Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 20, 12 October 1927 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

Q kekahi manao i b]u ae ia wa liloko o Hiiaka, oia no koiia nia; nao loa na lele ka uhane o Lo" hiau iloko O Kilauea, alna e !el e iho ana oia iloko oka lōa 6 Kj lauea # halawai anaoia me ka uhane o ke kane o Lohiau. Oka mea nae i hoomaopop o loa i ka wa no i lele loa ae ai ke aho o Lohiau āhaalele aku i ke kino lkū a pohaku ae la ua aku la nō kona uhane 1 Kaua! a hoike $kn la I ne aikane ia Kaualeakiapaoa no keia haawina i kau iho malana O ke kino o Lohiau, ae noi tku ana ike aikane e kii mal iaiei | Ma keia ne® āna aku oka 'moo 'lelo o Hiiaka e hoike ia aku ana iio na mahele mehope aku nei, ālaila e ike pu iho ana no ho l kaua «? kt makāmaka heluhelu fna ha«a ā Hliaka ina papaku «walu o Kilanea ana o Hiiaka e kukulu makala ka mea hoi ana i makemWee ai o?a hoi ka w&wahl «ria fā!Kilatsea. o kona lele iho la 110 !a ilalo o l^ilauea.

Iho aku la keia a loaā ka papa Ini mu» o Kilauea, a 'liull ae la keia a naua I 1?a utiane o kame Tfta na wahl apau oia papa ku aehe nae he wahi mea a ike iki aku ona ? ka <ihane o Lohiau noiaila Ha h«hf iho la keia i keia papa kit laia liei i hehi iho ai, ua hoonauene holookoa ia ka lua o Kilanea, a opaipai āe 1a na paia o Uwekahuna anueanue, ka keia pali kapu o K&mohoalii. Ma keia hehi atia o Hiiaka i k s papa-ka ekahi o ka lua o Kilauea ua haalulu ae ?a k'* moku holookoa 6 Hawaii, ao ka wa no ia i naha ae ai ua papaku nei o Kilauea. Nana iho la keia ia lalo oia wahi aohe ona ike iho i ka uhane ok* kane, alaila, kani aaia ae 1» kona leo. v 'Ua hala paha be i ka papaku elua o Rilauea nei " Heaha la hoi ina ilaila pu'oe e ke aloha, ilaila, pu aku no hoi au

O ko ianeilele iho la no hoii keia ilalo ma ke alahele e hoe^, aku ai j ka papaku elua, a hik 1 1 keia ilaila. aohe no he loaa o; ka uhane oke kane. , : Ka ae 1» no fceia a nana map a maanei ona wahi apau oia papa ku. ua hehi iho ia no keia m.e, kona mau wawae i ka heīu elu» onapapaku o Kilauea.° laia nei i hehi iho ai ua hiolo īho la na pali pahoehoe 6 hoo- { puni ana i ka lua ua hanee iho , la kekahi aoao o ka luā ilalo ua! ano aluhee mai la ha lihi palio, ka 1«a apuni. > la wa ua olelo āeta na Hiiaka iaPele. ' j "E P«ie, pihkia kakou i ko hai na i ko pokii eia ko Pokii Ia ke, iho nei ilalo e wawahi ai ina papa ku o Kiiauea nei. Aoie i kana mai o ka fkafka ana e uhip* maū ia ma paie o ka iua & kakou. , hehi wfclt iho m u kona mau pual wawae o-wa ana ka honua lepomai oao- I Pel* uo aoei paha Vo Pokii iulupa mai ai ina papa ku apaU | |o Kil*#*a nei % hoe* mai kt kai | , ma!alo piha pu o tA . 1 aohe wah f a kakou « uohp aL i

ka makaia ko kaina e Pele. £ aho e kii aku oe e hoomalimali mai iko kaina i maliu mai ola kakou apau' 5 a'aila. pane pakike mai la 0 Peie. No hea «a ikaika oia wahj aluKa, e heie aku ana kaua hana ana pelaa ka papaku elima 0 Kilauea nei kolo ka lae ōna. 0 ka Pele noho iho la 110 ia ia loko nei o Kilauea ī ka aina mehana aohe ike k& ili i ke anu." No neia pane a Pele, aohe he puai leo hou aku ana kaika" ina, eia nae Jiloko 0 lakou ka hopohopo nui, no keia iho anao Hiiaka i ka poli o pele e wawahī ina pale hohonu honua 0 Kilauea. He mea mea maopopo. e (k a mea heluhelu) o keia ikaika ame keia mana i loaa ia Hiiaka e wa

wawahi nei ina papa pale oKi I&uea, ma ; ke kaikunane mai no ia ana mai ia Kanemilohae. o k a mea no keia a kakou e hoomao pope ae ai ras na hela mua aku nei, e hawanawana mau mai an a oia ia Hiiaka aole e kaumaha aki e hookuu aku no e hana m*i ke kāiktjaaua ona ina hana Ino maluna o ke kane a īaua. Ma na helu aku nes i hala ua ike kakou i kona kokua mau mal ia Hiiaka m» ka leo pae malu a no ka mea ūa nui kona aloha i keia kaikuahine ona no kana mau hana ma ; kai uua a noiaiU hoaahu mai la oia i kona mana |ftme kona ikaika e huli ai iaia [(Hilaka) e wawahi 1 k& honuaj Aoie nae o Pele ame na Hiiaka [ i ike i keia mea a Kanemilohae (ihana aku ai noHiiaka, noka me» ua uhi paa mai la kona ikalka «aluna o lakou apau a •ole hoi e hiki ia lakou ke ike mai i keia mau hooponopono ana a Kanemilohae mekona kaikua hine pookii me Hiiaka. ,

Aohe no he ike aku o Hh'aka j k» uhane o ke kane ma keia pa. paku o Kilauea, ua hehi hoa aku !a no-oia i keia papa ku ekahi o Kiiauea. a naha a oaka ae la y»o. Uāanī nui loa ae !a ka honua I keia owa &n* a naha hou se lakeia papaku, ua oi loa ae la, ka hoonaueue ia ana o ka honua, lua ahi o Kiiauea ua hoopiao nui loa ia aku la ka noonoo oaa Hiiaka a pieo ae la lakou "me ka makau nui a hoomaka hou aku la no lakou e kahea ia Pele. "E Peie e" O euaila no hoi ola me ka ninau ana mai ' heaha ia,"he«ha mai hoi kau pehea ko kakou pono ei» ka loa o Kilauea ke haalulu nei U8 lewa kona mau papaku "

O ka Hiiaka noke iho la no paha ia i ka wawahi ina pale | honua o Kilauea nei a hiki i k a 'pauloaanai ka Peheā [oeePelee nana maka mai nes iia kakou ao!e aenei hoi oe e k?i laku i ko pokil e hoi mai. "He ken jnopahaoe e Pele e ka makuikoee nui waio- E kii oe i ko kaj;na i pakeie kakou-" . i X loa uo a pau ka oielo a na poi kii o Peie ua paae koke aku la ao, | oia, ia iakou- j | Aole ka oukou i lohe aku nei, i ka'u i noike aku neiia oukou| aohe ana wahi paia a oukou |hoponopo nei. £ heie aku ana ! kahi ikaika wawahi pohaku oea ! a ho«a i ka helu elima o na pa Ipaku o K.i!auea nei elaila, kole ikalaeona, eSike no me ka'u i |hoike aku nel ia oukou." i Aole i pau i R malama )ft ana he Ah&ain» Wk» Haku ma Haili i keia Sa~ m*i arr. a e p»pet'zo īa tr,& ftk ah: W< kmt kek&hl i ' i