Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 18, 27 September 1927 — Ma ke Kauoha KUAHAUA [ARTICLE]

Ma ke Kauoha

KUAHAUA

T£e hoolaha ia aku keia ina me ke kuliikulii 0 ke Pauku 9 o ke Kanawai i Hooj>oaopono hou īa o Hawaii 1925, e malama ia ana he koho barotn nui no ke koho ana !na t,una Kalana no ke Kalana o Hawuii, ae malama ia lioi ma ka P©aon<> a uia ka la 8 o ()katoba A. J). 1927, ma ke Kalana holookoa 0 Hawaii, a mawaena 0 ka hora 8 a. m, a hoea i ka hora 5 p'm. *Na Luna Kalaiia e wae ia mai «na 1 kela me keia aoao Ealaiaina mai elike mē ia ē hoike ia malalo iho nei. KALANA O HAWAII Hookahi Kakauolelo jdoo2ahi Makainui Hookahi Lnnahooia Hookahi I'unku Ehiku Lui:aa.fek»sinana elike noe ka hoike eku malalo iho nei, Ekulu (3) Lunamakaainaoa Ap«~ na Eiabī Ekeiu (3) Lunaeuakaaiuana Apana Kiua Hookahi 0) 00 ke koho lau)a"ia, a h? eonu Loi u:au hoa 6 ae he iala, ao ka *>biku hei, ae koho lanla i* aua hoi, uoa ke anp akea nua ka oiokupuni holookoa, a oia ka Lunahoomalu o ka Papa a Mana Hooko hoi o ka Papa Lunakiai. O na Apana Koho Barota Lunamakaaiuana, lia uiaheie kohoame kahie koho ai, oia no na wahi e hoike ia iiei malalo' iho. APAXA KOHO LUNAMAKAAINANA EKAHI, KA HAPAMUA ONA APANA KOHO SENATOA

Apana o PUna, Hilo Hilo Akau anii> Hamakua, Mokupnni a Kalana o HawPii. Mahele Koho Kkahi Kal&pana O kela nialiek- o ka Apaua o Puiia, ma ka hema āku o k'eaau, & komohana hoi oka pa lena o Kelie;ia, &e noho ma ka laina hema-komohana a hoea i ka palena o ua Home-hookuoi>oono o Kaohe, e moe aku ana a hoea hou i ka lainā a!na pakMiA hema o Keaau. W&hi e koho «i hale— kuia o Kaiapaua, t

M&liele K.oho Elua Kauanihi, Ka— uialii, Keheua, Malauia, Opihikao 0 ka malioie o k% Apaua o Puna, a» pilī ena hoi ma ke koinohaiia me ka paK na o Kehena, &laila holo aku la a hoea i ke—* kahi kihi oka Home-hookuouoono o Kaohe, alaiia, hoio aku ia ma ka a hiki i ka huina o na alanui o Poh'ki a holo aku ia a hoea i ks. Pele o !S4O, alaila, holo akn !a me ke alanui o Malama a hoea i ka palena hema o Kealiiaiak», alaila, holo aku ike kai, wahi koho halekula o K.auaOv\. i

iUhole Kolio Ekoiu K»i>oho Keial uuhelo o ka apanao Puua, lua ka hikiaa . oka apana koho elui», a uia ka aoao, hikina-hema o Pele 1840, \v»hi koho hakihookoloko'w o Kapoho, ( Mnh, lt* Koho Eha Pahoa me na Home: Hookoonoono o Kaohe 0 ke fioena aku j u ka apaua 0 Funa, a ma ka hema 0 ka palena o Koaau, >vahi koho, halekula o Pahoa• Mahele Keho Elima o!aa, Mountain Yiew ame Glenwood ke koena aku 0 ka apaua o Puna, wahi kolio. hakhookolokolo toa Olaa. Maheie Kolio Eono Na Home-hoo — kuonoono o Waiakea O kela \v*ihi o Hilo hyma, ai kaupaleiia ia e ke alahao 0 ka Htii H.iwaii ConsolulatLHi ae holo ana hoi ina ka palen* o Puna, ae holo ana i ka akan ma kela wahi aku oke aiaiiao a hooa i ka palena, a holo aku ma ka iaina poioiei i ke kouiohaua a hoea i ke Alanui Lauikausa, a hoea aku hol i ka hnina 0 ti» Alauui Mauono me ke Alanui Kawili, alaila, h»hai aku ira ke Alamii Kawili a hoea i ka huiua me ke Alanui Uhiiaui i hooloihi hou ia aku 1 ana, alaila inoe akn ma ka laius pololei ke komohana, a hoea wale aku i kai ! palej\a 0 W«iak<?a me Kukuau I 'Wahi [e koho, halekola o Waiakea-waena-

M*Vie koho "Ehiku Waiakea Houa>; lots, Waiakea-k»l, Piopio, Villa Franca ' ame Ponahawai Maike kai mai, ae bahai ana i kc alamū mai ka uwapo mai o Knhio, ae moe ana tna ia ma ka laina poiolei ae moe ana hoi ika Ueuaa, | a hoea wale aku ma ka lama pololei a hoea ika akau-hikina i ke kihi o ka I Mahele Koho Eono, alaiia, moe aku ma kaiainaepili ana, me ka paleua o ka mah<jlf koho eono a lioea Ike Aianni Manouo, a'aila, ueioe &ky ma ke Aknui; Kawiii a hoea i k« pUi pu an.a meke i aiaaui e aku aoa o ke Alaaai Ululani, huli i komoiiaua a hoea i ka palpna o Waiakea me Knkuau T, alaila, huli i ka akau a hoea f ke Alan»i o Pon&hawaī e hooloihi ia aku ant, aiaiia, hoii ma t k«,Al»tiui Pvi>ftiiaiF*i a hoea i &«; ui ; . Wahi kolio, jiaīfekulit o Mahek Koho Ewalu Hilo, Puueo, Kaiwiki, Piihonua ame Kanmana Oka malw-le o ku «pana o ū Jtaupakua ,M »#fcek koLo ®k»u Ih»j o ke 9 • .»• k* iw &k« •*»• & **— —. koloke'o o Bii«

: Kahele koho Eiwa Puepakn, Papaikou, lialiioa, Oiioiaea ame na !focau—>| hootsuoiioono o Kulaimano 0 kela |o ka Aphna 0 Hilo-hema mawaena bka | imahele koho e-,valu atnc ku palona hema , [okalae o MakahBiialca. , Walii koho, I halekula o Papaikou. j ! Mahele koho Umi Pepeekeo. Honomu, ume Hakalau 0 ke koea.a aku. o.ka. apana o Hilo hema, walii koho, hale —: kula . , Mahele Koho T T mi-kumakahi, Hoūo- 1 hina, Kamaee, Waikamalo ame Niiiole. , 0 ka mahele 0 ka apana 0 Hilo-akau ina | ka oke Kahawai 0 Maulua irakai auie ka liema 0 ka pulena 0 kt* i kahawai 0 Maulua, wahi. koho, halek'ii] anioni 0 Honoliina. i Umi-kmnam'alua Kapi-hu ] Papaaloa, Home-haoknonoono o Kiha —j lani, Honie-hookuonoono oM«nowaiopac I Lai:pahoehoe ame Ookala. Oke koena] aku o ka apana o Hilo-aka-a, ae h,uT mai me ka aina o Hunaulua, wahi koho, h«te j hOokolokolo o Manowaiopae. j Mahele Koho Umi-kumamukolu: ! Keehia, Kukaiau. Kpineb,iiae Pa - [ auilo. 0 k«la apana o ma ka hikiua-hdūua o ka paleua hikiua 0 na 0 Ka&pahu ame Kalopa maukau. ao ka poleaa hem» o Paauhaa maoiea, ai koiuppu ka aina e Kaohe, wahl koho, halekula 0 Paauilo. Mahele Koho Umikumamahß HmuehOo*uonoor;o n Kalopa 0 fea eiha af>au e w?»iho nei mauka a maftai hoi 0 Kahpa ma ka apina 0 Hamakua» w»bi froho, halekuai 0 An4ont Luz FeiriraMahele Koho Umikom&uialima {ionokae, Ahnloa sme Paauhau. 0 «eia mahele o ka apaua o Hamakua mawaeUa ka mahele koho umikumamaea ame ka hikina oka Dafeca o. Malamahao me Kapoola a hoea |pa| aku i ka Puu u Kahali, wahi kohp, i halehookolokelo 0 Hono<aa. I

Koho Umikumaoaaoaoi Kuihaele me Kapalena 0 keia tca-j heie o k* apann o Hamakua e yiii j •ua ma fe& mahele 4oho aoaiguuia~i mahm«« a© holo ae m* ka laiaa he-j hiKioa o ka paU o Waipio, wahi koho, halekul» o Kakalhaelp-. | Mahele Koho Uaoikuiaaui&liiku \ Waipia me Waiuiauu 0k« koeue | «ku oo Uoi o kn apaua o Xlaa:tiku». wahi kohe. UAlekula o Waipio. j Mahele Koho Omikumamawalu Keauknha Mai ke kei mai ae hahai 1 ana ma ka aoao o ke alanui mtu ka' awapo mai o Kohio, ae hahai ana I hoi oo» ia elanui ae moe ana ma ka' l&ina polOiei a hoēa x ka hema sj hoea i ka laina pololei ma »kauhikina o ¥e kihi o bt» Mahe!e Koho Kono me ke e!ahao o «a Hui Kaah! alaīla, enoe t>o!olei alrQ hao a boea i' ka pa!eqa o k* o Pana, alaiia, moe aka oj ka paleop o ka Apaiia o Puna uie ke, Apaoa o*Biio » hofta i k«tkai. wahtj koho, ka Home Aekai o, A.N**abi: APANA koho lonamakaaina.na KLUA—KA UAPAMO4. O NA APAKA KOHU S^S'ATOA N» Apana o KohaJa Akau, Hema. Kuua Akau, Kona uxe ( Mukypu£jj , Mah«ie KohQ £kahi Ninlii, aw&wa o Pololu, Ualawa uue HaiauU 0 keia mahele oka apaoa o Kahak. Akeu, ma ka hikina ue pke k&haW9i o Waiauaia« pslen& hi|iLa;o, Nunuiuiki me Lamalploa, hema o HaUwa. A*makao, Maka — pala Niulii, Waiapuka, a hpi A>e kg, aiua o Palolu, a bui pu mai o Honokene, wah! koko, halekula o Makapala. - - v ; Mahele Koho Elua* Ainakee, Hono pu, MāliulEoaa, Hav»i, Hauouiakau, P«o«iufhu. 0 kela maheie o ka Apaaa \o>,j£oW* Akau, ma k«i heuia o Apana e&a!hi « akau boi o ka hui 0 ke ! kahakai a iioea aku i k$ palena o ka hema o Kaoma, ao holo an& ma k* laina pololei a hoea aku i ka aoa<? akau īho o ka hale-haua al&iia, holo poioiei <ku ma ka hikina aku u sa auwai o Kohala, alaila, hoio aku ma ka koinohaim tua ke anwai a hoea i ka o ba ma— hele koho ek«hi, wahi koho, hale—* kola o Hnnemakao.

Malele Koho Kkolu Kaauhuhu, Kahua, Puuhue* Pohakuioa .0 ke koea* aku o ia &paoa o Akau, a koooo pu hoī ke Ahueuaa ie wahi koho h&lekula q Kaauhahu. M«heW> Koho J£ha Waimea, Puukapa. Waikii, uaauka o ka Apana o Kohala-hema, ao ke komohaua ho| o «kolu ofitle tßfi! ke kei aiu a koino pa ho! ke koeoa 6 Kawaihae I, wahi koho, ba!ebooto1okdlo 6 Waimea. Malje!e Koho Eiiuaa Kavraihae, | Pua*c, ,a k«? koena mai e ka q [ Kobaia-heaiit 4 wah! koho," haleiul# |o Kawaihae, | Mahele Koho Kooo Puoauehuie, Kiholo 0 kela aaahele o ka apaea v Koa* Akp-hiii&a l> ( k* koflD'>bbD» o Pupwnawaa •eaa faoi ka paieoa heno» oPuuwk*.mē» on P««anatole «al! k&Lo. o Peeaiiiho!» '

/ -4 1 ;■ Koho Ebiku Knhanaik ♦ | Kalaea, Hu«bue ( 0] ikelā mahele oka o Kona — [ak».u, a aaa ke 'koaiphana ae ka. mabele eono, a k<a akau boi o ka paleua o II kiee. Honokohau I ae moe .maluoa o Kaupp'— leha, h moo bou aku huea i ka heeoa ka, oka paleoa a f ūu—waawaa. wahi .kohp, Kalaoa.

1 Mahele Koho JCwtiln .Kailua, Ka- [ hului, Makawalena. 0 «e!& mahele |o ka apana 0 Kona-akue, a a>a ka [ b«aia ae 0 ka maheie koho eono me | ebiku, ae moe aua hoi ma ka akau |0 ka o Hplualo», ae k»j»oe a*a ana ua»i Laalaau a boea i Nar\ ohueieelua, wab.i koho, hulehooko.lokolo 0 Kailua. JsMabele koho Eiwa Keauhou, Kalbaluo, Kamaliu, Laaloa, Kaawa]qjt_ ( O ke koiena aku 0 ka apana o Kona akau, wahi koho. halekula 0 Keau-* hou. Mahele koho Umi Napoopoo, Keaiakekua, Keei, Keawaloa., kela ms-„ hele 0 ka apana 0 Kooa-heui.a, ma j ka aEau ae o ka l&ina ma ke kai pai, ma ka ptlena aina n Honaunau, ma fca hikin'a boi oka paleua aina 0 fioDautfan, Keokea, Kiilae, Kealia I «: Uoea i ka paleaa o ka aiua 0 K&% huku, wahi kohu, halekula o K»t hauloa. . Mahele koho UmikucuaKHtji Hpnauuau, Keokea, Kealia, lirob'jua, Kalahiki, ke!a mahele o ka apann 0! Kona-hema mawaena o ka palena o ( ro»bele koho umi nme kn palena o Honokua, wahi koho, huleheoao- i lokola o Hookena. • Mahele koho Uqpikuu)alua „AJat- # Pahoehoe, Houokohue, Opihali sme Olelomoaōa, kela mahele apana 0 Kona-hema mawaena osa tnaheifc| kpho umlkumakahi ame ua paleoa hema 0 Ka#»puua, w&hi koho, hale,kula o Aiae- , , , , t 1 iiaheie koho Hoo- , WiW, Pap?, Ahka. Kaunamano. rK»DUB, Milolii ame ka aku 0 'apana 0 Kona-hema, wahi koh.!, I 0 'Milolii.

. MahelekohoūmikumahaKahuku. Naaleho, Waiohinu, Kamao», Ho ~v l auapo, kek«hi wahi uka apaoa o K»u ma ke komohana maka paleoe uema komohaua q K«|Mki n.uiki i Puu o uiaiaila aku ipa ka ialna pnlolei a.hUi i Puuiki, a iualaiia 3tu uie ka laiuA hoio aiM a hikl 1 ke akan o ka pau ana o' Kahuko, wahi fcbho, halehookolo— koio Waiohinu. | i Mahele koho J?&a-: Ulki, HHe*. Punak.n, Ninolp, kelsj I wihi 0 ka pale o K«u ma ka hikiua oka »nabele nmik imai»» a ma ks ► h«E%-fcomohanft o u !aiQa e Hob-~j maka »na ma Paulki, ae 8010 uea l ma ka 'paienft o; Moauia ama ka paiena hikina o 1 Puuaiuo, wahi koho, haieukaua o, Panaioa. • v j M«h»!ekebo Uinikumaoeo :>Moat>ia Homehookoonooūo o Wood VaUey, K«aiw», Kapapala, Hllea ks, j Loa o Peie, ke koene. »k u o ka apana i 0 Kau, wah! kohn, halehookulokalo, |0 Pahala, j [ KG KA- OIAIO O KEIA K« 4i«ornei w%i» i ko'u lima eakau aaie k#>copU» pu.aha, mai i k* Sila o ke Kaianao H&tF*jL Hannia *o»a $ilo» Hawaii* i keia !a 2 o 19-;. . , . . gA3jUELM. srEsc:£R 1 aiue M*uahooku KH HOIKE AKU NEI KEIA O kei* m*fc 1 "holke !a ae Ta ua plha pono a oiaio na hm, ao ke* Kop? Oiaio o ke Kōahaua, e-malama ia aoa ma ka ?a$ o Okatoba, 192?, a oa hooiHika ia e ka Luuahf>otualu e uae Mauan Hooko o ka Papa Lueakifti, Kaiatia o &#waii. Hanala ai» Hilo, Hawail, ir'epatemaha 6, - • Kakauinoa A. A. HAPAI Kakaaolelo n ke Kalana 0 Haw&li Sept. 13, 20, 27