Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 20, 12 October 1927 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVARESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home ME RIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA U'I ELEVAIRA ALAVARESA MOOPUNA A KA: HAKU O SUTOWOLEDA o ka Home ME RIVALE (No ka Pomaikai o ko ka Hoku Poe Heluhelu)

"MOKUNA XVI KA PIOO NŪI MA LAOANA, KUU HOA AOHE AE NKI, LIULIU NA MOKUKAUA AUPUNI KE KAUA MOANA KAMAHAO "Eiaka paha makou ke hele ue' ma kela huli o kela paii wailele, ao k« pali hoi a makou i komo mai uei. Eia k# laui akea ke upsho mai nes njalutia o keia wahi, ae kie ināi aua na hoku leliulehu ? He honua aina hoti i5 no paha keia ) ko'u mau kapuai i hehi liou ma nei, aka, uae, o ka lani akea no nae, oia lani kahiko uo, ao na hoku n<* hoi i kamaaina i ko'n matl m'aka 'j m manawa i hala aku la, oia inats no ka' u e ike aku nei. He men oiai'o nS hē ainā nauj maeli uo keia a*u e ike hapa aku i ke'ā manawa, ā ua hoopuni ia pahā e na kihapai nani 6 na nua like ote, a ke moani ms| nei' ke ala knpaoa o na pua like ole. E jke Eiaka āku ana paha ko'u tnau maka ke auhee toa aku k» pouli mai ka Hi aku o k&a aina kamahao ma k«ia aoao o keta pali kieki c fa Walaka e nalu anā me keia mau manap iloko iho ona, ua hoopuiwa ia ola i ke kamailio ana mai i k,a wahine o ka āahn ulanla i keia «vāu olelo ifia, "E Walakā e, eia no ke haliali a wale m«i nei uo imua <fu k« mea a kou manao e nalu uei, a ua ano piha paha oe i ka pahaohao no keia wahi a kaua f hoea mai 1a niamuli o ke alakal ana a ke kaua alakai makaukāu. I hai aku wau ia oe. Eia kaaa ma keia huli o ka maun 4 e pa]e ana i ka aneane hapalua like o keia mokupnnl. a mai kela aoao mai hoi ou (lawe ia mai ai * ua āului dle o ka moana kai akea. Ma kela huli hoi o keia mokupuni o ko Si«sa kulanakauhak i&, a ma keia aoao hoi o ko'u Edena hoi keia. 0 Siela kau wahine i hala aku la i ka make, oia no ka Moi wahine o kela hāpa o keia Mokupuni, a owau hoi ka mea i kapa mau ia o ka "I<ede ō ka Aahu Ula ula", a owau no hōi ka Emp«ra wahine o keia fioao o ka aina.

"0 ko'u home keia e hoonoho aku ai wāu ia oe no ka manawa po kole wale no, a hiki i ko kaua tuā" nawa e ki' aku ai' i kou karaunu alii Moi ma kela aoao o ka mauua. E hoomanao oe, ao!e keiA o kahi noho paa o ka mann kuhukuku aea walē e )ike me a'u nei, oiai, o kona matt home noho paa mau i kekihi manawa ofa no na alualua pohaku iua na wahi pāli nihinihi, a ma ua luā hoi īwaena o Da j>oUaku iiit na He lele wal e ioai no ka uianu kuhukuku a hekau ikv ibo kona mau wawae kela hale naui au'e i'ke akii »ei> ' nv KekAh: laanawa o ka hoomaha iki t!a : ,ia r be]e maau wale ak u o;a W4 m wthī Ifk« o]c &na i ra*- «' H'- > I'k* 6 »e k** ! ooouoo v;»1t m»i oei, ai «?u

mai ai na manao lioohuoi iloko ou> Ue houua hoa pahā keia, ao ka l'ani kahiko uo nae kai kau keha keha mai ihina. E Walaka e he ninait ka'u ia oe aē oluolu no hoV oe e paue mai i ka mea oiaio. Aole ānei i keia manawa a kaua e kamaillo nei, ua haalele niai !a o Wa" laka nawah'wali ia oe, ao Walaka kino. itCHika , koa wiwo ole ai kn ai hai ma ke kāhua o V'Ulu lāau Isleele <uaLadāna" a oia ka Walaka e ku wai nei imua o ko'u alo?" Mamua o ka hiki ana ia Walaka ke pane aku i kekahi huāolelo ua hoouluku ia kona neonoo me k e «uo kauiahao loa» oiai, ua hoomao* popo loa iho la e ia, aole keia wahiue oka aahu ulaula he wāhme aaia a pupule maoli, aka, he wahiue | keia i ike maoli uo 4 ka heluhelu j ana mai i ka aiaudo o ke kanakaUa niuan {ho la no O Walak» ilok° lho ono. la keia wahiue 1 ike ai i keia mahele ake akamai o ka noouoo kauaka, ma ka hiki ana iaia ke heluh«lu mai i ka mauao o ke kanaka mamua o kona hoopuka ana aku i kana olelo kona waha?" / Ai keia manawa no a W«,la*a e uogaoo auā iloko IUO oua, ua paue, Uiai Uua wahiue uei o ka aahu uUuia ia Walakai keia uiau olelo.

Wala&.a e! Ninau.kou uhaue 1 ko ? u i ao ia &i i keia ike, uo &a mea e lioouieuao oe, $ ka uhaue vo kō ka uhane, a aole hoi oka mattiia kiu<s, he walii wale uo ke kiuo i walii i£ āc qk« i&aue, Aka, « paue uiai hoi oe i kau uiueiu e ninau uei ia oe. I ka mauawa a kaua | puka niaj uei _uiaf loko mai o kela a]aiua maloko uiai o keia aea, ai hele uiai iiei hoi kaua nie ka, hoomaaawau nui, af kou houl aua raai aei ike «la'huihui o ke ala kupaoa o, % pua, a hakwai pu hoi keu- iii iu* ua kikoni huihui o keia ea o ke pouipoui, aule auei hoi i hoōlkaika ae ia uuu mea i kou kino i keiB maui'.wa a kaua e ku uei, e ke hoouiaopopo nei ©e i ka hoi mal o kou ikaika kiuo 'me ka maiiai pu o &ou noonoo e |p*hft me kou mauawa m& Pele. kaue kou Miua hauau? "U« poloīei kau i kauiailio 'la, a he uiea oiaio loa ua kome hou mai U kekahi ikaika hou i ko'u kiuo, ao kuu uoouoo hoi ua hoi m*i la, a he moa eiaio loa ua komo hou inai la kekahi ikaika hou ' ko'u kiuo, ao kuu noonoo hoi ua hoi m&'i 1, e like i ie ka inauaw* uiamua <5 kuu )a ana maj uiai kuu aiaa hauau mai. Ae olu-

oluaueioe uioau. aku wau i ke, uiiiwu \a oe?" ' K niuau uiai uooeii'u, wak* a ua wahiue uei o aaha ula ula. Aia uae Upi, mai lioao uae o e ma ka ipuka oka mea hnna pohiJi o ke Akua noeali puni o'e. Ia manawa no o Wal&Ka i ninau aku ai i« a wanine nei O ka aahu iilaula i keia ninau, 0 kou aina hsnan no anei keia?" "Aole e Walaka, Sole keia o ko'u aina hanau aka. o ka aina * hanau"ia*ai o kan mea e aloha ne i ' [oia'ko'u wahi f hanau ja ai, o kau mea « alohā «ej, oia ko*u wahi i "aanau fa ai, ae like ho> ino ke kauiaaina o kou mau pe.palina i ka ea huihni o keia kakahiakā, a peia uo hoi ko'u kamaaina i na uiea pili kokoke 1o« i kS« mea * aioha |ai, jS uinau pu aku no nae hoi wa» la .oe i k«a ninau. H Walaka, pehea la ua paa ane! 5e j h metter~ffioma ia me kt Moi--WaMae f hata «ku la fka taak< M Aoklpa* K«f lr«'oa 'mr H!to oei ! oe|