Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 21, 18 October 1927 — Ma ke Kauoha KUAHAUA [ARTICLE]

Ma ke Kauoha

KUAHAUA

KE HOOLAHA aku nei e like ®e ke kuhikuhi a.ka Pauku ic6B e ka Mokuna n6 pna Kanawai j Hooponopooo hoa ia o Hawaii i9 2 5 no ka tnala:pa ana i ke Koho Barof n aui no ke koho ana i na Luoa K!a — lana no k° Ka!ana o Hawaii, a e me.lama i« ana mawaeen o ka hor«J BA. M. a hoea i ka bora 5 P. M, oka Poalus t ka la 8 o Novemaba A. D, 1927, a nia do bdi Poa!u a mua mahope iho 0 ka Poakahi elua

o kii mahina 0 Nove:nabi e like me ia i hoike ia Joko o kela Pauku.

oua Luua Kalana no lakou ua kulana uioho e koho ia aua, & mai loko avai hoi 0 na aoao kaiaiuina like ole, he koho ia aua hoi ma kela i koho b irota oui iloko 0 keia Kaiana a oia 110 keia kulana; kalana O HAWAII . II Hookahi Makainui Hookahi Loi.i Kalana Hookahi Luiuhooia Hookahi r>jika Ehiku LuoamakHaiunna e!ise me hoike eku rriHlal f .i ibo ue^ SMu (a) L'insmftkaaīosna Ap«na Ēkahi - O na Apana Koho Barota Lnnanmkaaiuana, ha mahele kohoame kahi e koho ai, oia j«o na wahi e hoike ia nei malaio i'ho Ai'ANA K.OHO LUKAM A K. A AIX AK A KKAHI, KA HAPAMI'A ONA APANA KOHO SE.VATOA Apana o Puna, Hilo Hema, llilo Akau ame H«makua, Mokupuni a Kaiana 0 Haw»ii.

Mahele Koho Hkahi Kalapana 0 kela luahek* o ka Apiua o Puna, ma ku iu nia aku o Keaau, a koiuohana hoi o ka paWna o Kehoiui, ae noho ma ka laiiia hema-kouiohaiui a lioea i ka p»lena t> i;a Home-hookuonoono o Kaohe, ? nioo aku •oa * hoea hou i ka laina aiua paleua h«uaa o Keaau. W&hi e koho ai haie— kula 0 K.Uapaaa,

Mahele Koho Elua Kauauihi, Ka— malii } Kehena t Maiam», Opihikao O ka mahele o ka 'Apana o Puna, a-' pili ana hoi ma ke komohana me ka pak na o Kehena, Uaila holo aku la a hoea I kahi kihi oka Home-hookuonoouo o Kaohe, alaila, holo aku la uia ka Uina a hiki i ka huina o ua alauui o Pohiki a holo aku la a hoea i ks. Pele o 1840, alaila. holo aku !a me ke alanui o Malauia » Iu «a ī ka paloua heuia o K,ē-, ahialak», aiaila, holo aku ike k;ū, wahi koho halokula o Kauaea.

Mikele Koho Ēkolu Kapoho Koia maheie o ka apanao i'una, »ia ka liikiua oka «pana koho e*ua, a n;a ka aoao hikuia-hema o Pele ISIO, wsthi kolio halehookolokoki o ELapoho.

Mah k» Koho Eh* Pahoa tno na Ilomo Hooknonomio o Kaohe 0 ko koena aku ok» apaiia o Puna, anw ka h«m* oka ualeu« o Koaau, w aht kolui, lialokula o Paho&'

iiahek Keho Klima Olaa, iloumaiu Vie%v amo C!o;;vvoo.! ko koona aku o ka apana o Pi.na, wahi kolio, ha'ohookololialoma Olaa»

Mahole Koho Eono Na Home-hoo — kuouoono o O kola waiu o Bilo ai kaupalona ia o ke aUUiao o ka lini Hawaii C(>nsolidatod ae holo aua hoi ma ka palona o Puna, ae holo ana i ka akau ma keU wahi aku oke alahao a 'iooa ika pulona, a holo aku ma ka laina polohM i ko komehai a a hooa i ko Alanui hanikmla, i: a il u hoi ika huina on* Alanni M iuono me ke Aianui haiuu aku ti& ke Aiauui Kawili a hooa ika L ulu a ««.■ ko AUuui UluUui i hooloihi hou ia aku ana. ahila moo akn nia ka laina ]>oloiei ke komoiiana, a hoea \va!o aku i kai palena o W«iakea mo Kukuan I Wahi « koh», UakkuU o Wniakoa-waeua -

Ma x >ete koho Hhiku Waiakoa Rous\lots, AVaiakoa-k»t, Pit>pio, Villa Franca ame Pon«ha<vai M«i ko kai mni, ne haUai aua i ko. alanui ma: ka mai o Knhio, ao moe ana m« ia alanui nia k« laina pololei ae moe uua liol i ka houia, a hoo» wale aku ina ka laina poloiei a hoea i ka akau-hikina i ke kilii 0 ka Mahele Koho Eono, alaila, moe aku lua ka i«iua o pili ana mo ka palena oka mahele koho eono a hoea Ike Aianui Manouo, a'aila, moe aku jna ko Alanui Kawili a hoea } ka pili pu ana me ko alaani e hooloih! ia akn ana o ke Alai}tii O'iuiani, aiaiia, huli i komoiiana a; fiooa i ka paiona 0 Waiakea me Kukuau' I. alaila, huli i ka akan a lioea i ke A'a- ! uni v t; h'wsvih< ia aku uut, j alaila, huh nia k'; Alauui Ponahawai a ' Wahi kolio, haloknlao' Waiakea-kai. |

ilaheie Koho E'A'aiu H;>o, l'uueo, fC«j*.viki, Pi'Hioīnia ame Kaumana Oka raaJi*«!ife o Jtu apmm. >..Hi\p'hwn-i, ai kaujt*lirua la mai c ka u<:thc}-. koho a ma ka «kis«! hol o k<» <> Hoa iiiii ka i,«tna Jn/i <, jc& o «ii&aa Hiauka, hu.&h?Ss7'Aok/MoHiio,

Kaheie koho Eiwa PuepaVii, Papai kuu, Kalaoa, Onoaeīi ame Jia I T<un«- —■ heokaonoono o Kulaimano O kela walii o ka Ap«»īia o HS!o-hema o ka t mahele koho e?*aln ««)<.' ka palena lu n.a okalaeo Makahaualoa. Wahi koho t haiekula o Papaikou. | Mahelekoho Umi Pepeekeo, ame. Hekalau 0 ke koeun oka apana o Hilo hema, walii k*>bo, liale— kula o Honomu. 1 Maheie Koho Umi-kamakal i, Hono--hiua, Kamaee, Waīkamalo ame Ninole» 0 ka mahele o ka apana o Hilo-akaa ma ka waenakonu oke Kahawai o Maulua ir>akai ame ka liema o ka pMkna o ke, kahawai o Maulna, wahi koho, halekii Onioni o Honohina. AiaheiekohO Umi-kuuaanialua Ka|« li\i Papaaloa, Home-hookuonoono o Kins—■ lani, Hcme-hookno!ioouo u M*nowairijiai.»« ame Ookala. O lte koena ! aku o ka apana o Hilo-akau, ae'hui mai me ka aiua o Uumulua, wahi koho, h*le hookolokoio o Manowaiopae, Ala t bele_Koho Ucui-s:uajaccako!u iv«ehia, Kukaīnu, K»inebe rue Pi.-

umio, 0 k<»-ia apana o Ilama»ua u a ki hibiua-hdii}a oka paieoa oikina o iiii Houieliookuaaoono o Kaepūhu ame Kalopa maukau. ao ka pnkoa heoa* o Paauhau maPKn, a! koujotu ka aiua e K»ohe, wnhl kohp, haltkula o Paauilo. Mahele Koho UmikuuuaaiaLa Hpuiehooauonooao o Kalopa oka •iho apau e waiho aei u>auk;a a makai hoi o Kalopi ma ka apaiia o Ha-! makua. vr*«H koho, halekuai o Au--|tcne L«z Feirira. I | -Mahele KoHo UmikuaLh'maliu a < | llouok*f» f Ahuloa ame Paau}m\ o| j«eia mahele o ka apana o Hdicaiua| j mawaeha ka inahele koho uulikuma-. I tuai.a ame ka hikina oka paiāea o 1 Malaaiahao nae Kapou la a hoea lea j aku i ka Pun o Kahali, wahi kohe, j haiehookulokelo o HonoiaB. ! Mahele Koho Umlkumpm&oao! IToibaele me Kapu!ena O ke;a i£L-' | heie oka apnna o Hamakua e pili j jau* me ia a-ahele ioho UniKUUi*-! I malio»», *e h,i;o ae ma ka laha, bt~. | hiKina o ka p«M o Waipin, wab l i i koho, hnlekul* o KukuihaeK { | Mahele K"ho Cu>>kumam&laku , VVttipio we 0k» koeua jaku uo hoi o ka apaua o Hamakua. i wahi koho. o Waipio, | Mahele Koho Uuaikumapawala ] Keaukaha Mai ke k?i mai qe hahhi |««M» »» ka noao o ke akaui mai k% j «nai o Kuhio, se hahai aea ihoi ia ilaouī ae moe ana tca ka Naina a hot-a t ka henaa Ihoea i ka lalna jwblei uia £a skauhikie* o ke kihi o k& Mahele Keho 4 Sou'j me ke alahio o ea Huj Kfi; h alailA, anoo pololei aka tua ktia a'a-! han a hoea i ka paleaa o ka Apsna| o Puna, alaila, uioe aku .usiifa»joa o! tka paleoa o ka A£aua o Pun* uie ke! i Apaea o Hilo a h< ea i ke kai, Whh 1 ikoho, k* Home A-kai o|

3dra. £. A. Nawahi. | APANA KOHO LUNAMAKAAIN'ANA ELVA—KA HAPAMI'A ONA AP\N.J 1 KullO SEiNAXOA | I Na Apana o Koba»ft Akav* Kob&*« jHema. Koim Akau, Kon& He ua ti.e | iiau, Mokupuiii a Knlaua o i M«h«U Koho Ekfhi Niulii» awaj wa o Poiolu, Halawa me HaiiauU* O

k«ia mahele oka *pann o Kohnla Akau, roa ka hikina ne oke kah*wai o Waianaia, palena hikii a o' Nuuuiuiki roe Laiualoloh, fea oalena. h«uia o H«l*«wa. M*k« — palu Niulii, Waiapuka, a hui 3ie k;> aiua o Pololn, i\ h«i p« mai ka aina o Honokone, wat)! kel; \ h»!*Va*a c Makapala. M«he!e Koho K!ua K«pi»&8, lo}e Ainakep. Hono'po, Mahukona, Ht.-. vn\ Houomakao, Paoeh'iohu.' 0 kola imihele oka Ap.iiia *.« Kohala Atau, uia ku hema o k« apaua ekdhi « akau h->i o fea laina ihni o ke kahakni n hoea nku i k* palena o ka b«ma o Kaoma, ao holo ana ! ma ka !aina po?o1ei a hooa akn i ka aor.o akau >ho o ka hale hana «lai!a, holo po!o!ei i'kn ma ka hikin» aku o sa auwai o Kohiia, aiaila.! holo aku raa ka komohana ma ka «uw«i a hoaa i k» pa-paa o*b& ma — heie koho eknhi, wahi koho, h«le—■ kula o Hooeoaakao, Male!e Koho Eko?u Ka«juhoha t K*hu», Puuhue, Pohakuloa 0 ke ko«aa aku o ka ep-inn n Koh«/a Akau, a komo pn hoi k« Ahupaaa la K«waib<te, wahi kohe hMekula o Kaauhuho. Mahet»r Koho Kha Wai'mea, Paukapu, Waiki?, maukn o ka .ipaoa o Kohala-heina» «o ke komohana hoi u«ko!u oiilfc toa: ke kn afu a koroo pa hoi ke o Kywsihati I, wahil koho, Ui>Utm*2l9koyi 0

Maheie Eiima Kawaihae, ] V 4 ?* 4 ,'* a Jt«»ena mai eka aoaoa o » «rafci k o fao. haleioJa 5 u Kawaihae. Mahele Koho Kouo Puuatabo!o Puowaawaa, Kiholo C> &ela i&aheia ōka apaoa o Kona Akau-hikir.a o i ka pa ' ena koaaohaua o Puuwaawaa sbaa boi ka hi-ou o Puuwaa* waa me Puuanahulo, wahi koho halekuia o Pauanahulu. Wabe!e K"ofco Ehiku Kohaaaik}, , Kniaea. Huehue, Hot.okcbua O ■ kela mabe!c o ka apana o K&aa - akau, ama fe e kouiohao» ae ma ka tnabele pono, a aiß ka aki>u hoi o ka paleoa o II *me Hor,c : ,lrohßU I ae t»oe n aluoa o Kaupu — Jeho, a 11.01) Ll-u aku hueai ka heuia ka kouuoLaua pka paieua u Puu— waawaā. wahi koho, halekula o Kalaoa. Mahe!e Koho Kwaln Kailua, Kabolui, Makawalena. O *ei& roaht!e oka apana o Kona-akoe, a oia ks hema a« 0 ga ffltthde kofao eoQo ehiku, ae inoe aua hoi ma ka akau. oka paiena o Hoiualoa, ae ksmoe ueai Laalaau a hoea i Xa —■ ohueieelu», waH koho # halehookeiakolo o KailUh. M>»be!e koho Eiwa Keauhep, Kaihaim*. Laalo;-, O ke a&ii e ka apai,* o iioua, Hkae. w ,hi koU. Lalekai-o K«l--|hoo. . Maht-.f ke-ho ta»i «Napeopuo, Kf a.niekLn. Keti, k*i« oiiJhf!e fc s P| , aua c K^a-Le^a, I u&au * c u ma ke kai mai luw ka pHiena a i Qa o Hooaunau, j** hikina hoi oka Dalei a aiua o | Honaonai Keokea, Kiilae, Ke&ha I I a Uwa ika jmieca oka aiti a o K«I hako, waoi koiio. haiekul* 0 Ka|kaoio*. | M«fce?ekchi rmikumaKabi j_L - n:,nna!', Ks:JSti, | Kalahik:, keU uiaheie o a« a|iaoa u « Koim-heaii mawaaua u ka paieea e Va n)*h#!e l o h. umi Hiae ka pakaa o n.nokn s> wjhi kuhot Ui^,;oto . !»«koh o Hooiena, ! Mnhe'e koho Umikuuiaiua Al&t, f Pahwhoe. Honokohua, aa.a Olelomoaoa, kela mahele spaca o Kona-hema mawaeaa o<a oaahela koho uoalkuaiakah; aa;e na paieiia b«ma o Ka»>puus, w&hi koh;. hai«kila o Alae. f Mahele koīio UjJikaaiA*uu iicv- . pu!of* r Pap.-;, A aka, Kauuaaiaiio, , fvapus t M : !ulu &a iueua afeu o *psn« o Kooa-Leiua, halekuU o Mi'oli'". Kahuku NsBlehu, \Ta ; .uh;au % Uo nurpp. kekah; **Li «k» apaoa o uiike um ka paieu* hema kv laohaua o iilaaiaiki * uui ī Po» o Kaihe'eaa inaiaila aku oia ka {iaioa poklei a hiti i Puui*i, a iua- | laila a«u tna k» laiua sK?blei e hoio |aba a hiki i ka «kau o ka pau aua o | Kahukxi, wah; kolo. ' koln Wair.bin u. ! ' ' Maha;e koiio U4iiika*u«.*iuia i%lki. Hiiea, Punaiuo, -NiUaU*, kela walii o ka paie o Kau uia &a hi&iua q ka uiahe.*: uuiikuuiahn a uia ka hca:*-koiuohana o ks» iaiua « ho^ — uiika Aua cia Pauiki, ae uoio aua uia ka p&.eua lieuia-kooiohaua o Mouuia a uia ka piueua hikina Puuaiuu, wahi koho, h;deukai.s o Punaluu. Maheia koho Umikumaouo Pahaia Moauia Homehookuoiiooeo o \\ oi d \aii(f>', K«aiwa, Kapapahi, Hilea La Lua o P«le, ke koeui- »feuokaapauu u Kau, wahi kolio. haiehoukuiokolo o Pa«i«i*. KA OIAIO O KKIA Ke hoopaa nei na Haa o ka Papa Lt — nakiai o ke Kalana o Hawaii 1 o ialeou niau inoa» ae hoopmi im aoa hoi i ke S;ia e ke Kalaoa o Ht—waii. Hauaia ma Hile, Hawaii, iiuphUS, 1927. (Kakau iuoa ia) SAMUEL M. SPIiNCIiR ! Luuahoomalu |jUUAN YATES ),ALA AM. CABARINA 4j.±\ WOODS » f KANK K. \VJiLL " AtG. S. COSTA , | EUGENa H. ivYMAN fAPA K4ŪNA O HAWAII ■ K-.kii'.inoa A A. HAPTT iK<k i' ī*<: k* Ks!;ina r > Īlswa*i (Sn*A)