na manao hoopihoihoi. Ua halawai pu ae ia no hoi !akou me ka wahme o ka aahu ulaula, a nana hoi i hoike mai ka moolelo o ka loaa ana o ke kino 0 ko lakou Moiwahine iaia, a me kona hoao ana hoi e hoola iaia, 1 na la hoi he wahi hunahuna kekahi o ke ola iloko o kona kino, a me kona hoike pu mai no hoi i ka loaa pu ana o kekahi mau kino make e aku, ai halihali ia

Huli mai la ua wahine nei a kamalilio mai la i kela poe Aliikoa i keia maū olelo"Eia keia kino a oukou e iK e nei, ae oluolu oukou e lawe pu aku aku iaia no ko oukou hom e noho. 1 hai aku wau ia oukou e a'u mau keiki, o Sir Walaka keia 0 Enelani ao ke kane mare hoi a ko oukou moiwahine i hala aku la ma lsela aoao o ka make. Ai mea nae no oukou e k?nalua ole ai i ka'u e hoike aku nei ia oukou no keia kanaka opfo, * oia hoi ke kane mare a ka MoiSielH, eia mai he pala" pala i kak*ulima ponoi ia e k a Moiwahine Siela, a oiei no hoi na kamaaina oukou i kona limaka. kau. E nana pono mai oukou i keia limakakau i kakau ia ma. luna o keia ilihipaMe kela mau olelo a ua wahine nei oka aahu alauiā, ua unuhj ae !a oia i ke?a apaha ilihipa mai loko ae o kona poli, ao ka ilihipa hoi i loaa ai iaia maluna o ke kino oka moiwahine Siela hoike mai la oia j kela palapala ilihipa 1 kela palapal» ia lakou pakahi. Nana !ho la lakou apau i kela palapala ilihipa, ai ko īakou īke maopopo ana, ua ike io iho la no lakou i ka lima kakau !o no o ko lakou Moiwahine, a na kona lima ionoiJtakaui kelā mau olelo maluna o kela palapala ili-hip» Mamuli o keia hoike oka wa hme o ka aahu ulaula, a me keia hooiaio hoi a iakou e ike taaka nei, noiaiia, ua hoohoie iho la lakou e hoolohe aku i ka wahine hoopahaohao o ko lakou moku pani. ai kapa. ia hoi e lakou apau. "Ka wahine hoopahao. hao oka aahu ulauia." Ahe n*ea kupono ia lakou e hoolohe aku i na olelo kauoha a wahine oka aahu ulaula. Ahe mea kv>pono ia īakou vv hoolohe aku i na ole!e kauoha a keia wahine o ka aKl\u u'aula. Kamaīlio hou mai la m wahine nm o ka aahu ulaula i keia mm olelo i ua poe AUi koa nei. "Ma ko oukou ike ana i keia paUpa'a ano kamahao, ai kak§u ia hoi me ka lima" kakau o ko oukou Moiwahine i hala i ka make, a ma ia mau oleto'o keia j pa!apa!a ilihipa, ua Hio Keia ka-1 n&ka opio kanaka iii i Moi oukeu i keia la, ae pani ana hoi ma ka n.akalua oko kakouJMo ? (

wahine 1 haia aku !a i ka make. EĪ* k«ia «*»« Aiiponi holooko malalo o ks matiß o keia kanaka, oiai. oiS nei k'a hooilioā o kaim wahtt\e i make aku *a. No'u iho \rahiJhou a ua wahine nei o k a aahu i kamailio hou niaj a : . ? ' Ke hoike atu nei \van i ko'u iuaiiao ia oukou e Al|iJso_a, e waiho jmai oukou i keia - kBiialja ma ko'u liuia, a uā'u hoi e lawe iawe lapaau akn uialaua o kpua kiao nawaiiwali a hiki i ka tna nawā e hoihoi ia mai ai kona ika{ka kino. K hoomaaao pu no nae oūkou i;i manawa hookalii. Oii* «ei ka Moi okeia Anpuni mokupuni 0 kakou." I keia inānawa i pane insi ai ke_ kahi allikoa ininā o ua wahihe nei o ka aahu ulaula, Ua ike no oe e ka Lede uiaikai, he rula paa ai ole he kanawai paa xjO ko makou laliui kanaka, ok« kanaka a wahiee pahi ol o ka ik*„ ika, ke »koa hoi| a he aiea ma kan ote hoi ita hak«ka ana, a fee Ipea hoi aia ka lawelawe ana i na a kāua, a oja ka mt% e lilo '1 AUi m a maluua hoi oko «akou Ikkui-keuak*, tS pa« na l»oe «;>4« 0 k«ja lahoi kanaka mS We ma rul« pal loa. Aol# i pa«

mai hoi e kena ilio punahele no nka o ka aina, a he mau kino no hoi i hala loa ke ola ma kela aoa® o ka muliwai o ka make, ai hiki ole hoi i ke akamai kanaka ke hoihoi hou mai i ke ola iloko o lakou. Hoomaka koke aku !a ua poe koa nei e liapai i k« kino make oko lakots Moiwahine Siela, ua elakai hou akti la ua wahine nei 1 keia mm AHikoa i!imaf kahi • waiho ana oke k'mo o Walak* ao ke kanaka hoi S loaa aku e kamau no ka ke ola iloko © kema kftto.