Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 42, 20 March 1928 — HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, AO KA U'I PALEKOKI UWILA O HALEMAUMAU (No ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

Ai k* pau ana 0 keia paeaea a Lohiaa i ke»a me'e, alaila, 0 ka manawa no ia 0 Pele i pane ma ai i keia oiau olelo ia Lohiaa.

' He , keu no hoi o® i hoohiko ae la, aphe ki au aloha e ae, i Hiiaka wale no ka i kuu poli ko aloha. Pehea ka hoi wau keia wahioe-.au.? Kai no hoi o oe ka'u paa lama i kii aku ai a ioa* oe ia'u i Haena, a inamuli hoi o kuo makemake e hoea kino mai <"e ia nei, oia ke kumu \ hoouna kino aku ai wau i kuu pokii i kuu poU aua ika no hoi oe.ua kau aku hoi wau mal»na ou i ke kanawai s ' kai okia* Aohe no hoi he nw« e mananalo al ia kanawai, a ia waie no a na'u e wehe, aka, m«nauii hoi o kou maUma oieJua kanawai aia o'u i pilikia ai oe> ae ole kuk Haku Kaikunane ne, o!a hou ai oe i k«ia naanawa- A ua manao hoi wan mamuli la ho' o kou o'a hou ana, ae hiki ai ia hoi ia'u ke upu aku e iilo hou oo i kane na' u, eU no nae wau ks inhe anu nei 1 kau mau olelo ma keia i*aepae pu i mele ae nei, eia ka aia no ke kaunu o kou makemake mal'uia o Hiiaka-i--ka poH o Pel«. Ua bik k no hoi ia hoike au, o'ai, uapalekana ae ne ©e i ka niake mamuli o kuu Haku Kaikunane nei, nolaila, ehoi no hoipaha oe m* kou kalafo ka hale e moe ai. e like me ke kauoha a kuu Haku ia oe e Lobiau ipo-i ke a!o o Ha•ua."

Ua h*l€ iho !i ka ona o ka awa • nokonoko maiuna o Lohiau. a aohe mea e a« nana • hoom i kona manAo» a ua uwlla ae 1* no hoi ilana ona k« ano wiwo ole,, āhopoole oīa is Pele. a ua lilo ta nani me ka ai o*Pele * me a ole imua o koua mau maka i hele a lelehu i ka ona a ka awa, a ua uhi mai la no hoi maluna o Lohiau kona aloha īa Hiiaka-i ka-poli-o Pele, a oiai na hoi keia aloha e popoi an& maluna o ko Lohiau m«ti noonoo ia manawa, u« p»ne mfti la ote! keia muu oUlo ia Pele me ka wiwo ole. "Auheā mai oe e Pele aioha ole. I hoike aku wau ia oe me ka hopohoi» olt, ua s»u io no o^ #ke Kanawai kāi ok J a maluna ©'*, a aole 110 hoi wau i uhaki j la kanawai nei 011 a ho?a wa] e ao i ko aina nei e ka wahine,Va ia n«i hoi a imua ponoi no hoi o

ko'n mau makt i hakf a' ua k«nt wal ne! 6*« !a'a, Able naa na*u i hahaki ua leanawa! "kai okia Bei ska, mamuii no ia 9 makemai-e 0 oukou ka wahia«- j Nā ko ioponoi no i haliaki ua kanawai nei ou. Nau ponoi n« », na 1t« mea pfli toa no la oe i" uhakī „ua kanawai n<si ou. na'u i uhaki ko k*nawai eia nae'; o wau iho la ka moepuu 0 ua ka aawafkal oki« ou. T?a matiiral# nae I inai nō ko'' inaina, ae ole kuu akua nei naai Tahiki n«ai, ae noho «ei ma kuu aoao i keia manawa, *oaa hou a, t ia*u ke o'a hou ana, #e ai hou aku { , ai hoi i ka io pupu 0 kuu aina ba.-. nan o Haene. Em ka hoi« hooiaau how maj ft «m tio ©e iā'n ! hoa kaunu hoU nod, a« waflohia al ke kaunu o iov makemake. a* kallkoi ai he kou makewake. hgl

lokoino loa ia'u : hookino pohaku oe ia'u me ite aloha ole- Hea mai hoi wau i ko aioha e Pe'e ma kuu mau hulihia a me kuv paeae* aloha ma> ia oe, kuu manaola hoi e aloha ae" ana o® ia'u, a oia la hoi wau i koaloha. Aole nae Ku ae no hoi oe me k e aloha. a hoomau ae no oe i kahoouna ana i na Elele a ka lokoino, ao'aila, kk ike mai 1» no oe i ka makukoae o kuu naau iaoe e Pele. Kai oo la hoi owau īa hoi fca lawehala i ko kanawāi "Kai okia" i kau ai malupa e'u §me oe no hoi, ai hai aku naa hoi wau ia oe, ualawehala pn no o« i ua kanawai ala a ka>'a, oiai, nalele koheoheo ka papa pahoe|hoe o Kilauea, ua ftaamni oni ua wahine i ka wili-wai a ke aloha. Aloha waV Tuna. A na keia mau kumu Ja a'u e hoike «k« nei la re, ke kau nei hoi wa tt i ke kanawal "kai okia mawaen 8 0 kaua," a nau ponoi Oo • uhai a wawahi ua nei ke makenae oe e ike ia Kahlhikolo," , rau no keia mau olele a T<oM- | an, o konS hoi *kn 1& 110 i* hiauioe m* kana k»l5 o ks J-ale 1 , kuhikuhi i» *ku ai* * hanl »ku, h oit ika hiamoe ak» ona ka, awa tau » kd manu. 1« manawa no hoi o Kanemilo' hae f huli ae a* • k«maiho Pele 1 ke»a maa oleloAuhea oe e ke Alii, e haalale, iho ana tio hoi wau ia oukou. a e j

hele makaikai aku ana wau ia {lawaii nei a hoea loa «ku no Kacyy, a mai Kaual aku paha e hoi fii wau rro T«hrki- posp ( no e ke Kaikuahine m« kekahi mea, e p : li ana i ke kane & olua me Vo I*okit, & «a hewa no hoi ma kekahi mea, a no hoi ko Pokii. j Uapono no ho' ko Pokii ma kekahi mea, a «a hewa no'hoi m« ■ k«kahi mea. Ua ouapaahulu ic*| no hoi oe ma ka hoopai ana i ke kane & olu», a ua a'oha o!e no hoi oe e Pe!e i ka*a ulaleo ana mai īa oe me ka hulihia i haku ta 0 na K«puna o kakou. l T a non® mai no hoi o*a i ke ©!», a aole ho*j ee i mahu aku \ k*na īeo ana mai. | Aole i pau pono ae na olelo a Kanemilohae \ ka pane ?a !m«a 0 ke kaikuahine, ua pane maī la no kaikuahine nei !rtma 0 ke kaiknanane i keia mau olelo. "I mta r,o hoi paha wau l ka mn maol! no 0 kuu inaina la 'aua. mamuli oko laua «awe ana mai no 1 ka laua hana a kau pono mai imua o na maka k->pu 0 Ao kekahi ao hoi, «ol« ne hoi ua kane nei & maua i hoolohe i k* a o aku a ka wahine i»ia no ke pule pololei e uhnu mai ai. Aka, i na va bewa wau, a'aila, e hoomananalō mai tiē i kuuhewa « kuu Haku ka«kunane.* J "Haule ko kaina 1 ka hewa me ke kane a olua ua b«wa no ko kane i kaae ana aku i ke k n ako kaikaiaa, «ka, ia manaw» hookahi no hoi ua hewa pu ne oe • kun kaikuahine i ko hauie «na i ka hewa «e Kaukahiapaoa, oiai e msu an» no ke kanawai Va' okj' i« i ka« ai maluna 0 T,ohiau. No- i laila, hewa uohoi a pono no ho*j euk'ou apau," a nani hof ia ua hui-1 kala aku nei no hoi oe i ko Ksinaj Iko poli, a ua ola hou ae nei ho 1 ke Kane a ol«a, a ua kau ma» n«i no hot oīa i ke kanawa'i mawaena 0 o!ua> nolaila, e malu ke kino 0 ke kane a o?ua mko kaikaina, a mai hoolaau wale aku hoi oe * 1 kana k&ne, a0 !-'lo a ua nei W i ,im»a heanewa rna; 0 na Kapuna 'āakou- ' , f pau.